1. Co to jest rdzeń, do czego służy i jakie ma elementy? Rdzeń jest elementem formy odtwarzającym wewnętrzne kształty odlewu. Składa się z korpusu, stykającego się bezpośrednio z ciekłym metalem i rdzenników które służą do osadzenia w formie w gniazdach rdzeniowych. 2. Podać warunki pracy rdzenia? Masa formierska styka się z ciekłym metalem jedynie na powierzchni wnęki, a rdzeń otoczony jest na całej powierzchni, z wyjątkiem rdzenników. Stanowią one jedyną drogę do odprowadzania gazów. Czasami rdzenie muszą być przy znacznej smukłości podparte jedynie na końcach. Czasami na powierzchnie rdzenia może padać strumień wlewanego do formy metalu. 3. Omówić schematyczny przebieg wykonywania rdzenia klejonego. Zagęszczenie osobno rdzeni w dwóch połówkach rdzennic, nastepnie po pokryciu powierzchni złożenia warstwą spoiwa, złączyć je. Pozwala nam to na łatwe umieszczenie zbrojenia i wykonanie kanałów odpowietrzajacych przed sklejeniem. 4. Omówić wykonywanie rdzeni przy użyciu wzorników. Stosuje się w produkcji małoseryjnej lub przy dużych wymiarach rdzeni, ze wzgl na ekonomie. Duże rdzenie o zarysie obrotowym można wykonywać przy użyciu toczaków czyli wzorników stałych, na perforowaną rure nawija się gruby sznur i potem ubija mase rdzeniową. Do obracajacej się rury dosuwa się wzornik o zew zarysie rdzenia. Wzornik ten dziala jak nóż tokarski, skrawa nadmiar masy. 5. Na czym polega mechanizacja wytwarzania rdzeni? Mechaniczne wykonywanie rdzeni stosuje się w produkcji seryjnej i masowej. Do najczęściej stosowanych zmechanizowanych metod zaliczamy: wyciskanie rdzeni, prasowanie rdzeni w rdzennicach, wykonywanie na wstrząsarkach, na narzucarkach, na nadmuchiwarkach i strzelarkach. 6. Omówić działanie nadmuchiwarek i strzelarek rdzeni. To najczęstrze metody stosowane do masowej prod rdzeni. Opierają się na wykorzystaniu energii sprężonego powietrza. Do zasobnika masy nadmuchiwarki wprowadza się porcje masy ze zbiornika. Siłownik posuwa załadowany zasobnik nad rdzennice. Po otwarciu zaworu sprężone powietrze o ciśnieniu 0.6 Mpa wpływa gwałtownie do kompry głowicy, tworzy zawiesine i wdmuchuje mase otworami w płycie dmuchowej do rdzennicy ustawionej na stole. Powietrze uchodzi z rdzennicy przez otwory odpowietrzające a masa ulega zagęszczeniu. 7. Wymienić specjalne metody wykonywania rdzeni. -metoda utwarzdania rdzeni za pomocą CO2 -ciekłe i sypkie masy samoutwardzalne CMS SMS -masy na rdzenie skorupowe wytwarzane metodą HOT-BOX - masy na rdzenie utwardzane na zimno metodą COLD-BOX 8. Które z metod specjalnych wymagają ogrzewania rdzennicy? HOT-BOX 9. Do jakiej wielkości rdzeni stosuje się narzucane masy? Do rdzeni średnich i dużych. 10. Na czym polega utwardzanie rdzeni metodą CO? Podaj skład masy i reakcję utwardzania Polega na wykorzystaniu reakcji reakcji dwutlenku węgla ze szkłem wodnym, będącym spoiwem masy rdzeniowej. Proces wiązania osnowy ziarnowej przebiega wg reakcji: Na2O * 2SiO2 + CO2 = 2 SiO2 + Na2CO3 + Q 11. Co to jest moduł szkła wodnego i ile powinien wynosić? 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. Moduł molowy szkła wodnego sodowego jest to stosunek molowych zawartości SiO2 do Na2O. Powinien wynosić 2-3.5 przy temperaturze gazu 60 stopniach Celsjusza. Od modułu zależy szybkość rozkładu szkła i wydzielania się krzemionki. Omów wady i zalety rdzeni skorupowych. Zalety: - duża dokładność wymiarowa odlewów - duża gładkość powierzchni odlewów - zmniejszone naddatki na obróbkę mechaniczna (mniejsza masa odlewów) - znacznie mniejsze zużycie materiałów formierskich - niższa temperatura zalewanych stopów - mniejsza pracochłonność oczyszczania odlewów - możliwość stosowania w szerokim zakresie powierzchni surowych odlewów - możliwość pewnej mechanizacji i automatyzacji procesu Wady: - wysoki koszt masy formierskiej i oprzyrządowania modelowego Na czym polega wytwarzanie rdzeni metodą HOT-BOX? Inaczej metoda gorącej rdzennicy. Polega na nadmuchiwaniu lub wstrzelaniu masy do metalowej rdzennicy, nagrzanej do temperatury 180-280 i wytrzymaniu masy w rdzennicy do uzyskania stopnia jej utwardzenia jaki umożliwia wyjęcie rdzenia bez uszkodzenia. Rdzeń utwardza się samoczynnie przy pomocy ciepła i utwardzacza. Następnie rdzeń pokrywa się powłokami ochronnymi. Na czym polega wytwarzanie rdzeni metodą COLD-BOX? Masy do wytwarzania tą metodą wykonuje się z suchego piasku kwarcowego i ciekłej żywicy o bardzo małej lepkości, są to masy na rdzenie utwardzane na zimno. Odmianą tego procesu jest metoda szybkiego podawania wymieszanej z katalizatorem masy, która jest wstrzeliwana do rdzennicy w czasie do 30s Co to są masy samoutwardzalne? Są to masy niewymagające mechanicznego zagęszczania w rdzennicy. Po zmieszaniu komponentów w mieszarce ślimakowej wystarczy wlać do rdzennicy, gdzie ulegnie samoutwardzeniu skutkiem reakcji wiązania spoiwa. Omówić technologię CMS. Masy samoutwardzalne CMS zawierają osnowę ziarnową, szkło wodne, wodę, spieniacz, aktywator i utwardzacz. Rdzenie wykonane z CMS mają dobrą wytrzymałośći przepuszczalność, jednakże wysoka porowatość sprzyja wnikaniu ciekłego metalu w powierzchnię masy. Wynika stąd potrzeba stosowania pokryć ochronnych. Proces wiązania mas zaczyna się po ok. 15 min od wymieszania i trwa 1-4h. Omówić technologię SMS. Masy samoutwardzalne SMS zawierają oprócz osnowy ziarnowej 1,5-2.5% żywicy i 0,6-1.2% katalizatora. Sporządzane są w mieszarkach ślimakowych o ciągłej pracy. Proces wiązania masy zaczyna się po ok. 15 min od wymieszania i trwa 1-4h. Porównać znane technologie wykonywania rdzeni pod kątem przyczepności masy do rdzennic i wybijalności z odlewów. CO2 duża przyczepność i słaba wybijalnosc, a hot box - duża przyczepność, dobra wybijalnosc Które ze znanych technologii wytwarzania rdzeni należy stosować do produkcji jednostkowej, a które do masowej?