Rodzaje wyjaśnień naukowych : Genetyczne Funkcjonalne Logiczne Teleologiczno-funkcjonalne Wyjaśnienie naukowe to zespół określonych czynności zmierzających do poznania i objaśnienia wybranej rzeczywistości. Cel pedagogiki jako nauki : Ma dawać wskazówki jak pracować, żeby dawać lepsze efekty. Celem jest opis , wyjaśnienie i rozumienie różnych form praktyki edukacyjnej . Dyscyplinaryzacja – proces , w którym pewien obszar wiedzy o rzeczywistości uzyskuje status dyscypliny naukowej, poprzez: jednoznaczne zdefiniowanie przedmiotu badań, określenie metodologii badań i jej związków z innymi dyscyplinami. Istytucjonalizacja – proces ten obejmuje tworzenie w uniwersytetach stanowisk dla pracowników nauki zajmujących się określonym obszarem wiedzy; tworzenia jednostek organizacyjnych do kształcenia studentów w ramach danej dyscypliny nauki. Badania jakościowe : Dane i wyniki w postaci tekstu Pozwalają budować typologię obiektów należących do danej klasy Pozwalają formułować prawidłowości odnoszone do jednostkowych miejsc i indywidualnych doświadczeń osób badanych Pozwalają budować ugruntowane, czyli zbiory twierdzeń wyjaśniających jednostkowe doświadczenie i zjawiska występujące w badanym terenie. Badania ilościowe dają możliwość dostrzegania i opisywania ogólnych prawidłowości w procesie edukacji. Badania jakościowe dają możliwości wyglądu w indywidualne doświadczenia badanych osób i dostrzegania zjawisk w konkretnym kontekście ich występowania. Obie strategie mogą się wzajemnie uzupełniać . NAUKI SZCZEGÓLNE : Formalne Logika i matematyka Empiryczne (realne) Przyrodnicze i społeczne (humanistyczne) Rodzaje poznania ludzkiego: 1. Poznanie poprzez wiarę W potocznym rozumieniu wiara, to poleganie na kimś Ten rodzaj poznania zyskał miano wiary życiowej, polega na przyjęciu wiary, której ktoś kiedyś pojął Wiara naukowa – towarzyszy człowiekowi, który chce poszerzyć swoją wiedzę. 2. Poznanie filozoficzne : Przedmiotem tego poznania są pytania: o nasze życie, kim jest człowiek? Dokąd zmierzamy? Jaka jest istota życia? Przedmiotem jest byt ujmowany- autonomiczny typ poznania Poznanie rozumiejące i wykluczające rzeczywistości istniejącego świata, dokonuje się dzięki metodzie wykluczające sprzeczność (absurd). 3. Poznanie potoczne: Dostępne dla każdego Poznanie podstawowe ,aby móc poznać inne poznania Inna nazwa POZNANIE PRZEDNAUKOWE Pytania nazywane zdrowym rozsądkiem jaki jest świat? Jaki jest zbuntowany? Proces poznania potocznego zachodzi w toku naszego życia, odbywa się w sposób spontaniczny. Wykorzystujemy je w codziennym życiu Charakter ogólny NIEUPORZADKOWANIE Wiedza potoczna = rezultat poznania potocznego Wiedza wysoce indywidualna Wiedza potoczna inaczej przekonanie o życiu 4. Poznanie naukowe Wiedza naukowa- kontynuacja (lub zabezpieczenie) poznania potocznego Charakter racjonalny ZAWSZE Proces poznawania rzeczywistości ma charakter uporządkowany Fundamentem jest poznanie potoczne Pytanie: jak rzeczywistość jest skonstruowana? Wiedza naukowa wywodzi się z filozofowania- POCZĄTEK Poznanie naukowe- to proces zdobywania i zagłębiania wiedzy o świecie we wszystkich jego przejawach. Jest procesem ciągłym długotrwałym i zróżnicowanym, przebiegający w wieloetapowych, świadomych i celowych działaniach wyjaśniających. PERENIALIZM Przedstawiciele: Robert Maynard Hutchins (1899-1977) Jacques Maritain (1882-1973) Mortimer Adler (1902-2001) Perenializm pokłada nadzieję na właściwą edukację i również na zdrowa kulturę w powrocie do idei średniowiecza, do wiecznych zasad prawdy, dobra i piękna. Perenialiści za główny cel dzisiejszej edukacji uznają : Kształcenie intelektualnych liderów, którzy wyposażeni byliby w umiejętności racjonalnego myślenia. Perenialistyczny oznacza ‘’wiecznie trwający’’, ‘’przywracający do poprzedniej formy’’ Terminu perenializm użył po raz pierwszy Gottfried Wilhelm Leibniz w XVII wieku. Filozofia perenialistyczna uznaje za źródło wolności autorytet rozumu. Głównym zadaniem dla edukacji jest maks rozwijanie rozumu. Perenialiści mówią o edukacji wyzwalającej; nadrzędnym celem jest wyzwolenie w człowieku jego racjonalnego JA, doprowadzenie do maksymalnego potencjału jego wolności. Cechą charakterystyczną jest założenie, że okres edukacyjny jest przygotowaniem do przyszłego życia i dojrzewaniem. Zadaniem edukacji jest rozwinięcie potencjału dziecka, stosowana metodą jest kształcenie określonych nawyków za pomocą ciągłego ćwiczenia i powtarzania oraz obcowania z właściwymi treściami. Właściwe treści na poziomie podstawowym uznają perenialiści ‘’trzy r’’ czyli pisanie, czytanie i rachowanie. W pierwszych latach nauki większy nacisk nałożony jest na kształcenie charakteru, tzw cnót moralnych, a w późniejszych na kształcenie cnót intelektualnych. Koncepcja ‘’paidei’’ Mortimera Adlera (pideia – wychowanie dzieci) Założenia: 1. Każde dziecko powinno mieć równe szanse edukacyjne 2. Szkoła powinna zapewnić wszystkim jednakowe wykształcenie 3. 3 cele kształcenia szkolnego: 1- dostarczyc narzędzia rozwoju umysłowego moralnego duchowego 2- pogłębić wiedzę obywatelska i cnoty obywatelskie, 3-nie wprowadzać zbyt wcześnie w umiejętności zawodowe. 4. 3 cele edukacyjne: 1- usystematyzowana wiedza, 2- umiejętność uznania się i rozumowania, 3- poznanie idei i wartości. Teoria pedagogiczna – zespół twierdzi opisujących rzeczywistość pedagogiczną z uwzględnieniem określonej orietacji filozoficzno-metodologicznej. MODEL- składowy element teorii, który może zawierać wiele koncepcji; punkt wyjścia w tworzeniu teorii, obejmujący treści, które jeszcze nie zostały scalone na tyle, by tworzyć teorię. KONCEPCJA- wprowadzone dla praktyki przesłanie wynikające z modelu: zbiór hipotez dotyczących jakiegoś fragmentu rzeczywistości, które nie SA w pełni uzasadnione, a ich wartość eksplanacjna i przedyktowana są ograniczone. 1. Praktyka i teoria wzajemnie się dopełniają : ‘’praktyka rodzi problemy, a teoria usiłuje je rozwiązywać’’ ‘’teoria stawia hipotezy, a praktyka poszukuje ich potwierdzenia’’ 2. Cele teorii- poprawianie praktyki pedagogicznej: Odpowiadanie na pojawiające się problemy: niebezpieczeństwo, fanatyzm Nauki humanistyczne zajmują się badaniem kultury i jej wytworów Nauki przyrodniczej zajmują się zjawiskami naturalnymi. RÓŻNICE METODOLOGICZNE: W badaniu przyrody występujemy jako zewnętrzny niezaargażowany obserwator W przypadku kultury jesteśmy jej zaangażowanymi obserwatorami W poznaniu przyrody dążymy do wyjaśnienia zjawiska W poznaniu kultury ,dzięki przeżywaniu, mamy możliwość zrozumienia jej zjawiska. Przedmiotem badań w pedagogice jest praktyka edukacji , na którą składa się wiele zjawisk, takich jak działanie instytucji edukacyjnych stosunki międzyludzkie w nich panujące zmiany zachodzące w ludziach poddanych oddziaływaniom edukacyjnym. System pojęciowy- za pomocą którego opisuje się badany obszar rzeczywistości ,a następnie komunikuje wyniki badań. Od systemów pojęciowych wymaga się jednoznaczności ,precyzji, logicznego powiązania pojęć. Każdy system pojęciowy rozwija się ilościowo oraz jakościowo O jakościowym rozwoju systemu pojęciowego można mówić wtedy, gdy udaje się precyzyjnie definiować pojęcia ten system budujące. Metedologia badań w pedagogice jest wewnętrznie zróżnicowana. Badania o charakterze ilościowym Dostarczają danych i wyników w postaci liczb Pozwalają formułować ogólne prawidłowości odnoszone do populacji Pozwalają budować i sprawdzać twierdzenia teoretyczne Przynoszą wiedzę o prawidłowościach regulujących procesy edukacyjne w skali makro.
