WIĘCEJ O GMINIE TRZYCIĄŻ

advertisement
GMINA TRZYCIĄŻ
Serdecznie witamy na stronach Biuletynu Informacji Publicznej Gminy Trzyciąż.
GMINA TRZYCIĄŻ leży w północnej części województwa małopolskiego, a zarazem we wschodniej
części powiatu Olkusz i zajmuje powierzchnię 96,56 km2. Takie położenie, na granicy dwóch wielkich
aglomeracji śląskiej i krakowskiej jest dużym atutem dla gminy, zwłaszcza dla rolników, gdyż stwarza
im łatwiejsze możliwości zbytu swych produktów rolnych. Gmina Trzyciąż leży na terenie Wyżyny
Krakowsko – Częstochowskiej, (350 – 400 m. n.p.m.) wschodnia część gminy łączy się z Wyżyną
Miechowską i obfituje w zapadliska, padoły oraz głębokie doliny rzeczne, które są pocięte na szereg
garbów i pagórków. Dominującym typem rzeźby terenu jest typ falisty i pagórkowaty zajmujący 39%
powierzchni gminy oraz wysokofalisty i wysokopagórkowaty zajmujący 31% gminy. Typ
płaskorówninny i niskofalisty zajmuje 27%.
Zachodnia część gminy zaliczana jest do Wyżyny Olkuskiej, i jest wyższa od Wyżyny Miechowskiej, o
cechach płaskowyżu rozciętego głębokimi jarami o stromych, skalistych zboczach. Takie
ukształtowanie terenu było czynnikiem decydującym przy ustaleniu celów strategicznych tzn.
zwiększenie atrakcyjności gminy przez wykorzystanie naturalnych walorów krajobrazowo –
przyrodniczych.
Gmina Trzyciąż została zaliczona do terenów górskich (ponad 50% użytków rolnych jest położona
ponad 350 m. n.p.m. lub ma nachylenie przekraczające 12 stopni) za wyjątkiem Ściborzyc Gmina ma
korzystne usytuowanie komunikacyjne oraz rozwiniętą sieć połączeń drogowych – drogi lokalne.
Najistotniejszymi elementami „otoczenia” wpływającymi na rozwój gminy są:
1. Sąsiedztwo z aglomeracją krakowską i katowicką, ich rynkiem pracy i zbytu,
2. Osiowy przebieg przez teren całej gminy drogi wojewódzkiej nr 794 relacji Kraków – Skała –
Wolbrom,
3. Napływ ludności z sąsiednich aglomeracji na dostępne tereny pod realizację celów rekreacyjnych.
Gmina Trzyciąż powstała 01.01.1973 r. z trzech Gromadzkich Rad Narodowych: Jangrot, Milonki i
Imbramowice.
Składała się z 14 sołectw :
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Glanów
Imbraowice
Jangrot
Małyszyce
Michałówka
Milonki
Podchybie
Porąbka
Sucha
Ściborzyce
Tarnawa
Trzyciąż
Zadroże
Zagórowa
Siedziba Urzędu Gminy mieściła się w budynku prywatnym w Trzyciążu, gdzie dzierżawiono
pomieszczenie.
W 1978 r. został wybudowany nowy budynek gminy.
Pierwszym Naczelnikiem gminy był: Józef Selwet, następnie Bronisław Kafel, Henryk Majcherkiewicz i
Marian Strzałka.
W 1989 r. Wójtem gminy został inż. Marian Strzałka, który sprawował tę funkcję do roku 2002. Od
18.11.2002 r. do 30.11.2006 stanowisko to obejmował mgr Jan Borówka. Obecnie Wójtem Gminyąż
Trzyciąż jest mgr inż. Roman Żelazny.
GMINA TRZYCIĄŻ
Wędrówki po Jurze
Jurajska Gmina Trzyciąż
Położenie gminy na terenie Jury Krakowsko – Częstochowskiej oraz objęcie jej Dłubniańskim Parkiem
Krajobrazowym jest niewątpliwie atutem jej turystycznej atrakcyjności . Wschodnia część gminy
obfituje w liczne zapadliska i głębokie doliny rzeczne . Dominuje falisty i pagórkowaty typ rzeźby
terenu. Jurajski krajobraz obfitujący w wapienne ostańce , formy skaliste występujące na stokach
Doliny Dłubni , której brzegi są usiane szarymi skałkami o różnych kształtach .Miejscami przybierają
formę ścian skalnych. Również skaliste i malownicze są niektóre boczne wąwozy uchodzące do
głównej doliny. Wzdłuż przełomu Dłubni biegnie fragment Niebieskiego Szlaku Warowni Jurajskich ,
łączącego Rudawę koło Krakowa z Mstowem koło Częstochowy.
W Gminie Trzyciąż utworzono dwa rezerwaty przyrody : Rezerwat Przyrody Michałowiec ( rezerwat
florystyczny z bogatym stanowiskiem storczyka - obuwik pospolity; na terenie rezerwatu znajduje się
18 gatunków roślin podlegających ochronie prawnej , w tym 13 objętych ochroną całkowitą m.in.
podkolan zielony, wawrzynek wilcze łyko , kruszczyk szerokolistny , snieżyczka przebiśnieg , bluszcz
pospolity , gnieźnik leśny) powierzchnia 12,12 ha oraz Rezerwat Jodły Ostrysz ( kompleks leśny
obejmujące ciepłolubne buczyny z łęgami , na skałkach roślinność kserotermiczna ). Liczne wsie
gminy Trzyciąż zachowały swe walory zabytkowe w postaci historycznych zasad rozplanowania i
zagospodarowania terenu , sieci drożnej jak również historycznej zabudowy . Wiele miejsc w gminie
Trzyciąż zachowało ślady często odległej historii.
Trzyciąż
Początki Trzyciąża datowane sa piśmiennie na przełom XII i XIII w . jako osada śródleśna i wraz z okolicznymi
„nowiznami” w latach 20-tych XIII w. nadany został klasztorowi Norbertanek w Imbramowicach , podobnie
jak wsie Tarnawa i Zagórowa. W czasie najazdu tatarów w 1265r i związanych z tym walk jakie były na terenie
Trzyciąża , Wielmoży i Zadroża wymordowano połowę miejscowej ludności . Na miejsce pomordowanej i
wzietej w jasyr ludności sprowadzono kolonistów , którzy nie tylko , ze zaludnili dawne wsie , ale przez
wykarczowanie lasów przyczynili się do uzyskania nowych obszarów ziemi uprawnej .W związku z tym Król
Bolesław Wstydliwy dokumentem w Obrazowie 4 lutego 1256r. potwierdza nadane przez poprzedników
przywileje „ które w ten sposób były nadane , aby mieszkańcy (koloniści ) tych wiosek jak i samego klasztoru
Dłubnia ( dawna nazwa Imbramowic) , zasługują na obfitsze przywileje jako też wyżej wymienionych
kolonistów , rolników , najemnych i przychodnich , od wszelkich ciężarów, jak oto: od struży , opłaty zwanej
szczęsna na zawsze uwolnionymi byli” Przywilej ten zwalniał również mieszkańców majętności klasztornych
od sądów wojewódzkich i kasztelańskich .
W 1275 r . Trzyciąż otrzymał przywilej lokacyjny na prawie niemieckim. W dniu 20 grudnia 1703 r. w wyniku
najazdu szwedzkiego , nie tylko że obrabowano mieszkańców ze wszystkiego dobytku , ale też i większość
chałup spalono.
Mimo trudnej sytuacji powodowanej najazdem szwedzkim Ksieni Grotowna zdołała odebrać z zastawu od Pana
Błędowskiego wieś Trzyciąż , która była zastawiona za pożyczki konieczne do odbudowy spalonego
nieopatrznie przez dziewki dworskie klasztoru w owym czasie .
Na przestrzeni lat 1703-1794 ziemie te były kolejno rujnowane i pustoszone przez obce wojska : szwedzkie ,
saskie , pruskie i rosyjskie, między innymi w 1794r. 13 maja odbyło się szereg potyczek i walk z wojskiem
pruskim koło Trzyciąża .
Wieś Trzyciąż należała do klasztoru w Imbramowicach do 1819r. W owym czasie Rząd Królestwa
Kongresowego upaństwowił należące do klasztoru wspomniane dobra ziemskie.
Po Powstaniu Styczniowym w 1863r. car Rosji odebrał dobra klasztoru razem z Trzyciążem i oddał je we
władanie cesarskiemu generałowi. Następnie dobra te zostały przejęte przez Sejmik w Olkuszu, który w 1921r.
folwark przekazał na Szkołę Rolniczą. Od 1917r. w Trzyciążu funkcjonowała jednoklasowa szkoła. Szkoła
Rolnicza przetrwała do okupacji, natomiast szkoła podstawowa funkcjonowała też podczas wojny. Na przełomie
lipca i sierpnia 1944r., podczas okupacji niemieckiej pod lasem na wschodnim skraju wsi mieścił się sztab 116
pułku piechoty Armii Krajowej.
Przed budynkiem gminy stoi płyta upamiętniająca przeprowadzoną przez Niemców pacyfikację wsi, w wyniku
której zginęło 14 mieszkańców.
W budynku Szkoły Rolniczej podczas wojny był szpital dla niemieckich żołnierzy. W 1946r. Szkołę Rolniczą
przeniesiono do Cieszyna. W 1953r. do Trzyciąża przeniesiono POM z Wierbki. W 1964r. podtrzymując
tradycję otwarto Szkołę Mechanizacji Rolnictwa, która funkcjonuje do dziś jako Zespół Szkół . POM nie
przetrwał kryzysu i został zlikwidowany. Obecnie część hal po remoncie i modernizacji zajmuje firma C. Bitner
produkująca kable.
GMINA TRZYCIĄŻ
Ciekawostki historyczne.
Przy drodze Trzyciąż – Wolbrom, na wzgórzu między Trzyciążem a Podchybiem, znajduje się obecnie miejsce
zwane Szubienicą. Obecnie stoi tam krzyż, ale dawniej rosło tam drzewo, na którym rzeczywiście dokonywano
egzekucji. Jeszcze w okresie Powstania Styczniowego wieszano na tej szubienicy jeńców i buntowników.
Wsie Trzyciąż i Zadroże leżą przy dawnej „ drodze królewskiej”: Kraków – Skała – Wolbrom – Pilica –
Częstochowa. Ta główna droga była na owe czasy drogą szeroką, o miękkiej nawierzchni. Służyła przede
wszystkim handlarzom i pocztom książęcym. Przy drodze tej umieszczano myta i karczmy. Ponieważ jej trasa
nie pokrywała się z dzisiejszą szosą, warto wspomnieć, że przebiegała wąwozem Karboń (dzisiaj Karbania ). U
wylotu wąwozu, pod lasem glanowskim stała obronna karczma królewska, zwana „ Zbójecką”. Karczmę
ostatecznie rozebrano w 1836r. Pozostałością istniejącą do 1935r. była umieszczona niegdyś naprzeciwko
karczmy kapliczka
Imbramowice
Wieś położona jest w pobliżu wschodniej granicy między Wyżyną Krakowską a Wyżyną Miechowską, w
górnym odcinku Doliny Dłubni. Przez wieś przebiega boczna droga, prowadząca przeważnie wzdłuż Doliny
Dłubni i łącząca drogę Wolbrom – Kraków na odcinku bliższym Wolbromia z międzynarodową drogą E – 7
(Warszawa – Kraków) w Michałowicach. Przez Imbramowice przebiega niebieski Szlak Warowni Jurajskich.
Okolice Imbramowic należą do najbardziej atrakcyjnych pod względem krajobrazowym i krajoznawczym w
części Wyżyny Krakowskiej położonej na wschód od linii Pilica – Wolbrom – Skała – Kraków. Przełom Doliny
Dłubni między Trzyciążem a Imbramowicami dorównuje pięknem znanym powszechnie dolinkom
podkrakowskim .Znajduje się tu również kilka wartościowych zabytków architektury oraz miejsca upamiętnione
wydarzeniami z powstania styczniowego w 1863 roku ( Imbramowice , Zadroże ). Takim miejscem jest stary
cmentarz parafialny w Imbramowicach. Cmentarz został założony w początkach XVIII wieku. Klasycystyczna,
kryta gontem brama pochodzi z 1848 r. o czym świadczy data widoczna na belce. W bramie znajdują się dwa
pomieszczenia z których jedno przeznaczone było na kostnicę. Na nim spoczywają:
-
41 nieznanych powstańców poległych w bitwie 15.VIII.1863 r. w Imbramowicach i w Glanowie.
-
Poległy w bitwie 15.VIII.1863 r. w Glanowie Leon Rutkowski.
-
Inicjator utworzenia Parków Krajobrazowych Jury Krakowsko-Częstochowskiej, profesor
architektury krajobrazu Zygmunt Novăk, zasłużony w ochronie przyrody i zabytków.
-
Proboszczowie parafii Imbramowice – Księża: Ignacy Włodzikowski, Aleksander Tomasiewicz i
Franciszek Żakowski.
Na cmentarzu najstarszym nagrobkiem pochodzącym z 1815 r. jest nagrobek Józefiny Frej – guwernantki w
szkole Sióstr Norbertanek . Drzewa nadające szczególny charakter powagi i spokoju temu wiejskiemu
cmentarzowi były wedle dawnego zwyczaju zasadzane na ziemnych grobach zamiast kamiennych pomników. W
czasie II wojny światowej wojska radzieckie przetrzymywały wewnątrz ogrodzenia cmentarza bydło, co stało się
przyczyną zniszczenia części nagrobków. Remont bramy cmentarza i otynkowanie muru wykonano w 1982
roku. Od 1974 roku cmentarz wpisany jest do rejestru zabytków. W 2003 r. został zatwierdzony przez
Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków plan prac konserwacyjnych i dalszego użytkowania
cmentarza.
Około 1222 roku komes Imbram ( Emmeram – kolonista niemiecki, spolszczone na Imbram ) ufundował na
terenie wsi , zwanej wówczas „Dłubnia” , Klasztor i Kościół Norbertanek, które sprowadził albo z Brzeska
(Hebdowa), albo ze Zwierzyńca pod Krakowem ( nie jest to dotychczas ustalone ). Jego bratanek, biskup
krakowski Iwo Odrowąż, fundację wuja uzupełnił i rozszerzył. Do klasztoru należały wówczas pobliskie wsie:
Imbramowice, Zagórowa, Trzyciąż i Tarnawa. Od XVII wieku aż do okresu międzywojennego zakonnice – z
krótkimi przerwami – prowadziły szkołę dla panien z domów szlacheckich. Po pożarze kościół i klasztor na
początku XVII wieku odbudowano nieomal od podstaw; w dzisiejszym kształcie zespół ten stanowi piękny
przykład prowincjonalnego stylu barokowego. W 1975 roku odkryto w klasztorze dużej wartości olejny obraz
„Madonna w girlandzie” z początku XVII wieku , malowany przez artystę flamandzkiego Jana Breughla
Starszego, zwanego „Kwiatowym” lub „Aksamitnym”.
Koło klasztoru znajdują się zabytkowe budynki, pochodzące z drugiej połowy XVIII wieku: dawna oficyna dla
księży, obsługujących kościół klasztorny, piętrowy spichlerz oraz dom kapelana wcześniejszy o kilkadziesiąt lat,
z łamanym dachem.
Stojący przy drodze do Glanowa kościół parafialny , przebudowany został w 1735 roku z inicjatywy ksieni Zofii
Grotównej.
Dodatkowymi obiektami godnymi obejrzenia są:
-
Kapliczka przydrożna z figurą Chrystusa Frasobliwego z XVIII wieku.
-
Kapliczka przydrożna w kształcie walcowatego słupa wymurowanego z czerwonej cegły, u szczytu
zakończonego arkadkami i nakrytego stożkowym zadaszeniem z XVIII wieku. Kapliczka – latarnia
pełniła rolę drogowskazu na skrzyżowaniu dróg. Zimą kiedy drogi były niewidoczne wskazywała
podróżnym miejsce i drogę.
-
Izba regionalna i punkt informacji turystycznej znajduje się w budynku z 1750 roku, który w XIX
wieku należał do klasztoru i pełnił rolę przytuliska dla bezdomnych. Obecna nazwa „Biały Domek”.
Ściborzyce
Będąc tam warto zatrzymać się na chwilę przy niezwykłym pomniku przyrody, jakim jest wywierzysko skalne w
postaci źródła pulsującego "Jordan", położonego pod kapliczką. Legenda mówi, że woda ta posiada właściwości
uzdrawiające.
Do źródła dochodzimy z Imbramowic główną drogą w kierunku wschodnim. Źródło znajduje się około 100 m na
pd. od drogi, nieco przed widocznym w głębi dawnym pałacem Popielów. Wraz z otoczeniem ma on stanowić
rezerwat krajobrazowy pod nazwą „Źródło Jordana”. Obecnie jest to pomnik przyrody.
Źródło tworzy rodzaj misy o powierzchni ok. 32 m2, głębokiej dookoła 3 m. Warstwą wodonośną są tusehońskie
utwory kredowe oraz wapienie jurajskie. Dzięki temu, że woda w źródle jest kryształowo czysta i ma
zabarwienie szmaragdowe. Prawie w całym dnie misy źródlanej można obserwować bardzo efektowny wypływ
wody, która wprawia w pulsujący ruch warstwę białego mułku.
Wydajność źródła wynosi ok. 20 l/sek., wskutek czego tworzy się od razu obfity w wodę potok. Źródło jest
sztucznie umocnione. Dawniej było wykorzystywane przez właścicieli dworu, m.in. jako rodzaj chłodni i dlatego
zostało pogłębione. Źródło to stanowi nadal bardzo cenny przykład źródła pulsującego na Wyżynie Krakowskiej
i należy do najpiękniejszych w zach. Części Wyżyny Małopolskiej.
Dziewiętnastowieczna siedziba Popielów to piętrowy, elektyczny pałacyk z parkiem, który aktualnie nie
znajduje się w najlepszym stanie.
GMINA TRZYCIĄŻ
Tarnawa
Wieś założona w 1242 r. na prawie niemieckim. Folwark Tarnawski należał do dóbr klasztornych SS.
Norbertanek. Dwór w Tarnawie zbudowany został w 1784 r. W skład zespołu dworsko parkowego wchodzą
oprócz klasycystycznego dworu, oficyna i budynki gospodarcze, całość otoczona cztero hektarowym parkiem z
wieloma drzewami pomnikami przyrody. Północną oś parku zamyka staw, w którego zwierciadle odbija się
dwór. Obecną formę dwór i park uzyskał w latach międzywojennych, zmodernizowany przez właściciela
architekta Zygmunta Novăka, późniejszego inicjatora utworzenie Jurajskich Parków Krajobrazowych, a także
współorganizatora Ojcowskiego Parku narodowego. Na ścianie dworu w Tarnawie znajduje się tablica
pamiątkowa wmurowana tu w 10 rocznicę śmierci prof. Z. Novăka przez jego uczniów i współpracowników w
1982 r. na terenie dworu i parku wykonywano zdjęcia do wielu filmów fabularnych i dokumentalnych, a także
teatru telewizji. Jest jednym z nielicznych zachowanych w autentycznej formie dworów.
Glanów
Glanów położony jest na Wyżynie Krakowskiej, rozciągającej się między Krakowem, a Częstochową.
Zbudowana jest ona z twardych skał wapiennych, z lekko tylko pokrytych warstwą ziemi. Wskutek działania
płynącej w rzekach i potokach wody, w niektórych miejscach skała ta odsłania się w postaci nagichskał.
Pierwsze wiadomości o Glanowie sięgają 1295 r. kiedy jakiś rycerz , niejaki Mikołaj, oddał ją Pawłowi,
mieszczaninowi ze Skały, w celu lokacji na prawie średzkim. W XVI wieku wieś weszła w skład dóbr klasztoru
Norbertanek w pobliskich Imbramowicach.
Główną atrakcją Glanowa jest klasycystyczny dwór z 1786 roku. Wymieniony w nim został tylko dach gontowy,
który spłonął podczas wydarzeń z 1863r. W latach 1974-75 właściciele dworu , rodzina Nováków
przeprowadziła gruntowną konserwację całego budynku.
W Glanowie 15 VIII 1863 r. miała miejsce bitwa między oddziałem powstańczym idącym z Krakowa do
Miechowa z rosyjskim wojskiem carskim. W tym dniu w okolice Glanowa przybył liczący około 100 osób
oddział powstańców, zorganizowany w Krakowie kosztem hrabiego Aleksandra Krukowieckiego. Ponieważ od
strony Olkusza i Miechowa zbliżały się liczne kolumny wojsk rosyjskich, powstańcom groziło niebezpieczne
okrążenie. Oddział podzielił się więc na dwie części : Krukowiecki bronił wejścia do wąwozu w Glanowie, zaś
bracia Habichowie (oficerowie artylerii) z większą częścią ludzi przeszli na północny wschód od Glanowa do
Lasu Ostryszniego. Bracia Habichowie w późnych godzinach popołudniowych stoczyli ciężką walkę w lesie pod
Imbramowicami. Edward Habich , broniący zachodniej części Lasu Ostryszniego, przedarł się między
dragonami, pod Zagórową i Zadrożem rozproszył drobny oddział nieprzyjacielski i schronił się w lasach koło
Pieskowej Skały. Gustaw Habich przełamał wrogie linie na wschodnim skraju lasu i uszedł na północ w okolice
Lelowa.
Krukowiecki natomiast około godziny 1500 zajął w dziewiętnastu ludzi dwór w Glanowie i podjął w obronę. W
trakcie walki zginęło 9 powstańców. Reszta mino pożaru nadal walczyła. Rosjanie stracili kilkudziesięciu ludzi i
odstąpili od oblężenia dworu. Dzierżawca Glanowa – Leon Bończa Rutkowski, wyszedł wówczas na zewnątrz,
lecz zginął od kuli wrogich maruderów, którzy ukryli się w piwnicy dworskiej. Został pochowany na cmentarzu
w Imbramowicach.
Od południowej strony Glanów otoczony jest najpiękniejszą częścią Doliny Dłubni.
Jangrot
Jangrot to dawna posiadłość biskupów krakowskich, nosząca pierwotnie nazwę Biskupice. Około 1340 r. biskup
Jan Grot postanowił zamienić tę wieś na miasto i w tym celu nadał jej nową nazwę, która była złożona z jego
imienia i nazwiska. Od tej pory odbywały się też cotygodniowe jarmarki. Rangę miejscowości podkreślał też
modrzewiowy kościół oraz dom schronienia dla kalek i ubogich.
Do lokalizacji miejskiej jednak nie doszło. Jedynym śladem po zamiarach biskupa pozostała nazwa wsi.
Zabytki Jangrota warte zobaczenia to:
-
Kościół Par. p. w. Św. Jana Chrzciciela. Pierwotny drewniany – wiek XVI. Obecny murowany 1822
r., zbudowany przez architekta Beka z Krakowa. Klasyczny. Prezbiterium zwrócone ku zachodowi ,
zamknięte ścianą prostą , z prostokątnym występem na osi oraz piętrowymi lokalnościami po bokach
(zakrystia , skarbiec i loże ponad nimi), tworzącymi z nim bryłę jednolitą. Nazwa prostokątna o
zaokrąglonych wewnątrz narożnikach. Wnętrze nakryte sklepieniami kolebkowymi: w prezbiterium na
czterech kolumnach, w nazwie na filarach przyściennych. Tęcza półkolista z dwiema kolumnami. We
wschodniej części nazwy chór muzyczny. Fasada trójpolowa, z pilastrami; w środku podział ramowy ,
pola boczne boniowane; szczyt z trójkątnym przyczółkiem i spływami po bokach. Ponad portalem
tablica fundacyjna. Dach o jednej kalenicy. Ołtarze : główny i dwa boczne o charakterze barokowym; w
jednym z nich obraz Św. Rodziny w stylu gotyckim XVI w. Dwa ołtarze boczne z obrazami
Ukrzyżowania i Rozmnożenia Chleba , malowanymi przez Michała Stachowicza. Ambona o
charakterze barokowym. Ławki późnobarokowe. Dwa konfesjonały o charakterze barokowym. Kanony
w barokowych ramach. Obraz Zwiastowania około XVII w. Krucyfiksy: dwa procesyjne barokowe.
Posąg Chrystusa Zmartwychwstałego ( uszkodzony) gotycki z początku XVI w. Posąg Św. Marcina z
drugiej połowy XVI w. Monstrancja stopa i nodus barokowe, reszta z drugiej połowy XIX w. Dwa
kielich barokowe: 1636 i 1695 rok. Ornaty: jeden z kolumną z pasa polskiego, drugi z renesansowego
brokatu, trzy haftowane z XVIII w., kilka z tkanin z XVIII w. Dzwon z 1557roku. Sygnaturka z 1770
roku.
-
Dzwonnica kościelna . Murowana, prostokątna. O dwóch kondygnacjach, z podziałami plastrowymi.
Dach siodłowy z trójkątnymi frontonami.
-
Kaplica. Murowana, prostokątna od tyłu zaokrąglona. Sklepienie kolebkowe. Dach siodłowy.
Wewnątrz posąg Św. Jana Nepomucena z 1762 roku.
Zadroże
„Perłą” Zadroża , którą koniecznie trzeba zobaczyć i na własne oczy przekonać się o jej zabytkowym
charakterze jest Kościół Parafialny pw. Świętego Marcina . Wzmiankowany 1325-7 roku. Obecny murowany 1909 r. W nowym ołtarzu głównym obraz Matki Boskiej, zapewne koniec XVI wieku. Ołtarz boczny
wczesnobarokowy, z uzupełnieniami z 1933 roku; dwa posągi Świętych z tego ołtarza w zakrystii. Chrzcielnica
murowana, barokowa z XVII wieku. Skrzydła tryptyku malowane , ze śś. Barbarą i Katarzyną (na rewersach
zniszczone postacie Świętych), gotycko-renesansowe z pierwszej połowy XVI wieku. Obraz św. Anny
Samotrzeć z małym Świętym Janem Chrzcicielem , wczesnobarokowy . Krucyfiksy: jeden barokowy, dwa
rokokowe, z tych jeden procesyjny, Monstrancja w tzw. stylu Rejencji; stopa i nodus z drugiej połowy XIX
wieku. Monstrancja rokokowa . Kielich wczesnobarokowy z pierwszej połowy XVII wieku. Ornat z aplikacją z
XVIII wieku. Kapa i kilka ornatów z tkanin XVIII wieku.
Innymi, historycznymi, godnymi zobaczenia obiektami są:
- Mogiła żołnierzy armii austryjacko-węgierskiej na obrzeżach lasu zadroskiego ,
- Mogiły 5 powstańców z 1863 roku na cmentarzu parafialnym.
Michałówka
Michałówka – wzmiankowanie z 1530 r. , własność duchowna , obecnie istnieje kaplica z 1740r. Na północny –
zachód od wsi znajduje się rezerwat florystyczny „Michałowiec” z bogatym stanowiskiem storczyka – obuwik
pospolity. Utworzony on został w 1960 r .
Sucha
ucha - wzmiankowanie w 1387r.. Od czasów lokacji należy do parafii gołaczewskiej . W 1429 o Suchą toczył
się spór między podkomorzym krakowskim Piotrem Szafrańcem z Łuczyc herbu Starykoń , a biskupem
Zbigniewem Oleśnickim , ponieważ została nieprawnie zajęta przez Szafranca. W czasach Długosza Sucha była
własnością biskupstwa krakowskiego i wchodziła w skład klucza jangrockiego. W 1789r. w czasie lustracji
tegoż klucza w Suchej było 53 rolników na 79 ćwierciach łanu( kilku na połowie łanu ),4 ćwierci obsiewane
były przez dwór. Budynek folwarczny zbudowano w 1775r . Obecnie istnieje kapliczka z XIX w.
Porąbka
Porąbka – była własnością rodu Śreniawitów. Najwcześniejsza nazwa to Poręba Jaszkowa , w 1434r. została
nazwana Porębą Małą , czyli Porąbką.
Zagórowa
Zagórowa -wzmiankowanie z 1275r.własność duchowna. Obecnie możemy znaleźć ślady grodziska
wczesno - średniowiecznego z VIII-IX w.
Milonki
Milonki – dawny zespół folwarczny z budynkiem mieszkalnym z 1866 roku.
GMINA TRZYCIĄŻ
WIERSZ O MOJEJ GMINIE
Tam gdzie Dłubni rozlewiska,
Leży gmina wszystkim bliska,
Kiedy tylko masz ochote,
Zmienić zgiełk, miejską duchotę,
Na powietrze bardzo czyste,
I strumyki aż srebrzyste,
Do Gminy Trzyciąż przybywaj kolego,
Do powiatu olkuskiego,
Tam gdzie las szumi zielony,
Znajdziesz spokój upragniony,
I zmienić stresu skutki,
Na zapach siana i kwiatów świeżutki.
Choć to nie jest San Francisco,
To w tej gminie znajdziesz wszystko.
Jest tu klasztor oraz dworki zabytkowe,
I kościoły już wiekowe.
Morał płynie z tego:
Zamiast pławić się w luksusie,
Lepiej spędź wolny czas,
W Gminie Trzyciąż
Na agroturnusie.
Autor wiersza: Martyna Bochenek
Trzyciąż
GMINA TRZYCIĄŻ
Informacja miejscowa:
1.Urząd Gminy Trzyciąż –
Wójt mgr inż. Roman Żelazny
Trzyciąż nr 99
32-353 Trzyciąż
tel. (012) 389 – 40 – 01
(012) 389 – 40 – 02
fax (012) 389 – 40 – 28
e-mail [email protected]
2. Urzędy pocztowe:
- w Trzyciążu
tel. (012) 389 – 40 – 41
3. Opieka zdrowotna:
- w Trzyciążu
tel. (012) 389 – 40 – 23
- w Imbramowicach tel. (012) 389 – 48 – 07
4. Banki:
Krakowski Bank Spółdzielczy
- Oddział Trzyciąż
tel. (012) 389 – 40 – 47
- Filia Imbramowice tel. (012) 389 – 49 – 46
5. Kultura:
- Biblioteka i Ośrodek Animacji Kultury Gminy Trzyciąż
tel. (012) 389 – 40 – 01 w. 36
- Izba Regionalna i Punkt Informacji Turystycznej w Imbramowicach tel. (012) 389 – 48 – 02
Download