TELEFONY ALARMOWE POLICJA 112 STRAŻ POŻARNA 998 BEZPIECZNY PRZEWÓZ TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH ADR PAMIETAJ! TWOJA NIEWIEDZA MOŻE KOSZTOWAĆ INNYCH ŻYCIE! TWÓJ DORADCA DGSA: Sebastian Paluch, tel. 602 656 601 1/8 OBOWIĄZKI KIEROWCY W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA PRZY PRZEWOZIE TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH Uczestnicy przewozu towarów niebezpiecznych powinni podejmować odpowiednie środki bezpieczeństwa, stosownie do natury i zakresu dających się przewidzieć zagrożeń, w celu zapobieżenia szkodom i urazom oraz, jeżeli jest to wskazane, w celu zminimalizowania ich skutków. Uczestnicy przewozu powinni, w każdym przypadku, stosować się do odpowiednich wymagań ADR. Umowa ADR 1.4.1.1 KLAUZULA Niniejsza instrukcja ma cel edukacyjny i informacyjny. Nie zastępuje przepisów, lecz zwraca uwagę na najważniejsze elementy istotne przy przewozie paliw. Każdy kierowca jest zobowiązany postępować zgodnie z przepisami przy uwzględnianiu wskazówek i instrukcji klientów oraz pracodawcy. PRZED ZAŁADUNKIEM Codzienny przegląd pojazdu oraz cysterny jest gwarancją bezpiecznej i ekonomicznej jazdy. Za stan techniczny odpowiada przewoźnik (pracodawca), jednak do zadań i obowiązków kierującego należy codzienna kontrola stanu technicznego i eksploatacyjnego oraz zgłaszanie przełożonym wszystkich uwag i usterek. Wykonywanie przewozu pojazdem uszkodzonym jest surowo zabronione. Kierowca świadomy poruszania się pojazdem z usterkami, jest odpowiedzialny za wszelkie tego następstwa. POJAZD Przed wyjazdem w trasę kierowca musi wykonać czynności z tzw. procedury obsługi codziennej. Polega ona na sprawdzeniu podstawowych elementów mających wpływ na bezpieczeństwo przejazdu i sprawność eksploatacyjną (techniczną) pojazdu. Światła obrysowe Zamknięcie włazów Stan szyb Stan zaworów bezp., Stan lusterek Złącza elektryczne i pneumatyczne Pod maską: - poziom oleju, - poziom płynu spryskiwacz szyb, - szczelność połączeń hydraulicznych i pneumatycznych, Tachograf: - kontrola działania, - kontrola czasu, - kontrola legalizacji, - kontrola posiadania wykresówek bądź papieru do drukarki, Wyłącznik prądu – Kontrola działania Światła, połączenia elektryczne, stan podwójnej izolacji przewodów. Kontrola zamknięcia szafy zaworowej Stan ogumienia Kontrola wyposażenia awaryjnego. Dodatkowo okresowo należy sprawdzić czy: • na pojeździe cysternie umieszczona jest nazwa właściciela (opcjonalnie na tabliczce cysterny). • wyłącznik prądu w kabinie jest zabezpieczony przed wypadkowym załączeniem i czytelnie oznaczony. • Wycieraczki, błotniki i fartuchy błotne (tzw. „chlapacze”) są w należytym stanie, 2/8 CYSTERNA Kontroli podlega: • Armatura i węże- czy nie zawierają pozostałości materiałów i innych zabrudzeń? • Czystość skrzynek armatury. • Zamknięcia zaworów oraz wentyli przed przypadkowym i niezamierzonym otwarciem. Skuteczne zabezpieczenia przed otwarciem włazu do skrzynki zaworowej Obecność miedzianego bagnetu (pane) Utrzymanie czystości w skrzynce Zamknięte zawory Czyste przewody nalewcze • • • • • Zamknięcia włazów. Stan barierek i drabinek Sprawność urządzeń pomocniczych (np. liczników). Czytelność tabliczek znamionowych. Oznaczenie miejsc uziemienia oraz liczniki i bagnety pozwalające na uziemienie cysterny. PLAN OCHRONY Od 2005 r. przepisy ADR wprowadziły szczególne regulacje dla przewożących towary niebezpieczne, które mogą zostać użyte do spowodowania zagrożenia terrorystycznego. Za takie towary uznano: • UN 1203 Benzyny silnikowe • UN 1863 w Grupie Pakowania I i II • UN 1965 MIESZANINA WĘGLOWODORÓW GAZOWYCH, SKROPLONA, I.N.O., taka jak mieszaniny A, A01, A02, A0, A1, B1, B2, B lub C przewożone w cysternach w ilości większej niż 3 000 l. Nie wszystkie podmioty przewożące towary niebezpieczne są zobligowane do wprowadzenia planu ochrony. Obowiązek ten dotyczy wyłącznie przewozów towarów wysokiego ryzyka. Kompletny dostęp do treści PLANU OCHRONY, z oczywistych względów bezpieczeństwa, ma wyłącznie właściciel przedsiębiorstwa (organ zarządzający osoby prawnej, np. zarząd) oraz osoby przez niego upoważnione. Kierowca ma dostęp wyłącznie w tym zakresie, w jakim dotyczy to jego obowiązków oraz konieczności zapewnienia bezpieczeństwa przewozu. Przed rozpoczęciem przewozu towaru dużego ryzyka a) upewnij się, że towary niebezpieczne przeznaczone do przewozu są dopuszczone do przewozu w Twoim pojeździe- w tym celu skontroluj dokumenty (list przewozowy, zaświadczenie dopuszczenia pojazdu („świadectwo z czerwonym paskiem”); b) upewnij się, że w jednostce transportowej znajduje się wymagana dokumentacja (zaświadczenie, zezwolenia, uprawnienia (świadectwo przeszkolenia); c) sprawdź wzrokowo, czy pojazdy i ładunek nie mają oczywistych wad, wycieków lub pęknięć, braków w wyposażeniu, itp.; d) upewnij się, że nie upłynął termin następnego badania dla pojazdów- cystern, pojazdów- baterii, cystern odejmowalnych, cystern przenośnych, kontenerów- cystern i MEGC; e) sprawdź, czy pojazdy nie są nadmiernie załadowane; f) upewnij się, że na pojazdach umieszczone zostało wymagane oznakowanie i naklejki ostrzegawcze; g) upewnij się, że w pojeździe znajduje się wyposażenie wymagane w pisemnych instrukcjach dla kierowcy. Jeśli napełniasz powinieneś: a) przed napełnieniem upewnić się, że cysterny i ich wyposażenie są w dobrym stanie technicznym; b) upewnić się, że nie został przekroczony termin ich następnego badania; 3/8 c) napełniać cysterny jedynie materiałami niebezpiecznymi dopuszczonymi do przewozu w tych cysternach; d) przy napełnianiu cysterny stosować się do wymagań dotyczących załadunku materiałów niebezpiecznych do sąsiednich komór cysterny; e) podczas napełniania cysterny przestrzegać określonych dla danego materiału maksymalnego dopuszczalnego stopnia napełniania lub maksymalnej dopuszczalnej masy zawartości na litr pojemności cysterny; f) po napełnieniu cysterny sprawdzić szczelność jej zamknięć; g) zapewnić, aby na powierzchni zewnętrznej napełnionej cysterny, nie było niezabezpieczonych pozostałości ładowanego materiału; h) przygotowując towary niebezpieczne do przewozu zapewnić, aby na cysternach, na pojazdach oraz na dużych i małych kontenerach do przewozu luzem zostały umieszczone wymagane przepisami tablice barwy pomarańczowej oraz nalepki ostrzegawcze. WYPOSAŻENIE Jednostka transportowa przewożąca towary niebezpieczne powinna posiadać wyposażenie awaryjne ogólnego stosowania: ❖ gaśnice: 4 kg środka gaśniczego dla pojazdów do 3,5 t dmc, 8 kg – do 7,5 t dmc, 12 kg w pozostałych przypadkach ❖ klin pod koła, dla każdego pojazdu, o odpowiednim rozmiarze w stosunku domasy maksymalnej pojazdu oraz średnicy kół; ❖ dwa stojące znaki ostrzegawcze; ❖ płyn do płukania oczu; ❖ kamizelka ostrzegawcza; ❖ przenośne urządzenie oświetleniowe; ❖ para rękawic ochronnych; oraz ❖ ochrona oczu. ❖ maska ucieczkowa dla każdego członka załogi pojazdu; powinna być przewożona w jednostce transportowej w przypadku numerów nalepek ostrzegawczych 2.3 lub 6.1; ❖ łopata; ❖ osłona otworów kanalizacyjnych; ❖ pojemnik do zbierania pozostałości. WYPOSAŻENIE PRZECIWPOŻAROWE Jednostki transportowe przewożące towary niebezpieczne powinny być wyposażone w gaśnice, których ilość zależy od dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu. Pojazdy o masie powyżej 3,5 tony, ale nie więcej niż 7,5 tony powinny posiadać łącznie co najmniej 8 kg środka gaśniczego dla grup pożarów A/B/C. Pojazdy o masie powyżej 7,5 tony powinny posiadać łącznie co najmniej 12 kg środka gaśniczego dla grup pożarów A/B/C. Co najmniej jedna gaśnica powinna mieć minimalną pojemność 6 kg. Gaśnice powinny być: • łatwo dostępne dla kierowcy; • zaopatrzone w plombę potwierdzającą, że nie były one używane; • oznakowane znakiem zgodności z normą uznaną przez właściwą władzę; • napis wskazujący co najmniej datę (miesiąc, rok) następnej kontroli lub, odpowiednio, maksymalny dopuszczalny okres użytkowania. UWAGA! W Polsce okres pomiędzy przeglądami okresowymi gaśnic nie może być dłuższy niż 12 miesięcy! Gaśnice powinny podlegać okresowym kontrolom zgodnie z przyjętymi normami krajowymi w celu zapewnienia ich bezpieczeństwa funkcjonalnego. 4/8 DOKUMENTACJA Kierowca przewożący towary niebezpieczne powinien posiadać dokumenty związane z posiadanymi uprawnieniami, pojazdem oraz ładunkiem. Dokumenty związane z pojazdem: • Świadectwo dopuszczenia pojazdu („Czerwony pasek”) – dla cystern. Przed wyruszeniem należy sprawdzić, datę ważności świadectwa dopuszczenia pojazdu! Dokumenty związane z kierowcą: • Uprawnienia do prowadzenia pojazdu; • Zaświadczenie z przeszkolenia kierowcy ADR; • Zaświadczenie uprawniające do obsług urządzeń do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych – cystern itp. (jeśli kierowca dokonuje takich operacji). Przed wyruszeniem należy sprawdzić, datę ważności dokumentu! Dokumenty związane z ładunkiem: • Dokument przewozowy • Instrukcja pisemna dla kierowcy DOKUMENT PRZEWOZOWY Za poprawny będzie uznany dokument zawierający co najmniej podane poniżej dane określone w umowie ADR: a) numer UN poprzedzony literami „UN”; b) prawidłową nazwę przewozową; c) numery wzorów nalepek przypisanych do towaru; W przypadku gdy podano więcej niż jeden numer wzoru nalepki numery następujące po pierwszym numerze powinny być umieszczone w nawiasie; d) grupę pakowania, o ile została przypisana do danego materiału, która może być poprzedzona literami „PG” (np. „PG II) lub literami odpowiadającymi wzorem „Grupa pakowania” e) całkowitą ilość każdego z towarów niebezpiecznych mającego odrębny numer UN, (odpowiednio jako objętość, masę brutto lub masę netto). f) w przypadku przewozu przez tunele, kod ograniczeń tunelowych pisanych wielką literą Przykładowe wpisy określające rodzaj ładunku: UN 1203, PALIWO SILNIKOWE, 3, II, (D/E) UN 1202 PALIWO DO SILNIKÓW DIESLA, 3, III, (D/E) Dodatkowa informacja np: Przepis szczególny 640 K Uwaga! Zakres danych do umieszczenia w dokumencie przewozowym zależy od rodzaju towaru oraz sposobu wykonania przewozu (ilości towaru, opakowań itp.). W razie wątpliwości dzwoń do doradcy DGSA. Uwaga: Wyłącznie w przypadku przewozu w cysternach ADR, w celu wskazanie charakterystyki fizycznej i technicznej przewożonego produktu, informacje wymagane w dokumencie przewozowym powinny być uzupełnione następującym zapisem: „Przepis szczególny 640X”, gdzie w miejsce X należy wpisać dużą literę podaną po numerze przepisu szczególnego 640 w kolumnie (6) Tabeli A w dziale 3.2 Możliwe dodatkowe wpisy: a) jeśli wieziesz odpady, wpis w dokumencie musi mieć postać: UN 1230 ODPAD METANOL, 3 (6.1), II, (D/E) b) w przypadku pustych nieoczyszczonych opakowań: PRÓŻNE OPAKOWANIE, 6.1 (3) c) w przypadku cystern próżnych nieoczyszczonych: PRÓŻNY POJAZD-CYSTERNA, OSTATNI ŁADUNEK: UN 1098 ALKOHOL d) ALLILOWY, 6.1 (3), I, (C/D) e) w przypadku przesyłek przed przewozem morskim z nalepkami IMDG: PRZEWÓZ ZGODNY Z 1.1.4.2.1 f) w przypadku towarów stabilizowanych z temperaturą kontrolowaną: zapis: TEMPERATURA KONTROLOWANA: ... °C, TEMPERATURA AWARYJNA: ... °C g) w przypadku towarów zagrażających środowisku (oprócz UN 3077 i 3082): ZAGRAŻAJĄCY ŚRODOWISKU h) W przypadku przewozu ogni sztucznych UN: 0333, 0334, 0335, 0336 i 0337, dokument przewozowy powinien zawierać zapis: i) „KLASYFIKACJA OGNI SZTUCZNYCH ZATWIERDZONA PRZEZ WŁAŚCIWĄ WŁADZĘ XX, NUMER ZATWIERDZENIA XX/YYZZZZ 5/8 PRZYKŁADOWY DOKUMENT PRZEWOZOWY ① ③ ② ④ ⑤ ⑥ ⑦ Uwaga: ⓪ - cyfry kolorem czerwonym obowiązkowe ⓪ - cyfry kolorem niebieskim fakultatywne Dokument przewozowy musi posiadać przy sobie kierowca podczas całego przewozu, a w przypadku cystern, nawet po jego zakończeniu, aż do powrotu do bazy przedsiębiorstwa. 6/8 Uwaga! – nie każdy przewóz drogowy towarów niebezpiecznych musi zostać udokumentowany dokumentem przewozowym zgodnym z ADR. Kierowca musi umieć rozpoznać pięć podstawowych trybów przewozu i właściwie określić obowiązki z nim związane: Typ przewozu W ramach LQ – ilości ograniczone W oparciu o wyłączenie 1.1.3.6 Sztuki przesyłki ADR Cysterny Przewóz luzem Oznakowanie przesyłki lub pojazdu / / / / / X X Dokument przewozowy ADR Inne uwagi Nie dotyczy (wystarczy jakikolwiek dokument związany z ładunkiem) W przypadku przewozu LQ pojazdami o DMC>12t, pojazd musi być oznakowany Obowiązkowy. Dodatkowo należy wyszczególnić informacje ④ Brak obowiązku posiadania wyposażenia ADR za wyjątkiem gaśnicy 2 kg Obowiązkowy. Wyszczególnić informacje wskazane w ①②⑤⑥ Obowiązek posiadania pełnego wyposażenia ADR, instrukcji pisemnej itp. Obowiązkowy. W przypadku cystern wielokomorowych wskazać zawartość w każdej komorze. Dane: ①②⑤⑥ Obowiązek posiadania pełnego wyposażenia ADR, instrukcji pisemnej itp. Obowiązkowy. W przypadku kontenerów oznakowanie z 4 stron. Dane: ①②⑤⑥ Obowiązek posiadania pełnego wyposażenia ADR, instrukcji pisemnej itp. OZNACZENIE W przypadku przewozu towarów niebezpiecznych w sztukach przesyłki pojazd oznakowuje się tablicami barwy pomarańczowej o wymiarach co najmniej 40x30 cm z przodu iż tyłu pojazdu (dopuszczalna odchyłka w wymiarach +/10%). Z wyjątkiem niektórych towarów promieniotwórczych i wybuchowych (a także cystern i przewozu luzem), z zasady NIE UMIESZCZA SIĘ NALEPEK ostrzegawczych na pojeździe. Przewóz towarów niebezpiecznych w cysternach wymaga oznaczenia pojazdu, który obejmuje oznaczenie pojazdu barwy pomarańczowej oraz umieszczenia na pojeździe nalepek ostrzegawczych. 7/8 NALEPKI OSTRZEGAWCZE Na opakowaniach zawierających towary niebezpieczne, a także po bokach oraz z tyłu jednostki transportowej (cysterny) powinny być umieszczone nalepki przewidziane dla danego towaru. Jeśli przewożone są różne towary nalepki boczne powinny znajdować się w pobliżu komór zawierających te ładunki. Nalepki powinny być umieszczone na podłożu o kontrastującym kolorze, lub otoczone linią przerywaną lub ciągłą. Nalepka (za wyjątkiem oznaczeń dla klasy 7) powinna mieć wymiary co najmniej 250 mm na 250 mm (100 x 100 w przypadku opakowań); wewnątrz nalepki, w odległości 12,5 mm od jej krawędzi, powinna przebiegać równoległa linia w tym samym kolorze, co kolor symbolu. Nalepki wskazują na rodzaj zagrożenia. Poniżej zestawiono najczęściej spotykane nalepki przy przewozie w cysternach: OZNACZENIE TABLICAMI Przepisy przewidują dwa rodzaje tablic ostrzegawczych. Tablica ostrzegawcza „gładka”- używana przy przewozie różnych towarów w jednej cysternie do oznaczenia pojazdu z przodu i z tyłu. Uwaga! Przez środek tablicy może przebiegać poprzeczna linia. Tablica „z numerami”- używana jest do oznaczania pojazdu z przodu i z tyłu w przewozie jednego materiału lub do oznaczania komór przy przewozie jednego materiału lub do oznaczania komór przy przewozie różnych materiałów. W takim przypadku ( różne materiały) pojazd oznaczony jest tablicami „gładkimi”. Górna część przekazuje numer rozpoznawczy zagrożenia a dolna to numer rozpoznawczy UN. W kodzie rozpoznawczym zagrożenia zawsze stosowane są co najmniej 2 cyfry. Jeśli cyfra jest powtórzona oznacza to duże zagrożenie. Uwaga! Oznaczenie pojazdu tablicami pomarańczowymi musi wprost wynikać z przepisów ADR. Nie ma możliwości oznaczenia „na wszelki wypadek”. Jeżeli przepisy nie wymagają oznaczenia pojazdu w konkretnym przypadku (np. przewóz ładunku w ramach ograniczeń 1.1.3.6), jego oznakowanie tablicami pomarańczowymi może skutkować karą pieniężną w razie ewentualnej kontroli drogowej. Uproszczone wyjaśnienie znaczenia cyfr numeru rozpoznawczego zagrożenia 2 emisja gazu spowodowana ciśnieniem lub reakcją chemiczna 3 zapalność materiałów ciekłych (par i gazów lub materiał ciekł samonagrzewający się) 4 zapalność materiałów stałych lub materiał stały samonagrzewający się 5 działanie utleniające ( wzmagające palenie) 6 działanie trujące lub zakaźne 7 działanie promieniotwórcze 8 działanie żrące 9 zagrożenie samorzutna i gwałtowną reakcją Numer rozpoznawczy zagrożenia poprzedzony literą „X” oznacza, że materiał reaguje niebezpiecznie z wodą. 8/8
