WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII DLA KLASY I , II i III
advertisement
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z CHEMII DLA KLASY I , II i III GIMNAZJUM 1. Ogólne wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z chemii w klasie I, II i III gimnazjum. Otrzymanie oceny wyższej oznacza spełnienie wymagań także na ocenę niższą 1. Stopień celujący otrzymuje uczeń, który: wyróżnia się wiedzą i umiejętnościami określonymi w programie nauczania przedmiotu obowiązującymi w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia, zdobytą wiedzę stosuje w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych, samodzielnie i twórczo dobiera stosowne rozwiązanie w nowych, nietypowych sytuacjach problemowych, chętnie podejmuje prace dodatkowe, służy pomocą innym, pomaga w pracach związanych z prawidłowym funkcjonowaniem pracowni chemicznej, bierze udział w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, bardzo aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym. 2. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który: opanował wiedzę i umiejętności określone w programie nauczania przedmiotu obowiązującego w danej klasie, potrafi zastosować zdobytą wiedzę w praktyce, samodzielnie rozwiązuje zadania problemowe i obliczeniowe o dużym stopniu trudności, wie, jak poprawić ewentualne błędy, aktywnie uczestniczy w procesie lekcyjnym. 3. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który: dobrze opanował wiadomości określone programem nauczania, samodzielnie rozwiązuje zadania problemowe i obliczeniowe o średnim stopniu trudności, zna podstawowe pojęcia i właściwą terminologię z przedmiotu, czasem popełnia błędy, ale potrafi je wskazać i poprawić, jest aktywny na lekcji. 4. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który: opanował podstawowe treści programowe określone programem nauczania danej klasy, rozwiązuje proste zadania obliczeniowe i problemowe, posługuje się podstawowymi pojęciami podczas opisu zjawisk i procesów chemicznych, stara się poprawiać błędy wskazane przez nauczyciela, wykazuje zadowalającą aktywność na lekcjach. 5. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który: opanował wiadomości i umiejętności w stopniu dopuszczającym możliwość dalszego kształcenia, posiadając braki, rozumie podstawowe pojęcia chemiczne, ale zdarzają się mu pomyłki podczas operowania nimi, korzystając z pomocy nauczyciela rozwiązuje bardzo proste zadania obliczeniowe, stosuje posiadane wiadomości tylko z pomocą nauczyciela, ma trudności z zastosowaniem swojej wiedzy w praktyce i operowaniem terminologią chemiczną, jest mało aktywny na lekcji. 6. Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: nie opanował wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania danej klasy, braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają kontynuację dalszej nauki z zakresu przedmiotu, nie potrafi wykonać zadań o podstawowym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela, wykazuje postawę bierna. 2. Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny dla klasy I, II i III gimnazjum. Otrzymanie oceny wyższej oznacza spełnienie wymagań także na ocenę niższą KLASA I GIMNAZJUM (do programu „Świat Chemii”, WSiP ) OCENIANIE ŚRÓDROCZNE Dział 1. Rodzaje i przemiany materii Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Uczeń: - podaje przykłady obecności chemii w swoim życiu - wymienia podstawowe narzędzia pracy chemika - zna i stosuje zasady bezpiecznej pracy w pracowni chemicznej - dzieli substancje na stałe, ciekłe i gazowe; - wskazuje przykłady substancji stałych, ciekłych i gazowych w swoim otoczeniu - wymienia podstawowe właściwości substancji - zna wzór na gęstość substancji - zna podział substancji na metale i niemetale - wskazuje przedmioty wykonane z metali Uczeń: ‐ wskazuje w swoim najbliższym otoczeniu produkty przemysłu chemicznego ‐ wymienia różne dziedziny chemii oraz wskazuje przedmiot ich zainteresowań - rozpoznaje i nazywa podstawowy sprzęt i naczynia laboratoryjne - wie, w jakim celu stosuje się oznaczenia na etykietach opakowań odczynników chemicznych i środków czystości stosowanych w gospodarstwie domowym - bada właściwości substancji - korzysta z danych zawartych w tabelach (odczytuje gęstość oraz wartości temperatury Uczeń: - wskazuje zawody w wykonywaniu, których niezbędna jest znajomość zagadnień chemicznych - wyszukuje w dostępnych źródłach informacje na temat historii i rozwoju chemii na przestrzeni dziejów - potrafi udzielić pierwszej pomocy w pracowni chemicznej - określa zastosowanie podstawowego sprzętu laboratoryjnego - identyfikuje substancje na podstawie przeprowadzonych badań - bada właściwości wybranych metali (w tym przewodzenie - - - Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: przedstawia zarys historii rozwoju chemii wskazuje chemię wśród innych nauk przyrodniczych wskazuje związki chemii z innymi dziedzinami nauki bezbłędnie posługuje się podstawowym sprzętem laboratoryjnym wyjaśnia, na podstawie budowy wewnętrznej substancji, dlaczego ciała stałe mają na ogół największą gęstość, a gazy najmniejszą wskazuje na związek zastosowania substancji z jej właściwościami wyjaśnia rolę metali w rozwoju cywilizacji i gospodarce - wymienia czynniki powodujące niszczenie metali - podaje przykłady niemetali - podaje właściwości wybranych niemetali - sporządza mieszaniny substancji - podaje przykłady mieszanin znanych z życia codziennego wymienia przykładowe metody rozdzielania mieszanin; - zna pojęcie reakcji chemicznej; - podaje co najmniej trzy objawy reakcji chemicznej; - dzieli poznane substancje na proste i złożone. - posługuje się symbolami pierwiastków: H, O, N, Cl, S, C, P, Si, Na, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg; - definiuje pierwiastek chemiczny; - wyjaśnia , że substancje są zbudowane z atomów - definiuje atom - wyjaśnia zjawisko dyfuzji - - - - - - wrzenia i temperatury topnienia substancji) zna jednostki gęstości podstawia dane do wzoru na gęstość odróżnia metale od innych substancji i wymienia ich właściwości odczytuje dane tabelaryczne, dotyczące wartości temperatury wrzenia i temperatury topnienia metali wie, co to są stopy metali wie, w jakich stanach skupienia niemetale występują w przyrodzie sporządza mieszaniny jednorodne i niejednorodne wskazuje przykłady mieszanin jednorodnych i niejednorodnych odróżnia mieszaniny jednorodne od niejednorodnych odróżnia substancję od mieszaniny wie, co to jest: dekantacja, sedymentacja, filtracja, odparowanie rozpuszczalnika i krystalizacja wykazuje na dowolnym przykładzie różnice między zjawiskiem fizycznym a reakcją chemiczną podaje przykłady przemian chemicznych znanych z życia codziennego ciepła i prądu elektrycznego) - interpretuje informacje z tabel chemicznych dotyczące właściwości metali - zna skład wybranych stopów metali - wyjaśnia różnice we właściwościach metali i niemetali - planuje i przeprowadza proste doświadczenia dotyczące rozdzielania mieszanin jednorodnych i niejednorodnych - montuje zestaw do sączenia - wyjaśnia, na czym polega metoda destylacji - wskazuje w podanych przykładach przemianę chemiczną i zjawisko fizyczne - wyjaśnia, czym jest związek chemiczny - wykazuje różnice między mieszaniną, a związkiem chemicznym - wymienia pierwiastki chemiczne znane w starożytności - odróżnia modele przedstawiające drobiny różnych pierwiastków chemicznych - wyjaśnia budowę wewnętrzną atomu, wskazując miejsce protonów, neutronów i elektronów - wskazuje inne przykładowe źródła wiedzy człowieka - tłumaczy, dlaczego metale stapia się ze sobą - bada właściwości innych (niż podanych na lekcji) metali oraz wyciąga prawidłowe wnioski na podstawie obserwacji z badań - wyjaśnia pojęcie: sublimacja - porównuje właściwości stopu (mieszaniny metali) z właściwościami jego składników - opisuje rysunek przedstawiający aparaturę do destylacji - wskazuje różnice między właściwościami substancji, a następnie stosuje je do rozdzielania mieszanin - projektuje proste zestawy doświadczalne do rozdzielania wskazanych mieszanin - sporządza kilkuskładnikowe mieszaniny, a następnie rozdziela je poznanymi metodami - podaje, jakie znaczenie miało pojęcie pierwiastka w starożytności - tłumaczy, w jaki sposób tworzy się symbole pierwiastków chemicznych - planuje i przeprowadza doświadczenia potwierdzające dyfuzję zachodzącą w ciałach o różnych stanach skupienia - przyporządkowuje nazwom pierwiastków chemicznych ich symbole i odwrotnie - tłumaczy, na czym polega zjawisko dyfuzji - podaje dowody ziarnistości materii - definiuje pierwiastek chemiczny jako zbiór prawie jednakowych atomów ‐ wyjaśnia jaki wpływ na szybkość procesu dyfuzji ma stan skupienia stykających się ciał ‐ porównuje właściwości różnych substancji ‐ przeprowadza obliczenia z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość i objętość ‐ tłumaczy skąd pochodzą symbole pierwiastków chemicznych, podaje przykłady ‐ wskazuje te różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają ich rozdzielenie ‐ projektuje i wykonuje doświadczenia, w których bada właściwości wybranych substancji ‐ dokonuje pomiarów objętości, masy lub odczytuje informacje z rysunku, zdjęcia ‐ przewiduje właściwości stopu na podstawie właściwości jego składników -oblicza zadania z wykorzystaniem gęstości o większym stopniu trudności, jednocześnie z uwzględnieniem przeliczania jednostek -opisuje eksperyment chemiczny, uwzględniając: szkło, sprzęt laboratoryjny, odczynniki, schemat, obserwacje i wnioski Dział 2. Budowa materii Ocena dopuszczająca Uczeń: - definiuje atom - zna pojęcia: proton, neutron, elektron, elektron walencyjny, konfiguracja elektronowa - kojarzy nazwisko Mendelejewa z układem okresowym pierwiastków chemicznych - zna treść prawa okresowości - wie, że pionowe kolumny w układzie okresowym pierwiastków chemicznych to grupy, a poziome rzędy to okresy - posługuje się układem okresowym pierwiastków chemicznych w celu odczytania symboli pierwiastków i ich charakteru chemicznego - wie, co to są izotopy - wymienia przykłady izotopów - wymienia przykłady zastosowań izotopów - odczytuje z układu okresowego pierwiastków chemicznych podstawowe informacje niezbędne do określenia budowy atomu: numer grupy i numer okresu oraz liczbę atomową i liczbę masową ‐ zdaje sobie sprawę, ze poglądy na Ocena dostateczna - - - - - - - - Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: Uczeń: Uczeń: definiuje pierwiastek chemiczny - odróżnia modele przedstawiające - zna historię rozwoju pojęcia atom jako zbiór prawie jednakowych drobiny różnych pierwiastków - tłumaczy, dlaczego wprowadzono atomów chemicznych jednostkę masy atomowej u podaje symbole, masy i ładunki - wyjaśnia budowę wewnętrzną - wyjaśnia, jakie znaczenie mają protonów, neutronów atomu, wskazując miejsce elektrony walencyjne i elektronów protonów, neutronów - omawia, jak zmienia się aktywność wie, co to jest powłoka i elektronów metali i niemetali w grupach elektronowa - wie, jak tworzy się nazwy grup i okresach oblicza liczby protonów, - wskazuje w układzie okresowym - projektuje i buduje modele jąder elektronów i neutronów pierwiastków chemicznych atomowych izotopów znajdujących się w atomach miejsce metali i niemetali - charakteryzuje przemiany: danego pierwiastka - tłumaczy, dlaczego masa atomowa - oblicza średnią masę atomową chemicznego, korzystając pierwiastka chemicznego ma pierwiastka chemicznego na z liczby atomowej i masowej wartość ułamkową podstawie mas atomowych określa rozmieszczenie elektronów - oblicza liczbę neutronów poszczególnych izotopów i ich w poszczególnych powłokach w podanych izotopach zawartości procentowej elektronowych i wskazuje pierwiastków chemicznych - szuka rozwiązań dotyczących elektrony walencyjne - wskazuje zagrożenia wynikające ze składowania odpadów wie, jaki był wkład D.Mendelejewa stosowania izotopów promieniotwórczych w prace nad uporządkowaniem promieniotwórczych - tłumaczy, dlaczego pierwiastki pierwiastków chemicznych - bierze udział w dyskusji na temat chemiczne znajdujące się w tej rozumie prawo okresowości wad i zalet energetyki jądrowej; samej grupie mają podobne wskazuje w układzie okresowym wskazuje położenie pierwiastka właściwości pierwiastków chemicznych w układzie okresowym - tłumaczy, dlaczego gazy szlachetne grupy i okresy pierwiastków chemicznych na są pierwiastkami mało aktywnymi porządkuje podane pierwiastki podstawie budowy jego atomu chemicznie. chemiczne według wzrastającej - odróżnia modele przedstawiające ‐ przelicza masę atomową wyrażoną liczby atomowej drobiny różnych pierwiastków w atomowych jednostkach masy u na wyszukuje w dostępnych mu chemicznych gramy, wyniki podaje w notacji temat budowy materii zmieniały się na przestrzeni dziejów - - źródłach informacje o właściwościach i aktywności chemicznej podanych pierwiastków wyjaśnia, co to są izotopy nazywa i zapisuje symbolicznie izotopy pierwiastków chemicznych wyjaśnia, na czym polegają przemiany promieniotwórcze omawia wpływ promieniowania jądrowego na organizmy określa na podstawie położenia w układzie okresowym budowę atomu danego pierwiastka i jego charakter chemiczny - wyjaśnia budowę wewnętrzną atomu, wskazując miejsce protonów, neutronów i elektronów - wie, jak tworzy się nazwy grup - wskazuje w układzie okresowym pierwiastków chemicznych miejsce metali i niemetali - tłumaczy, dlaczego masa atomowa pierwiastka chemicznego ma wartość ułamkową - oblicza liczbę neutronów w podanych izotopach pierwiastków chemicznych - wskazuje zagrożenia wynikające ze stosowania izotopów promieniotwórczych - bierze udział w dyskusji na temat wad i zalet energetyki jądrowej wykładniczej ‐ wymienia oddziaływania utrzymujące atom w całości ‐ porównuje aktywność chemiczną pierwiastków należących do tej samej grupy na przykładzie litowców i fluorowców oraz należących do tego samego okresu na przykładzie okresu trzeciego ‐ podaje przykłady pierwiastków posiadających odmiany izotopowe ‐ określa znaczenie badań Marii Skłodowskiej Curie dla rozwoju wiedzy na temat zjawiska promieniotwórczości ‐ oblicza masę atomową wskazanego pierwiastka na podstawie liczb masowych i zawartości procentowej w przyrodzie trwałych izotopów ‐ oblicza zawartość procentową izotopów w przyrodzie na podstawie masy atomowej pierwiastka i liczb masowych trwałych izotopów -interpretuje treść prawa okresowości w oparciu o układ okresowy pierwiastków –rysuje na podstawie układu okresowego pierwiastków modele planetarne atomów o liczbie atomowej 87–89 –uzasadnia mocne i słabe strony szanse i zagrożenia wynikające z zastosowania izotopów promieniotwórczych, –oblicza średnią masę atomową pierwiastka chemicznego –oblicza zawartość procentową izotopów w pierwiastku chemicznym -opisuje eksperyment chemiczny, uwzględniając: szkło, sprzęt laboratoryjny, odczynniki, schemat, obserwacje i wnioski Dział 3. Wiązania i reakcje chemiczne Ocena dopuszczająca - - - - - - Uczeń: zapisuje w sposób symboliczny aniony i kationy definiuje pojęcie jonów odróżnia atom od cząsteczki wie, na czym polega wiązanie jonowe, a na czym wiązanie atomowe (kowalencyjne) odczytuje wartościowość pierwiastka z układu okresowego pierwiastków chemicznych wskazuje substraty i produkty nazywa tlenki zapisane za pomocą wzoru sumarycznego odczytuje masy atomowe pierwiastków z układu okresowego pierwiastków chemicznych zapisuje proste równania reakcji na podstawie zapisu słownego zna trzy typy reakcji chemicznych łączenie (syntezę), rozkład (analizę) i wymianę podaje po jednym przykładzie reakcji łączenia (syntezy), rozkładu (analizy) i wymiany zna treść prawa zachowania masy; zna treść prawa stałości składu. Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra, Ocena celująca Uczeń: Uczeń: Uczeń: -rozróżnia typy wiązań ‐ wyjaśnia pomiędzy molekułami: ‐ przewiduje rodzaj wiązania przedstawione w sposób modelowy atomem, cząsteczką, jonem: pomiędzy atomami ‐ rysuje schemat powstawania wiązań kationem i anionem ‐ wskazuje związki w których jonowych i kowalencyjnych na ‐ tłumaczy mechanizm powstawania występuje wiązanie kowalencyjne prostych przykładach jonów i wiązania jonowego spolaryzowane ‐ tłumaczy pojęcia oktetu i dubletu ‐ ‐ zapisuje elektronowo mechanizm ‐ wyjaśnia w jaki sposób polaryzacja opisuje jak powstają jony powstawania jonów, na przykładzie wiązania wpływa na właściwości ‐ interpretuje zapisy H2, 2H, 2H2, itp. Na, Mg, Al, Cl, S związku - opisuje rolę elektronów ‐ oblicza liczby atomów ‐ przewiduje właściwości związku walencyjnych w łączeniu się atomów na podstawie rodzaju wiązań (stan poszczególnych pierwiastków chemicznych na podstawie zapisów ‐ na przykładzie cząsteczek H2, Cl2, skupienia, weryfikuje przewidywania typu: 3 H2O N2, CO2 , H2O, HCl, NH3 opisuje korzystając z różnorodnych źródeł wiedzy) ‐ porównuje właściwości związków powstawanie wiązań atomowych (kowalencyjnych), zapisuje wzory ‐ wyjaśnia, dlaczego nie we kowalencyjnych i jonowych (stan sumaryczne i strukturalne tych skupienia, rozpuszczalność w wszystkich przypadkach związków cząsteczek wodzie, temperatury topnienia i może rysować wzory strukturalne ‐ ilustruje graficznie powstawanie wrzenia) ‐ wykonuje różnorodne obliczenia, wiązań jonowych i wiązań ‐ odczytuje z układu okresowego np. pozwalające ustalać wzory kowalencyjnych wartościowość maksymalną dla sumaryczne związków o podanym ‐ rysuje wzór strukturalny cząsteczki stosunku masowym, wyznacza pierwiastków grup 1., 2., 13., 14., 15., 16. i 17. (względem tlenu i związku dwupierwiastkowego indeksy stechiometryczne dla wodoru) (o wiązaniach kowalencyjnych) związków o znanej masie atomowej o znanych wartościowościach itp. ‐ ustala dla prostych związków ‐ układa równania reakcji dwupierwiastkowych, na przykładzie pierwiastków tlenków: nazwę na podstawie wzoru ‐ odróżnia wzory elektronowe przedstawionych w formie sumarycznego; wzór sumaryczny na kreskowe, strukturalne chemografów podstawie nazwy; wzór sumaryczny ‐ ustala wzory sumaryczne ‐ wykonuje obliczenia dotyczące na podstawie wartościowości chlorków, siarczków i strukturalne równań reakcji, korzystając ‐ zna wartościowości niektórych związków kowalencyjnych z proporcji pierwiastków (wodoru, tlenu, litowców, berylowców, żelaza, miedzi, węgla, siarki) ‐ oblicza masy cząsteczkowe prostych związków chemicznych ‐ definiuje pojęcia: reakcje egzoenergetyczne i reakcje endoenergetyczne ‐ zapisuje proste równania reakcji, na podstawie zapisu słownego ‐ określa typ reakcji ‐ dobiera współczynniki w równaniach reakcji chemicznych ‐ wykonuje proste obliczenia oparte na prawie zachowania masy i stałości składu ‐ określa wartościowość pierwiastka na podstawie wzoru sumarycznego jego tlenku/chlorku/siarczku ‐ dokonuje obliczeń związanych z zastosowaniem prawa zachowania masy i prawa stałości składu ‐ samodzielnie formułuje obserwacje i wnioski ‐ pisze równania reakcji chemicznych na podstawie opisu słownego oraz modelowego ‐ uzupełnia równania reakcji chemicznych ‐ podaje przykłady różnych typów reakcji - wyjaśnia, od czego zależy trwałości konfiguracji elektronowej - rozumie istotę przemian chemicznych w ujęciu teorii atomistyczno-cząsteczkowej -opisuje eksperyment chemiczny, uwzględniając: szkło, sprzęt laboratoryjny, odczynniki, schemat, obserwacje i wnioski Ocenę niedostateczną Otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Wykazuje rażący brak wiadomości i umiejętności, które uniemożliwiają mu świadome i aktywne uczestnictwo w lekcjach chemii. Nie potrafi wykonać zadań o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela. OCENIANIE ROCZNE Ocena roczna obejmuje także wymagania na ocenę śródroczną. Dział 1. Rodzaje i przemiany materii Ocena dopuszczająca - - Uczeń: podaje przykłady obecności chemii w swoim życiu wymienia podstawowe narzędzia pracy chemika zna i stosuje zasady bezpiecznej pracy w pracowni chemicznej dzieli substancje na stałe, ciekłe i gazowe wskazuje przykłady substancji stałych, ciekłych i gazowych w swoim otoczeniu wymienia podstawowe właściwości substancji zna wzór na gęstość substancji zna podział substancji na metale i niemetale wskazuje przedmioty wykonane z metali wymienia czynniki powodujące niszczenie metali podaje przykłady niemetali podaje właściwości wybranych niemetali sporządza mieszaniny substancji podaje przykłady mieszanin Ocena dostateczna Uczeń: -wskazuje w swoim najbliższym otoczeniu produkty przemysłu chemicznego ‐ wymienia różne dziedziny chemii oraz wskazuje przedmiot ich zainteresowań - rozpoznaje i nazywa podstawowy sprzęt i naczynia laboratoryjne - wie, w jakim celu stosuje się oznaczenia na etykietach opakowań odczynników chemicznych i środków czystości stosowanych w gospodarstwie domowym - bada właściwości substancji - korzysta z danych zawartych w tabelach (odczytuje gęstość oraz wartości temperatury wrzenia i temperatury topnienia substancji) - zna jednostki gęstości - podstawia dane do wzoru na gęstość - odróżnia metale od innych substancji i wymienia ich Ocena dobra - - - - - - - Uczeń: wskazuje zawody w wykonywaniu, których niezbędna jest znajomość zagadnień chemicznych wyszukuje w dostępnych źródłach informacje na temat historii i rozwoju chemii na przestrzeni dziejów potrafi udzielić pierwszej pomocy w pracowni chemicznej określa zastosowanie podstawowego sprzętu laboratoryjnego identyfikuje substancje na podstawie przeprowadzonych badań bada właściwości wybranych metali (w tym przewodzenie ciepła i prądu elektrycznego) interpretuje informacje z tabel chemicznych dotyczące właściwości metali zna skład wybranych stopów metali wyjaśnia różnice we właściwościach metali - - - - Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: przedstawia zarys historii rozwoju chemii wskazuje chemię wśród innych nauk przyrodniczych wskazuje związki chemii z innymi dziedzinami nauki bezbłędnie posługuje się podstawowym sprzętem laboratoryjnym wyjaśnia, na podstawie budowy wewnętrznej substancji, dlaczego ciała stałe mają na ogół największą gęstość, a gazy najmniejszą wskazuje na związek zastosowania substancji z jej właściwościami wyjaśnia rolę metali w rozwoju cywilizacji i gospodarce człowieka tłumaczy, dlaczego metale stapia się ze sobą bada właściwości innych (niż podanych na lekcji) metali oraz wyciąga prawidłowe wnioski na podstawie obserwacji z badań znanych z życia codziennego wymienia przykładowe metody rozdzielania mieszanin; - zna pojęcie reakcji chemicznej; - podaje co najmniej trzy objawy reakcji chemicznej; - dzieli poznane substancje na proste i złożone. - posługuje się symbolami pierwiastków: H, O, N, Cl, S, C, P, Si, Na, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg; - definiuje pierwiastek chemiczny; - wyjaśnia , że substancje są zbudowane z atomów - definiuje atom - wyjaśnia zjawisko dyfuzji właściwości - odczytuje dane tabelaryczne, dotyczące wartości temperatury wrzenia i temperatury topnienia metali - wie, co to są stopy metali - wie, w jakich stanach skupienia niemetale występują w przyrodzie - sporządza mieszaniny jednorodne i niejednorodne - wskazuje przykłady mieszanin jednorodnych i niejednorodnych - odróżnia mieszaniny jednorodne od niejednorodnych - odróżnia substancję od mieszaniny - wie, co to jest: dekantacja, sedymentacja, filtracja, odparowanie rozpuszczalnika i krystalizacja - wykazuje na dowolnym przykładzie różnice między zjawiskiem fizycznym a reakcją chemiczną - podaje przykłady przemian chemicznych znanych z życia codziennego - przyporządkowuje nazwom pierwiastków chemicznych ich symbole i odwrotnie - tłumaczy, na czym polega zjawisko dyfuzji - podaje dowody ziarnistości materii - definiuje pierwiastek chemiczny i niemetali - planuje i przeprowadza proste doświadczenia dotyczące rozdzielania mieszanin jednorodnych i niejednorodnych - montuje zestaw do sączenia - wyjaśnia, na czym polega metoda destylacji - wskazuje w podanych przykładach przemianę chemiczną i zjawisko fizyczne - wyjaśnia, czym jest związek chemiczny - wykazuje różnice między mieszaniną, a związkiem chemicznym - wymienia pierwiastki chemiczne znane w starożytności - odróżnia modele przedstawiające drobiny różnych pierwiastków chemicznych - wyjaśnia budowę wewnętrzną atomu, wskazując miejsce protonów, neutronów i elektronów - wskazuje inne przykładowe źródła wiedzy ‐ wyjaśnia jaki wpływ na szybkość procesu dyfuzji ma stan skupienia stykających się ciał ‐ porównuje właściwości różnych substancji ‐ przeprowadza obliczenia z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość - wyjaśnia pojęcie: sublimacja - porównuje właściwości stopu (mieszaniny metali) z właściwościami jego składników - opisuje rysunek przedstawiający aparaturę do destylacji - wskazuje różnice między właściwościami substancji, a następnie stosuje je do rozdzielania mieszanin - projektuje proste zestawy doświadczalne do rozdzielania wskazanych mieszanin - sporządza kilkuskładnikowe mieszaniny, a następnie rozdziela je poznanymi metodami - podaje, jakie znaczenie miało pojęcie pierwiastka w starożytności - tłumaczy, w jaki sposób tworzy się symbole pierwiastków chemicznych - planuje i przeprowadza doświadczenia potwierdzające dyfuzję zachodzącą w ciałach o różnych stanach skupienia ‐ projektuje i wykonuje doświadczenia, w których bada właściwości wybranych substancji ‐ dokonuje pomiarów objętości, masy lub odczytuje informacje z rysunku, zdjęcia ‐ przewiduje właściwości stopu na jako zbiór prawie jednakowych atomów i objętość ‐ tłumaczy skąd pochodzą symbole pierwiastków chemicznych, podaje przykłady ‐ wskazuje te różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają ich rozdzielenie podstawie właściwości jego składników -oblicza zadania z wykorzystaniem gęstości o większym stopniu trudności, jednocześnie z uwzględnieniem przeliczania jednostek -opisuje eksperyment chemiczny, uwzględniając: szkło, sprzęt laboratoryjny, odczynniki, schemat, obserwacje i wnioski Dział 2. Budowa Materii Ocena dopuszczająca - - - - Uczeń: definiuje atom zna pojęcia: proton, neutron, elektron, elektron walencyjny, konfiguracja elektronowa kojarzy nazwisko Mendelejewa z układem okresowym pierwiastków chemicznych zna treść prawa okresowości wie, że pionowe kolumny w układzie okresowym pierwiastków chemicznych to grupy, a poziome rzędy to okresy posługuje się układem okresowym pierwiastków chemicznych w celu odczytania symboli - - - - Ocena dostateczna Ocena dobra Uczeń: definiuje pierwiastek chemiczny jako zbiór prawie jednakowych atomów podaje symbole, masy i ładunki protonów, neutronów i elektronów wie, co to jest powłoka elektronowa oblicza liczby protonów, elektronów i neutronów znajdujących się w atomach danego pierwiastka chemicznego, korzystając z liczby atomowej i masowej określa rozmieszczenie elektronów Uczeń: odróżnia modele przedstawiające drobiny różnych pierwiastków chemicznych wyjaśnia budowę wewnętrzną atomu, wskazując miejsce protonów, neutronów i elektronów wie, jak tworzy się nazwy grup wskazuje w układzie okresowym pierwiastków chemicznych miejsce metali i niemetali tłumaczy, dlaczego masa atomowa pierwiastka chemicznego ma wartość ułamkową oblicza liczbę neutronów - - - - - - - Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: zna historię rozwoju pojęcia atom tłumaczy, dlaczego wprowadzono jednostkę masy atomowej u wyjaśnia, jakie znaczenie mają elektrony walencyjne omawia, jak zmienia się aktywność metali i niemetali w grupach i okresach projektuje i buduje modele jąder atomowych izotopów charakteryzuje przemiany: ; oblicza średnią masę atomową pierwiastka chemicznego na podstawie mas atomowych poszczególnych izotopów i ich pierwiastków i ich charakteru chemicznego - wie, co to są izotopy - wymienia przykłady izotopów - wymienia przykłady zastosowań izotopów - odczytuje z układu okresowego pierwiastków chemicznych podstawowe informacje niezbędne do określenia budowy atomu: numer grupy i numer okresu oraz liczbę atomową i liczbę masową ‐ zdaje sobie sprawę, ze poglądy na temat budowy materii zmieniały się na przestrzeni dziejów - - - - - - w poszczególnych powłokach elektronowych i wskazuje elektrony walencyjne wie, jaki był wkład D.Mendelejewa w prace nad uporządkowaniem pierwiastków chemicznych rozumie prawo okresowości wskazuje w układzie okresowym pierwiastków chemicznych grupy i okresy porządkuje podane pierwiastki chemiczne według wzrastającej liczby atomowej wyszukuje w dostępnych mu źródłach informacje o właściwościach i aktywności chemicznej podanych pierwiastków wyjaśnia, co to są izotopy nazywa i zapisuje symbolicznie izotopy pierwiastków chemicznych wyjaśnia, na czym polegają przemiany promieniotwórcze omawia wpływ promieniowania jądrowego na organizmy określa na podstawie położenia w układzie okresowym budowę atomu danego pierwiastka i jego charakter chemiczny - - - - - - - - - w podanych izotopach pierwiastków chemicznych wskazuje zagrożenia wynikające ze stosowania izotopów promieniotwórczych bierze udział w dyskusji na temat wad i zalet energetyki jądrowej; wskazuje położenie pierwiastka w układzie okresowym pierwiastków chemicznych na podstawie budowy jego atomu odróżnia modele przedstawiające drobiny różnych pierwiastków chemicznych wyjaśnia budowę wewnętrzną atomu, wskazując miejsce protonów, neutronów i elektronów wie, jak tworzy się nazwy grup wskazuje w układzie okresowym pierwiastków chemicznych miejsce metali i niemetali tłumaczy, dlaczego masa atomowa pierwiastka chemicznego ma wartość ułamkową oblicza liczbę neutronów w podanych izotopach pierwiastków chemicznych wskazuje zagrożenia wynikające ze stosowania izotopów promieniotwórczych bierze udział w dyskusji na temat wad i zalet energetyki jądrowej zawartości procentowej - szuka rozwiązań dotyczących składowania odpadów promieniotwórczych - tłumaczy, dlaczego pierwiastki chemiczne znajdujące się w tej samej grupie mają podobne właściwości - tłumaczy, dlaczego gazy szlachetne są pierwiastkami mało aktywnymi chemicznie. ‐ przelicza masę atomową wyrażoną w atomowych jednostkach masy u na gramy, wyniki podaje w notacji wykładniczej ‐ wymienia oddziaływania utrzymujące atom w całości ‐ porównuje aktywność chemiczną pierwiastków należących do tej samej grupy na przykładzie litowców i fluorowców oraz należących do tego samego okresu na przykładzie okresu trzeciego ‐ podaje przykłady pierwiastków posiadających odmiany izotopowe ‐ określa znaczenie badań Marii Skłodowskiej Curie dla rozwoju wiedzy na temat zjawiska promieniotwórczości ‐ oblicza masę atomową wskazanego pierwiastka na podstawie liczb masowych i zawartości procentowej w przyrodzie trwałych izotopów ‐ oblicza zawartość procentową izotopów w przyrodzie na podstawie masy atomowej pierwiastka i liczb masowych trwałych izotopów -interpretuje treść prawa okresowości w oparciu o układ okresowy pierwiastków –rysuje na podstawie układu okresowego pierwiastków modele planetarne atomów o liczbie atomowej 87–89 –uzasadnia mocne i słabe strony szanse i zagrożenia wynikające z zastosowania izotopów promieniotwórczych, –oblicza średnią masę atomową pierwiastka chemicznego –oblicza zawartość procentową izotopów w pierwiastku chemicznym -opisuje eksperyment chemiczny, uwzględniając: szkło, sprzęt laboratoryjny, odczynniki, schemat, obserwacje i wnioski Dział 3. Wiązania i reakcje chemiczne Ocena dopuszczająca - - - - - - Uczeń: zapisuje w sposób symboliczny aniony i kationy definiuje pojęcie jonów odróżnia atom od cząsteczki wie, na czym polega wiązanie jonowe, a na czym wiązanie atomowe (kowalencyjne) odczytuje wartościowość pierwiastka z układu okresowego pierwiastków chemicznych wskazuje substraty i produkty nazywa tlenki zapisane za pomocą wzoru sumarycznego odczytuje masy atomowe pierwiastków z układu okresowego pierwiastków chemicznych zapisuje proste równania reakcji na podstawie zapisu słownego zna trzy typy reakcji chemicznych łączenie (syntezę), rozkład (analizę) i wymianę podaje po jednym przykładzie reakcji łączenia (syntezy), rozkładu (analizy) i wymiany zna treść prawa zachowania masy; zna treść prawa stałości składu. Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra, Ocena celująca Uczeń: Uczeń: Uczeń: - rozróżnia typy wiązań - wyjaśnia pomiędzy molekułami: - przewiduje rodzaj wiązania przedstawione w sposób modelowy atomem, cząsteczką, jonem: pomiędzy atomami ‐ rysuje schemat powstawania wiązań kationem i anionem ‐ wskazuje związki w których ‐ tłumaczy mechanizm powstawania występuje wiązanie kowalencyjne jonowych i kowalencyjnych na prostych przykładach jonów i wiązania jonowego spolaryzowane ‐ tłumaczy pojęcia oktetu i dubletu ‐ ‐ zapisuje elektronowo mechanizm ‐ wyjaśnia w jaki sposób polaryzacja opisuje jak powstają jony powstawania jonów, na przykładzie wiązania wpływa na właściwości związku ‐ interpretuje zapisy H2, 2H, 2H2, itp. Na, Mg, Al, Cl, S - opisuje rolę elektronów ‐ przewiduje właściwości związku ‐ oblicza liczby atomów walencyjnych w łączeniu się atomów na podstawie rodzaju wiązań (stan poszczególnych pierwiastków chemicznych na podstawie zapisów ‐ na przykładzie cząsteczek H2, Cl2, skupienia, weryfikuje przewidywania N2, CO2 , H2O, HCl, NH3 opisuje korzystając z różnorodnych źródeł typu: 3 H2O wiedzy) ‐ porównuje właściwości związków powstawanie wiązań atomowych (kowalencyjnych), zapisuje wzory ‐ wyjaśnia, dlaczego nie we kowalencyjnych i jonowych (stan sumaryczne i strukturalne tych wszystkich przypadkach związków skupienia, rozpuszczalność w cząsteczek może rysować wzory strukturalne wodzie, temperatury topnienia i ‐ ilustruje graficznie powstawanie ‐ wykonuje różnorodne obliczenia, wrzenia) wiązań jonowych i wiązań np. pozwalające ustalać wzory ‐ odczytuje z układu okresowego kowalencyjnych sumaryczne związków o podanym wartościowość maksymalną dla ‐ rysuje wzór strukturalny cząsteczki stosunku masowym, wyznacza pierwiastków grup 1., 2., 13., 14., związku dwupierwiastkowego indeksy stechiometryczne dla 15., 16. i 17. (względem tlenu i (o wiązaniach kowalencyjnych) związków o znanej masie atomowej wodoru) o znanych wartościowościach itp. ‐ ustala dla prostych związków pierwiastków ‐ układa równania reakcji dwupierwiastkowych, na przykładzie przedstawionych w formie tlenków: nazwę na podstawie wzoru ‐ odróżnia wzory elektronowe chemografów sumarycznego; wzór sumaryczny na kreskowe, strukturalne ‐ wykonuje obliczenia dotyczące podstawie nazwy; wzór sumaryczny ‐ ustala wzory sumaryczne na podstawie wartościowości chlorków, siarczków i strukturalne równań reakcji, korzystając związków kowalencyjnych z proporcji ‐ zna wartościowości niektórych pierwiastków (wodoru, tlenu, litowców, berylowców, żelaza, miedzi, węgla, siarki) ‐ oblicza masy cząsteczkowe prostych związków chemicznych ‐ definiuje pojęcia: reakcje egzoenergetyczne i reakcje endoenergetyczne ‐ zapisuje proste równania reakcji, na podstawie zapisu słownego ‐ określa typ reakcji ‐ dobiera współczynniki w równaniach reakcji chemicznych ‐ wykonuje proste obliczenia oparte na prawie zachowania masy i stałości składu ‐ określa wartościowość pierwiastka na podstawie wzoru sumarycznego jego tlenku/chlorku/siarczku ‐ dokonuje obliczeń związanych z zastosowaniem prawa zachowania masy i prawa stałości składu ‐ samodzielnie formułuje obserwacje i wnioski ‐ pisze równania reakcji chemicznych na podstawie opisu słownego oraz modelowego ‐ uzupełnia równania reakcji chemicznych ‐ podaje przykłady różnych typów reakcji - wyjaśnia, od czego zależy trwałość konfiguracji elektronowej - rozumie istotę przemian chemicznych w ujęciu teorii atomistyczno-cząsteczkowej -opisuje eksperyment chemiczny, uwzględniając: szkło, sprzęt laboratoryjny, odczynniki, schemat, obserwacje i wnioski Dział 4. Gazy Ocena dopuszczająca - - - Uczeń: przedstawia dowody na istnienie powietrza wie, z jakich substancji składa się powietrze opisuje na schemacie obieg tlenu w przyrodzie definiuje tlenek podaje, jakie są zastosowania tlenu wyjaśnia znaczenie azotu dla organizmów podaje podstawowe zastosowania azotu odczytuje z układu okresowego nazwy pierwiastków należących do18. grupy zna wzór sumaryczny i strukturalny tlenku węgla(IV) wymienia podstawowe zastosowania tlenku węgla(IV) omawia podstawowe właściwości wodoru wymienia praktyczne zastosowania wodoru wymienia źródła zanieczyszczeń powietrza wyjaśnia skutki zanieczyszczeń powietrza dla przyrody i człowieka wymienia podstawowe Ocena dostateczna - - - - Uczeń: bada skład oraz podstawowe właściwości powietrza tłumaczy, dlaczego bez tlenu nie byłoby życia na Ziemi wskazuje źródła pochodzenia ozonu oraz określa jego znaczenie dla organizmów podaje podstawowe zastosowania praktyczne kilku wybranych tlenków proponuje spalanie jako sposób otrzymywania tlenków ustala nazwy tlenków na podstawie wzorów ustala wzory sumaryczne tlenków na podstawie nazwy oblicza masę cząsteczkową wybranych tlenków uzupełnia współczynniki stechiometryczne w równaniach reakcji otrzymywania tlenków metodą utleniania pierwiastków omawia właściwości azotu wyjaśnia znaczenie azotu dla organizmów wymienia źródła tlenku węgla(IV) wyjaśnia znaczenie tlenku węgla(IV) dla organizmów przeprowadza identyfikację tlenku Ocena dobra - - - - - Uczeń: oblicza objętość poszczególnych składników powietrza w pomieszczeniu o podanych wymiarach rozumie, dlaczego zmienia się naturalny skład powietrza określa na podstawie obserwacji zebranego gazu jego podstawowe właściwości (stan skupienia, barwę, zapach, rozpuszczalność w wodzie) otrzymuje tlenki w wyniku spalania, np. tlenek węgla(IV) ustala wzory tlenków na podstawie modeli i odwrotnie zapisuje równania reakcji otrzymywania kilku tlenków odróżnia na podstawie opisu słownego reakcję egzotermiczną od reakcji endotermicznej tłumaczy, na czym polega obieg azotu w przyrodzie omawia właściwości i zastosowanie gazów szlachetnych tłumaczy na schemacie obieg tlenku węgla(IV) w przyrodzie przeprowadza i opisuje doświadczenie otrzymywania - - - - - - Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: oblicza, na ile czasu wystarczy tlenu osobom znajdującym się w pomieszczeniu (przy założeniu, że jest to pomieszczenie hermetyczne i jest mu znane zużycie tlenu na godzinę) konstruuje proste przyrządy dobadania następujących zjawisk atmosferycznych i właściwości powietrza: wykrywanie powietrza w „pustym” naczyniu, badanie składu powietrza, badanie udziału powietrza w paleniu się świecy otrzymuje pod nadzorem nauczyciela tlen podczas reakcji termicznego rozkładu manganianu(VII) potasu wie, kiedy reakcję łączenia się tlenu z innymi pierwiastkami nazywa się spalaniem przedstawia podział tlenków na tlenki metali i tlenki niemetali oraz podaje przykłady takich tlenków podaje skład jąder atomowych i rozmieszczenie elektronów na poszczególnych powłokach dla zastosowania tlenku węgla(IV) - omawia podstawowe właściwości wodoru - wymienia praktyczne zastosowania wodoru - wymienia źródła zanieczyszczeń powietrza - wyjaśnia skutki zanieczyszczeń powietrza dla przyrody i człowieka - - - - - węgla(IV) przy użyciu wody wapiennej wie, jaka właściwość tlenku węgla(IV) zadecydowała o jego zastosowaniu omawia właściwości wodoru bezpiecznie obchodzi się z substancjami i mieszaninami wybuchowymi podaje, jakie właściwości wodoru zdecydowały o jego zastosowaniu podaje przyczyny i skutki smogu wyjaśnia powstawanie efektu cieplarnianego i konsekwencje jego wzrostu na życie mieszkańców Ziemi wymienia przyczyny i skutki dziury ozonowej podaje, jakie właściwości wodoru zdecydowały o jego zastosowaniu - - - - - - tlenku węgla(IV) w szkolnych warunkach laboratoryjnych bada doświadczalnie właściwości fizyczne tlenku węgla(IV) uzasadnia konieczność wyposażenia pojazdów i budynków użyteczności publicznej w gaśnice pianowej lub proszkowe otrzymuje wodór w reakcji octu z wiórkami magnezowymi opisuje doświadczenie, za pomocą którego można zbadać właściwości wybuchowe mieszaniny wodoru i powietrza podaje znaczenie warstwy ozonowej dla życia na Ziemi; sprawdza eksperymentalnie, jaki jest wpływ zanieczyszczeń gazowych na rozwój roślin bada stopień zapylenia powietrza w swojej okolicy odróżnia na podstawie opisu słownego reakcję egzotermiczną od reakcji endotermicznej tłumaczy, na czym polega obieg azotu w przyrodzie omawia właściwości i zastosowanie gazów szlachetnych tłumaczy na schemacie obieg tlenku węgla(IV) w przyrodzie przeprowadza i opisuje doświadczenie otrzymywania czterech helowców (He, Ne, Ar, Kr) - wyjaśnia, dlaczego wzrost zawartości tlenku węgla(IV) w atmosferze jest niekorzystny; - uzasadnia, przedstawiając odpowiednie obliczenia, kiedy istnieje zagrożenie zdrowia i życia ludzi przebywających w niewietrzonych pomieszczeniach; - wyjaśnia, jak może dojść do wybuchu mieszanin wybuchowych, jakie są jego skutki i jak przed wybuchem można się zabezpieczyć - porównuje gęstość wodoru z gęstością powietrza - przeprowadza doświadczenie udowadniające, że dwutlenek węgla jest gazem cieplarnianym; - proponuje działania mające na celu ochronę powietrza przed zanieczyszczeniami - doświadczalnie dowodzi, że powietrze jest mieszaniną jednorodną - opisuje eksperyment chemiczny, uwzględniając: szkło, sprzęt laboratoryjny, odczynniki, schemat, obserwacje i wnioski - - - - tlenku węgla(IV) w szkolnych warunkach laboratoryjnych bada doświadczalnie właściwości fizyczne tlenku węgla(IV) uzasadnia konieczność wyposażenia pojazdów i budynków użyteczności publicznej w gaśnice pianowej lub proszkowe otrzymuje wodór w reakcji octu z wiórkami magnezowymi opisuje doświadczenie, za pomocą którego można zbadać właściwości wybuchowe mieszaniny wodoru i powietrza podaje znaczenie warstwy ozonowej dla życia na Ziemi sprawdza eksperymentalnie, jaki jest wpływ zanieczyszczeń gazowych na rozwój roślin bada stopień zapylenia powietrza w swojej okolicy Dział 5. Woda i roztwory wodne Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: - charakteryzuje rodzaje wód - opisuje budowę cząsteczki wody – wyjaśnia, na czym polega – wymienia laboratoryjne sposoby występujących w przyrodzie – wyjaśnia, co to jest cząsteczka tworzenie wiązania kowalencyjnego otrzymywania wody – podaje, na czym polega obieg polarna spolaryzowanego w cząsteczce – proponuje doświadczenie wody w przyrodzie – wymienia właściwości wody wody udowadniające, że woda jest – wymienia stany skupienia wody zmieniające się pod wpływem – wyjaśnia budowę polarną cząsteczki związkiem wodoru i tlenu – nazywa przemiany stanów zanieczyszczeń wody – opisuje wpływ izotopów wodoru i skupienia wody – proponuje sposoby racjonalnego – określa właściwości wody tlenu na właściwości wody – opisuje właściwości wody gospodarowania wodą wynikające z jej budowy polarnej – określa wpływ ciśnienia – zapisuje wzory sumaryczny i – tłumaczy, na czym polega proces – wyjaśnia, dlaczego woda dla atmosferycznego na wartość strukturalny cząsteczki wody mieszania, rozpuszczania jednych substancji jest temperatury wrzenia wody – definiuje pojęcie dipol – określa, dla jakich substancji woda rozpuszczalnikiem, a dla innych nie – porównuje rozpuszczalność w – identyfikuje cząsteczkę wody jako jest dobrym rozpuszczalnikiem – przedstawia za pomocą modeli wodzie związków kowalencyjnych i dipol – charakteryzuje substancje ze proces rozpuszczania w wodzie jonowych – wyjaśnia podział substancji na względu na ich rozpuszczalność w substancji o budowie – wykazuje doświadczalnie, czy dobrze i słabo rozpuszczalne oraz wodzie polarnej, np. chlorowodoru roztwór jest nasycony, czy praktycznie nierozpuszczalne w – planuje doświadczenia wykazujące – podaje rozmiary cząstek substancji nienasycony wodzie podaje przykłady wpływ różnych czynników na wprowadzonych do wody i – rozwiązuje zadania rachunkowe na substancji, które rozpuszczają się i szybkość rozpuszczania substancji znajdujących się stężenie nie rozpuszczają się w wodzie stałych w wodzie w roztworze właściwym, koloidzie, procentowe z wykorzystaniem gęstości – wyjaśnia pojęcia rozpuszczalnik i – porównuje rozpuszczalność różnych zawiesinie – oblicza rozpuszczalność substancji substancja rozpuszczana substancji w tej samej temperaturze – wykazuje doświadczalnie wpływ w danej temperaturze, znając – definiuje pojęcie rozpuszczalność – oblicza ilość substancji, którą różnych czynników na szybkość stężenie procentowe jej roztworu – wymienia czynniki, które wpływają można rozpuścić w określonej ilości rozpuszczania nasyconego w tej temperaturze na rozpuszczalność wody w podanej temperaturze substancji stałej w wodzie –mając masę roztworu nasyconego – określa, co to jest wykres – podaje przykłady substancji, które – posługuje się sprawnie wykresem w danej temperaturze ,oblicza, ile rozpuszczalności rozpuszczają się w wodzie, tworząc rozpuszczalności substancji wykrystalizuje po jego – odczytuje z wykresu roztwory właściwe – dokonuje obliczeń z ochłodzeniu do podanej temperatury rozpuszczalności rozpuszczalność – podaje przykłady substancji, które wykorzystaniem wykresu - opisuje eksperyment chemiczny, danej substancji w podanej nie rozpuszczają się w wodzie i rozpuszczalności uwzględniając: szkło, sprzęt temperaturze – wymienia czynniki wpływające na szybkość rozpuszczania się substancji stałej w wodzie – definiuje pojęcia roztwór właściwy, koloid i zawiesina – definiuje pojęcia roztwór nasycony i roztwór nienasycony oraz roztwór stężony i roztwór rozcieńczony – definiuje pojęcie krystalizacja – podaje sposoby otrzymywania roztworu nienasyconego z nasyconego i odwrotnie – definiuje stężenie procentowe roztworu – podaje wzór opisujący stężenie procentowe – prowadzi obliczenia z wykorzystaniem pojęć: stężenie procentowe, masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa roztworu (proste) tworzą koloidy lub zawiesiny – wskazuje różnice między roztworem właściwym a zawiesiną – opisuje różnice między roztworem rozcieńczonym, stężonym, nasyconym i nienasyconym – przeprowadza krystalizację – przekształca wzór na stężenie procentowe roztworu tak, aby obliczyć masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu – oblicza masę substancji rozpuszczonej lub masę roztworu, znając stężenie procentowe roztworu – wyjaśnia, jak sporządzić roztwór o określonym stężeniu procentowym (np. 100 g 20-procentowego roztworu soli kuchennej) – oblicza masę wody, znając masę laboratoryjny, odczynniki, schemat, roztworu obserwacje i wnioski i jego stężenie procentowe – prowadzi obliczenia z wykorzystaniem pojęcia gęstości – podaje sposoby na zmniejszenie lub zwiększenie stężenia roztworu – oblicza stężenie procentowe roztworu powstałego przez zagęszczenie, rozcieńczenie roztworu – oblicza stężenie procentowe roztworu nasyconego w danej temperaturze (z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności) – wymienia czynności prowadzące do sporządzenia określonej ilości roztworu o określonym stężeniu procentowym – sporządza roztwór o określonym stężeniu procentowym wyjaśnia, co to jest woda destylowana i czym się różni od wód występujących w przyrodzie Ocenę niedostateczną Otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Wykazuje rażący brak wiadomości i umiejętności, które uniemożliwiają mu świadome i aktywne uczestnictwo w lekcjach chemii. Nie potrafi wykonać zadań o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela. KLASA II GIMNAZJUM (do programu „Chemia Nowej Ery”, Nowa Era) OCENIANIE ŚRÓDROCZNE Dział 4. Kwasy Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Uczeń: – wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami – definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit – wyjaśnia, co to jest wskaźnik i wymienia trzy przykłady wskaźników – opisuje zastosowania wskaźników – odróżnia kwasy od innych substancji chemicznych za pomocą wskaźników – definiuje pojęcie kwasy – opisuje budowę kwasów beztlenowych i tlenowych – odróżnia kwasy tlenowe od beztlenowych – wskazuje wodór i resztę kwasową we wzorze kwasu – wyznacza wartościowość reszty kwasowej – zapisuje wzory sumaryczne kwasów: HCl, H2S, H2SO4, H2SO3, Uczeń: – wymienia wspólne właściwości kwasów – wyjaśnia, z czego wynikają wspólne właściwości kwasów – zapisuje wzory strukturalne poznanych kwasów – wyjaśnia pojęcie tlenek kwasowy – wskazuje przykłady tlenków kwasowych – wymienia metody otrzymywania kwasów tlenowych i beztlenowych – zapisuje równania reakcji otrzymywania poznanych kwasów – opisuje właściwości poznanych kwasów – opisuje zastosowania poznanych kwasów Ocena dobra Uczeń: – wyjaśnia, dlaczego podczas pracy ze stężonymi roztworami kwasów należy zachować szczególną ostrożność – wymienia poznane tlenki kwasowe – zapisuje równania reakcji otrzymywania wskazanego kwasu – wykazuje doświadczalnie żrące właściwości kwasu siarkowego(VI) – podaje zasadę bezpiecznego rozcieńczania stężonego roztworu kwasu siarkowego(VI) – wyjaśnia, dlaczego kwas siarkowy(VI) pozostawiony w otwartym naczyniu zwiększa swą objętość – planuje doświadczalne wykrycie białka w próbce żywności (w serze, jonowa mleku, jajku) – zapisuje i odczytuje wybrane – opisuje reakcję ksantoproteinową równania reakcji dysocjacji jonowej – zapisuje i odczytuje równania kwasów reakcji dysocjacji jonowej Ocena bardzo dobra, Ocena celująca Uczeń: – zapisuje wzór strukturalny dowolnego kwasu nieorganicznego o podanym wzorze sumarycznym – projektuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymywać kwasy – identyfikuje kwasy, na podstawie podanych informacji – odczytuje równania reakcji chemicznych – potrafi rozwiązywać trudniejsze chemografy – proponuje sposoby ograniczenia powstawania kwaśnych opadów –analizuje przyczynę przewodnictwa elektrycznego przez roztwór kwasu , -prezentuje i interpretuje na modelach przebieg reakcji dysocjacji elektrolitycznej kwasów –projektuje i wykonuje doświadczenie pozwalające otrzymać kwasy, HNO3, H2CO3, H3PO4 – definiuje pojęcie odczyn kwasowy – podaje nazwy poznanych kwasów – zapisuje obserwacje do – opisuje właściwości kwasów: przeprowadzanych doświadczeń chlorowodorowego, azotowego(V) i siarkowego(VI) – opisuje podstawowe zastosowania kwasów: chlorowodorowego, azotowego(V) i siarkowego(VI) – wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) kwasów – definiuje pojęcia jon, kation i anion – zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów (proste przykłady) – wyjaśnia pojęcie kwaśne opady (elektrolitycznej) kwasów – określa odczyn roztworu kwasowego na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze – analizuje proces powstawania kwaśnych opadów i skutki ich działania – rozwiązuje chemografy – opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek) –projektuje doświadczenie pozwalające zbadać właściwości kwasów , –opisuje eksperyment chemiczny, uwzględniając: szkło i sprzęt laboratoryjny, odczynniki chemiczne, obserwacje i wnioski Dział 5. Wodorotlenki Ocena dopuszczająca Uczeń: – wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z zasadami – odróżnia zasady od innych substancji chemicznych za pomocą wskaźników – definiuje pojęcia wodorotlenek i zasada – opisuje budowę wodorotlenków – podaje wartościowość grupy wodorotlenowej Ocena dostateczna Uczeń: – wymienia wspólne właściwości zasad – wyjaśnia, z czego wynikają wspólne właściwości zasad – definiuje pojęcie tlenek zasadowy – podaje przykłady tlenków zasadowych – wymienia dwie główne metody otrzymywania wodorotlenków – zapisuje równania reakcji Ocena dobra Uczeń: – rozróżnia pojęcia wodorotlenek i zasada – wymienia przykłady wodorotlenków i zasad – wyjaśnia, dlaczego podczas pracy z zasadami należy zachować szczególną ostrożność – wymienia poznane tlenki zasadowe – zapisuje równania reakcji otrzymywania wybranego Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: – zapisuje wzór sumaryczny wodorotlenku dowolnego metalu – planuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymać różne wodorotlenki, także trudno rozpuszczalne – zapisuje równania reakcji otrzymywania różnych wodorotlenków – identyfikuje wodorotlenki na – zapisuje wzory sumaryczne wodorotlenków: NaOH, KOH, Ca(OH)2, Al(OH)3 – opisuje właściwości oraz zastosowania wodorotlenków: sodu, potasu i wapnia otrzymywania wodorotlenku sodu, potasu i wapnia – wyjaśnia pojęcia woda wapienna, wapno palone i wapno gaszone – określa rozpuszczalność wodorotlenków na podstawie tabeli rozpuszczalności – zapisuje obserwacje do przeprowadzanych doświadczeń wodorotlenku – planuje doświadczenia, w których wyniku, można otrzymać wodorotlenek: sodu, potasu lub wapnia – planuje sposób otrzymywania wodorotlenków trudno rozpuszczalnych – rozwiązuje chemografy – opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek) podstawie podanych informacji – odczytuje równania reakcji chemicznych – rozwiązuje chemografy o większym stopniu trudności - wykonuje doświadczenie pozwalające otrzymać wodorotlenek i zbadać właściwości wodorotlenków, -opisuje eksperyment chemiczny, uwzględniając : szkło i sprzęt laboratoryjny , odczynniki chemiczne, obserwacje i wnioski Ocenę niedostateczną Otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Wykazuje rażący brak wiadomości i umiejętności, które uniemożliwiają mu świadome i aktywne uczestnictwo w lekcjach chemii. Nie potrafi wykonać zadań o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela. OCENIANIE ROCZNE Ocena roczna obejmuje także wymagania na ocenę śródroczną. Dział 4. Kwasy Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: – wymienia zasady bhp dotyczące – wymienia wspólne właściwości – wyjaśnia, dlaczego podczas – zapisuje wzór strukturalny obchodzenia się z kwasami kwasów pracy ze stężonymi roztworami dowolnego kwasu – definiuje pojęcia: elektrolit i – wyjaśnia, z czego wynikają kwasów należy zachować nieorganicznego o podanym nieelektrolit wspólne właściwości kwasów szczególną ostrożność wzorze sumarycznym – wyjaśnia, co to jest wskaźnik i – zapisuje wzory strukturalne – wymienia poznane tlenki – projektuje doświadczenia, w wymienia trzy przykłady poznanych kwasów kwasowe których wyniku można wskaźników – wyjaśnia pojęcie tlenek – zapisuje równania reakcji otrzymywać kwasy – opisuje zastosowania kwasowy otrzymywania wskazanego – identyfikuje kwasy, na wskaźników – wskazuje przykłady tlenków kwasu podstawie podanych informacji – odróżnia kwasy od innych kwasowych – wykazuje doświadczalnie żrące – odczytuje równania reakcji substancji chemicznych za – wymienia metody właściwości kwasu chemicznych pomocą wskaźników otrzymywania kwasów siarkowego(VI) – potrafi rozwiązywać trudniejsze – definiuje pojęcie kwasy tlenowych i beztlenowych – podaje zasadę bezpiecznego chemografy – opisuje budowę kwasów – zapisuje równania reakcji rozcieńczania stężonego – proponuje sposoby ograniczenia beztlenowych i tlenowych otrzymywania poznanych roztworu kwasu siarkowego(VI) powstawania kwaśnych opadów – odróżnia kwasy tlenowe od kwasów – wyjaśnia, dlaczego kwas –projektuje i wykonuje beztlenowych – opisuje właściwości poznanych siarkowy(VI) pozostawiony w doświadczenie pozwalające – wskazuje wodór i resztę kwasów otwartym naczyniu zwiększa otrzymać kwasy kwasową we wzorze kwasu – opisuje zastosowania poznanych swą objętość –projektuje doświadczenie – wyznacza wartościowość reszty kwasów – planuje doświadczalne wykrycie pozwalające zbadać właściwości kwasowej białka w próbce żywności kwasów – zapisuje wzory sumaryczne jonowa (w serze, mleku, jajku) –opisuje eksperyment chemiczny, kwasów: HCl, H2S, H2SO4, – zapisuje i odczytuje wybrane – opisuje reakcję uwzględniając: szkło i sprzęt H2SO3, HNO3, H2CO3, H3PO4 równania reakcji dysocjacji ksantoproteinową laboratoryjny, odczynniki – podaje nazwy poznanych jonowej kwasów kwasów – definiuje pojęcie odczyn – opisuje właściwości kwasów: kwasowy chlorowodorowego, – zapisuje obserwacje do azotowego(V) i siarkowego(VI) przeprowadzanych doświadczeń – opisuje podstawowe zastosowania kwasów: chlorowodorowego, azotowego(V) i siarkowego(VI) – wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) kwasów – definiuje pojęcia jon, kation i anion – zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej kwasów (proste przykłady) – wyjaśnia pojęcie kwaśne opady Dział 5. Wodorotlenki Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna – zapisuje i odczytuje równania reakcji dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) kwasów – określa odczyn roztworu kwasowego na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze – analizuje proces powstawania kwaśnych opadów i skutki ich działania – rozwiązuje chemografy – opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek) Ocena dobra chemiczne, obserwacje i wnioski –analizuje przyczynę przewodnictwa elektrycznego przez roztwór kwasu -prezentuje i interpretuje na modelach przebieg reakcji dysocjacji elektrolitycznej kwasów Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: – wymienia zasady bhp dotyczące – wymienia wspólne właściwości – rozróżnia pojęcia wodorotlenek – zapisuje wzór sumaryczny obchodzenia się z zasadami zasad i zasada wodorotlenku dowolnego metalu – odróżnia zasady od innych – wyjaśnia, z czego wynikają – wymienia przykłady – planuje doświadczenia, w substancji chemicznych za wspólne właściwości zasad wodorotlenków i zasad których wyniku można otrzymać pomocą wskaźników – definiuje pojęcie tlenek – wyjaśnia, dlaczego podczas różne wodorotlenki, także trudno – definiuje pojęcia wodorotlenek i zasadowy pracy z zasadami należy rozpuszczalne zasada – opisuje budowę wodorotlenków – podaje wartościowość grupy wodorotlenowej – zapisuje wzory sumaryczne wodorotlenków: NaOH, KOH, Ca(OH)2, Al(OH)3 – opisuje właściwości oraz zastosowania wodorotlenków: sodu, potasu i wapnia – wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa (elektrolityczna) zasad – zapisuje równania dysocjacji jonowej zasad (proste przykłady) powstałych w wyniku – odróżnia zasady od kwasów za pomocą wskaźników – wymienia rodzaje odczynu roztworów – określa zakres pH i barwy wskaźników dla poszczególnych odczynów – podaje przykłady tlenków zasadowych – wymienia dwie główne metody otrzymywania wodorotlenków – zapisuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenku sodu, potasu i wapnia – wyjaśnia pojęcia woda wapienna, wapno palone i wapno gaszone – określa rozpuszczalność wodorotlenków na podstawie tabeli rozpuszczalności – odczytuje proste równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) zasad – definiuje pojęcie odczyn zasadowy – omawia skalę pH – bada odczyn i pH roztworu – zapisuje obserwacje do przeprowadzanych doświadczeń zachować szczególną ostrożność – wymienia poznane tlenki zasadowe – zapisuje równania reakcji otrzymywania wybranego wodorotlenku – planuje doświadczenia, w których wyniku, można otrzymać wodorotlenek: sodu, potasu lub wapnia – planuje sposób otrzymywania wodorotlenków trudno rozpuszczalnych – zapisuje i odczytuje równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) zasad – określa odczyn roztworu zasadowego na podstawie znajomości jonów obecnych w badanym roztworze – rozwiązuje chemografy – opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek) – wymienia przyczyny odczynu kwasowego, zasadowego, obojętnego roztworów – interpretuje wartość pH w ujęciu jakościowym (odczyn kwasowy, zasadowy, obojętny) – opisuje zastosowania wskaźników – zapisuje równania reakcji otrzymywania różnych wodorotlenków – identyfikuje wodorotlenki na podstawie podanych informacji – odczytuje równania reakcji chemicznych – rozwiązuje chemografy o większym stopniu trudności – wyjaśnia pojęcie skala pH - wykonuje doświadczenie pozwalające otrzymać wodorotlenek i zbadać właściwości wodorotlenków, -opisuje eksperyment chemiczny, uwzględniając : szkło i sprzęt laboratoryjny , odczynniki chemiczne, obserwacje i wnioski –analizuje przyczynę przewodnictwa elektrycznego przez roztwór zasady, –prezentuje i interpretuje na modelach przebieg reakcji dysocjacji elektrolitycznej zasad – planuje doświadczenie, które umożliwi zbadanie wartości pH produktów używanych w życiu codziennym Dział 6. Sole Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: – opisuje budowę soli – wskazuje metal i resztę kwasową we wzorze soli – zapisuje wzory sumaryczne soli (chlorków, siarczków) – tworzy nazwy soli na podstawie wzorów sumarycznych i zapisuje wzory sumaryczne soli na podstawie ich nazw, np. wzory soli kwasów: chlorowodorowego, siarkowodorowego i metali, np. sodu, potasu i wapnia – wskazuje wzory soli wśród zapisanych wzorów związków chemicznych – opisuje, w jaki sposób dysocjują sole – zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej soli (proste Uczeń: – wymienia cztery najważniejsze sposoby otrzymywania soli – podaje nazwy i wzory soli (typowe przykłady) – zapisuje równania reakcji otrzymywania soli (reakcja zobojętniania) w postaci cząsteczkowej, jonowej oraz jonowej skróconej – odczytuje równania reakcji otrzymywania soli – wyjaśnia pojęcia reakcja zobojętniania i reakcja strąceniowa – zapisuje równania reakcji otrzymywania soli (reakcja strąceniowa) w postaci cząsteczkowej – korzysta z tabeli rozpuszczalności wodorotlenków Uczeń: – podaje nazwy i wzory dowolnych soli – zapisuje i odczytuje równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) soli – stosuje metody otrzymywania soli – wyjaśnia przebieg reakcji zobojętniania – zapisuje równania reakcji otrzymywania soli w postaci cząsteczkowej i jonowej – określa, korzystając z szeregu aktywności metali, które metale reagują z kwasami według schematu: metal + kwas sól + wodór – wymienia przykłady soli występujących w przyrodzie projektuje doświadczenia Uczeń: – wskazuje substancje, które mogą ze sobą reagować, tworząc sól – podaje metody otrzymywania soli – identyfikuje sole na podstawie podanych informacji – wyjaśnia, jakie zmiany zaszły w odczynie roztworów poddanych reakcji zobojętniania – przewiduje, czy zajdzie dana reakcja chemiczna – proponuje reakcję tworzenia soli trudno rozpuszczalnej – określa zastosowanie reakcji strąceniowej – zapisuje i odczytuje równania reakcji otrzymywania dowolnej soli w postaci cząsteczkowej i jonowej przykłady) – dzieli sole ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie – określa rozpuszczalność soli w wodzie na podstawie tabeli rozpuszczalności wodorotlenków i soli – podaje sposób otrzymywania soli trzema podstawowymi metodami (kwas + zasada, metal + kwas, tlenek metalu + kwas) – zapisuje cząsteczkowo równania reakcji otrzymywania soli (najprostsze) – definiuje pojęcia reakcje zobojętniania i reakcje strąceniowe – odróżnia zapis cząsteczkowy od zapisu jonowego równania reakcji chemicznej – określa związek ładunku jonu z wartościowością metalu i reszty kwasowej – wymienia zastosowania najważniejszych soli, np. chlorku sodu i soli – zapisuje i odczytuje wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej soli – dzieli metale ze względu na ich aktywność chemiczną (szereg aktywności metali) – wymienia sposoby zachowania się metali w reakcji z kwasami (np. miedź lub magnez w reakcji z kwasem chlorowodorowym) – zapisuje obserwacje z przeprowadzanych na lekcji doświadczeń umożliwiające otrzymywanie soli w reakcjach strąceniowych – formułuje wniosek dotyczący wyniku reakcji strąceniowej na podstawie analizy tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków – podaje zastosowania soli – opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek) – projektuje doświadczenia otrzymywania soli – przewiduje efekty zaprojektowanych doświadczeń – formułuje wniosek do zaprojektowanych doświadczeń, - projektuje doświadczenie na identyfikację produktu gazowego w reakcji kwasu z metalem aktywnym, np. kwas chlorowodorowy z magnezem - projektuje i wykonuje doświadczenie pozwalające otrzymać sole w reakcjach strąceniowych, -opisuje eksperyment chemiczny, uwzględniając: szkło i sprzęt laboratoryjny, odczynniki chemiczne, obserwacje i wnioski Ocenę niedostateczną Otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Wykazuje rażący brak wiadomości i umiejętności, które uniemożliwiają mu świadome i aktywne uczestnictwo w lekcjach chemii. Nie potrafi wykonać zadań o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela. KLASA III GIMNAZJUM (do programu „Chemia Nowej Ery”, Nowa Era) OCENIANIE ŚRÓDROCZNE 7. Węgiel i jego związki z wodorem Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: – podaje kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną – określa, czym zajmuje się chemia organiczna – definiuje pojęcie węglowodory – wymienia naturalne źródła węglowodorów – stosuje zasady BHP w pracy z gazem ziemnym oraz produktami przeróbki ropy naftowej – opisuje budowę i występowanie metanu – podaje wzory sumaryczny i strukturalny metanu – opisuje właściwości fizyczne i chemiczne metanu – opisuje, na czym polegają spalanie całkowite i niecałkowite – zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego metanu – definiuje pojęcie szereg homologiczny – podaje wzory sumaryczne i strukturalne etenu i etynu – opisuje najważniejsze właściwości etenu i Uczeń: – wyjaśnia pojęcie szereg homologiczny – podaje zasady tworzenia nazw alkenów i alkinów na podstawie nazw alkanów – zapisuje wzory sumaryczne, strukturalne i półstrukturalne oraz podaje nazwy alkanów, alkenów i alkinów – buduje model cząsteczki metanu, etenu, etynu – wyjaśnia różnicę między spalaniem całkowitym a niecałkowitym – opisuje właściwości fizyczne oraz chemiczne (spalanie) metanu, etanu, etenu i etynu – zapisuje i odczytuje równania reakcji spalania metanu, etenu i etynu – podaje sposoby otrzymywania etenu i etynu – porównuje budowę etenu i etynu – wyjaśnia, na czym polegają reakcje Uczeń: – tworzy wzór ogólny szeregu homologicznego alkanów (na podstawie wzorów trzech kolejnych alkanów) –proponuje, jak doświadczalnie wykryć produkty spalania węglowodorów – zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego alkanów, alkenów, alkinów – zapisuje równania reakcji otrzymywania etenu i etynu – odczytuje podane równania reakcji chemicznej – zapisuje równania reakcji etenu i etynu z bromem, polimeryzacji etenu – opisuje rolę katalizatora w reakcji chemicznej – wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a właściwościami (np. stanem skupienia, lotnością, palnością) alkanów Uczeń: – dokonuje analizy właściwości węglowodorów – wyjaśnia wpływ wiązania wielokrotnego w cząsteczce węglowodoru na jego reaktywność chemiczną – zapisuje równania reakcji przyłączania (np. bromowodoru, wodoru, chloru) do węglowodorów zawierających wiązanie wielokrotne – określa produkty polimeryzacji etynu – projektuje doświadczenia chemiczne – stosuje zdobytą wiedzę w złożonych zadaniach etynu przyłączania i polimeryzacji – definiuje pojęcia: polimeryzacja, monomer – wyjaśnia, jak doświadczalnie odróżnić i polimer węglowodory nasycone od – opisuje najważniejsze zastosowania etenu i nienasyconych etynu – określa, od czego zależą właściwości – definiuje pojęcia węglowodory nasycone węglowodorów i węglowodory nienasycone – wykonuje proste obliczenia dotyczące – klasyfikuje alkany do węglowodorów węglowodorów nasyconych, a alkeny i alkiny do nienasyconych – określa wpływ węglowodorów nasyconych i nienasyconych na wodę bromową (lub rozcieńczony roztwór manganianu(VII) potasu) – podaje wzory ogólne szeregów homologicznych alkanów, alkenów i alkinów – przyporządkowuje dany węglowodór do odpowiedniego szeregu homologicznego – odróżnia wzór sumaryczny od wzorów strukturalnego i półstrukturalnego – zapisuje wzory sumaryczne i nazwy alkanu, alkenu i alkinu o podanej liczbie atomów węgla (do pięciu atomów węgla w cząsteczce) – zapisuje wzory strukturalne i półstrukturalne (proste przykłady) węglowodorów – wyjaśnia, co jest przyczyną większej reaktywności chemicznej węglowodorów nienasyconych w porównaniu z węglowodorami nasyconymi – opisuje właściwości i zastosowania polietylenu – projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie węglowodorów nasyconych od nienasyconych – opisuje przeprowadzane doświadczenia chemiczne 8. Pochodne węglowodorów Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena bardzo dobra Uczeń: – dowodzi, że alkohole, kwasy karboksylowe, estry, aminy, aminokwasy są pochodnymi węglowodorów – opisuje budowę pochodnych węglowodorów (grupa węglowodorowa + grupa funkcyjna) – wymienia pierwiastki chemiczne wchodzące w skład pochodnych węglowodorów – klasyfikuje daną substancję organiczną do odpowiedniej grupy związków chemicznych – określa, co to jest grupa funkcyjna – zaznacza grupy funkcyjne w alkoholach, kwasach karboksylowych, estrach, aminach i aminokwasach i podaje ich nazwy – zapisuje wzory ogólne alkoholi, kwasów karboksylowych i estrów – zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne prostych alkoholi monohydroksylowych i kwasów karboksylowych (do 2 atomów węgla w cząsteczce) oraz tworzy ich nazwy – zaznacza we wzorze kwasu karboksylowego resztę kwasową – określa, co to są nazwy zwyczajowe i systematyczne – wymienia reguły tworzenia nazw systematycznych związków organicznych – podaje nazwy zwyczajowe omawianych Uczeń: – zapisuje nazwy i wzory omawianych grup funkcyjnych – zapisuje wzory i wymienia nazwy alkoholi – zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny glicerolu – uzasadnia stwierdzenie, że alkohole i kwasy karboksylowe tworzą szeregi homologiczne – podaje odczyn roztworu alkoholu – opisuje fermentację alkoholową – zapisuje równania reakcji spalania etanolu – podaje przykłady kwasów organicznych występujących w przyrodzie i wymienia ich zastosowania – tworzy nazwy prostych kwasów karboksylowych (do 5 atomów węgla w cząsteczce) oraz zapisuje ich wzory sumaryczne i strukturalne – podaje właściwości kwasów metanowego (mrówkowego) i etanowego (octowego) – omawia dysocjację jonową kwasów karboksylowych – zapisuje równania reakcji spalania, reakcji dysocjacji jonowej, reakcji z: metalami, tlenkami metali i zasadami kwasów metanowego i etanowego Uczeń: – wyjaśnia, dlaczego alkohol etylowy wykazuje odczyn obojętny – wyjaśnia, w jaki sposób tworzy się nazwę systematyczną glicerolu – zapisuje równania reakcji spalania alkoholi – podaje nazwy zwyczajowe i systematyczne kwasów karboksylowych – wyjaśnia, dlaczego wyższe kwasy karboksylowe nazywa się kwasami tłuszczowymi – porównuje właściwości kwasów organicznych i nieorganicznych – porównuje właściwości kwasów karboksylowych – podaje metodę otrzymywania kwasu octowego – wyjaśnia proces fermentacji octowej – opisuje równania reakcji chemicznych dla kwasów karboksylowych – podaje nazwy soli kwasów organicznych – opisuje przeprowadzone doświadczenia chemiczne Uczeń: – proponuje doświadczenie chemiczne do podanego tematu – formułuje wnioski z doświadczeń chemicznych – przeprowadza doświadczenia chemiczne – zapisuje wzory dowolnych alkoholi i kwasów karboksylowych – zapisuje równania reakcji chemicznych dla alkoholi, kwasów karboksylowych o wyższym stopniu trudności (np. więcej niż 5 atomów węgla w cząsteczce) (dla alkoholi i kwasów karboksylowych) – wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia i reaktywnością chemiczną alkoholi oraz kwasów karboksylowych – przewiduje produkty reakcji chemicznej – identyfikuje poznane substancje – zapisuje równania reakcji chemicznych w postaci cząsteczkowej, jonowej oraz skróconej jonowej – potrafi wykorzystać swoją wiedzę kwasów karboksylowych (mrówkowy, octowy) – opisuje najważniejsze właściwości metanolu, etanolu, glicerolu oraz kwasów etanowego i metanowego – zapisuje równanie reakcji spalania metanolu – opisuje podstawowe zastosowania etanolu i kwasu etanowego – dokonuje podziału alkoholi na monohydroksylowe, polihydroksylowe oraz kwasów karboksylowych na nasycone i nienasycone – określa, co to są alkohole polihydroksylowe – opisuje zagrożenia związane z alkoholami (metanol, etanol) – zna toksyczne właściwości poznanych substancji – podaje nazwy soli pochodzących od kwasów metanowego i etanowego – opisuje negatywne skutki działania etanolu na organizm ludzki – zapisuje obserwacje do wykonywanych doświadczeń chemicznych do rozwiązywania złożonych zadań Ocenę niedostateczną Otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Wykazuje rażący brak wiadomości i umiejętności, które uniemożliwiają mu świadome i aktywne uczestnictwo w lekcjach chemii. Nie potrafi wykonać zadań o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela. OCENIANIE ROCZNE Ocena roczna obejmuje także wymagania na ocenę śródroczną. 7. Węgiel i jego związki z wodorem Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: – podaje kryteria podziału chemii na organiczną i nieorganiczną – określa, czym zajmuje się chemia organiczna – definiuje pojęcie węglowodory – wymienia naturalne źródła węglowodorów – stosuje zasady BHP w pracy z gazem ziemnym oraz produktami przeróbki ropy naftowej – opisuje budowę i występowanie metanu – podaje wzory sumaryczny i strukturalny metanu – opisuje właściwości fizyczne i chemiczne metanu – opisuje, na czym polegają spalanie całkowite i niecałkowite – zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego metanu – definiuje pojęcie szereg homologiczny – podaje wzory sumaryczne i strukturalne etenu i etynu – opisuje najważniejsze właściwości etenu i etynu – definiuje pojęcia: polimeryzacja, monomer Uczeń: – wyjaśnia pojęcie szereg homologiczny – podaje zasady tworzenia nazw alkenów i alkinów na podstawie nazw alkanów – zapisuje wzory sumaryczne, strukturalne i półstrukturalne oraz podaje nazwy alkanów, alkenów i alkinów – buduje model cząsteczki metanu, etenu, etynu – wyjaśnia różnicę między spalaniem całkowitym a niecałkowitym – opisuje właściwości fizyczne oraz chemiczne (spalanie) metanu, etanu, etenu i etynu – zapisuje i odczytuje równania reakcji spalania metanu, etenu i etynu – podaje sposoby otrzymywania etenu i etynu – porównuje budowę etenu i etynu – wyjaśnia, na czym polegają reakcje przyłączania i polimeryzacji – wyjaśnia, jak doświadczalnie odróżnić Uczeń: – tworzy wzór ogólny szeregu homologicznego alkanów (na podstawie wzorów trzech kolejnych alkanów) –proponuje, jak doświadczalnie wykryć produkty spalania węglowodorów – zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i niecałkowitego alkanów, alkenów, alkinów – zapisuje równania reakcji otrzymywania etenu i etynu – odczytuje podane równania reakcji chemicznej – zapisuje równania reakcji etenu i etynu z bromem, polimeryzacji etenu – opisuje rolę katalizatora w reakcji chemicznej – wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a właściwościami (np. stanem skupienia, lotnością, palnością) alkanów – wyjaśnia, co jest przyczyną większej reaktywności chemicznej Uczeń: – dokonuje analizy właściwości węglowodorów – wyjaśnia wpływ wiązania wielokrotnego w cząsteczce węglowodoru na jego reaktywność chemiczną – zapisuje równania reakcji przyłączania (np. bromowodoru, wodoru, chloru) do węglowodorów zawierających wiązanie wielokrotne – określa produkty polimeryzacji etynu – projektuje doświadczenia chemiczne – stosuje zdobytą wiedzę w złożonych zadaniach i polimer – opisuje najważniejsze zastosowania etenu i etynu – definiuje pojęcia węglowodory nasycone i węglowodory nienasycone – klasyfikuje alkany do węglowodorów nasyconych, a alkeny i alkiny do nienasyconych – określa wpływ węglowodorów nasyconych i nienasyconych na wodę bromową (lub rozcieńczony roztwór manganianu(VII) potasu) – podaje wzory ogólne szeregów homologicznych alkanów, alkenów i alkinów – przyporządkowuje dany węglowodór do odpowiedniego szeregu homologicznego – odróżnia wzór sumaryczny od wzorów strukturalnego i półstrukturalnego – zapisuje wzory sumaryczne i nazwy alkanu, alkenu i alkinu o podanej liczbie atomów węgla (do pięciu atomów węgla w cząsteczce) – zapisuje wzory strukturalne i półstrukturalne (proste przykłady) węglowodorów węglowodory nasycone od węglowodorów nienasyconych nienasyconych w porównaniu z węglowodorami – określa, od czego zależą właściwości nasyconymi węglowodorów – opisuje właściwości i zastosowania – wykonuje proste obliczenia dotyczące polietylenu węglowodorów – projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie węglowodorów nasyconych od nienasyconych – opisuje przeprowadzane doświadczenia chemiczne 8. Pochodne węglowodorów Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: – dowodzi, że alkohole, kwasy karboksylowe, estry, aminy, aminokwasy są pochodnymi węglowodorów – opisuje budowę pochodnych węglowodorów (grupa węglowodorowa + grupa funkcyjna) – wymienia pierwiastki chemiczne wchodzące w skład pochodnych węglowodorów – klasyfikuje daną substancję organiczną do odpowiedniej grupy związków chemicznych – określa, co to jest grupa funkcyjna – zaznacza grupy funkcyjne w alkoholach, kwasach karboksylowych, estrach, aminach i aminokwasach i podaje ich nazwy – zapisuje wzory ogólne alkoholi, kwasów karboksylowych i estrów – zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne prostych alkoholi monohydroksylowych i kwasów karboksylowych (do 2 atomów węgla w cząsteczce) oraz tworzy ich nazwy – zaznacza we wzorze kwasu karboksylowego resztę kwasową – określa, co to są nazwy zwyczajowe i systematyczne – wymienia reguły tworzenia nazw systematycznych związków organicznych Uczeń: – zapisuje nazwy i wzory omawianych grup funkcyjnych – zapisuje wzory i wymienia nazwy alkoholi – zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny glicerolu – uzasadnia stwierdzenie, że alkohole i kwasy karboksylowe tworzą szeregi homologiczne – podaje odczyn roztworu alkoholu – opisuje fermentację alkoholową – zapisuje równania reakcji spalania etanolu – podaje przykłady kwasów organicznych występujących w przyrodzie i wymienia ich zastosowania – tworzy nazwy prostych kwasów karboksylowych (do 5 atomów węgla w cząsteczce) oraz zapisuje ich wzory sumaryczne i strukturalne – podaje właściwości kwasów metanowego (mrówkowego) i etanowego (octowego) – omawia dysocjację jonową kwasów karboksylowych – zapisuje równania reakcji spalania, reakcji dysocjacji jonowej, reakcji z: metalami, tlenkami metali i zasadami Uczeń: – wyjaśnia, dlaczego alkohol etylowy wykazuje odczyn obojętny – wyjaśnia, w jaki sposób tworzy się nazwę systematyczną glicerolu – zapisuje równania reakcji spalania alkoholi – podaje nazwy zwyczajowe i systematyczne kwasów karboksylowych – wyjaśnia, dlaczego wyższe kwasy karboksylowe nazywa się kwasami tłuszczowymi – porównuje właściwości kwasów organicznych i nieorganicznych – porównuje właściwości kwasów karboksylowych – podaje metodę otrzymywania kwasu octowego – wyjaśnia proces fermentacji octowej – opisuje równania reakcji chemicznych dla kwasów karboksylowych – podaje nazwy soli kwasów organicznych – określa miejsce występowania wiązania podwójnego w cząsteczce kwasu oleinowego – projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie kwasów Uczeń: – proponuje doświadczenie chemiczne do podanego tematu – formułuje wnioski z doświadczeń chemicznych – przeprowadza doświadczenia chemiczne – zapisuje wzory dowolnych alkoholi i kwasów karboksylowych – zapisuje równania reakcji chemicznych dla alkoholi, kwasów karboksylowych o wyższym stopniu trudności (np. więcej niż 5 atomów węgla w cząsteczce) (dla alkoholi i kwasów karboksylowych) – wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia i reaktywnością chemiczną alkoholi oraz kwasów karboksylowych – zapisuje równania reakcji otrzymywania estru o podanej nazwie lub podanym wzorze – projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające otrzymanie estru o podanej nazwie – opisuje właściwości estrów w – podaje nazwy zwyczajowe omawianych kwasów karboksylowych (mrówkowy, octowy) – opisuje najważniejsze właściwości metanolu, etanolu, glicerolu oraz kwasów etanowego i metanowego – zapisuje równanie reakcji spalania metanolu – opisuje podstawowe zastosowania etanolu i kwasu etanowego – dokonuje podziału alkoholi na monohydroksylowe, polihydroksylowe oraz kwasów karboksylowych na nasycone i nienasycone – określa, co to są alkohole polihydroksylowe – wymienia dwa najważniejsze kwasy tłuszczowe – opisuje właściwości długołańcuchowych kwasów karboksylowych (kwasów tłuszczowych: stearynowego i oleinowego) – definiuje pojęcie mydła – wymienia związki chemiczne, będące substratami reakcji estryfikacji – definiuje pojęcie estry – wymienia przykłady występowania estrów w przyrodzie – opisuje zagrożenia związane z alkoholami (metanol, etanol) – zna toksyczne właściwości poznanych substancji – określa, co to są aminy i aminokwasy – podaje przykłady występowania amin i aminokwasów kwasów metanowego i etanowego – podaje nazwy soli pochodzących od kwasów metanowego i etanowego – podaje nazwy wyższych kwasów karboksylowych – zapisuje wzory sumaryczne kwasów palmitynowego, stearynowego i oleinowego – opisuje, jak doświadczalnie udowodnić, że dany kwas karboksylowy jest kwasem nienasyconym – podaje przykłady estrów – tworzy nazwy estrów pochodzących od podanych nazw kwasów i alkoholi (proste przykłady) – wyjaśnia, na czym polega reakcja estryfikacji – określa sposób otrzymywania wskazanego estru, np. octanu etylu – wymienia właściwości fizyczne octanu etylu – opisuje budowę i właściwości amin na przykładzie metyloaminy – zapisuje wzór najprostszej aminy – opisuje negatywne skutki działania etanolu na organizm ludzki – zapisuje obserwacje do wykonywanych doświadczeń chemicznych oleinowego od palmitynowego lub stearynowego – zapisuje równania reakcji chemicznych prostych kwasów karboksylowych z alkoholami monohydroksylowymi – zapisuje równania reakcji otrzymywania podanych estrów – tworzy wzory estrów na podstawie podanych nazw kwasów i alkoholi – zapisuje wzory poznanej aminy i aminokwasu – opisuje budowę, właściwości fizyczne i chemiczne aminokwasów na przykładzie glicyny – opisuje przeprowadzone doświadczenia chemiczne kontekście ich zastosowań – przewiduje produkty reakcji chemicznej – identyfikuje poznane substancje – dokładnie omawia reakcję estryfikacji – omawia różnicę między reakcją estryfikacji a reakcją zobojętniania – zapisuje równania reakcji chemicznych w postaci cząsteczkowej, jonowej oraz skróconej jonowej – analizuje konsekwencje istnienia dwóch grup funkcyjnych w cząsteczce aminokwasu – zapisuje równanie reakcji tworzenia dipeptydu – wyjaśnia mechanizm powstawania wiązania peptydowego – potrafi wykorzystać swoją wiedzę do rozwiązywania złożonych zadań 9. Substancje o znaczeniu biologicznym Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Uczeń: – wymienia główne pierwiastki chemiczne wchodzące w skład organizmu człowieka – wymienia podstawowe składniki żywności oraz miejsce ich występowania – wymienia miejsca występowanie celulozy i skrobi w przyrodzie – określa, co to są makroelementy i mikroelementy – wymienia pierwiastki chemiczne, które wchodzą w skład tłuszczów, sacharydów i białek – klasyfikuje tłuszcze ze względu na pochodzenie, stan skupienia i charakter chemiczny – wymienia rodzaje białek – klasyfikuje sacharydy – definiuje białka, jako związki chemiczne powstające z aminokwasów – wymienia przykłady tłuszczów, sacharydów i białek – określa, co to są węglowodany – podaje wzory sumaryczne: glukozy, sacharozy, skrobi i celulozy – podaje najważniejsze właściwości omawianych związków chemicznych – definiuje pojęcia denaturacja, koagulacja – wymienia czynniki powodujące denaturację białek – podaje reakcję charakterystyczną białek i Uczeń: – wyjaśnia rolę składników żywności w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu – definiuje pojęcie: tłuszcze – opisuje właściwości fizyczne tłuszczów – opisuje właściwości białek – opisuje właściwości fizyczne glukozy, sacharozy, skrobi i celulozy – wymienia czynniki powodujące koagulację białek – opisuje różnice w przebiegu denaturacji i koagulacji białek – określa wpływ oleju roślinnego na wodę bromową – omawia budowę glukozy – zapisuje za pomocą wzorów sumarycznych równanie reakcji sacharozy z wodą – określa przebieg reakcji hydrolizy skrobi – wykrywa obecność skrobi i białka w różnych produktach spożywczych Uczeń: – podaje wzór ogólny tłuszczów – omawia różnice w budowie tłuszczów stałych i ciekłych – wyjaśnia, dlaczego olej roślinny odbarwia wodę bromową – definiuje pojęcia: peptydy, zol, żel, koagulacja, peptyzacja – wyjaśnia, co to znaczy, że sacharoza jest disacharydem – porównuje budowę cząsteczek skrobi i celulozy – wymienia różnice we właściwościach fizycznych skrobi i celulozy – zapisuje poznane równania reakcji hydrolizy sacharydów – definiuje pojęcie wiązanie peptydowe – projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie tłuszczu nienasyconego od nasyconego – planuje doświadczenia chemiczne umożliwiające badanie właściwości omawianych związków chemicznych – opisuje przeprowadzane doświadczenia chemiczne – opisuje znaczenie i zastosowania skrobi, celulozy oraz innych poznanych związków chemicznych Uczeń: – podaje wzór tristearynianu glicerolu – projektuje doświadczenia chemiczne umożliwiające wykrycie białka – określa, na czym polega wysalanie białka – definiuje pojęcie izomery – wyjaśnia, dlaczego skrobia i celuloza są polisacharydami – wyjaśnia, co to są dekstryny – omawia hydrolizę skrobi – umie zaplanować i przeprowadzić reakcje weryfikujące postawioną hipotezę – identyfikuje poznane substancje skrobi – opisuje znaczenie: wody, tłuszczów, białek, sacharydów, witamin i mikroelementów dla organizmu człowieka – opisuje, co to są związki wielkocząsteczkowe i wymienia ich przykłady – wymienia funkcje podstawowych składników pokarmu Ocenę niedostateczną Otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą. Wykazuje rażący brak wiadomości i umiejętności, które uniemożliwiają mu świadome i aktywne uczestnictwo w lekcjach chemii. Nie potrafi wykonać zadań o elementarnym stopniu trudności, nawet z pomocą nauczyciela. 3. Zasady oceniania z chemii w klasie I, II i III gimnazjum Ocenie podlega : odpowiedź ustna, kartkówki, sprawdziany, prace klasowe, zeszyt ćwiczeń, referaty, prezentacje, zadanie domowe, zaangażowanie uczniów w lekcje, praca w grupie, udział w konkursach, wykonywanie eksperymentów chemicznych. Uczeń przed lekcją może zgłosić nieprzygotowanie do zajęć; 2 razy w ciągu półrocza klasa 1 i 3, klasa 2 – raz w ciągu półrocza. Jako nieprzygotowanie rozumie się ; brak zeszytu, podręcznika, zeszytu ćwiczeń, brak zadania domowego, brak gotowości do odpowiedzi, brak pomocy potrzebnych do lekcji. Prace klasowe, sprawdziany, kartkówki, odpowiedzi ustne i zadania domowe są obowiązkowe. Jeśli uczeń nie pisał pracy klasowej, sprawdzianu, kartkówki to powinien ją napisać w ciągu dwóch tygodniom dnia powrotu do szkoły. Termin uzgadnia z nauczycielem. Uczeń może poprawić ocenę niedostateczną z pracy klasowej, sprawdzianu w ciągu dwóch tygodni od dnia oddania przez nauczyciela sprawdzonych prac. Termin uzgadnia z nauczycielem. Inne oceny może poprawić po uzgodnieniu z nauczycielem. Uczeń, który posiada nieusprawiedliwioną nieobecność na lekcji, na którą zapowiedziano pisemną kontrolę wiadomości , nie ma prawa do zaliczania pracy i otrzymuje ocenę niedostateczną. Odpowiedzi ustne obejmują materiał z 3 ostatnich lekcji; kartkówki – materiał z 3-4 ostatnich lekcji. Nieodrobione zadanie domowe uczeń musi wykonać na kolejną lekcję. Każdy uczeń ma prawo do otrzymania oceny za wykonane prace nadobowiązkowe. Ocena roczna/śródroczna ucznia jest wynikiem całorocznej/śródrocznej pracy i nie jest ona średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. Uczniowie posiadający opinie z poradni psychologiczno – pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenia o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń z poradni. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie poradni psychologiczno – pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się. W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcje zastosowane zostaną zasady wzmacniania własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. Prace pisemne w ciągu semestru ocenia się wg następującej skali: 0 –30 % możliwych do zdobycia punktów – ocena ndst 31% - 43% możliwych do zdobycia punktów – ocena dop 44% - 49% możliwych do zdobycia punktów – ocena + dop 50% - 67% możliwych do zdobycia punktów – ocena dst 68% - 74% możliwych do zdobycia punktów – ocena + dst 75% - 84% możliwych do zdobycia punktów – ocena db 85% - 89% możliwych do zdobycia punktów – ocena + db 90% – 94% możliwych do zdobycia punktów – ocena bdb 95% - 97% możliwych do zdobycia punktów - ocena + bdb 98% - 100% możliwych do zdobycia punktów – ocena cel 4. Uwagi końcowe Rodzice informacje o postępach ucznia uzyskują na zebraniu klasowym lub w czasie dyżuru nauczyciela. Oceny są jawne; uczniowie i rodzice maja prawo wglądu do prac pisemnych. Uczeń ma prawo do testu sprawdzającego w celu podniesienia oceny końcowej z przedmiotu (zgodnie z postanowieniami ze Statutu Szkolnego)
