Temat: Cykl miesiączkowy kobiety. Zapłodnienie. Na co bezu: porównujemy budowę plemnika i komórki jajowej; przedstawiamy rolę gamet w procesie zapłodnienia; opisujemy etapy cyklu miesiączkowego kobiety; określamy funkcje hormonów związanych z cyklem miesiączkowym; wyjaśniamy, na czym polega zapłodnienie; wskazujemy na zapłodnienie jako możliwy efekt stosunku płciowego; określamy miejsce w układzie rozrodczym, w którym dochodzi do zapłodnienia; wymieniamy objawy ciąży. Porównanie komórek rozrodczych Rola gamet w procesie zapłodnienia • Komórka jajowa i plemnik, łącząc się ze sobą w procesie zapłodnienia, dają początek nowemu organizmowi, który dziedziczy cechy i ojca, i matki. W dalszej części znajdziesz: • etapy cyklu miesiączkowego kobiety • funkcje hormonów związanych z cyklem miesiączkowym; Cykl miesiączkowy kobiety Co to jest cykl miesiączkowy? • Mówiąc w skrócie, cykl menstruacyjny to comiesięczny proces owulacyjny, który zachodzi w organizmie kobiety. Występowanie cyklu miesiączkowego jest kontrolowane przez żeńskie hormony płciowe produkowane przez jajniki — głównie estrogen i progesteron. Dzięki wspólnej pracy estrogenu i progesteronu ciało kobiety przechodzi z jednej fazy cyklu menstruacyjnego do następnej. Jaka długo trwa cykl miesiączkowy? Cykl miesiączkowy trwa przeciętnie 28 dni. Może jednak równie dobrze trwać od 21 do 35 dni i nie oznacza to, że coś jest nie tak. Może się tak zdarzyć wtedy, gdy kobieta dopiero zaczyna miesiączkować. Kiedy pojawia się pierwsza miesiączka, cykl menstruacyjny może być nieregularny nawet przez dwa pierwsze lata, ponieważ ciało musi się przystosować do nowo produkowanych hormonów Poznanie przebiegu cyklu miesiączkowego pomaga w określeniu, kiedy kobieta dostanie miesiączkę. Wiedza na temat poszczególnych faz cyklu menstruacyjnego może także ułatwić zrozumienie zmian, które zachodzą w jej ciele w ciągu miesiąca. Zaczynajmy. 1. MIESIĄCZKA • Cykl miesiączkowy rozpoczyna się w pierwszym dniu miesiączki (lub menstruacji). Odnotowuje się wtedy najniższy poziom estrogenu i progesteronu. Wewnętrzna wyściółka macicy, czyli zabarwiony na czerwono płyn zawierający krew oraz tkanka błony macicy zwaną endometrium, złuszczają się i zostają wydalona z ciała kobiety przez pochwę. Proces ten trwa od 3 do 7 dni. 2. Faza folikularna Następnie poziom estrogenu wzrasta, wpływa na zahamowanie miesiączki i sprawia, że endometrium zaczyna na powrót narastać. Estrogen wysyła także sygnał do jajników, że już czas, aby przygotować pęcherzyk jajnikowy, czyli mały, płynny pęcherzyk znajdujący się na jajnikach i zawierający komórkę jajową, która zostanie uwolniona w późniejszej fazie. Tę fazę cyklu menstruacyjnego nazywamy fazą folikularną lub przedowulacyjną. 3. Owulacja Poziom estrogenu w ciele stale wzrasta aż do 14. dnia cyklu miesiączkowego. Następnie rosnąca w pęcherzyku komórka jajowa zostaje uwolniona i wędruje jajowodami do macicy. Jeśli w pobliżu znajduje się sperma, czyli płyn zawierający męskie komórki rozrodcze, powstała w wyniku uprawiania seksu bez zabezpieczenia, to komórka jajowa zostanie zapłodniona, przyczepi się do narosłego endometrium, a następnie rozwinie się w płód. Hormony, których poziom w czasie owulacji jest znacznie podniesiony, przyczyniają się także do zwiększenia ilości wydzieliny z pochwy, którą może kobieta zauważyć na bieliźnie. 4. Faza lutealna W kolejnej fazie cyklu miesiączkowego wzrasta poziom progesteronu, natomiast poziom estrogenu spada. Faza ta zwana jest fazą lutealną lub przedmenstruacyjną. Zadaniem progesteronu jest pogrubić błonę śluzową macicy tak, aby komórka jajowa uwolniona w czasie owulacji mogła się do niej z powodzeniem przyczepić i rozwinąć się w płód, jeśli została zapłodniona. Progesteron osiąga najwyższy poziom pomiędzy 21. a 24. dniem cyklu. Następnie, jeśli komórka jajowa nie została zapłodniona, poziom progesteronu spada, wysyłając ciału sygnał, aby rozpoczęło proces złuszczania się błony śluzowej macicy. To wtedy dziewczęta i kobiety zaczynają odczuwać huśtawki nastrojów, zwiększony apetyt i skurcze związane z zespołem napięcia przedmiesiączkowego Zatem: • Z samej definicji cyklu miesiączkowego wynika, że jest to proces powtarzalny. Oznacza to, że koniec jednego cyklu jest równocześnie początkiem następnego. Po fazie lutealnej Twój cykl rozpoczyna się na nowo w pierwszym dniu miesiączki. • Teraz już wiesz, jak przebiega cykl miesiączkowy. Dzięki temu możesz przewidzieć, kiedy kobieta dostanie miesiączkę i zrozumieć zmiany zachodzące w jej ciele, takie jak zwiększona ilość wydzieliny z pochwy czy skurcze menstruacyjne. na czym polega zapłodnienie; miejsce w układzie rozrodczym, w którym dochodzi do zapłodnienia; • Zapłodnienie jest to połączenie się komórki jajowej z plemnikiem. • Zapłodnienie zachodzi w naturalnych warunkach w ciele kobiety w jajowodach. • Określając dni, w których odbycie stosunku z dużym prawdopodobieństwem może doprowadzić do zajścia w ciążę, należy wziąć pod uwagę obecność zdolnej do zapłodnienia komórki jajowej i czas życia plemników w drogach rodnych kobiety. Komórka jajowa jest zdolna do zapłodnienia przez 24-48 godzin. Plemniki w żeńskich drogach rodnych żyją 3-4 dni. W związku z tym do zapłodnienia może dojść, gdy stosunek płciowy miał miejsce do 4 dni przed owulacją i do 2 dni po niej. • Jeśli jajeczkowanie wypada 14 dnia cyklu, to zajście w ciążę może nastąpić między 10 a 16 dniem. W przypadku nieregularnych miesiączek bierze się pod uwagę długość najkrótszego i najdłuższego cyklu w ostatnim półroczu. Od najdłuższego cyklu odejmuje się 11 dni, a od najkrótszego 18. Otrzymane liczby wskazują dni cyklu, pomiędzy którymi poczęcie jest bardzo prawdopodobne. Objawy ciąży • • • • • • • • • Nudności i wymioty Brak miesiączki Zawroty głowy i omdlenia Zmiana apetytu Ból piersi Zmęczenie i senność Ból brzucha Wrażliwość na zapachy Częste wizyty w toalecie Zapamiętaj • W okresie dojrzewania płciowego u dziewcząt następuje rozwój cech płciowych i pojawia się cykl miesiączkowy. • Cykl miesiączkowy obejmuje zmiany w poziomie hormonów oraz budowie i fizjologii jajnika oraz błony śluzowej macicy. • Estrogeny i progesteron oddziaływują na macicę, przygotowując ją na przyjęcie zarodka. • Cykl płciowy kontrolowany jest przez hormony przysadki mózgowej i jajników. • Pierwszy dzień krwawienia miesiączkowego wyznacza pierwszy dzień cyklu. • W każdym cyklu dojrzewa z reguły jeden pęcherzyk jajnikowy zawierający komórkę jajową. • Uwolnienie komórki jajowej z pęcherzyka jajnikowego nosi nazwę owulacji.
