III. Synteza uwarunkowań rozwoju gminy Babimost.
advertisement
ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BABIMOST CZĘŚĆ B - UWARUNKOWANIA ROZWOJU ZAŁĄCZNIK NR 1 do Uchwały Nr XXXV/203/13 Rady Miejskiej w Babimoście z dnia 28 października 2013 r. ZIELONA GÓRA 2013 P R O L A N PRO-PLAN PRACOWNIA URBANISTYCZNA Iwona Czaplińska 65-124 Zielona Góra, ul. Kmicica 5 NIP 973-011-83-45, Reg. 080062852 Tel. 0684522931 e-mail: [email protected] Konto bankowe: 39 1090 1535 0000 0001 0556 8016 Marek Czapliński – projektant, członek ZOIU, Z-246 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BABIMOST CZĘŚĆ B - UWARUNKOWANIA ROZWOJU Zespół projektowy mgr inż.arch. Ryszard Pluciński mgr inż. arch. Marek Konikowski mgr inż. Antoni Przybylski mgr Dariusz Tarkowski tech. bud. Renata Dobra Agata Przybylska Warszawa – Gorzów Wlkp. , grudzień 1999 r. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 2 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Spis treści ZMIANA …………………………………………………………………………………….6 WSTĘP ..................................................................................................................... 7 I. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE ROZWOJU GMINY BABIMOST ....... 9 I.1 Uwarunkowania wynikające z opracowań o charakterze planistycznym, studialnym i strategicznym ................................................................ 9 I.1.1 I.1.2 I.1.3 I.1.4 I.2 Powiązania gminy Babimost z regionem .......................................... 17 I.2.1 I.2.2 I.2.3 I.2.4 I.2.5 I.3 Związki przyrodnicze gminy Babimost z terenami sąsiednimi .................... 17 Powiązania w zakresie działalności administracji rząd. i samorząd ........... 19 Stan obecny................................................................................................. 19 Związki w zakresie infrastruktury społecznej .............................................. 19 a Służba zdrowia ...................................................................................... 19 b Oświata ................................................................................................. 20 Związki w zakresie infrastruktury technicznej ............................................ 20 a Komunikacja ......................................................................................... 20 b Energetyka ............................................................................................ 23 c Telekomunikacja ................................................................................... 23 d Gazownictwo ......................................................................................... 23 Działalność gospodarcza w regionie ........................................................... 24 Ograniczenia w zagospodarowaniu przestrzennym obszarów na terenie gminy wynikające z obowiązujących przepisów ............... 25 I.3.1 I.3.2 II Uwarunkowania rozwoju gminy Babimost wynikające z zapisu projektu "Studium zagospodarowania przestrzennego woj. Zielonogórskiego" ……..11 Uwarunkowania wynikające z opracowania "Sieć ECONET-Polska" ......... 13 Uwarunkowania wynikające z Krajowego Sytemu Obszarów Chronionych.13 Uwarunkowania rozwoju gminy Babimost wynikające ze „Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego 1999-2002" ........................................ .14 Ograniczenia w użytkowaniu terenów ......................................................... 25 a Ochrona przyrody ................................................................................. 25 b Ochrona ludzi i środowiska przed szkodliwym promieniowaniem niejonizującym ........................................................................................ 26 c Ochrona ujęć wody ............................................................................... 27 Ograniczenia w zmianie przeznaczenia terenów ........................................ 28 UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE ROZWOJU GMINY BABIMOST ....... 30 II.1 Środowisko przyrodnicze gminy Babimost ............................................................. 31 II.1.1 Rzeźba terenu ............................................................................................. 31 II.1.2 Hydrografia .................................................................................................. 32 a Charakterystyka jezior .......................................................................... 34 b Charakterystyka rzek ............................................................................ 34 II.1.3 Budowa geologiczna ................................................................................... 35 II.1.4 Warunki hydrogeologiczne .......................................................................... 36 II.1.5 Surowce mineralne ...................................................................................... 37 II.1.6 Gleby ........................................................................................................... 38 II.1.7 Klimat ........................................................................................................... 38 Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 3 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, II.1.8 II.1.9 II.2 Część B Studium Szata roślinna .............................................................................................. 39 a Roślinność potencjalna ......................................................................... 39 b Roślinność istniejąca ............................................................................ 39 c Charakterystyka kompleksów leśnych na terenie gminy Babimost ...... 40 Ochrona środowiska przyrodniczego .......................................................... 40 a Rezerwat przyrody ................................................................................ 40 b Obszary Natura 2000 ............................................................................ 41 c Obszary chronionego krajobrazu .......................................................... 41 d Pomniki przyrody .................................................................................. 42 e Projektowane użytki ekologiczne .......................................................... 43 f Lasy ochronne ...................................................................................... 43 g Ostoje gatunków chronionych ............................................................... 44 Środowisko kulturowe................................................................................................ 44 a Cmentarze ............................................................................................ 44 b Stanowiska archeologiczne .................................................................. 45 c Obiekty architektoniczne ....................................................................... 53 II.2.1 Jednostki osadnicze .................................................................................... 53 II.2.2 Walory krajobrazowe gminy Babimost ....................................................... 54 II.3 Osadnictwo, demografia, zatrudnienie, bezrobocie ......................... 55 II.3.1 II.3.2 II.3.3 II.3.4 Sieć osadnicza ............................................................................................ 55 Demografia .................................................................................................. 55 Zatrudnienie ................................................................................................. 57 Bezrobocie ................................................................................................... 57 II.4 Infrastruktura społeczna..................................................................... 57 II.4.1 II.4.2 II.4.3 II.4.4 Służba zdrowia i opieka społeczna ............................................................. 57 Oświata ........................................................................................................ 57 Kultura ......................................................................................................... 58 Straż pożarna,policja,poczta ....................................................................... 58 II.5 Infrastruktura techniczna ................................................................... 59 II.5.1 II.5.2 II.5.3 II.5.4 II.5.5 II.5.6 II.5.7 II.5.8 Zaopatrzenie w wodę .................................................................................. 59 Gospodarka ściekowa ................................................................................. 59 Gospodarka odpadami stałymi .................................................................... 60 Zaopatrzenie w energię elektryczną ............................................................ 60 Telefonizacja ............................................................................................... 60 Gazownictwo ............................................................................................... 61 Ciepłownictwo .............................................................................................. 61 Komunikacja ................................................................................................ 61 a Drogownictwo ...................................................................................... 61 b Drogi rowerowe ……………………………………………………………..63 c Kolejnictwo ............................................................................................ 64 d Komunikacja publiczna ......................................................................... 64 e Szlaki turystyczne................................................................................. 65 f Lotnictwo................................................................................................66 II.6 Działalność gospodarcza..................................................................... 66 II.6.1 II.6.1 Użytkowanie gruntów w gminie Babimost ........................................................ 67 Rolnictwo .......................................................................................................... 67 a Ogólna charakterystyka gminy Babimost.............................................. 67 b Warunki produkcyjne gminy ..................................................................67 Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 4 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, II.6.3 II.6.4 II.6.5 II.6.6 II.6.7 III Część B Studium c Produkcja zwierzęca .............................................................................68 d Infrastruktura wsi ..................................................................................69 e Zakłady przetwórstwa rolnego oraz placówki współpracujące z rolnictwem........................................................................................... ........70 Leśnictwo ....................................................................................................... 71 Działalność produkcyjna ................................................................................ 71 Usługi i handel ............................................................................................... 71 Turystyka ....................................................................................................... 72 Podmioty gospodarcze ................................................................................. 72 SYNTEZA UWARUNKOWAŃ ROZWOJU GMINY BABIMOST .................... 73 III.1 Waloryzacja ......................................................................................... 76 III.1.1 III.1.2 III.1.3 III.1.4 Waloryzacja przyrodnicza ........................................................................... 74 a Kryteria oceny kompleksów leśnych ..................................................... 74 b Kryteria oceny jezior ............................................................................. 75 c Kryteria oceny terenów rolniczych ........................................................ 76 d Wyniki waloryzacji przyrodniczej gminy Babimost ............................... 76 Waloryzacja kulturowa ................................................................................ 78 a Kryteria oceny elementów środowiska kulturowego ............................. 78 b Kryteria oceny jednostek osadniczych .................................................. 78 c Wyniki waloryzacji kulturowej obszaru gminy Babimost ....................... 78 Waloryzacja turystyczna .............................................................................. 79 a Kryteria oceny kompleksów leśnych ..................................................... 79 b Kryteria oceny jeziora ........................................................................... 80 c Kryteria oceny terenów rolniczych ........................................................ 81 d Kryteria oceny jednostek osadniczych...................................................81 e Wyniki waloryzacji turystycznej gminy Babimost .................................. 82 Waloryzacja przydatności do produkcji rolniczej i leśnej ............................. 83 a Kryteria oceny kompleksów leśnych ..................................................... 83 b Kryteria oceny rolniczych przestrzeń produkcyjnej ............................... 83 c Wyniki waloryzacji przydatności do produkcji leśnej ............................ 84 d Wyniki waloryzacji przydatności do produkcji rolnej ............................. 84 III.2 Stopień wyposażenia w infrastrukturę techniczną i rozwoju działalności gospodarczej w poszczególnych miejscowościach ... 85 III.2.1 III.2.2 Wyposażenie w infrastrukturę techniczną -synteza .................................... 85 Działalność gospodarcza - synteza ............................................................. 86 III.3 Analiza mocnych i słabych stron oraz problemów i zagrożeń rozwoju gminy Babimost .................................................................................. 86 III.3.1 III.3.2 III.3.3 III.3.4 Analiza mocnych i słabych stron oraz problemów i zagrożeń środowiska przyrodniczego w gminie Babimost .......................................... 87 Analiza mocnych i słabych stron oraz problemów i zagrożeń środowiska kulturowego .............................................................................. 88 Analiza mocnych i słabych stron oraz problemów i zagrożeń rozwoju turystyki............................................................................................90 Analiza mocnych i słabych stron oraz problemów i zagrożeń rozwoju funkcji rolniczej i leśnej w gminie Babimost ................................... 92 Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 5 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium ZMIANA: Na podstawie uchwały nr X/43/11 Rady Miejskiej w Babimoście z dnia 20 czerwca 2011r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost w obrębach: Podmokle Wielkie, Nowe Kramsko i Podmokle Małe, zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (j.t. Dz. U. z 2012r. poz.647 ze zm.). Przedmiotem zmiany studium jest zmiana funkcji i zasad zagospodarowania terenów: 1) położonych w obrębie wsi Podmokle Wielkie z przeznaczeniem na funkcje mieszkaniowe i usług towarzyszących mieszkalnictwu, 2) położonych w obrębie wsi Nowe Kramsko z przeznaczeniem na funkcje usług turystycznych, 3) położonych w obrębie wsi Podmokle Małe z przeznaczeniem na funkcje mieszkaniowe i usług towarzyszących mieszkalnictwu. Zmiana studium uwzględnia ponadto: 1) aktualny przebieg obwodnicy miasta Babimost, 2) planowana drogę „Regionu Kozła”, 3) aktualizację ustaleń części tekstowej, 4) aktualizację ustaleń wynikających z opinii i uzgodnień uprawnionych organów. Zmianę funkcji terenów położonych na rysunku studium oznaczono kolorami opisanymi w legendzie studium. Na rysunku studium wprowadzono obszary chronione oraz udokumentowane złoża. W części tekstowej studium wprowadzano zmiany oznaczone czcionką niebieską. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 6 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium WSTĘP Niniejsze opracowanie stanowi część analityczną studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, składającego się z następujących części: A Dokumentacja studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, B Uwarunkowania rozwoju gminy Babimost (niniejsze opracowanie), C Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost. Gmina Babimost położona jest w środkowo-wschodniej części województwa lubuskiego i graniczy z następującymi gminami: Sulechów, Kargowa, Zbąszynek i Szczaniec w województwie lubuskim oraz Zbąszyń i Siedlec w województwie wielkopolskim. Gmina Babimost jest gminą wiejską. Jednostkę miejską stanowi Babimost, natomiast jednostki wiejskie to: Zdzisław, Janowiec, Kuligowo, Kolesin, Laski, Podmokle Wielkie, Podmokle Małe, Nowe Kramsko, Stare Kramsko. Dominującymi funkcjami w gminie jest rolnictwo i leśnictwo, a towarzyszącymi są: funkcja turystyczna, rekreacyjna, mieszkaniowa, obsługi rolnictwa, obsługi leśnictwa i produkcyjna. Powierzchnia gminy wynosi 92,75 km2, co stanowi jedynie 2,2% powierzchni województwa lubuskiego. Struktura użytkowania gruntów jest następująca: 43,3% grunty orne, 6,1% trwałe użytki zielone i 35,3 % lasy i grunty leśne, pozostałe 15,3 % i różni się znacznie od średniej w województwie (odpowiednio: 33%, 18% i 31%). Populacja gminy Babimost wynosi 6 500 osób co stanowi 1,6% populacji województwa lubuskiego. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 70 osób na km2, przy średniej w województwie 46 osób na km2. Ośrodek gminny, którym jest miejscowość Babimost leży w pobliżu lotniska cywilnego /5 km / w odległości 25 km od drogi krajowej nr 669 Świecko-Poznań i znajduje się około 34 km od miasta Zielona Góra. Gmina położona jest na wysoczyźnie morenowej lekko falisto-pagórkowatej i na płaskiej równinie doliny rzeki Gniła Obra, kończącej swój bieg w stosunkowo blisko położonym Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 7 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium rynnowym jeziorze Wojnowskim. Nizinny charakter tej krainy uformowany został przez lodowce. Region jest stosunkowo czysty ekologicznie, na obszarze którego brak jest kopalin, natomiast wyróżnia się zdecydowanym charakterem rolniczym. W pobliżu terenu gminy przebiegają ważne szlaki komunikacji samochodowej Zielona Góra Poznań oraz zelektryfikowana linia kolejowa Zielona Góra - Zbąszynek i dalej do Poznania. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 8 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, I. Część B Studium UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE ROZWOJU GMINY BABIMOST. Uwarunkowania zewnętrzne rozwoju gminy Babimost zostały rozpoznane w oparciu o powiązania gminy z regionem w zakresie funkcjonowania przyrodniczego, funkcjonowania infrastruktury technicznej i społecznej, działalności gospodarczej oraz działalności administracji rządowej i samorządowej. Dla określenia zewnętrznych uwarunkowań rozwoju gminy Babimost rozpoznano także szereg nadrzędnych opracowań o charakterze planistycznym, studialnym i strategicznym, które w swych ustaleniach określają zasady i kierunki rozwoju województwa lubuskiego. I.1. Uwarunkowania wynikające z opracowań o charakterze planistycznym, studialnym i strategicznym. Analizie poddano przede wszystkim te opracowania, których ustalenia zostały przekazane gminie w formie wniosków i wytycznych do studium przez organy je opiniujące na mocy art.18 ust. 2 pkt. 4 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. I.1.1. Uwarunkowania rozwoju gminy Babimost wynikające z zapisu projektu "Studium zagospodarowania przestrzennego województwa lubuskiego ". Uwarunkowania rozwoju przestrzennego gminy Babimost wynikające z projektu "Studium" związane są z priorytetami rozwoju województwa lubuskiego, z przyjętej polityki przestrzennej województwa w odniesieniu do gminy, a także z rozpoznanych uwarunkowań rozwoju województwa. Główne zasady, uznane za wiodące dla rozwoju województwa lubuskiego jako całości wiążą się z koniecznością otwarcia na Europę i wykorzystania płynących stąd możliwości i korzyści oraz z Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 9 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium koniecznością przyjęcia we wszystkich formach działalności gospodarczej i przestrzennej zasady ekorozwoju. W odniesieniu do obszaru gminy polityka przestrzenna województwa związana jest przede wszystkim z określeniem wiodącej funkcji dla gminy Babimost jako produkcji rolnej oraz wyznaczeniem pasma przyspieszonego rozwoju na kierunku Zbąszyń - Babimost - Zbąszynek, charakteryzującego się intensywnymi procesami urbanizacyjnymi i zwiększoną aktywnością gospodarczą. Poza tym dla występujących na terenie gminy obszarów podwyższonej ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego zalecane jest uzgodnienie zasad zagospodarowania na tych obszarach z Wojewódzkim Konserwatorem i Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Warunki rozwoju gminy w aspekcie rozpoznanych uwarunkowań rozwoju województwa lubuskiego przedstawiają się następująco: a) w zakresie środowiska przyrodniczego i kulturowego: - występowanie przyrodniczych obiektów i obszarów chronionych (obszarów chronionego krajobrazu, stref ochronnych ujęcia wód powierzchniowych, pomników przyrody, lasów ochronnych), - projektowane obszary chronione (sieć ekologiczna ECONET-u), - położenie środkowo-południowej części gminy w obszarze ochrony Głównego Zbiornika Wód Podziemnych, b) występowanie obiektów objętych ochroną konserwatorską; w zakresie rolnictwa: - wspieranie działań zmierzających do wielokierunkowego rozwoju rolnictwa, rozwoju bazy przetwórczej i magazynowej, łączenie produkcji rolnej z przetwórstwem i agroturystyką, - uwzględnianie ekorozwoju w działaniach zmierzających do wykorzystania rozwoju rolniczej przestrzeni produkcyjnej, - uwzględnianie możliwości trwałego zagospodarowania zasobów Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, i Agencji Mienia Wojskowego - wykorzystanie warunków naturalnych do rozwoju hodowli ryb, - zalesienie gruntów nieprzydatnych dla rolnictwa ze szczególnym uwzględnieniem granicy rolno-leśnej; c) w zakresie rozwoju turystyki i wypoczynku: - duża atrakcyjność turystyczno-wypoczynkowa wynikająca z położenia w rejonie jezior Bruzdy Zbąszyńskiej, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 10 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, - Część B Studium turystyka i wypoczynek jednym z elementów rozwoju gminy, przy czym należy określić chłonność i pojemność terenów predystynowanych do rozwoju turystyki i wypoczynku; tworzyć bazę turystyczno-wypoczynkową stałą i sezonową o standardzie odpowiadającym normom europejskim, lokalizować zabudowę letniskową w obrębie istniejącej zabudowy wiejskiej, z jednoczesnym zapewnieniem powszechnego dostępu do jeziora poprzez wyznaczanie publicznych kąpielisk, - rozwój turystyki kwalifikowanej wędrówkowej i kajakowej z możliwością uzupełnienia o rozwój wypoczynku stacjonarnego na bazie agroturystyki i pól golfowych; do form turystyki wędrówkowej kwalifikowanej zaliczyć należy turystykę kajakową na szlaku Jeziora Wojnowskiego oraz turystykę rowerową, dla której zaprojektowano ścieżki rowerowe o znaczeniu międzynarodowym (poza granicami gminy), międzyregionalnym i regionalnym z uzupełniającym punktem obsługi turystycznego ruchu rowerowego w mieście Babimost; d) w zakresie transportu i infrastruktury technicznej: - modernizacja drogi wojewódzkiej Nr 304 Okunin - Nowe Kramsko – Babimost - Kosieczyn, z budową obejścia wsi Nowe Kramsko i Podmokle Wielkie - modernizacja drogi wojewódzkiej Nr 303 Świebodzin – Brudzewo – Babimost - budowa obwodnicy Podmokli Wielkich w ramach realizacji Obwodnicy Regionu Kozła z bezkolizyjnym dojazdem do autostrady A-2 - modernizacja pozostałych dróg wojewódzkich i gminnych, I.1.2. Sieć ECONET-PL. a) Wprowadzenie. Jednym z głównych zadań Paneuropejskiej Strategii Różnorodności Biologicznej i Krajobrazowej jest utworzenie sieci ekologicznej w poszczególnych krajach, które następnie utworzą Europejską Sieć Ekologiczną ECONET na całym kontynencie. ECONET ma być spójnym przestrzennie i funkcjonalnie systemem obszarów reprezentatywnych i najlepiej Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 11 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium zachowanych pod względem różnorodności biologicznej i krajobrazowej Europy. Celem utworzenia ECONET jest ochrona, wzmocnienie bądź odtworzenie obszarów ważnych dla zachowania różnorodności biologicznej i krajobrazowej kontynentu europejskiego. Sieć ECONET w Polsce tworzy z założenia ciągły system o strukturze wyznaczonej przez obszary węzłowe i korytarze ekologiczne rangi międzynarodowej i krajowe, które stanowią o specyfice przyrody Polski. b) Ogólne zasady wyznaczania elementów sieci ECONET-PL. Obszary węzłowe zostały wyznaczone na podstawie następujących kryteriów: - (1) stopień naturalności lub obecność układów seminaturalnych, - (2) różnorodność (siedliskowa, gatunkowa, form użytkowania), - (3) reprezentatywność siedlisk w regionie, - (4) rzadkość występowania form, siedlisk i gatunków, - (5) wielkość obszarów zapewniająca trwałe zachowanie różnorodności biologicznej i krajobrazowej. Wytyczając korytarze ekologiczne brano pod uwagę wskazania dla zachowania spójności i systemu (długość i szerokość korytarzy), zgodność siedliskową korytarzy z obszarami węzłowymi, rozmieszczenie naturalnych systemów korytarzowych (dolin rzek, pradolin), przestrzenne zróżnicowanie struktury użytkowania ziemi. c) Sieć ECONET-PL a obszar gminy Babimost. W otoczeniu i na terenie gminy Babimost znajdują się następujące elementy sieci ECONET-PL: Na północ od gminy znajduje się obszar Międzyrzecki (numer 05M) o powierzchni 1.915 km2 zaliczany do obszarów węzłowych o znaczeniu międzynarodowym. Najcenniejszy fragment tej strefy (tzw. biocentrum) to obszar Pszczewskiego Parku Krajobrazowego znajdujący się ok. 20 km od północnej granicy gminy. Na zachód od gminy znajduje się obszar Puszczy Rzepińskiej (01K), o powierzchni ogólnej 1.038 km 2 zaliczany do obszarów węzłowych o znaczeniu krajowym. Na tym bardzo słabo Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 12 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium rozpoznanym terenie planuje się powołanie 3 parków krajobrazowych, które na tym etapie uznano za potencjalne biocentra. Na południe od terenu gminy znajduje się powierzchni całkowitej ok.978 km 2 obszar Pojezierza Leszczyńskiego (04K) o także zaliczany do obszarów węzłowych o znaczeniu krajowym. Najcenniejsze fragmenty tego węzła to park krajobrazowy o powierzchni 214 km², 4 rezerwaty przyrody oraz jeziora eutroficzne, torfowiska niskie i przejściowe. Wyróżniono 3 biocentra, obejmujące park krajobrazowy i ostoje ptaków. Na południowy–zachód od gminy biegnie korytarz ekologiczny o znaczeniu międzynarodowym (dolina Odry) łączący obszar Doliny Środkowej Odry (17M) o znaczeniu międzynarodowym i obszar Puszczy Rzepińskiej (01K) o znaczeniu krajowym. W końcu, sam obszar gminy położony jest w obrębie korytarza ekologicznego o znaczeniu krajowym, łączącego obszar Pojezierza Leszczyńskiego (04K) o znaczeniu krajowym z obszarem Międzyrzeckim (05M) o znaczeniu międzynarodowym. Kontynuacją prac nad strategią były: Strategia wdrażania krajowej sieci ekologicznej ECONET-Polska określająca zasady wdrożenia ECONET-PL oraz gospodarowania zasobami przyrody na terenach objętych siecią. Uszczegółowianie ECONET-PL na etapie opracowywania studium zagospodarowania przestrzennego województw, w tym także województwa lubuskiego. Zalecenia Strategii wdrażania krajowej sieci ekologicznej ECONET-Polska będą w miarę możliwości, wykorzystywane w pracach nad studium. I.1.3. Krajowy system obszarów chronionych. Zgodnie z art. 13 ust. 2 Ustawy o ochronie przyrody (Dz.U. z 1991r., Nr 114, poz. 492 z późniejszymi zmianami) krajowy system obszarów chronionych tworzą: rezerwaty, parki narodowe, parki krajobrazowe, obszary Natura 2000 i obszary chronionego krajobrazu. Teren gminy Babimost stanowi fragment powyżej opisanego systemu, ponieważ na jej terenie znajdują się: obszar chronionego krajobrazu obejmujący południową część gminy (obszar jeziora Wojnowskiego, fragment doliny Leniwej Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna Obry oraz fragment Bruzdy Zbąszyńskiej) oraz grudzień 1999 marzec 2013 13 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium zachodnią i północną część gminy (kompleksy leśne strefy krawędziowej wysoczyzny morenowej), rezerwat przyrody (rezerwat florystyczny) „Laski” obejmujący siedliska bardzo bogate i typowe dla gatunków liściastych (łącznie występuje tam 18 gatunków drzew w tym 6 jako gatunek panujący). Powyższe obszary chronionego krajobrazu zostały ustanowione uchwałą WRN w Zielonej Górze. Zasady gospodarki przestrzennej na obszarach chronionego krajobrazu zostały określone Rozporządzeniem Nr 6 Wojewody Zielonogórskiego z dnia 10 lipca 1996r. i ogłoszone w Dzienniku Urzędowym Województwa Zielonogórskiego Nr 12, poz. 117 z dnia 26 lipca 1996 r. (zmiana: Rozporządzenie nr 10 Wojewody Zielonogórskiego z dnia 10 lipca 1998 r. – Dziennik Urzędowy Województwa Zielonogórskiego Nr 12, poz. 109 z dnia 21 lipca 1998 r.). Wymienione w powyższym rozporządzeniu zasady zostaną uwzględnione w procesie projektowania studium dla gminy Babimost. Na terenie gminy Babimost występują obszary Natura 2000: „Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry” PLB080005 i „Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry” PLH080002. Zachodzi konieczność ochrony wysokich wartości środowiska przyrodniczego, co w pierwszej kolejności odnosi się do przestrzegania przepisów i związanych z tym odpowiednich ograniczeń i rygorów obowiązujących na terenach objętych ustawową ochroną prawną. W bezpośrednim sąsiedztwie gminy Babimost znajdują się rezerwaty przyrody i parki krajobrazowe. Na rysunku diagnozy stanu istniejącego w skali 1:20 000 (synteza) zamieszczonym w dokumentacji Studium oraz na planszy podstawowej Studium w skali 1:10 000 przedstawiono system obszarów chronionych w obrębie gminy Babimost. I.1.4. Uwarunkowania rozwoju gminy Babimost wynikające ze „Strategii rozwoju województwa lubuskiego 2020". Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020, została przyjęta w dniu 19.11.2012r. przez Sejmik Województwa Lubuskiego uchwałą Nr XXXII/319/12 w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020, określa główne cele polityki przestrzennej, społecznej i gospodarczej wynikające z analizy stanu województwa oraz z przemian zachodzących w kraju związanych m. in. z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 14 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Głównym zadaniem zapisanym w „Strategii” jest społeczno-ekonomiczne ożywienie województwa poprzez rozwój środowiska do rozwoju turystyki przedsiębiorczości, wykorzystanie naturalnych walorów oraz uczynienie atutów z niekorzystnego peryferyjnego, a jednocześnie transgranicznego położenia województwa. Strategiczne cele i najważniejsze zadania ujęte w „Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020” to: tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości, zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw: ustalenie kierunków rozwoju przedsiębiorczości, tworzenie skutecznego systemu wspierania MŚP, tworzenie systemu obsługi inwestorów, komercjalizacja i prywatyzacja pozostałych przedsiębiorstw państwowych, rozwój produktu turystycznego województwa: - rozwój infrastruktury turystycznej, - tworzenie markowych produktów turystycznych regionu, pod kątem wydłużenia sezonu turystycznego, - tworzenie systemu promocji i informacji, - tworzenie systemu instrumentów i zachęt aktywizujących rozwój turystyki, wszechstronne wykorzystanie atutów położenia transgranicznego i tranzytowego: - partnerska współpraca transgraniczna współpraca z Niemcami - przede wszystkim sąsiednim krajem związkowym Brandenburgią, - lubuskie euroregiony: “Pro Europa Viadrina” i “Sprewa - Nysa - Bóbr”. Unii Europejskiej, - umacnianie funkcji województwa, jako pośrednika między Wschodem i Zachodem oraz Północą i Południem, - przygotowanie społeczności regionu do kontaktów transgranicznych i międzyregionalnych, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich: - tworzenie dla wsi nowych szans, - zorientowanie zmian w rolnictwie na procesy przyszłościowe, wynikające z aktualnych zadań w polityce rolnej UE oraz handlu światowym, - rozwój badań i doradztwa rolniczego, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 15 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium rozwój infrastruktury technicznej: - rozwój i modernizacja sieci transportowej, - rozwój i modernizacja sieci telekomunikacyjnej oraz informacyjnej, - rozwój systemu energetycznego w województwie, wykorzystanie regionalnych źródeł energii, w tym złóż gazu rozbudowa i modernizacja infrastruktury granicznej, rozwój infrastruktury społecznej: - rozwój systemu kształcenia z uwzględnieniem potrzeb regionu, - rozwój bazy rekreacyjno-sportowej, - poprawa dostępności i jakości usług zdrowotnych, - poprawa funkcjonowania systemu opieki społecznej, - kształtowanie i zaspakajanie potrzeb kulturalnych społeczności lokalnej oraz ochrona dziedzictwa kulturowego, - stworzenie sprawnego systemu bezpieczeństwa publicznego na obszarze województwa i zwalczanie przestępczości zorganizowanej, w szczególności na obszarach przygranicznych, ochrona i zagospodarowanie zasobów środowiska naturalnego: - ochrona wód podziemnych i powierzchniowych, - zabezpieczenie ilości, jakości wód podziemnych do celów gospodarstw domowych i przemysłu, - ochrona powierzchni ziemi - zagospodarowanie odpadów, - ochrona powietrza i ochrona przed hałasem, - ochrona zasobów naturalnych, - ochrona przyrody, - edukacja ekologiczna. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 16 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, I.2. Część B Studium Powiązania gminy Babimost z regionem. I.2.1. Powiązania przyrodnicze gminy Babimost z terenami sąsiednimi. W sferze powiązań przyrodniczych najważniejszym elementem jest system wodny. Jakość środowiska wodnego zależna od sposobu zagospodarowania zlewni przesądza w wielu przypadkach o możliwościach rozwoju funkcji turystycznej, a także różnorodności biologicznej terenu. Teren gminy Babimost prawie w całości znajduje się na obszarze zlewni: rzeki Obrzycy, która składa się (na obszarze gminy) głównie ze zlewni rzeki Gniłej Obry wraz z jeziorem Wojnowskim. Gniła Obra składa się z następujących zlewni cząstkowych: Główny Kanał do Lubnicy (pow. 69,3 km²) – zlewnia III. Jako początek Gniłej Obry przyjęto uregulowany ciek zwany Kanałem Głównym lub Głównym Odpływem. Dolina jest wyraźnie wcięta w wysoczyznę zbudowaną przeważnie z glin zwałowych i piasków. Dno doliny jest zabagnione i zatorfione. Dolina częściowo zmeliorowana. Obecnie obszary te wykorzystywane są rolniczo i ze względu na rodzaj występujących tu gleb, użytkowanie to prawdopodobnie zostanie utrzymane. Lubnica (pow. 80,5) – zlewnia IV. Lubinica nazywana jest także Kanałem Lubinicą lub Młyńskim jest uregulowana. W obszarze zlewni znajduje się Jezioro Zamecko Lubinickie o powierzchni 0,8 km² i średniej głębokości 2,5 m. Obszar zlewni wykorzystywany jest przede wszystkim rolniczo, dlatego nie ma większego negatywnego wpływu na jakość wód Lubinicy. Gniła Obra od Lubinicy do Kanału Gniła Obra włącznie (pow. 31,0 km²) – zlewnia III. Gniła Obra od Kanału Gniła Obra do mostu drogowego w Kuligowie bez dopływu (p) ze Smardzewa (pow. 100,8 km²) – zlewnia III. Kanał Gniłej Obry nazywany jest także Leniwą Obrą. Dopływ ( ze Smardzewa (pow. 51,6 km²) – zlewnia IV. Gniła Obra od mostu drogowego w Kuligowie do wodowskazu Wojnowo (pow. 60,7 km²) – zlewnia III. W obrębie zlewni cząstkowej Jezioro Wojnowskie (wschodnie o powierzchni Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 17 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium 0,8 km² i średniej głębokości 1,5 m i zachodnie o powierzchni 1,5 km² i średniej głębokości 4,3 m). Gniła Obra od wodowskazu Wojnowo do ujścia do Obrzycy (pow. 18,3 km²) – zlewnia III. Innymi elementami systemu wodnego wpływającymi na jakość środowiska przyrodniczego gminy Babimost są: teren bagien porośniętych lasem i typową roślinnością bagienną pomiędzy kompleksem bagiennym i Jeziorem Liny (Linie), poprzez niewielkie jeziorko bez nazwy i Jezioro Wąchabskie do Jeziora Wielkowiejskiego w rynnie Bruzdy Zbąszyńskiej. częściowo zmeliorowane, ulegające wtórnej sukcesji, tereny podmokłe w zlewni Gniłej Obry i Kanału Gniła Obra (środkowo – północna część gminy), posiadające podstawowe znaczenie dla jeziora Wojnowskiego i dopełniające obszar węzłowy Bruzdy Zbąszyńskiej, Jezioro Wojnowskie stanowiące obszar węzłowy dla południowej części gminy. Innym elementem przyrodniczym bezpośrednio wpływającym na funkcjonowanie przyrodnicze obszaru gminy, są kompleksy leśne. Ponad 35% powierzchni gminy zajmują lasy. Są to lasy iglaste z przewagą sosny. Lasy gminy Babimost (wraz z kompleksami „wspólnymi” z gminami sąsiednimi) objęte są działaniem Nadleśnictwa Babimost, które nadzoruje także lasy innych właścicieli. Połączenie poprzez kompleksy leśne istnieje z: - gminą Kargowa, - gminą Sulechów, - gminą Szczaniec. Patrząc z dalszej perspektywy należy powiedzieć, że obszar gminy Babimost leżąc prawie w całości w zlewni rzeki Obrzycy posiada znaczenie dla jakości wód tej rzeki, a tym samym ustanowionych tu obszarów ochrony pośredniej ujęcia wody pitnej dla Zielonej Góry. Ze względu na znaczną gęstość zaludnienia, jak i na intensywny charakter gospodarki prowadzonej na obszarze gminy, jej wpływ na te obszary jest znaczny. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 18 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium I.2.2. Powiązania w zakresie działalności administracji rządowej i samorządowej. Stan obecny. Gmina Babimost położona jest w środkowo-wschodniej części województwa lubuskiego, które pod względem terytorialnym jest jednym z mniejszych województw Polski. Powierzchnia województwa wynosi 13 984 km2, a liczba ludności ponad 1.020 tys. osób. Pod względem administracyjnym województwo podzielone jest na 83 gminy, w tym 9 miejskich, 33 miejsko-wiejskich i 41 wiejskie. W województwie wydzielono ponadto 13 powiatów o zróżnicowanym zasięgu działania. Gmina Babimost należy do powiatu administracyjnego Zielona Góra. W powiecie tym znajdują się ponadto gminy: Zielona Góra oraz Nowogród Odrzański, Świdnica, Czerwieńsk, Sulechów, Trzebiechów, Bojadła, Zabor i Kargowa. Miasto Zielona Góra jest drugim co do wielkości miastem w województwie Lubuskim, poza Starostwem Powiatowym swoją siedzibę mają tu także Powiatowy Urząd Pracy i Sąd Rejonowy. I.2.3. Związki w zakresie infrastruktury społecznej. a) Służba Zdrowia. Podstawowe usługi medyczne w gminie Babimost świadczone są przez Gminny Ośrodek Zdrowia w Babimoście i jego jednostka terenowa w Nowym Kramsku . Usługi specjalistyczne i szpitalne są świadczone przez Zespół Opieki Zdrowotnej w Zielonej Górze, który posiada 2 szpitale (łączna liczba łóżek - 422, bez łóżek dla noworodków) i 17 placówek ambulatoryjnych, z czego 2 to przychodnie specjalistyczne, 2 przychodnie innego typu oraz 1 poradnia, 1 poliklinika i 1 ambulatorium. Zespół ten świadczy usługi zdrowotne także dla mieszkańców gmin: Zielona Góra, Nowogród Odrzański, Świdnica, Czerwieńsk, Sulechów, Trzebiechów, Bojadła, Zabor i Kargowa oraz miasta Zielonej Góry. Tak więc, świadczy on usługi Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 19 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium łącznie dla 84 500 osób. Liczba osób przypadających na jedno łóżko szpitalne wynosi około 200. Gminny Ośrodek Zdrowia prowadzi działalność w ramach N.F.Z. Oświata. b) Szkolnictwo podstawowe znajduje się w gestii Urzędu Gminy Babimost. Pod względem merytorycznym nadzorowane jest ono przez Delegaturę Kuratorium Oświaty i Wychowania w Zielonej Górze. Szkoły specjalne obejmujące swoim zasięgiem gminę Babimost zlokalizowane są w Zielonej Górze i Sulechowie. Ludność gminy Babimost może kontynuować naukę w następujących szkołach ponadpodstawowych: - 4 licea ogólnokształcących dla młodzieży w Zielonej Górze i Sulechowie, - 5 liceach dla osób dorosłych w Zielonej Górze i Sulechowie, - W szkłach zawodowych, w tym: - 10 szkołach zasadniczych prowadzących zajęcia dla młodzieży i dorosłych w Zielonej Górze i Sulechowie, - 28 szkołach średnich i policealnych dla młodzieży w Zielonej Górze i Sulechowie, - 12 szkołach średnich i policealnych dla dorosłych w Zielonej Górze i Sulechowie. 1.2.4. a) Związki w zakresie infrastruktury technicznej. Komunikacja. Drogownictwo. Województwo Lubuskie jest województwem przygranicznym, graniczy z województwem zachodniopomorskim, wielkopolskim, dolnośląskim i Republiką Federalną Niemiec. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 20 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Gmina Babimost leży w powiecie zielonogórskim i graniczy z gminami Kargowa i Sulechów (powiat zielonogórski), Zbąszynek (powiat świebodziński), Wolsztyn (województwa wielkopolskie). Na terenie województwa lubuskiego znajduje się obecnie 7 drogowych przejść granicznych: Kostrzyn, Słubice, Świecko , Gubin, Olszyna, Łęknica i Przewóz. Drogi krajowe nr 2, 3, 12, 22, 24, 32, 34, 118, 132, 133, 137, 274, 275, 283, 284, 298 są głównymi ciągami komunikacyjnymi łączącymi województwo lubuskie z ościennymi o znaczeniu województwami. Przez teren województwa międzynarodowym, jest to lubuskiego przebiega Autostrada główna droga wschód – Zachód A-2 , w okolicach Sulechowa przebiega także modernizowana aktualnie droga S-3 - północ – południe. Wyżej wymienione drogi charakteryzują się wysokim natężeniem ruchu samochodowego , i tworzą bezkolizyjny przejazd tranzytowy głownie na wschód. Drogi wojewódzkie tworzą podstawową sieć drogową gminy: - droga nr 303 - Świebodzin – Brudzewo – Babimost - Powodowo – łącząca drogę krajową nr 3 z drogą krajową nr 32, - droga nr 304 – Okunin – Nowe Kramsko – Babimost – Kosieczyn - łącząca drogę krajową nr 32 z drogą wojewódzką nr 302, prowadząca w kierunku Zbąszyna i Nowego Tomyśla, - droga nr 313 – Babimost – Kargowa – Klenica - łącząca Babimost z drogą krajową nr 32. Drogi wojewódzkie są administrowane przez Zarząd Dróg Wojewódzkich w Zielonej Górze, podległy Marszałkowi Województwa. Drogi powiatowe są uzupełnieniem sieci dróg wojewódzkich: - droga nr 428 – Podmokle Małe – Nowe Kramsko, - droga nr 429 - Nowe Kramsko - Wojnowo - droga nr 431 – Podmokle Małe – Babimost, - droga nr 432 – Kolesin – Janowiec - droga nr 433 – Kolesin – Wojnowo, - droga nr 464 – Podmokle Wielkie – Nowa Wieś Zbąska, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 21 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, - Część B Studium droga nr 465 – Kosieczyn – Nowa Wieś Drogi powiatowe są administrowane przez Zarząd Dróg Powiatowych w Zielonej Górze, podległy Staroście Powiatu Zielonogórskiego. Komunikacja publiczna. Gmina Babimost posiada regularne połączenia autobusowe z miejscowościami województwa lubuskiego: - Zielona Góra, - Świebodzin, - Gubin, - Kargowa, - Zbąszynek, - Sulechów, oraz połączenia autobusowe z miejscowościami województwa wielkopolskiego: - Poznań, - Grodzisk, - Nowy Tomyśl, - Zbąszyń, - Wolsztyn. Kolejnictwo. Przez województwo lubuskie przebiegają 3 ważne szlaki kolejowe: - trasa E 40 z Europy Zachodniej, przez Berlin, Frankfurt, Poznań Warszawę do Rosji, - trasa Berlin – Kostrzyn – Tczew – Kaliningrad (dawna Ostbahn – Kolej Wschodnia), - Nadodrzańska Magistrala Kolejowa ze Szczecina przez Kostrzyn, Zieloną Górę, Wrocław na Ś ląsk. Przez teren gminy z zachodu łukiem przez Babimost na północ przebiega zmodernizowana linia kolejowa normalnotorowa o trakcji elektrycznej. Łączy ona Zieloną Górę przez Babimost ze Zbąszynkiem, i dalej z Poznaniem. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 22 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Lotnictwo. Lotnisko cywilne wybudowane w końcu lat siedemdziesiątych położone jest 5 km od centrum Babimostu, 25 km od autostrady A-2 Świecko-Poznań, 34 km od Zielonej Góry. Lotnisko w Babimoście ma bardzo dobre parametry techniczne: - pas startowy o bardzo dobrej nawierzchni, - budynek dworca pasażerskiego z bazą do przewozów towarowych, - bogaty układ dróg wewnętrznych, - połączenia z siecią dróg krajowych w tym autostrady A-2 - bocznica kolejowa zlokalizowana w Babimoście połączona jest z węzłem kolejowym w Zbąszynku. Właścicielem lotniska jest Marszałek Województwa Lubuskiego. b) Energetyka. Przez gminę Babimost nie przechodzą linie wysokiego napięcia. Energia elektryczna dla gminy dostarczana transformatorowych jest na 110/15 poziomie kV średniego zlokalizowanych napięcia w SN – 15 miejscowościach kV ze stacji Wolsztyn (woj. wielkopolskie), Zbąszynek, Sulechów (woj. lubuskie). Stacje te stwarzają wystarczające warunki do zasilania gminy i pozwalają na rozwój systemu. Aktualnie (rok 2013) budowany jest G.P.Z , który umożliwi zabezpieczenie mocy energetycznej dla rozwoju przemysłu w gminie. c) Telekomunikacja. Gmina Babimost obsługiwana jest przez centralę telefoniczną zlokalizowana w Babimoście. W ostatnich latach wybudowane zostały sieci światłowodowe , powstały stacje telefonii komórkowych . Gmina jest zabezpieczona w dostęp do Internetu. d) Gazownictwo. Przez obszar gminy przebiega magistrala gazowa wysokiego ciśnienia z Kargowej przez Babimost do Sulechowa. Poprzez stacje redukcyjno-pomiarowe w gaz zaopatrzone są wszystkie Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 23 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, miejscowości gminy. Część B Studium Na terenie gminy nie występują problemy z przyłączeniem do sieci gazowej. I.2.5. Działalność gospodarcza w regionie. Głównymi gałęziami gospodarki, jakie rozwinęły się w regionie są rolnictwo i leśnictwo oraz towarzysząca im działalność produkcyjna. Uprzemysłowienie regionu jest niskie i bazuje w znacznej mierze na surowcach lokalnych, a przede wszystkim na płodach rolnych, zasobach leśnych i kruszywach mineralnych. Babimost w ostatnich latach stał się ośrodkiem przemysłowym z takimi zakładami jak: Zakład meblarski SWEDWOOD POLAND (koncern IKEA) , Zakład RICOSTA produkujący kapcie i cholewki, Zakład konfekcji odzieżowej IEC, TFP Zakład Produkcji Opakowań z Poznania oraz , Zakład Produkcji Mebli Tapicerowanych ,, ISTE’’. Dotychczasowy rozwój działalności gospodarczej w gminie Babimost potwierdza tendencje rozwojowe regionu. Ze względu na brak rozwiniętej bazy przetwórczej, gmina Babimost może odgrywać rolę producenta bazy surowcowej dla przemysłu spożywczego i drzewnego. Znaczące w skali regionu walory przyrodnicze spowodowały rozwój funkcji turystycznej, która zaczyna odgrywać coraz większą rolę w rozwoju gospodarczym. Najczęściej odwiedzanym terenem w regionie jest obszar Jeziora Wojnowskiego. Jeziorom towarzyszą rozległe kompleksy leśne, z największym - Puszczą Piską. Kraina ta stanowi obszar turystyczny o regionalnym znaczeniu, szczególnie w odniesieniu do turystyki wodnej i sportów wodnych. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 24 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, I.3. Część B Studium Ograniczenia w zagospodarowaniu przestrzennym obszarów na terenie gminy Babimost wynikające z obowiązujących przepisów. I.3.1. Ograniczenia w użytkowaniu terenów. Ograniczenia w użytkowaniu terenów wynikają przede wszystkim z przepisów prawnych dotyczących ochrony przyrody, a także z przepisów związanych z funkcjonującym lotniskiem . a) Ochrona przyrody. Na terenie gminy Babimost utworzono obszar chronionego krajobrazu Rozporządzeniem Nr 6 Wojewody Zielonogórskiego z dnia 10 lipca 1996r. (Dz. Urzędowy Województwa Zielonogórskiego Nr 12, poz. 117 z dnia 26 lipca 1996r.; zmiany: Rozporządzenie Nr 10 Wojewody Zielonogórskiego z dnia 10 lipca 1998r. – Dz. Urzędowy Województwa Zielonogórskiego Nr 12, poz. 109 z dnia 21 lipca 1998r.). Obejmuje on około 35% powierzchni gminy. Zgodnie z art. 26 Ustawy o ochronie przyrody z dnia 16.10.1991 r. (Dz. U Nr 114, poz. 492 z późniejszymi zmianami) „Obszar chronionego krajobrazu obejmuje wyróżniające się krajobrazowo tereny o różnych typach ekosystemów. Zagospodarowanie tych systemów powinni zapewniać stan względnej równowagi ekologicznej systemów przyrodniczych”. Jednocześnie wymieniona Ustawa w art.32 pozwala wojewodzie na wprowadzenia ograniczeń, zakazów i nakazów przewidzianych w art.37 ust.1, a także zgodnie z ust 2 wymienionego artykułu nakłada wymóg uzgodnień z wojewodą pozwoleń na działalność, której skutki dotyczą ograniczeń lub zakazów wprowadzonych w odniesieniu do przedmiotów lub obszarów objętych ochroną, wydawanych na podstawie odrębnych przepisów. Rozporządzeniem Nr 6 z dnia 10 lipca 1996 r. w sprawie wyznaczenia obszarów chronionego krajobrazu (Dziennik Urzędowy j.w.) Wojewoda Zielonogórski wprowadza szereg zakazów i nakazów, których celem jest „zachowanie wartości przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych województwa zielonogórskiego”. Między innymi zgodnie z wymienionym rozporządzeniem należy: a) ograniczyć wydobywanie surowców mineralnych do niezbędnego minimum, zapewniając jednocześnie ochronę walorów krajobrazowych, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 25 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium b) nowo budowane linie komunikacyjne wyposażyć w przejścia lub przepusty dla zwierząt, c) inwestycje melioracyjne, które mogą wpływać negatywnie na stan środowiska przyrodniczego uzgadniać z Wojewodą, d) ograniczyć wycinanie drzew i krzewów z zadrzewień rosnących wzdłuż linii brzegowej jezior i rzek, e) nie projektować budowy lub rozbudowy obiektów mogących pogorszyć stan środowiska przyrodniczego, f) nie projektować obiektów budowlanych nad jeziorami i rzekami naruszających walory krajobrazowe środowiska lub uniemożliwiające ludziom oraz zwierzętom dziko żyjącym dostęp do wód, g) napowietrzne linie kablowe oraz linie komunikacyjne i inne urządzenia liniowe wykonać w sposób zapewniający zachowanie walorów krajobrazowych, h) obiekty turystyczne lokalizować na terenie istniejącego zainwestowania, i) nie przeznaczać pod zabudowę oraz urządzenia placów biwakowych gruntów położonych: w obrębie obrzeży jezior i zbiorników wodnych o powierzchni ponad 10 ha w pasie o szerokości mniejszej niż 100 m, na obrzeżach rzek, kanałów, strumieni, jezior i stawów rybnych w pasie zapewniającym dogodny przejazd wzdłuż wód. Jednocześnie wyżej wymienionym rozporządzeniem Wojewoda określa, że: w celu zachowania odpowiednich warunków wypoczynkowych ludności nad jeziorami zabrania się używania łodzi z napędem spalinowym, z wyjątkiem łodzi patrolowych służb specjalnych i gospodarstw rybackich. Na obszarach chronionego krajobrazu obowiązują także najniższe z dopuszczalnych natężeń hałasu w środowisku (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30.09.1980 r. w sprawie ochrony środowiska przed hałasem i wibracjami (Dz.U. Nr 24, poz.90). b) Ochrona ludzi i środowiska przed szkodliwym promieniowaniem niejonizującym. Zarządzeniem Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 28 stycznia 1985 r. w sprawie szczegółowych wytycznych projektowania i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych w zakresie ochrony ludzi i środowiska przed oddziaływaniem pola elektromagnetycznego (M.P.Nr, poz 24) , które dotyczą projektowania napowietrznych linii elektromagnetycznych o napięciu znamionowym 110 kV i wyższym, ustalono dwie strefy wokół urządzeń elektromagnetycznych: Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 26 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium 1. strefę ochronną pierwszego stopnia jako obszar otaczający źródło pola elektromagnetycznego, w którym natężenie pola elektromagnetycznego przekracza wartości 10kV/m przy najwyższym napięciu roboczym urządzenia; 2. strefę ochronną drugiego stopnia jako obszar otaczający źródło pola elektromagnetycznego, w którym natężenie pola elektromagnetycznego wynosi od 1kV do 10kV/m przy najwyższym napięciu roboczym urządzenia. Zgodnie z ocenami oddziaływania na środowisko stacji bazowych telefonii komórkowej wykonanymi po ich uruchomieniu – stref uciążliwości nie wyznacza się. c) Ochrona ujęć wody. Zgodnie z ostatnimi zmianami do Ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska koniecznością jest ustanawianie stref ochronnych dla źródeł i ujęć wody służącej do zbiorowego zaopatrywania ludności w wodę do picia i potrzeb gospodarstw domowych oraz do produkcji artykułów żywnościowych i farmaceutycznych. Zasady ustanawiania stref ochronnych źródeł i ujęć wody określa Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 .11.1991 r. (Dz. U. Nr 116, poz.504). Rozporządzenie to wyróżnia następujące tereny w strefie ochronnej: ochrony bezpośredniej; ochrony pośredniej; - teren wewnętrzny, - teren zewnętrzny. Teren ochrony bezpośredniej ujęcia wód podziemnych obejmuje grunty, na których jest usytuowane ujęcie wody, oraz otaczający e pas gruntu o szerokości, licząc od zarysu budowli i urządzeń, służących do poboru wody: a) przy studniach wierconych - 8-10 m; b) przy studniach kopanych - 10-15 m; c) przy studniach zbiorczych poziomych systemów drenażowych - od 10 do 15m; d) przy ujęciu naturalnego wypływu wód podziemnych - od 15 do 20 m. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 27 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Na terenie ochrony bezpośredniej zabronione jest użytkowanie gruntów do celów nie związanych z eksploatacją ujęcia. Strefę bezpośrednią i pośrednią ustala się na podstawie dokumentacji hydrologicznej. Zakres możliwych do wprowadzenia zakazów na terenie strefy ochronnej jest bardzo szeroki i obejmuje tak ważne dla zagospodarowania przestrzennego elementy jak: budowa osiedli mieszkaniowych, wydobywanie kopalin, lokalizacja zakładów przemysłowych, lokalizacja wysypisk odpadów, urządzanie parkingów i obozowisk i wiele innych. Na terenie gminy Babimost występuje strefa ochrony pośredniej ujęcia wody powierzchniowej rzeki Obrzycy dla Zielonej Góry, które to ujęcie podlega ochronie poprzez stosowanie zakazów i ograniczeń ustanowionych na podstawie Rozporządzenia Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu w sprawie ustanowienia stref ochronnych ujęcia wody powierzchniowej „SADOWA” z rzeki Obrzycy w km 2+880 w miejscowości Głuchów, gmina Trzebiechów, powiat Zielona Góra, województwo lubuskie dla Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Zielonej Górze z dnia 29-04-2005 (Dz. Urz. Woj. Lub. Nr 28, poz. 622 z 27-05-2005 z późn. zm.); I.3.2. Ograniczenia w zmianie przeznaczenia terenów. Ograniczenia w zmianie przeznaczenia terenów dotyczą przede wszystkim gruntów rolnych i leśnych. Zgodnie z Ustawą z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz.U Nr. 16 z późniejszymi zmianami) ochrona gruntów rolnych polega na: a) ograniczeniu przeznaczania na cele nierolnicze lub nieleśne, b) zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz szkodom w produkcji rolniczej, powstającym wskutek działalności nierolniczej, c) rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze, d) zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych, natomiast ochrona gruntów leśnych polega na: a) ograniczeniu przeznaczania na cele nieleśne lub nierolnicze, b) zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów leśnych oraz szkodom w drzewostanach i produkcji leśnej, powstającym wskutek działalności nieleśnej, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 28 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium c) przywracaniu wartości użytkowej gruntom, które utraciły charakter gruntów leśnych wskutek działalności nieleśnej, d) poprawianiu ich wartości użytkowej oraz zapobieganiu obniżania ich produkcyjności. Należy podkreślić, że do gruntów rolnych zalicza się także: parki wiejskie, grunty pod budynkami wchodzącymi w skład gospodarstw, zadrzewień i zakrzaczeń śródpolnych, pracownicze ogródki działkowe, torfowisk i oczek wodnych. Przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne dokonuje się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Przeznaczenie na cele nierolnicze i leśne: a) gruntów rolnych stanowiących użytki klasy I-III, jeżeli ich zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia przekracza 0,5 ha - wymaga uzyskania zgody Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej; b) gruntów leśnych stanowiących własność Skarbu Państwa - wymaga uzyskania zgody Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa lub upoważnionej przez niego osoby, c) gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klasy IV, jeżeli ich zwarty obszar projektowany do takiego przeznaczenia przekracza 1ha, d) gruntów rolnych stanowiących użytki rolne klasy V i VI, wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego, oraz torfowisk i oczek wodnych, jeżeli mają być przeznaczone na cele budowy zbiorników wodnych, eksploatacji złóż kopalin, budowy dróg publicznych lub linii kolejowych, e) pozostałych gruntów leśnych wymaga zgody wojewody. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 29 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE ROZWOJU II. GMINY BABIMOST. Uwarunkowania wewnętrzne rozwoju gminy Babimost zostały rozpoznane w oparciu o analizę następujących elementów: a) w zakresie środowiska przyrodniczego: rozpoznanie zasobów przyrodniczych gminy, rozpoznanie obowiązującego zakresu ochrony prawnej środowiska przyrodniczego; b) w zakresie środowiska kulturowego: rozpoznanie zasobów środowiska kulturowego, rozpoznanie walorów krajobrazowych, rozpoznanie obowiązującego zakresu ochrony prawnej środowiska kulturowego; c) w zakresie sytuacji demograficznej: rozpoznanie struktury osadnictwa, rozpoznanie struktury wieku i płci, rozpoznanie struktury zatrudnienia i bezrobocia; d) w zakresie infrastruktury społecznej: rozpoznanie zasobów infrastruktury społecznej określenie jakości życia mieszkańców; e) w zakresie infrastruktury technicznej: rozpoznanie zasobów infrastruktury technicznej, rozpoznanie obsługi komunikacyjnej; f) w zakresie działalności gospodarczej: rozpoznanie prowadzonej w gminie działalności produkcyjnej, usługowej, handlowej, turystycznej, rolniczej i leśnej, określenie struktury przestrzennej funkcji; g) w zakresie jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej: rozpoznanie struktury użytków rolnych w gminie, rozpoznanie jakości użytków rolnych, rozpoznanie zaplecza produkcyjnego, rozpoznanie struktury własności gruntów. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 30 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, II.1. Część B Studium Środowisko przyrodnicze gminy Babimost. II.1.1. Rzeźba terenu. Pod względem regionalizacji fizyczno-geograficznej gmina Babimost należy do makroregionu Pojezierze Lubuskie (tylko jej niewielki fragment południowy w widłach Jeziora Wojnowskiego położony jest w makroregionie pradolina Warciańsko – Odrzańska). Przeważający obszar gminy położony jest w obrębie mezoregionu Pojezierze Łagowskie. Południowo - zachodni fragment gminy należy do mezoregionu Bruzda Zbąszyńska. Na Pojezierzu Łagowskim występują zaburzone pod naciskiem lodowca osady czwartorzędowe i trzeciorzędowe (te ostatnie zawierające pokłady węgla brunatnego), tworzące wysokie cokoły. Na obszarze mezoregionu znajduje się wiele jezior rynnowych. Bruzda Zbąszyńska jest szerokim obniżeniem. Wykorzystuje je Obra, która przerzuca się z Pradoliny Warciańsko – Odrzańskiej na południu do Pradoliny Toruńsko – Eberswaldzkiej na północy. Bruzdę Zbąszyńską charakteryzują formy martwego lodu w postaci jezior rynnowych, ozów, kemów, i tarasów kemowych. Obszar gminy Babimost charakteryzuje się urozmaiconą rzeźbą terenu w strefie krawędziowej wysoczyzny i spokojną, równinną rzeźbą w centralnej, dolinnej części. Dominują tu formy akumulacji lodowcowej i rzeczno-lodowcowej z okresu zlodowacenia bałtyckiego oraz holoceńskie formy organogeniczne. Na terenie gminy znajdują się również formy rzeźby pochodzenia antropogenicznego. Zaliczyć do nich należy wyrobiska żwiru i piasku oraz nasypy linii kolejowych i dróg. Cały obszar gminy (jej centralna oś) zachowuje ogólny kierunek pochylenia z północnego-zachodu na południowy-wschód. Najwyższe wzniesienie położone jest w odległości ok. 1150 m na północny – północny – zachód od ostatnich zabudowań miejscowości Laski Górny Folwark i osiąga wysokość 123,88 m n.p.m. Najniższy punkt gminy położony jest w rynnie Jeziora Wojnowskiego na południe od wsi Stare Kramsko, jego wysokość wynosi 52,4 m n.p.m. Przeważającym typem rzeźby w centralnej części gminy jest rzeźba płaska związana z szerokim dnem doliny Gniłej Obry. Na wschód i na zachód wznosi się wyraźna strefa krawędziowa wysoczyzny morenowej, sosunkowo stroma, w większości porośnięta lasem. W zachodniej i północno - wschodniej części gminy dominuje wysoczyzna morenowa falista wzniesiona od około 60 do 110 m n.p.m. Wysoczyzna ta charakteryzuje się niespokojną Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 31 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium rzeźbą, co potęgują liczne rozcięcia erozyjne oraz moreny akumulacyjne występujące na przemian z terenami sandrowymi. Są to formy znacznie zdenudowane. Wysokości względne tych wzniesień dochodzą do kilku metrów, a ich spadki wynoszą od 5% do 15 %. Południowo – wschodnią część gminy stanowi rozległy sandr (część północna) i szeroka terasa pradolinna (część południowa). Obie te formy są do siebie zbliżone morfometrycznie a rozdziela je misa Jeziora Wojnowskiego. Wysokości wahają się od 55,0 do 65,0 m n.p.m. Środkową część tego obszaru zajmuje dolina Gniłej Obry. Jest to stosunkowo wąska forma równinna o akumulacji torfowiskowo-rzecznej, o płaskiej rzeźbie i spadkach nie przekraczających 2%. II.1.2. Hydrografia. Gmina Babimost leży prawie w całości na obszarze dorzecza rzeki Obrzycy (dorzecze IIego rzędu). Na obszarze gminy na dorzecze Obrzycy składa się dorzecze Gniłej Obry (dorzecze III-ego rzędu). Skrajna, wschodnia części gminy należy do dorzecza rzeki Obry (dorzecze III-ego rzędu). Wododział pomiędzy tymi dorzeczami przebiega południkowo od miejscowości Kosieczyn (Gmina Zbąszynek) przez tereny położone na wschód od miejscowości Podmokłe Małe i Zdzisław do miejscowości Wąchabno (Gmina Siedlec). Północny przebieg działu wodnego jest mało skomplikowany i przebiega w większości przez punkty kulminacyjne okolicznych wzniesień wysoczyzny morenowej. Południowy przebieg jest znacznie bardziej skomplikowany, bowiem rozdziela oba dorzecza w terenie podmokłym i zabagnionym pomiędzy Jeziorem Liny (Linie) a Jeziorem Wąchabskim (oba położone w Gminie Kargowa). Dorzecze Gniłej Obry zajmujące około 4/5 powierzchni gminy, stanowią zlewnie cząstkowe III-ego i IV-ego rzędu. Działy wodne pomiędzy tymi zlewniami przebiegają najczęściej równoleżnikowo powtarzając, nieco odchylony do osi NW – SE, przebieg działu wodnego II-ego rzędu. Zlewnie cząstkowe Gniłej Obry w obszarze mającym wpływ na sytuację hydrograficzną Gminy Babimost to: Główny Kanał do Lubnicy (pow. 69,3 km²) – zlewnia III. Jako początek Gniłej Obry przyjęto uregulowany ciek zwany Kanałem Głównym lub Głównym Odpływem. Dolina jest wyraźnie wcięta w wysoczyznę zbudowaną przeważnie z glin zwałowych i piasków. Dno doliny jest zabagnione i zatorfione. Dolina częściowo zmeliorowana. Obecnie Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 32 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium obszary te wykorzystywane są rolniczo i ze względu na rodzaj występujących tu gleb, użytkowanie to prawdopodobnie zostanie utrzymane. Lubnica (pow. 80,5) – zlewnia IV. Lubinica nazywana jest także Kanałem Lubinicą lub Młyńskim. Jest uregulowana. W obszarze zlewni znajduje się Jezioro Zamecko Lubinickie o powierzchni 0,8 km² i średniej głębokości 2,5 m. Obszar zlewni wykorzystywany jest przede wszystkim rolniczo, dlatego nie ma większego negatywnego wpływu na jakość wód Lubinicy. Gniła Obra od Lubinicy do Kanału Gniła Obra włącznie (pow. 31,0 km²) – zlewnia III. Gniła Obra od Kanału Gniła Obra do mostu drogowego w Kuligowie bez dopływu (p) ze Smardzewa (pow. 100,8 km²) – zlewnia III. Kanał Gniłej Obry nazywany jest także Leniwą Obrą. Dopływ (p) ze Smardzewa (pow. 51,6 km²) – zlewnia IV. Gniła Obra od mostu drogowego w Kuligowie do wodowskazu Wojnowo (pow. 60,7 km²) – zlewnia III. W obrębie zlewni cząstkowej Jezioro Wojnowskie (wschodnie o powierzchni 0,8 km² i średniej głębokości 1,5 m i zachodnie o powierzchni 1,5 km² i średniej głębokości 4,3 m). Gniła Obra od wodowskazu Wojnowo do ujścia do Obrzycy (pow. 18,3 km²) – zlewnia III. Zlewnia Obry obejmuje jedynie peryferyjny, wschodni fragment części gminy tj. okolice położone na wschód od linii Kosieczyn (Gmina Zbąszynek) – Wąchabno (Gmina Kargowa). Jej powierzchnia na terenie gminy wynosi ok. 1/5 obszaru. Dorzecze rzeki Obry w obszarze mającym znaczenie dla układów hydrograficznych Gminy Babimost składa się ze zlewni cząstkowych: - Obra od wodowskazu Kopanica do wypływu z jeziora Chobienickiego Dźwińskiego (l) bez Kanału i Grabarskiego rowu (pow. 36,8 km²) – zlewnia III. Od Kopanicy do Międzyrzecza, Obra już jako ciek naturalny, przepływa przez rozległą Bruzdę Zbąszyńską wysłaną piaskami i żwirami akumulacji rzecznej i lodowcowej. Obra przepływa przez kilka dużych jezior, - Obra od wypływu z Jeziora Chobienickiego do wodowskazu Zbąszyń bez Szarki (p) (pow. 94,3 km²) – zlewnia III. Część wody z Jeziora Zbąszyńskiego odpływa bocznymi rowami do Obry poniżej wodowskazu Zbąszyń. Dział wodny pomiędzy wymienionymi zlewniami jest skomplikowany, bowiem przebiega miejscami w poprzek rynny z ciągiem jezior. Na północy wododział ten przebiega równoleżnikowo zaś na południu przebiega on południkowo. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 33 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, a) Część B Studium Charakterystyka jezior . Na obszarze gminy Babimost, w jej granicach administracyjnych znajduje się północna część ramienia zachodniego Jeziora Wojnowskiego (ok. 30% powierzchni całego jeziora). Niemniej jednak dostęp do jeziora z terenów gminy jest większy, bo ciągnie się od skrajnych północnych zabudowań Starego Kramska do Wojnowa (Gmina Kargowa), tj. ok. 2,8 km linii brzegowej. Jezioro Wojnowskie Zachodnie posiada 1,5 km² powierzchni i jest średnio 4,3 m głębokie. Jezioro Wojnowskie Wschodnie ma 0,8 km² powierzchni a średnia głębokość wynosi 1,5 m. Już z tego zestawienia widać, że bardziej stabilną pod względem przyrodniczym częścią jest część zachodnia posiadająca typowy rynnowy charakter. Część wschodnia wykazuje daleko idące objawy procesu naturalnego zanikania i przechodzenia w fazę bagna i torfowiska. Do tego naturalnego procesu przyczynia się dodatkowo funkcja estuarium dla wód Gniłej Obry. Tą drogą przede wszystkim dostają się do jeziora wszelkie zanieczyszczenia i substancje biogenne. Jezioro Wojnowskie na terenie gminy należy do Skarbu Państwa i jest obecnie dzierżawione przez Polski Związek Wędkarki. Na zbiorniku tym prowadzona jest ekstensywna gospodarka rybacka. W bliskiej odległości od wschodnich granic gminy położone są duże jeziora rynnowe: Wielkowiejskie i Chobienickie. Pierwsze z nich ma powierzchnię 0,8 km² i średnią głębokość 2,0 m a drugie 2,4 km² powierzchni i 1,8 m średniej głębokości. Jezioro Wojnowskie i sąsiednie jeziora położone w Bruździe Zbąszyńskiej (Wielkowiejskie i Chobienickie) pełnią funkcje zbiorników wodnych o dużym znaczeniu wypoczynkowo – rekreacyjnym i turystycznym. b) Charakterystyka rzek. Najważniejszą rzeką przepływającą przez teren Gminy Babimost jest Gniła Obra, prawy dopływ Obrzycy. Na terenie Gminy Babimost znajduje się jej końcowy bieg. Rzeka Gniła Obra jest szlakiem wodnym o łącznej długości 39,8 km. Przepływa przez szeroką formę dolinną zbudowaną generalnie z piasków i żwirów oraz fragmentami z utworów organicznych i mineralno – organicznych. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 34 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Jako początek Gniłej Obry przyjęto uregulowany ciek zwany Kanałem Głównym lub Głównym Odpływem. Dolina jest wyraźnie wcięta w wysoczyznę zbudowaną przeważnie z glin zwałowych i piasków. W górnym biegu dolina jest całkowicie zmeliorowana. W 1998r. w obrębie Gminy Babimost oddano do eksploatacji 5 drewnianych jazów piętrzących na ponad 11 km odcinku rzeki Gniła Obra. Ich zadaniem jest utrzymanie odpowiedniego poziomu wody i niedopuszczenie do przesuszenia łąk torfowych przy minimalnych opadach atmosferycznych w okresie intensywnego wzrostu roślin. Na terenie gminy Babimost brak jest urządzeń rekreacyjnych związanych z obsługą szlaku wodnego. Rzeka Gniła Obra przepływa przez (lub w pobliżu) miejscowości Podmokle Małe i Podmokle Wielkie, oraz przez miasto Babimost Jakość wody w rzece w dużej mierze jest uzależniona od zanieczyszczeń dopływających z miejscowości położonych w górnej części zlewni. Gniła Obra przyjmuje zrzut ścieków oczyszczonych z oczyszczalni w Babimoście (poniżej miasta). II.1.3. Budowa geologiczna. Obszar gminy Babimost zbudowany jest z utworów czwartorzędowych pochodzenia plejstoceńskiego i holoceńskiego. Miąższość utworów czwartorzędowych jest znaczna i kształtuje się w granicach 100 m. Zarówno we wschodniej jak i zachodniej części gminy, wśród utworów plejstoceńskich dominują gliny zwałowe. Morfologicznie odpowiadają im obszary wysoczyzn morenowych falistych i płaskich Pojezierza Łagowskiego i Bruzdy Zbąszyńskiej. Towarzyszą im utwory akumulacji czołowolodowcowej w postaci piasków gliniastych, glin piaszczystych z domieszką żwirów i kamieni lub glin pylastych i ciężkich. Znaczną część gminy stanowią także utwory akumulacji rzeczno-lodowcowej, które morfologicznie związane są z równinami sandrowymi. Tworzą je głównie piaski drobno i średnioziarniste oraz piaski z domieszką żwirów i lokalnie żwirów bądź pyłów piaszczystych. Miąższość utworów sandrowych wynosi ok. 4,5 m. Utwory plejstoceńskie należą do gruntów o korzystnych właściwościach technicznobudowlanych. Utwory holoceńskie występują w obrębie tarasu zalewowego rzeki Gniła Obra oraz w dolinkach cieków lokalnych, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna a także w obniżeniach terenowych i grudzień 1999 marzec 2013 zagłębieniach 35 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium bezodpływowych. Wykształcone są one w postaci piasków torfiastych , torfów, osadów jeziornych oraz piasków aluwialnych. Miąższość utworów holoceńskich waha się w granicach od kilkunastu centymetrów do kilku metrów. Utwory holoceńskie pod względem techniczno-budowlanym zaliczane są do gruntów słabonośnych i nie nadają się do bezpośredniego posadowienia budynków. Pod względem stratygraficznym piaski fluwioglacjalne (budujące powierzchnie sandrowe) oraz gliny zwałowe (budujące tereny wysoczyzny morenowej) należą do osadów fazy leszczyńskiej zlodowacenia bałtyckiego. Piaski budujące terasę pradolinną i wyższe terasy rzeczne (dolina Gniłej Obry) należą do osadów fazy pomorskiej zlodowacenia bałtyckiego. Utwory piaszczyste, mineralno – organiczne i organiczne (budujące terasę zalewową i dno doliny rzecznej) należą do holocenu zamykającego czwartorzęd. Występujące bardzo sporadycznie i na niewielkich powierzchniach eluwia glin zwałowych i piaski eoliczne w wydmach powstały na przełomie plejstocenu i holocenu (w tzw. strefie peryglacjalnej. II. 1.4. Warunki hydrogeologiczne. Na terenie gminy Babimost można wyróżnić trzy obszary charakteryzujące się odmiennymi warunkami występowania wód gruntowych. Pierwszy z nich znajduje się w południowo – wschodniej części gminy i związany jest z równiną sandrową i terasą pradolinną. Zmienność miąższości, uziarnienia i warunków odpływu powierzchniowego na omawianym obszarze sandrowym i terasowym, powoduje, że teren ten charakteryzuje się swobodnym zwierciadłem wód gruntowych. Amplituda jego wahań uzależniona jest w dużej mierze od opadów atmosferycznych. Występująca tu warstwa wodonośna pozbawiona jest przeważnie nieprzepuszczalnego nadkładu, zalega płytko pod powierzchnią terenu (1-5 m), co powoduje zagrożenie zanieczyszczenia tych wód. Obszar drugi obejmuje tereny wysoczyzn morenowych położonych we wschodniej i zachodniej części gminy. Wody gruntowe nie mają tutaj jednolitego poziomu wodonośnego. Charakteryzują się one napiętym zwierciadłem, a głębokość ich zalegania uzależniona jest w dużej mierze od głębokości położenia stropu glin oraz intensywności opadów atmosferycznych. Wody te przeważnie występują na głębokości od 2 do 4,5 metra lub lokalnie głębiej. Występują w małych ilościach i mogą być łatwo odprowadzone. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 36 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium W obrębie doliny rzeki Gniłej Obry i w dolinkach cieków lokalnych, wody gruntowe charakteryzują się występowaniem swobodnego zwierciadła wód. Utrzymują się one w torfach, namułach, piaskach oraz lokalnie żwirach. Woda zalega tu na głębokości od 0,5 do 1,5 metra. Amplituda wahań tych wód uzależniona jest od poziomu wody w rzece. Na terenie gminy Babimost znajdują się dwa plejstoceńskie poziomy wodonośne przedzielone pokładami glin lub iłów. Pierwszy z nich występuje na głębokości 5-12 m, drugi na głębokości 50-80 m. Obszar gminy Babimost pod względem zasobności warstw wodonośnych zaliczyć można do jednego rejonu hydrogeologicznego, charakteryzującego się wydajnością 30 – 60 m3 / h. Wody podziemne województwa Lubuskiego są w większości przypadków głównym źródłem zaopatrzenia w odę pitną ludności oraz mają znaczący udział w produkcji wód technologicznych dla przemysłu. Podstawowy udział mają ujęcia zlokalizowane w obrębie piętra czwartorzędowego. Generalnie na terenie województwa występują dwa typy zbiorników wód podziemnych. Pierwszy z nich obejmuje warstwy wodonośne występujące w obrębie pradolin, współczesnych dolin rzecznych i utworów sandrowych. Drugi typ zbiorników podziemnych obejmuje warstwy wodonośne występujące w obrębie utworów wodnolodowcowych lub interglacjalnych. Północno – wschodnia część gminy Babimost położona jest w obrębie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych o numerze 144. Jest to właśnie drugi typ zbiornika, który charakteryzuje się zwierciadłem napiętym, często subartezyjskim, zalegającym na różnej głębokości. Cechą charakterystyczną tego zbiornika jest również częściowa lub całkowita izolacja od powierzchni utworami słaboprzepuszczalnymi, przeważnie glinami lub iłami. Zasilanie tego zbiornika odbywa się przez infiltrację wód opadowych na wychodniach utworów piaszczystych oraz przez okna hydrogeologiczne, obejmujące obszary, w których warstwy izolujące glin czy iłów są nieciągłe. Przez okna hydrogeologiczne może następować kontakt głębszych poziomów wodonośnych z wodami gruntowymi i mieszanie się, co nie zawsze jest korzystne dla ich jakości. II.1.5. Surowce mineralne. Do surowców mineralnych występujących na terenie gminy Babimost zaliczyć należy przede wszystkim, piaski, gliny a także żwiry i złoża gazu. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 37 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Na terenie miasta i gminy Babimost występują udokumentowane złoża kopalin: gazu ziemnego oraz złoża kruszywa naturalnego „Babimost” oraz kruszywa naturalnego –, „Babimost A”, „Babimost 1” i „Babimost – Zamczysko”. II.1.6. Gleby. Według podziału na regiony przyrodniczo-rolnicze, gmina Babimost należy do regionu zaliczanego do gleb średnich i ciężkich. Najważniejszymi skałami macierzystymi gleb występujących na terenie gminy są gliny, iły i piaski, z których wykształciły się gleby brunatne właściwe i bielicowe. Na terenie gminy na gruntach ornych dominują gleby brunatne właściwe wytworzone z glin średnich, glin lekkich, pylastych glin lekkich. W południowej i środkowej części gminy występują przeważnie gleby brunatne kwaśne i wyługowane wytworzone z piasków luźnych, żwirów gliniastych, piasków gliniastych lekkich i mocnych. Występują tu także czarne ziemie właściwe. Na użytkach zielonych dominują gleby torfowe, murszowo-torfowe i mułowo-torfowe. W mniejszej ilości pojawiają się tu także gleby murszowo-mineralne i murszowate, czarne ziemie właściwe i gleby torfowo-mułowe. II.1.7. Klimat. Pod względem klimatycznym obszar gminy Babimost zaliczany jest do typu klimatu pojeziernego z wpływem bałtyckim. Klimat tej krainy jest mało zróżnicowany. Obok rozległych terenów leśnych występują także znaczne areały użytkowane rolniczo, zwłaszcza w rejonie Kargowej i wzdłuż doliny Odry, zawierające gleby piaszczysto – gliniaste lub mady i mursze. Jednym z kryterium wydzielenia tej krainy są wyższe temperatury okresu wegetacyjnego, który jest tam najcieplejszy w całym województwie (średnio do 16,1°C w okresie V – VII i do 14,6°C w okresie IV – IX). W związku z tym występuje w niej największa w województwie liczba dni gorących (średnio do 36 dni) i najdłużej trwające lato (średnio do 99 dni). Drugim kryterium wydzielenia to niższe opady atmosferyczne, które są, zwłaszcza w okresie wegetacyjnym, większe jak na otaczających obszarach. W sumie jednak nie pokrywają zapotrzebowania roślin Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 38 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium rolniczych na wodę nawet w lipcu i sierpniu, kiedy to występują dla ziemniaków niedobory wodne rzędu 7 – 8 mm. W tej krainie zaobserwowano największą w województwie częstość okresów bezopadowych (średnio 4,1 - 4–3 przypadki w okresie IV – X ). Zagrożenie przez przymrozki, podobnie jak w sąsiednich dolinnych krainach jest średnie na glebach jaśniejszych wyżej położonych, a duże – na nisko położonych glebach ciemnych. II.1.8. Szata roślinna. a) Roślinność potencjalna. Na terenie gminy Babimost dominującym typem siedliskowym są grądy ubogie i grądy żyzne. Zajmują one wschodnią i zachodnią część gminy i związane są z wysoczyznami morenowymi. Na obszarze równiny sandrowej i terasy pradolinnej dominuje siedlisko boru sosnowego. Z terenami dolin cieków i lokalnych obniżeń terenu związane są siedliska łęgowe i olsowe. b) Roślinność istniejąca. Na terenie gminy Babimost dominujący udział powierzchni zajmują grunty orne, które stanowią około 43,3% powierzchni całej gminy. Trwała roślinność związana jest tu przede wszystkim z lasami, które stanowią ok. 35,3% powierzchni gminy, łąkami i pastwiskami, stanowiącymi 6,1% powierzchni gminy i nieużytkami, oraz innymi terenami, które stanowią ok. 15,3 % powierzchni gminy Babimost. Wśród trwałych użytków zielonych dominują łąki świeże. W dolinach cieków i obniżeniach terenu, zwłaszcza na gruntach pochodzenia organicznego pojawiają się także łąki wilgotne. W obniżeniach terenu występują także duże grupy zarośli wierzbowych związane z terenami podmokłymi lub okresowo podmokłymi. Tereny te zostały najczęściej zaklasyfikowane jako nieużytki. Na terenach leśnych dominują drzewostany sosnowe, które stanowią ponad 90% drzewostanów w gminie. Towarzyszą im najczęściej drzewostany bukowe świerkowe, dębowe i Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 39 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium brzozowe. Na terenach okresowo wilgotnych i podmokłych pojawiają się także drzewostany olszowe i jesionowe. c) Charakterystyka kompleksów leśnych na terenie gminy Babimost. Lasy zajmują ponad 35% powierzchni gminy Babimost i występują zazwyczaj w postaci dużych zwartych kompleksów o powierzchniach od kilkudziesięciu do kilkuset hektarów. Największe kompleksy leśne znajdują się w zachodniej i wschodniej części gminy. Duży, zwarty kompleks leśny obejmuje również południowo – wschodnią część gminy. Lasy gminy Babimost zostały scharakteryzowane w pracach analitycznych studialnych za pomocą następujących cech: rodzaju siedliska, drzewostanu, zgodności drzewostanu z siedliskiem, wieku drzewostanu, powierzchni, rozrzeźbienia linii brzegowej, występowania w kompleksach terenów podmokłych, jezior i oczek śródleśnych, a także polan śródleśnych i siedlisk ludzkich, ukształtowania powierzchni. Lasy Gminy Babimost objęte są działaniem Nadleśnictwa Babimost, w gestii którego znajduje się również obszar gmin sąsiednich. Powierzchnia ogólna nadleśnictwa wynosi 15.707 ha (zalesiona 15.168 ha) w tym lasy Gminy Babimost stanowią ponad 17% powierzchni Nadleśnictwa. Poza działalnością w lasach państwowych Nadleśnictwo Babimost nadzoruje lasy innych właścicieli. Na terenie Gminy Babimost lasy niepaństwowe wynoszą ogółem 716 ha, w tym Skarbu Państwa 22 ha, lasy prywatnych właścicieli 694 ha u 252 osób. II.1.9. Ochrona środowiska przyrodniczego. Problematyka ochrony przyrody w gminie Babimost przedstawiona jest na planszy Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Babimost. a) Rezerwat przyrody. Na terenie gminy Babimost, w kierunku NN – W od miasta Babimost, znajduje się leśny rezerwat przyrody „Laski”. Charakteryzuje się on występowaniem 3 typów gleb: Gleby brunatne, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 40 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium czarne ziemie, gleby murszowe. Są to siedliska bardzo bogate i typowe dla gatunków liściastych. Łącznie występuje tam 18 gatunków drzew w tym 6 jako gatunek panujący. Są tam piękne okazy dębów, buka, grabu, wiązu, jesionu i olszy. Wiele z nich zostało zakwalifikowanych, jako pomniki przyrody. Najokazalszym pomnikiem jest „Dąb Kazimierz”, który rośnie przy leśniczówce Laski. b) Obszary Natura 2000 Na terenie gminy Babimost występują obszary Natura 2000: „Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry” PLB080005 i „Jeziora Pszczewskie i Dolina Obry” PLH080002. Zgodnie z przyjętą zasadą zrównoważonego rozwoju gminy, podstawową rolę w realizacji tego zamierzenia spełniać będą działania wynikające z konieczności ochrony wysokich wartości środowiska przyrodniczego, co w pierwszej kolejności odnosi się do przestrzegania przepisów i związanych z tym odpowiednich ograniczeń i rygorów obowiązujących na terenach objętych ustawową ochroną prawną. c) Obszary chronionego krajobrazu. Na terenie gminy Babimost znajduje się obszar chronionego krajobrazu „17-Rynny Obrzycko – Obrzańskie” powołany Rozporządzeniem Nr 6 Wojewody Zielonogórskiego z dnia 10 lipca 1996r. w sprawie wyznaczenia obszarów chronionego krajobrazu (Dz. Urzędowy Województwa Zielonogórskiego Nr 12 z dnia 26 lipca, poz. 117). Zmiany w tym Rozporządzeniu wprowadza Rozporządzenie Nr 10 Wojewody Zielonogórskiego z dnia 10 lipca 1998r. (Dz. Urzędowy Województwa Zielonogórskiego Nr 12, poz. 109 z dnia 21 lipca 1998r.). Obszar chronionego krajobrazu na terenie Gminy Babimost stanowi bardzo rozległy terytorialnie kompleks. Obejmuje całą południową część gminy (kompleks lasów w obrębie terasy pradolinnej i powierzchni sandrowej, łącznie z Jeziorem Wojnowskim), część zachodnią (zalesione tereny wysoczyzny morenowej) i część północno – zachodnią (strefę krawędziową wysoczyzny). Obszar chronionego krajobrazu został powołany w celu ochrony wyjątkowych walorów krajobrazowych, charakterystycznych dla tej strefy regionalnej oraz w celu ochrony zaplecza rekreacyjnego, wypoczynkowego i turystycznego dla mieszkańców gminy i regionu. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 41 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, d) Część B Studium Pomniki przyrody. Na terenie gminy Babimost znajduje się szereg pomników przyrody. Są to bardzo wartościowe pomnikowo drzewa. Ich zestawienie prezentuje poniższa tabela. REJESTR POMNIKÓW PRZYRODY REJESTR POMNIKÓW PRZYRODY Stan aktualny na grudzień 2010 r. położenie geograficzne Lp. 1. nazwa Klon jawor /Acer pseudoplatanus/ data utworzenia wojew. powiat gmina lubuskie zielonogórski Babimost wielkość obręb ewid. działka ob.wód wysokość obr. ewid Nowe Kramsko dz.nr 62/1 350 cm 20 m obr. ewid Podmokle Małe dz.nr 36/1 432 cm ok. 28 m 2 Dąb Szypułkowy /Quercus robur/ lubuskie zielonogórski Babimost 3 Wiąz szypułkowy /Ulmus laevis/ lubuskie zielonogórski Babimost obr. ewid Kolesin dz.nr 95/12 335 cm 29 m 4 Klon zwyczajny /Acer platanoides/ lubuskie zielonogórski Babimost obr. ewid Kolesin dz.nr 95/12 290 cm 28 m 5 Wiąz Szypułkowy /Ulmus laevis/ lubuskie zielonogórski Babimost obr. ewid Kolesin dz.nr 95/12 360 cm 31 m Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna opis formy ochrony przyrody własność: Skarb Państwa w zarządzie N-ctwa Babimost obr. leśny Kargowa, L-ctwo Wąchabno, oddz. 62 b własność: Skarb Państwa w zarządzie N-ctwa Babimost obr. leśny Kargowa, L-ctwo Laski, oddz. 36 i. Własność IEC-PH Sp. z o.o., Warszawa ul. Niedzwiedzia 39 b. Drzewo rośnie w parku przy pałacu w Kolesinie Własność IEC-PH Sp. z o.o., Warszawa Drzewo rośnie w parku przy pałacu w Kolesinie Własność IEC-PH Sp. z o.o., Warszawa Drzewo rośnie w parku z tyłu budynku gospodarczego w Kolesiniw plan ochrony ochrona miedzynarodowa - - R.W.L Nr 31 z 19 maja 2006 - - R.W.L Nr 24 z 19 maja 2006 - - R.W.L Nr 24 z 19 maja 2006 - - - - akt prawny R.W.L Nr 39 z 19 maja 2006 R.W.L Nr 24 z 19 maja 2006 grudzień 1999 marzec 2013 42 mapa Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, 6 7 Dąb Szypułkowy /Quercus robur/ lubuskie Lipa szerokolistna /Tilia platyphyllos Drzewo zrośnięte z 2 pni lubuskie e) zielonogórski zielonogórski Babimost Babimost obr. ewid Kolesin dz.nr 69/4 370 cm ok. 20 m obr. ewid Kolesin dz.nr 95/12 770 cm 26 m Część B Studium własność: Skarb Państwa w zarządzie N-ctwa Babimost obr. leśny Szczaniec, L-ctwo Kolesin, oddz. 69A g własność: Sp. PrzemysłowoHandlowa IEC z siedzibą w Warszawie ul. Niedzwiedzia 39b, Rośnie w parku przy Pałacu tuż obok jeziora Wojnowskiego - - - - R.W.L Nr 32 z 19 maja 2006 R.W.L Nr 39 z 19 maja 2006 Projektowane użytki ekologiczne. Projektowany użytek ekologiczny wynika z przeprowadzonych analiz ekologicznych zespołu projektowego niniejszego studium. Propozycja ta w swym zamierzeniu wskazuje najcenniejsze pod względem przyrodniczym obszary leśne w obrębie bardzo cennego biologicznie ekosystemu bagiennego. Na terenie gminy Babimost, w zasięgu działania nadleśnictwa Babimost wskazany został, jako najcenniejszy, obszar bagien do wyłączenia z zabiegów gospodarczych o łącznej powierzchni ok. 30,0 ha. Bagna te znajdują się w południowo – wschodniej części gminy, między Jeziorem Liny (Linie) a Jeziorem Wąchabskim. f) Lasy ochronne. Lasy ochronne, zgodnie z ustaleniami Planów Urządzenia Lasu nadleśnictwa Babimost, zajmują około 15% ogólnej powierzchni leśnej na terenie gminy. W południowej części gminy są to lasy wodochronne, położone w bezpośrednim sąsiedztwie Jeziora Wojnowskiego, w południowej części gminnego obszaru chronionego krajobrazu. W centralnej części gminy, lasy ochronne zawdzięczają swój status położeniu w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Babimost o liczbie ludności powyżej 4.100 mieszkańców. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 43 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, g) Część B Studium Ostoje gatunków chronionych. Na terenie gminy Babimost, dotychczas nie udokumentowano ostoi gatunków zwierząt chronionych odpowiednimi dokumentacjami ekologicznymi. Niemniej jednak, jak wynika z analizy dotychczasowego stanu środowiska, w kompleksach leśnych nad Jeziorem Wojnowskim mogą znajdować się ostoje bobrów. II.2. Środowisko kulturowe. Na obszarze gminy Babimost dominują formy współczesne krajobrazu kulturowego. Nieliczne formy historyczne zachowały się głównie w centralnej części gminy. Do najcenniejszych elementów środowiska kulturowego należą obiekty architektoniczne, a wśród nich przede wszystkim: - Kościół parafialny pw. Św Wawrzyńca w Babimoście wzniesiony w XVIII w. ,barokowy o charakterze bazyliki; we wnętrzu XV-wieczny gotycki ołtarz, - Kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętrzej Marii Panny w Nowym Kramsku z 1769 r., - Kościół cmentarny pw. Św. Jacka w Babimoście, zbudowany w połowie XVIII w., - dawny kościół ewnagelicki w Babimoście z XVIII w. Istotnym elementem środowiska kulturowego gminy są 2 cmentarze. Wszystkie z nich to cmentarze przykościelne. Środowisko kulturowe gminy Babimost stanowią również liczne kapliczki przydrożne. Elementy środowiska kulturowego przedstawione są na planszy nr II (Zasoby środowiska przyrodniczego i kulturowego). a) Cmentarze . Obecnie, w gminie, użytkowane są 2 cmentarze, w Babimoście i Nowym Kramsku. Są to cmentarze parafialne. Charakterystykę cmentarzy w gminie przedstawia poniższa tabela. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 44 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Lp* Miejscowość 1. Babimost 2. Laski Data założenia 2 poł. XIX w. 2 poł. XIX w. Groby o znaczeniu historycznym część Nagrobki ewangelickafragmenty z 2 część rzym- poł.XIX w. katol. dawny ewangelicki Wyznanie Część B Studium Stan zachowania zniszczony dobry Uwagi Nieczynny Czynny 3. Nowe Kramsko 2 poł. XIX w. I dawny ewangelicki zdewastowa ny porośnięty lasem zdewastowa ny 4. Nowe Kramsko 2 poł. XIX w. II rzym-katol. zniszczony 5. Nowe Kramsko koniec XIX w. III dawny ewangelicki obecnie rzym-katol. dobry Nieczynny Nieczynny Nieczynny Czynny *numer kolejny odpowiada numeracji na planszy nr II (zasoby środowiska przyrodniczego i kulturowego) b) Stanowiska archeologiczne. Teren gminy Babimost należy do stosunkowo dobrze przebadanych pod kątem rozpoznania zasobu stanowisk archeologicznych. Poza badaniami sondażowymi nie prowadzono tu poważniejszych archeologicznych prac wykopaliskowych. Wzdłuż całej linii brzegów Leniwej (Gniłej) Obry, znajdują się gęsto rozmieszczone pozostałości osadnictwa z okresu pradziejowego i wczesnego średniowiecza. Ze względu na niekorzystne warunki terenowe, obszar ten nie został jeszcze w pełni zweryfikowany pod kątem obecności stanowisk archeologicznych a do ostatnio odkrytych stanowisk archeologicznych na tym obszarze nie założono kart azp. W archiwum Konserwatora Zabytków Archeologicznych w Zielonej Górze po wstępnej weryfikacji przeprowadzonej na potrzeby niniejszego opracowania znajdują się dane o stanowiskach archeologicznych. W tabeli zamieszczono spis stanowisk, które zostały ujęte w planie zagospodarowania przestrzennego gminy. Zdecydowana większość z tych, które znalazły się w spisie to stanowiska nie posiadające w archiwum dokładnej lokalizacji, bądź stanowiska bardzo ubogie, (zawierające 1-2 zabytki) w postaci śladów osadnictwa zarejestrowane w trakcie badań powierzchniowych AZP. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 45 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Do obiektów najcenniejszych należą : Dane z badań na obszarach AZP: L.P. 6 MIEJSCOWOŚĆ Podmokle Małe GMINA gmina Babimost – obszar 56 - 17 NR M NR O 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 6 Podmokle Wielkie 4 5 6 8 9 21 22 23 Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna FUNKCJA śl.osad. śl.osad. pkt.osad. pkt.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. osada pkt.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. pkt.osad. śl.osad. pkt.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. CHRONOLOGI A OWR Średn. OWR Wcz.średn. Średn. Kt Wcz.średn. Wcz.średn. Średn. KAK Kt OWR Wcz.średn. Średn. OWR wcz.średn. Kt Średn. wcz.średn. OWR/ wcz.średn. c OWR epoka kam. średn. epoka kam. epoka kam. średn. OWR wcz.średn. średn. Kt OWR średn. Kt wcz.średn. Kt średn. grudzień 1999 marzec 2013 46 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, 24 25 39 40 41 Dane z badań na obszarach AZP: L.P. 8 MIEJSCOWOŚĆ Laski Nowe Kramsko GMINA śl.osad. śl.osad. osada pkt.osad. pkt.osad. grób sch.neol. OWR wcz.średn. średn. wcz.EB Kt archiw. gmina Babimost –obszar 57 - 16 NR M NR O 17 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna Część B Studium FUNKCJA znal.luźne znal.luźne ? cment.ciałop. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. CHRONOLOGI A EK N M III EB M St PŚ-NŻ PŚ-NŻ PŚ-NŻ St PŚ-NŻ St HaD Wś F.D-E PŚ HaD-IaA PŚ St EB-Ha PŚ-NŻ PŚ-NŻ St St St PŚ St PŚ grudzień 1999 marzec 2013 47 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Dane z badań na obszarach AZP: L.P. MIEJSCOWOŚĆ Babimost GMINA gmina Babimost –obszar 57 - 17 NR M NR O 39 44 45 46 47 48 60 40 49 41 50 51 4 59 55 56 57 52 53 42 58 43 54 5 Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna Część B Studium FUNKCJA śl.osad. śl.osad. śl.osad. smolarnia śl.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. pkt.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. osada śl.osad. osada pkt.osad. cment.ciałop. śl.osad. śl.osad. znal.luźne znal.luźne znal.luźne znal.luźne cment. cment.ciałop. cment.ciałop. śl.osad. śl.osad. znal.luźne śl.osad. pkt.osad. pkt.osad. pkt.osad. pkt.osad. cment.ciałop. śl.osad. śl.osad. CHRONOLOG IA mezolit mezolit mezolit PŚ mezolit mezolit mezolit EB WŚ EB WŚ mezolit EB St PŚ-NŻ mezolit WŚ EK WŚ f.C-D PŚ-NŻ Pla OR Pla OR PŚ-NŻ PŚ Pla OR PŚ Ś PŚ III EB III EB IV-VEB PŚ-IVŻ PŚ mezolit St WŚ PŚ III EB III EB mezolit PŚ-NŻ grudzień 1999 marzec 2013 48 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, 6 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna Część B Studium śl.osad. pkt.osad. śl.osad. pkt.osad. pkt.osad. pkt.osad. pkt.osad. pkt.osad. pkt.osad. pkt.osad. cment. osada pkt.osad. śl.osad. pkt.osad. pkt.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. osada osada śl.osad. pkt.osad. pkt.osad. osada śl.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. pkt.osad. osada śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. WŚ PŚ-NŻ WŚ f.A-B PŚ-NŻ Kt WŚ f.B-C WŚ f.E PŚ-NŻ St PŚ VEB neolit St PŚ-NŻ Ha St PŚ St PŚ St PŚ EB St PŚ-NŻ Ha WŚ f.C-E PŚ LaA POR St PŚ mezolit St PŚ-N OR WŚ f.O St PŚ WS PŚ EK EB WŚ f.O-E PŚ-NŻ St PŚ śl.osad. śl.osad. LaA PŚ grudzień 1999 marzec 2013 49 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 2 3 Nowe Kramsko Podmokle Małe 8 9 7 10 11 61 Zdzisław Dane z badań na obszarach AZP: L.P. MIEJSCOWOŚĆ 1 Kolesin 2 Kolesin 3 Kolesin 4 Nowe Kramsko GMINA Babimost Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna Część B Studium śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. pkt.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. pkt.osad. smolarnia pkt.osad. St PŚ-N PŚ PŚ-NŻ PŚ Ha PŚ-NŻ Ha PŚ-NŻ St PŚ-NŻ PŚ-NŻ PŚ-NŻ mezolit PŚ-NŻ St WŚ f.E WŚ f.E PŚ-NŻ WŚ f.E PŚ-NŻ St PŚ PŚ-NŻ PŚ-XIII/XIV KŁ gmina Babimost – obszar 58 - 16 NR M NR O 1 25 „ 2 26 „ 3 27 1 24 FUNKCJA Osada Osada śl.osadnictwa śl.osadnictwa śl.osadnictwa pkt.osad. pkt.osad. pkt.osad. pkt.osad. pkt.osad. CHRONOLOG IA OR N Ś WŚ PS Ś WŚf D-E PŚ -NŻ EB Kł WŚ grudzień 1999 marzec 2013 50 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, 5 Stare Kramsko Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna Część B Studium osada pkt.osad. pkt.osad. pkt.osad. śl.osadn. śl.osadn. śl.osadn. obozow. śl.osadn. śl.osadn. śl.osadn. śl.osadn. obozow. osada obozow. śl.osadn. pkt.osad. pkt.osad. pkt.osad. pkt.osad. śl.osad. pkt.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. pkt.osad. osada śl.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. osada osada pkt.osad. śl.osad. WŚ VIII-X w. PŚ M M EK Ś PŚ M M PŚ M M M WS f.D M M EB Kt WŚ f.D-E Ś M EB Kt WŚ M M EB Kt WŚ WŚ f.D-E Ś PŚ M PŚ WŚ WŚ f.A Ś PŚ-NŻ 1 41 2 37 3 35 4 40 5 42 6 7 34 33 8 32 9 31 10 30 śl.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. osada śl.osad. pkt.osad. M EB Kt PŚ OR WŚ f.A-B WŚ f.D-E PŚ 11 39 śl.osad. pkt.osad. pkt.osad. śl.osad. M EB Kt Ś PŚ grudzień 1999 marzec 2013 51 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, 12 38 13 36 14 28 15 29 Dane z badań na obszarach AZP: L.P. MIEJSCOWOŚĆ Babimost GMINA śl.osad. obozow. śl.osadn. śl.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. M M Ś M M PŚ-NŻ WŚ f.DE Ś PŚ-NŻ WŚ f.C Ś PŚ-NŻ gmina Babimost –obszar 58- 17 NR M NR O 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna Część B Studium FUNKCJA CHRONOLOG IA śl.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. smolarnia śl.osad. śl.osad. pkt.osad. pkt.osad. śl.osad. zn.luźne pkt.osad. śl.osad. śl.osad. osada pkt.osad. pkt.osad. śl.osad. M M M WŚ PŚ M M N Kt-EB M N KŁ-EB PŚ M N WB WŚ M śl.osad. pkt.osad. grób zn.luźne śl.osad. M N Pla/OR PŚ M grudzień 1999 marzec 2013 52 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, 74 75 76 77 2 Leśniki c) Część B Studium pkt.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. śl.osad. pkt.osad. śl.osad. osada Pla-OR M Pla-OR M M KŁ-EB M PŚ Obiekty architektoniczne. Na terenie gminy Babimost mają znaczenie lokalne i należą do nich przede wszystkim obiekty sakralne, a także mieszkalne oraz gospodarcze. Charakterystykę najcenniejszych obiektów architektonicznych w gminie Babimost przedstawia poniższa tabela. Obiekty zabytkowe i wpisane do rejestru zabytków województwa lubuskiego. L.P OBIEKT 1 2 3 4 5 6 7 8 Dom Kaplica cment.pw św.Jacka Kościół par.pw św.Wawrzyńca Miasto Babimost Ratusz Chata nr 19 Dwór Wiatrak koźlak XIX w. 9 Dzwonnica 10 Kościół par.NMP MIEJSCO WOŚĆ GMINA ADRES BABIMOST BABIMOST BABIMOST Babimost Babimost Babimost Kościelna nr 3 BABIMOST KOLESIN KOLESIN NOWE KRAMSKO STARE KRAMSKO NOWE KRAMSKO Babimost Babimost Babimost Babimost NUMER REJEST RU 1930 1928 47 88 1929 3188 1942 3169 Babimost 1948 Babimost 31 CHRONOLOGIA Szach.2 poł.XVIII w. Mur.ok.poł.XVIII w. Mur.1734-1740 r. Zespół urbanist.Babimost Mur ok. poł.XIX w. Drewn.pocz. XIX w. Mur pocz.XIX w. Drewn. XIX w. DATA REJEST RU 21.04.71 21.04.71 10.06.54 16.04.58 21.04.71 03.08.81 21.04.71 19.06.80 Drewn.XIX w. 21.04.71 12.06.53 II.2.1. Jednostki osadnicze. Większość miejscowości na terenie gminy to jednostki osadnicze powstałe samorodnie. Posiadają one przeważnie układ przydrożnicy skupionej lub zwartej, wyjątek stanowi miasto Babimost o zabudowie zwartej wielodrożnicowej. Dominującym typem zabudowy w gminie jest zabudowa zagrodowa, pojawia się ona we wszystkich jednostkach osadniczych. Wyjątek stanowi tu osiedle Wojskowej Agencji Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 53 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Mieszkaniowej w Babimoście. Wsie o przeważającym typie zabudowy zagrodowej to: Kolesin, Laski, Podmokle Wielkie, Stare Kramsko. W miejscowościach, gdzie swoją siedzibę miały państwowe gospodarstwa rolne, w układzie przestrzennym wsi pojawiają się zabudowania wielorodzinne. Wsie o przeważającym typie zabudowy wielorodzinnej to: Nowe Kramsko , Podmokle Małe. Rozwój funkcji wypoczynkowej spowodował pojawienie się, w najbardziej atrakcyjnych miejscowościach, zabudowy letniskowej, dotyczy to w szczególności wsi: Stare Kramsko i Nowe Kramsko (część południowo-zachodnia). W Babimoście obok zabudowy zagrodowej rozwinęła się zabudowa jedno- i wielorodzinna. W miejscowościach powstałych samorodnie, charakteryzujących się zabudową zagrodową, przeważa zabudowa, z charakterystycznym domem mieszkalnym o konstrukcji murowanej lub ryglowej na wysokim podpiwniczeniu i spadzistym dachem oraz zabudowaniami gospodarczymi, w których wykorzystywano konstrukcję drewnianą lub cegłę. Zabudowania te są duże, szczególnie w części zachodniej i północnej gminy. W części południowej, na terenach mniej sprzyjających intensywnej produkcji rolnej, siedlisk praktycznie brak. Stan techniczny zabudowań jest dobry, a w miejscowościach leżących przy głównych traktach komunikacji drogowej bardzo dobry .Tylko jednostkowe przypadki mają stan - zły lub bardzo zły . Pod względem architektonicznym, nie ma wyraźnego zróżnicowania w poszczególnych miejscowościach, bowiem dominuje tutaj architektura murowana o dachach dwuspadzistych, zarówno domów mieszkalnych jak i zabudowań gospodarczych. Wśród miejscowości wyróżniają się miasto Babimost z zabudową wielorodzinną przedwojenną oraz typowymi blokami mieszkalnymi 70-tych i wieś Nowe Kramsko z zabudową wielorodzinną przedwojenną, którym towarzyszą drobne zabudowania gospodarcze i ogródki działkowe. Charakterystykę jednostek osadniczych w gminie przedstawia tabela II/9. Elementy charakterystyki jednostek osadniczych znajdują się także na planszy II (Zasoby środowiska przyrodniczego i kulturowego). II.2.2. Walory krajobrazowe gminy Babimost. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 54 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Opisane w części II.1 zróżnicowanie poszczególnych komponentów środowiska (rzeźba terenu, sieć hydrograficzna, roślinność) oraz różnorodny sposób użytkowania gruntów, modyfikowany intensywnością ich gospodarczego wykorzystania, a także różna geneza powstania jednostek osadniczych, powodują, że na terenie gminy Babimost wyróżnić można kilka, odmiennych pod względem fizjonomicznym, krajobrazów. W północnej i północno-zachodniej części gminy (od zachodnich granic gminy do osi tworzonej przez miejscowości Kolesin,Laski-Górny Folwark) dominują jednostki osadnicze o układzie przydrożnicy skupionej powstałe samorodnie. Skala miejscowości, przeważający typ zabudowy oraz występujący starodrzew sprawiają, że są one dobrze wpisane w otaczający je pagórkowaty krajobraz, który buduje mozaika drobnych pól, łąk i pastwisk z licznymi ciekami, zadrzewieniami oraz lasami. W południowym fragmencie obszaru gminy /Stare Kramsko/ zaobserwować można zjawisko deformacji układów przestrzennych wsi wynikające ze skali i formy powstającej tu zabudowy letniskowej. II.3. Osadnictwo, demografia, zatrudnienie, bezrobocie. II.3.1. Sieć osadnicza. Gmina Babimost położona jest w środkowo-wschodniej części województwa lubuskiego i graniczy z następującymi gminami: Sulechów, Kargowa, Siedlec, Zbąszyń, Zbąszynek i Szczaniec w województwie lubuskim oraz Grajewo, Rajgród i Szczuczyn w województwie wielkopolskim. Gmina Babimost jest gminą miejsko-wiejską. Jednostkę miejską stanowi Babimost, natomiast jednostki wiejskie to: Kolesin, Laski, Podmokle Wielkie, Podmokle Małe, Nowe Kramsko, Stare Kramsko. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 55 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium II.3.2. Demografia . Zestawienie porównawcze gęstości zaludnienia i wskaźnika urbanizacji na tle kraju i wybranych województw przedstawia tabela: Nazwa województwa Gęstość zaludnienia - osób/ km2% osób zamieszkałych w miastach Uwagi POLSKA 124 61,9 X LUBUSKIE 73 64,8 X Dolnośląskie 150 71,7 Województwo sąsiednie Wielkopolskie 112 57,6 Województwo sąsiednie Zachodniopomorskie 76 69,8 Województwo sąsiednie Śląskie 398 79,8 Województwo o najwyższej 60 59,6 Województwo o najniższej gęstości zaludnienia Warmińsko- Mazurskie gęstości zaludnienia MIESZKAŃCY STALI I CZASOWI Stan na dzień 31-12-2012 wiek Przedpr. Prod. miejscowość stały czasowy stały+czasowy kobiety mężczyźni BABIMOST 3924 157 4081 2092 1989 792 2614 675 JANOWIEC 50 1 51 27 24 11 34 6 KOLESIN 235 0 235 130 105 39 161 35 KULIGOWO 11 1 12 5 7 0 11 1 LASKI 90 1 91 45 46 22 50 19 LASKI DOLNE 35 0 35 20 15 10 22 3 LEŚNIKI 10 2 12 6 6 3 8 1 NOWE KRAMSKO 836 11 847 433 414 156 540 151 PODMOKLE MAŁE 445 7 452 230 222 111 281 60 Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 Popr. 56 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, PODMOKLE WIELKIE STARE KRAMSKO Część B Studium 277 8 285 140 145 68 171 46 280 4 284 142 142 65 167 52 ZDZISŁAW 58 1 59 26 33 14 42 3 Razem 6251 193 6444 3296 3148 1291 4101 1052 II.3.3. Zatrudnienie. W ostatnich latach podstawowym rynkiem pracy stał się przemysł , a nie jak w okresie poprzednim rolnictwo , zatrudnienie znalazły także kobiety , co pozytywnie zostało odebrane przez społeczność lokalną. II.3.4. Bezrobocie. Wskaźnik bezrobocia w Gminie Babimost od lat wynosi 2-3% i jest on jednym z najniższych wskaźników bezrobocia na terenie województwa , problemem dla pracodawców jest brak nowych pracowników. Gmina stała się rynkiem pracy dla miejscowości okolicznych. II.4. Infrastruktura społeczna. II.4.1. Służba zdrowia i opieka społeczna. Na terenie gminy Babimost funkcjonuje Gminny Ośrodek Zdrowia – świadcząc usługi w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej w ramach N.F.Z. W skład G.O.Z wchodzą Ośrodek w Babimoście oraz filia w Nowym Kramsku. Zatrudnieni są lekarze interniści, pediatra, oraz zespół pielęgniarek i położn II.4.2. Oświata. W Gminie Babimost w systemie oświatowym funkcjonują trzy zespoły oraz przedszkole: Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 57 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium 1) Zespół Szkół w Babimoście w skład którego wchodzą: Szkoła Podstawowa, Publiczne Gimnazjum. 2) Zespół Edukacyjny w Nowym Kramsku w skład którego wchodzą: Szkoła Podstawowa, Przedszkole Publiczne w Nowym Kramsku z oddziałem przedszkolnym w Starym Kramsku. 3) Zespół Edukacyjny w Podmoklach Małych w skład którego wchodzą: Szkoła Podstawowa, Przedszkole Publiczne w Podmoklach Wielkich. Do szkół i przedszkoli uczęszcza 726 dzieci. Na terenie Gminy Babimost funkcjonuje, również Przedszkole Niepubliczne, do którego uczęszcza 118 dzieci. Wszystkie pracują w systemie jednozmianowym. Ludność gminy Babimost może kontynuować naukę w następujących szkołach ponadpodstawowych: 4 licea ogólnokształcących dla młodzieży w Zielonej Górze i Sulechowie, 5 liceach dla osób dorosłych w Zielonej Górze i Sulechowie szkołach zawodowych, w tym: w szkołach zasadniczych prowadzących zajęcia dla młodzieży i dorosłych w Zielonej Górze i Sulechowie, w szkołach średnich i policealnych dla młodzieży w Zielonej Górze i Sulechowie, w szkołach średnich i policealnych dla dorosłych w Zielonej Górze i Sulechowie. II.4.3. Kultura. Rolę centrum kulturalnego pełni Gminny Ośrodek Kultury w Babimoście, gdzie prowadzone są zajęcia w sekcjach nauki na gitarze, gry na keyboardzie, lekcje języka angielskiego, zajęcia rytmiczno-muzyczne, studio piosenki ,szachy, zespół folklorystyczny, czterogłosowy chór mieszany. Gminny Ośrodek Kultury ma do dyspozycji obiekt z salą widowiskową na 250 miejsc , obiekt w najbliższym czasie będzie poddany modernizacji. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 58 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium II.4.4. Straż pożarna , policja , poczta. Na terenie gminy znajduje się posterunek Policji, obiekt Poczty Polskiej , Siedzibą Powiatowej Straży Pożarnej jest miasto Zielona Góra . II.5. Infrastruktura techniczna. II.5.1. Zaopatrzenie w wodę. Zlokalizowana w Babimoście Automatyczna Stacja Uzdatniania Wody zaopatruję w wodę miasto Babimost , wieś Podmokle Wielkie i Podmokle Małe , wieś Nowe Kramsko i Laski. Wieś Stare Kramsko i Kolesin posiadają indywidualne stacje uzdatniania wody. Indywidualne ujęcia wody znajdują się w pozostałych miejscowościach gminy: - Leśniki W ostatnich latach na terenie całego miasta Babimost wybudowana została od podstaw sieć wodociągowa , następnie wybudowano Automatyczną Stację Uzdatniania Wody , która zaopatruje w wodę miasto Babimost oraz wsie Podmokle Małe , Podmokle Wielkie , Nowe Kramsko. Po wykonaniu tej inwestycji wyłączone zostały z użytkowania wyeksploatowane ujęcia lokalne , a jakość wody uległa zasadniczej poprawie. Obecnie (rok 2013) przygotowana jest budowa nowej automatycznej stacji uzdatniania wody w m. Kolesin , która zapewni dostawę wody do wsi Stare Kramsko, Kolesin, Nowe Kramsko i Janowiec. Wydajność istniejących ujęć wody jest wystarczająca dla zaspokojenia potrzeb istniejących i perspektywicznych. II.5.2. Gospodarka ściekowa. W latach dziewięćdziesiątych sanitarnej w od podstaw wybudowana została sieć kanalizacji mieście Babimost , jednocześnie powstała oczyszczalnia ścieków. Kolejnym etapem realizowanym w latach 2006-2011 wybudowana została sieć kanalizacji sanitarnej we Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 59 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium wsiach Podmokle Wielkie , Podmokle Małe , Nowe Kramsko , Stare Kramsko , Kolesin , Janowiec. Wybudowane sieci zostały połączone ze zmodernizowaną oczyszczalnią ścieków w Babimoście. II.5.3. Gospodarka odpadami stałymi. Na terenie gminy Babimost zamknięte zostały wszystkie wysypiska śmieci , aktualnie prowadzona jest ich rekultywacja. Gospodarka odpadami prowadzona jest zgodnie z obowiązującymi uwarunkowaniami prawnymi . II.5.4. Zaopatrzenie w energię elektryczną. Przez gminę Babimost nie przechodzą linie wysokiego napięcia. Energia elektryczna dla gminy dostarczana transformatorowych jest na 110/15 poziomie kV średniego zlokalizowanych napięcia w SN – 15 miejscowościach wielkopolskie), Zbąszynek, Sulechów (woj. lubuskie). Stacje te stwarzają kV ze stacji Wolsztyn (woj. pozwalają na rozwój systemu. Jednostki osadnicze (wsie i przysiółki) na terenie gminy zasilane są magistralnymi liniami nawietrznymi SN – 15 kV /L-110, L-114, L-117, L-118) podbudowanymi na konstrukcjach żelbetowych z przewodami 3 x AFL 70mm2 i 3 x AFL 50 mm2, natomiast odgałęzienia z przewodami 3 x AFL 35 mm2 i 3 x AFL 25 mm2. Na terenie gminy zlokalizowanych jest 18 stacji transformatorowych, w tym: - 7 szt. murowanych wieżowych do 400 kVA, - 11 szt. słupowych typu STSa – 20/250. W 2013 roku rozpoczęta została budowa Głównego Punktu Zasilania wraz z liniami zasilającymi, po realizacji tej inwestycji gmina będzie posiadała rezerwę mocy umożliwiającą dalszy rozwój terenów przemysłowych. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 60 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium II.5.5. Telefonizacja. Gmina Babimost obsługiwana jest przez cyfrową centralę telefoniczną. Wszyscy chętni mieszkańcy mają zapewniony dostęp do telefonii stacjonarnej. Na terenie gminy zlokalizowane są przekaźniki telefonii komórkowej , co zapewnia bezproblemowy dostęp do sieci operatorów komórkowych. II.5.6. Gazownictwo. Przez obszar gminy przebiega magistrala gazowa wysokiego ciśnienia z Kargowej przez Babimost do Sulechowa. Poprzez stacje redukcyjno-pomiarowe w gaz zaopatrzone są wszystkie miejscowości gminy. Przebiegająca sieć zapewnia także dostawę gazu dla celów produkcyjnych firm zlokalizowanych na terenie gminy. II.5.7. Ciepłownictwo. Na terenie gminy nie ma zbiorczego systemu grzewczego zasilającego znaczącą grupę obiektów. W ostatnich latach wyłączona została z użytkowania duża kotłownia wojskowa opalana węglem. Istniejące obiekty usługowe i produkcyjne ogrzewane są z lokalnych źródeł ciepła. Wszystkie obiekty podległe Samorządowi są ogrzewane paliwem gazowym. II.5.8. Komunikacja. a) Drogownictwo. Drogi wojewódzkie tworzą podstawową sieć drogową gminy: droga nr 303 - Świebodzin – Brudzewo – Babimost - Powodowo – łącząca drogę krajową nr 3 z drogą krajową nr 32, droga nr 304 – Okunin – Nowe Kramsko – Babimost – Kosieczyn - łącząca drogę krajową nr 32 z drogą wojewódzką nr 302 prowadząca w kierunku Zbąszyna i Nowego Tomyśla do zjazdu na autostradę A2. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 61 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium droga nr 313 – Babimost – Kargowa – Klenica - łącząca Babimost z drogą krajową nr 32. obwodnica Babimostu. Drogi wojewódzkie są administrowane przez Zarząd Dróg Wojewódzkich w Zielonej Górze, podległy Marszałkowi Województwa. Drogi powiatowe są uzupełnieniem sieci dróg wojewódzkich: droga nr 428 – Podmokle Małe – Nowe Kramsko, droga nr 429 - Nowe Kramsko – Wojnowo, droga nr 431 – Podmokle Małe – Babimost, droga nr 433 – Kolesin – Wojnowo, droga nr 464 – Podmokle Wielkie – Nowa Wieś Zbąska, droga nr 465 – Kosieczyn – Nowa Wieś oraz ulice powiatowe w Babimoście: - ul. Gagarina, - ul. Dworcowa, - ul. I-go Maja, - ul. Ogrodowa, - ul. Żwirki i Wigury, - ul. Łąkowa. Drogi powiatowe są administrowane przez Zarząd Dróg Powiatowych w Zielonej Górze, podległy Staroście Powiatu Zielonogórskiego. Babimost – w Babimoście krzyżują się drogi wojewódzkie nr 303, 304 i 312 realizujące połączenia w kierunkach: Świebodzin, Sulechów, Kargowa, Wolsztyn, Nowy Tomyśl. Wybudowana w 2011 roku obwodnica Babimostu wyprowadziła ruch ciężkiego taboru samochodowego z miasta , co w zasadniczy sposób wpłynęło na warunki bezpieczeństwa i życia mieszkańców. Intensywny rozwój gospodarczy oraz turystyczny regionu, charakteryzujący się między innymi wysokim wskaźnikiem ruchu drogowego, szczególnie na kierunkach Zielona Góra Wolsztyn - Nowy Tomyśl , problem związany z dużym natężeniem ruchu drogowego został rozwiązany po wybudowaniu obwodnicy Babimostu. Struktura kierunkowa ruchu zewnętrznego krótszego i dalszego zasięgu w oparciu o istniejącą sieć dróg wojewódzkich każe szukać rozwiązań w części wschodniej miasta łącząc drogi 303 i 304. Analizując kierunki i intensywność Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 62 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium rozwoju miasta uwzględniono niezbędne tereny pod funkcje miejskie, ze szczególnym uwzględnieniem produkcji i usług generujących i absorbujących ruch drogowy. Trasa obejścia miasta w ciągu drogi wojewódzkiej nr 304 uwzględnia trendy rozwojowe miasta, lokuje skrzyżowania na najistotniejszych połączeniach zewnętrznych i wewnętrznych. Miasto Babimost kształtuje swój rozwój w układzie niesymetrycznym w oparciu o położoną w części zachodniej linię kolejową, oraz wybudowaną obwodnica miasta prowadzącą na wschód w kierunku Wolsztyna i Kargowej , Zbąszynka , Trzciela do autostrady A2. Brak jednoznacznie wykształconej sieci dróg powiatowych nie tworzy nie tworzy alternatywnego rozwiązania dla dróg wojewódzkich. W mieście Babimost istniejące ulice powiatowe uzupełniono o nowoprojektowany odcinek, położony pomiędzy ul. Kargowską a ul. Ogrodową , oraz o zmodernizowane ulice: Ogrodową i Młynisko z wykorzystaniem istniejącego mostu na Kanale Obry. Pozwoli to przekształcić obecny ćwierćpierścień od ul. Piłsudskiego do ul. Wolsztyńskiej do półpierścienia do ul. Sulechowskiej, co zdecydowanie usprawni funkcjonowanie miasta oraz stworzy nowe możliwości lokalizacji funkcji miejskich. Poprowadzenie obejścia od strony północnej powoduje konieczność przejazdu przez miejscowości Nowe Kramsko i Kolesin w kierunku portu lotniczego oraz terenów rekreacyjnych (Stare Kramsko, Wojnowo). Obszar położony po zachodniej stronie miejscowości posiada niekorzystne warunki gruntowo-wodne na dużej szerokości doliny. Droga odcina grunty przyzagrodowe od zabudowań gospodarskich. Wieś Kolesin ułożona jest poprzecznie do drogi wojewódzkiej nr 304, a w związku z tym obchodzenie jej drogą wydłuża trasę projektowanego obejścia nie przynosząc żadnego efektu przestrzennego ani komunikacyjnego. Projektowane obejście Nowego Kramska zlokalizowane po wschodniej stronie miejscowości: - eliminuje z miejscowości ruch w kierunku portu lotniczego i terenów rekreacyjnych, - wykorzystuje naturalny układ warstwicowy, - skraca i prostuje trasę obejścia. Zaprojektowano obejście Nowego Kramska w ciągu drogi wojewódzkiej 304 (Okunin – Kosieczyn) w klasie Z, w liniach rozgraniczających 20 m. Dostępność drogi tylko poprzez wskazane skrzyżowania. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 63 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium b) Drogi rowerowe. Położenie gminy oraz związki przyrodnicze, turystyczne i kulturowe z innymi gminami woj. lubuskiego oraz Wielkopolski zmuszają do poszukiwań połączeń rowerowych: w kierunku północnym do Zbąszynka wzdłuż drogi nr 304, ciąg rekreacyjny i turystyczny regionu Pszczewskiego Parku krajobrazowego, Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego i międzynarodowej drogi rowerowej R 1, w kierunku wschodnim do Wolsztyna wzdłuż drogi nr 303, ciąg komunikacyjny ponadregionalny o przewadze ruchu turystycznego prowadzącego na pojezierze wolsztyńskie, w kierunku południowym do Kargowej wzdłuż drogi nr 313, w kierunku południowo-zachodnim do Sulechowa wzdłuż drogi nr 304, do Wojnowa wzdłuż dróg prowadzących z miejscowości: Kolesin, Nowe Kramsko, Leśniki, wykorzystanie korpusu ziemnego nieistniejącej linii kolejowej Babimost – Zbąszynek. Gmina posiada opracowany plan miejscowy dla budowy ścieżek rowerowych. Zgodnie z tym planem aktualnie zrealizowany jest odcinek ścieżki rowerowej Babimost – Linie , obecnie jest budowana ścieżka na odcinku Babimost – Nowe Kramsko , Kolesin –Janowiec , Babimost – ulica Sulechowska , Babimost – Podmokle Wielkie. Gmina posiada opracowane projekty budowlane na budowę ścieżek rowerowych między Babimostem , a Podmoklami Małymi . W 2011 roku oddana została do użytkowania obwodnica miasta Babimost , która wyprowadziła ruch ciężkiego taboru samochodowego z miasta. Gmina Babimost wspólnie z Gminami Zbąszynek i Zbąszyń opracowała koncepcję budowy obwodnicy Regionu Kozła , która w powiązaniu z obwodnicą miasta Babimost stworzy bezkolizyjny dojazd do autostrady A-2 - węzeł Trzciel. Inwestycja ta została wprowadzona do planu województwa Wielkopolskiego i Lubuskiego. Aktualnie (rok 2013) zakończone zostały prace projektowe budowy obwodnicy Nowego Kramska, co ma w przyszłości usprawnić dojazd z Zielonej Góry do portu lotniczego. c) Kolejnictwo. Przez teren gminy z zachodu łukiem przez Babimost na północ przebiega linia kolejowa normalnotorowa o trakcji elektrycznej. Łączy ona Zieloną Górę przez Babimost z Poznaniem. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 64 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium W gminie Babimost jest jedna stacja kolejowa , oraz bocznica kolejowa prowadząca na lotnisko. d) Komunikacja publiczna. Gmina Babimost posiada regularne połączenia autobusowe z miejscowościami województwa lubuskiego: - Zielona Góra, - Świebodzin, - Kargowa, - Zbąszynek, - Sulechów, oraz połączenia autobusowe z miejscowościami województwa wielkopolskiego: - Poznań, - Grodzisk, - Nowy Tomyśl, - Zbąszyń, - Wolsztyn. Stacja kolejowa Babimost poprzez stację węzłową Zbąszynek posiada połączenia kolejowe ze szlakami kolejowymi: e) Szlaki turystyczne. Szlak turystyczny wędrówek pieszych. Mając na uwadze położenie jeziora Wojnowskiego w bliskiej odległości od Babimostu wprowadzono ciąg pieszy o znaczeniu rekreacyjnym. Prowadzi on ulicą Młyńsko, przecina planowaną obwodnicę miasta i kieruje się w stronę Pogwizdowa. Następnie przebiega przez tereny leśne, prowadzi wzdłuż obszaru lotniska do Kuligowa, drogą w kierunku Wojnowa nad jezioro Wojnowskie. Długość szlaku pieszego wynosi 6 km. Szlak turystyki wodnej. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 65 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Jezioro Wojnowskie położone jest w południowej części gminy Babimost. Z uwagi na wydłużony i rozwidlony jego układ zaproponowano szlak wodny prowadzący z miejsca, gdzie dochodzi do niego ciąg pieszy o znaczeniu rekreacyjnym. Szlak wodny prowadzi pod mostem położonym w ciągu drogi Nowe Kramsko – Wojnowo i dalej do Nowego Kramska. Długość szlaku wodnego wynosi 7 km. f) Lotnictwo. Lotnisko cywilne wybudowane w końcu lat siedemdziesiątych położone jest 5 km od centrum Babimostu, 25 km od autostrady A2 , 34 km od Zielonej Góry. W obszarze izochrony 40 min. dojazdu mieszka około 385 tys. osób będących potencjalnymi pasażerami. Lotnisko w Babimoście ma bardzo dobre parametry techniczne: - pas startowy o długości 2,5 km o bardzo dobrej nawierzchni, - budynek dworca pasażerskiego z bazą do przewozów towarowych, - bogaty układ dróg wewnętrznych, - połączenia z siecią dróg krajowych w tym Autostrady A-2 - bocznica kolejowa połączona z węzłem kolejowym . Właścicielem obiektu jest PP “Porty Lotnicze”. Podstawowym walorem lotniska jest obok położenia niedaleko zachodniej granicy państwa, bliskiego położenia względem autostrady A-2 , a także korzystnego położenia względem głównych korytarzy powietrznych – bardzo dobry stan pasa startowego oraz infrastruktury lotniskowej. II.6. Działalność gospodarcza. Najważniejsze sektory gospodarki narodowej w gminie Babimost to: 1. Rolnictwo, 2. Leśnictwo, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 66 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, 3. Przemysł, 4. Handel i usługi, 5. Turystyka. Część B Studium II.6.1. Użytkowanie gruntów w gminie Babimost. Gmina Babimost zajmuje obszar o łącznej powierzchni 9.275 ha (w tym miasto Babimost – 362 ha), z czego grunty orne zajmują 3.925 ha (w tym w mieście 143 ha) co stanowi 42,3% ogólnej powierzchni gminy, użytki zielone 509 ha (w tym w mieście 59 ha) co stanowi 5,5% ogólnej powierzchni gminy, lasy i zadrzewienia zajmują 3.266 ha (w tym w mieście 4 ha) co stanowi 35,2%, pozostałe tereny 1.575 ha (w tym w mieście 156 ha) co stanowi 17% ogólnej powierzchni gminy. W tej ostatniej kategorii znajdują się nie zaorane i nie obsiane odłogi w ilości 45 ha, co stanowi 0,5% powierzchni ogólnej gminy. II.6.2. a) Rolnictwo. Ogólna charakterystyka gminy. Na terenie gminy Babimost zamieszkuję 6.427 osób, w tym w mieście 4.025 osób a 2.402 osoby w sześciu sołectwach. Wsiami sołeckimi są: Stare Kramsko, Nowe Kramsko, Kolesin, Laski, Podmokle Małe i Podmokle Wielkie. Gmina Babimost jest gminą rolniczą. Rolnictwo indywidualne odgrywa decydującą rolę w sektorze gospodarki rolnej gminy. Na terenie gminy znajduje się 426 indywidualnych gospodarstw rolnych. Struktura gospodarstw wg grup powierzchniowych przedstawia się następująco: - do 5 ha - 182 gospodarstwa, - od 5 do 10 ha - 44 gospodarstwa, - od 1 do 15 ha - 60 gospodarstw, - powyżej 15 ha - 140 gospodarstw. Przeciętna powierzchnia gospodarstwa wynosi 13,09 ha. b) Warunki produkcyjne gminy. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 67 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Warunki produkcyjne w rejonie Gminy Babimost są znacznie zróżnicowane. Na gruntach ornych dominują gleby średniej i słabej oraz średnio dobrej jakości. W strukturze gleb ornych udział klas bonitacyjnych przedstawia się następująco: I - 0, II - 1 ha IIIa - 193 ha (co stanowi 4,9%), IIIb - 445 ha (co stanowi 11,3%), IVa - 871 ha (co stanowi 22,2%), IVb - 745 ha (co stanowi 19,0%), V - 945 ha (co stanowi 24,1%), VI - 725 ha (co stanowi 18,5%). (co stanowi 0,03%), W strukturze gleb użytków zielonych udział klas bonitacyjnych przedstawia się następująco: I - 0, II - 0, III - 31 ha (co stanowi 5,4%), IV - 393 ha (co stanowi 69,2%), V - 131 ha (co stanowi 24,0%), VI - 8 ha (co stanowi 1,4%). Pod względem przydatności rolniczej gleb gmina należy do rejonu gleb średnich, w których przeważa kompleks gleb żytnich słabych. Rolnicy Gminy Babimost użytkują na terenie gmin sąsiednich 759 ha, w tym 501 ha użytków rolnych. Z mapy bonitacyjnej gleb wynika, że: w części północno-zachodniej oraz wschodniej gminy występują większe zwarte kompleksy gleb żyznych III i IV a; enklawy gleb klasy IV b występują na terenie całej gminy w mniejszych kompleksach, szczególnie w jej części środkowej; c) w części środkowo - południowej przeważają gleby słabsze V i VI klasy. Produkcja zwierzęca. W zakresie produkcji zwierzęcej stan posiadania gminy wygląda następująco: Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 68 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, - bydło 2.312 szt. (co daje 52 szt./100 ha), - w tym krów 620 szt. (co daje 14 szt./100 ha), - trzoda chlewna 8.306 szt. (co daje 187 szt./100 ha). Część B Studium Jeśli chodzi o trzodę chlewną, to w cytowanej liczbie ogólnej znajduje się 710 loch oraz 19 knurów, z których 6 jest na czterech punktach kopulacyjnych (Stare Kramsko, Nowe Kramsko, Podmokle Wielkie i Babimost). 13 knurów na potrzeby własne rolników, którzy posiadają więcej niż 10 loch. 10 knurów to rasy mięsne lub mieszańce w celu poprawienia mięsności tuczników przy ograniczeniu grubości słoniny. Na terenie gminy znajduje się 66 szt. koni, w tym dwa ogiery znajdujące się w punktach kopulacyjnych w Laskach Dolnych i Babimoście. Konie na terenie Gminy Babimost w 96% użytkowane są rekreacyjnie. Ze względu na brak opłacalności zlikwidowano pogłowie owiec. Drób użytkowany jest na potrzeby własne z niewielką sprzedażą nadprodukcji. W sześciu oborach na terenie gminy prowadzona jest ocena wartości użytkowej mlecznej krów, w których średnia wydajność wynosi 4.717 kg mleka przy średnim procencie tłuszczu 3,94 oraz 186 kg tłuszczu od 1 krowy. Na terenie gminy w dwóch chlewniach prowadzona jest reprodukcja knurów hodowlanych oraz w pięciu reprodukcja loszek hodowlanych. d) Infrastruktura wsi. Wsie Nowe Kramsko , Podmokle Małe i Podmokle Wielkie , Laski zaopatrywane są w wodę z ujęcia wody ze stacji uzdatniania m. Babimost , pozostałe miejscowości posiadają własne hydrofornie. Wszystkie wsie posiadają dostęp do sieci gazowej. Na ternie całej gminy rozbudowana jest sieć telefonii stacjonarnej , która umożliwia przyłączenie do sieci , ponadto na terenie gminy zlokalizowane są przekaźniki telefonii komórkowej , które umożliwiają korzystanie z usług innych operatorów. We wsi Nowe Kramsko znajduje się Ośrodek Zdrowia, który obsługuje Nowe Kramsko, Stare Kramsko, Kolesin i Janowiec. Pozostali mieszkańcy wsi korzystają z Ośrodka Zdrowia w Babimoście. Przedszkole w Nowym Kramsku posiada 40 miejsc, oddział przedszkolny w Starym Kramsku 20 miejsc, natomiast oddział przedszkolny w Podmoklach Wielkich posiada 40 miejsc. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 69 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium W Zespole Edukacyjnym w Nowym Kramsku uczy się 120 uczniów. Do szkoły podstawowej 6 klasowej w Podmoklach Małych uczęszcza 89 uczniów (uczniowie klas VII i VIII dojeżdżają do Babimostu). Ponadto w Nowym Kramsku i Podmoklach Małych znajdują się biblioteki po 10.000 woluminów każda. We wsiach Nowe Kramsko, Stare Kramsko, Laski, Podmokle Małe i Podmokle Wielkie znajdują się sale wiejskie, przy których są kuchnie prowadzone przez Koła Gospodyń Wiejskich, bogato wyposażone w sprzęt kuchenny i wypożyczalnię naczyń. Według danych statystycznych liczba indywidualnych gospodarstw rolnych wynosi 612, natomiast liczba działek rolnych wynosi 221. Przeciętne gospodarstwo indywidualne gospodaruje na powierzchni 21,7 ha w tym 18,7 ha stanowią użytki rolne (10.9 ha grunty orne, 7,8 trwałe użytki zielone), a lasy i grunty leśne 1,2 ha, pozostałe 1,8 ha. e) Zakłady przetwórstwa rolnego oraz placówki współpracujące z rolnictwem . Na terenie gminy brak jest zakładów związanych z przetwórstwem rolnym. Produkty rolne w stanie surowym (nieprzetworzone) wysyłane są poza teren gminy. Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Babimoście oferuje rolnikom nawozy sztuczne w cenach fabrycznych, pasze, materiały budowlane i opał. Pasze oraz koncentraty paszowe można nabywać w kilku punktach rozmieszczonych we wsiach. Trzech lekarzy weterynarii leczy w razie potrzeby chore zwierzęta. Działalność doradczą w zakresie rolnictwa na terenie gminy prowadzi ODR Kalsk. Wsie Gminy Babimost wyposażone są w 378 ciągników (8,5 ciągnika na 100 ha użytków rolnych), 49 kombajnów zbożowych (1,2 kombajna na 100 ha użytków rolnych), 17 sieczkarni polowych oraz podstawowy sprzęt współpracujący z ciągnikami. Rolnicy nabywają ciągniki o dużej mocy pow. 100 KM po byłych PGR, współpracujące z nowoczesnymi agregatami uprawowymi. Kontynuowane są prace przy II etapie inwestycji melioracyjnej we wsiach Podmokle Wielkie, Podmokle Małe i w Babimoście, gdzie zmeliorowano ponad 196 ha użytków rolnych, pogłębiono koryto rzeki Gniła Obra przebudowano dwa mosty, jeden wyremontowano. W okolicach Babimostu rozpoczęto budowę jazów piętrzących wodę na rzece Gniła Obra. Inwestycje z zakresu melioracji zostały podjęte przez Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze na wniosek rolników zrzeszonych w Gminnej Spółce Wodnej w celu Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 70 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium uregulowania stosunków wodnych. Konserwacją urządzeń melioracji szczegółowej zajmuje się Gminna Spółka Wodna w Babimoście. Od 1994r. działa w Babimoście oczyszczalnia ścieków, do której kolektorem sanitarnym o długości 8.215 mb, budowanym w latach 1994 – 1997 doprowadzone są nieczystości z 75% terenu miasta. II.6.3. Leśnictwo. Ponad 35% powierzchni gminy zajmują lasy. Są to lasy iglaste z przewagą sosny, w tym ok. 100 ha drzewostanu chronionego. Przewaga sosny świadczy o bardzo ubogich siedliskach. W tym kontekście bardzo cenny jest utworzony w 1977 roku rezerwat „Laski” o powierzchni 42,31 ha. W rezerwacie tym występują trzy typy gleb: gleby brunatne, czarne ziemie i gleby murszowe. Są to siedliska bardzo bogate i typowe dla gatunków liściastych. Łącznie występuje w rezerwacie 18 gatunków drzew, w tym 6 jako gatunek panujący. Są tam piękne okazy dębów, buka, grabu, wiązu, jesionu i olszy. Wiele z nich zostało zakwalifikowane, jako pomniki przyrody. Najokazalszym pomnikiem jest prawie 200 letni „Dąb Kazimierz” przy leśniczówce Laski. Lasy Gminy Babimost objęte są działaniem Nadleśnictwa Babimost, w gestii którego znajduje się również obszar gmin sąsiednich. Powierzchnia ogólna Nadleśnictwa wynosi 15.707 ha (zalesiona 15.168 ha), w tym lasy Gminy Babimost stanowią ponad 17% powierzchni Nadleśnictwa. Poza działalnością w Lasach Państwowych Nadleśnictwo nadzoruje lasy innych właścicieli. Na terenie Gminy Babimost lasy niepaństwowe wynoszą ogółem 716 ha, w tym lasy Skarbu Państwa 22 ha, lasy prywatnych właścicieli 694 ha u 252 osób. II.6.4. Działalność produkcyjna. Główny ośrodek przemysłowy w gminie to Babimost z takimi zakładami jak: - Zakład SWEDWOOD POLAND (koncern IKEA) produkujący meble , - TFP- Zakład Produkcji Opakowań - Zakład RICOSTA produkujący cholewki - Zakład Produkcji Mebli Tapicerowanych – ISTE Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 71 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, - Nadleśnictwo Babimost - Zakład Stolarski Łucjan Gról Część B Studium II.6.5. Usługi i handel. Wśród zarejestrowanych podmiotów głównie są to jednostki zajmujące się handlem lub usługami : a) 89 jednostek stanowią zakłady usługowe, głównie: instalatorstwa elektrycznego, stolarstwa, krawiectwa, fotografii, b) 51 jednostek to placówki handlowe, c) 12 jednostek stanowią punkty gastronomiczne. d) w ostatnich latach na terenie miasta rozpoczęły działalność dwa markety , co wzbogaciło ofertę handlową dla mieszkańców gminy. II.6.6. Turystyka. Jeziora i rzeki oraz walory krajobrazowe stanowią o turystycznej atrakcyjności gminy. Baza noclegowa zlokalizowana na terenie gminy zabezpiecza w pełni potrzeby. Centrum Sportu i Rekreacji w Babimoście zapewnia atrakcyjną ofertą wypoczynkową– możliwość korzystania z boiska, kortu tenisowego , bieżni lekkoatletycznej, kręgielni, boiska piłkarskiego o sztucznej nawierzchni, oraz bazy hotelowej. W ostatnich latach rozbudowana została sieć ścieżek rowerowych , co w zasadniczy sposób wzbogaciło ofertę turystyczną. Przez teren gminy przebiegają szlaki turystyczne obejmujące Babimost, Podmokle Małe i Wielkie oraz Nowe i Stare Kramsko. II.6.7. Podmioty gospodarcze. Według stanu na koniec 1998 roku zarejestrowanych było w Urzędzie Miejskim w Babimoście 398 podmiotów gospodarczych ,które nie posiadają osobowości prawnej tj. spółki Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 72 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium cywilne oraz osoby fizyczne jak również znajduje się 9 podmiotów prowadzących działalność produkcyjną i wytwórczą . III. SYNTEZA UWARUNKOWAŃ ROZWOJU GMINY BABIMOST. Synteza uwarunkowań rozwoju przestrzennego gminy Babimost zawiera następujące elementy: 1. Waloryzację, określającą jakość środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz predyspozycje terenów do pełnienia poszczególnych funkcji gospodarczych w tym rolniczej, leśnej i turystycznej. 2. Stopień wyposażenia w infrastrukturę techniczną i rozwoju działalności gospodarczej w poszczególnych miejscowościach. 3. Analizę słabych i mocnych stron, możliwości i zagrożeń środowiska przyrodniczego i kulturowego, a także rozwoju funkcji gospodarczych terenu w nawiązaniu do predyspozycji środowiska przyrodniczego, uzbrojenia w infrastrukturę techniczną oraz obecnie prowadzonej działalności gospodarczej. III.1. Waloryzacja. Waloryzacja została wykonana na podstawie analizy informacji zawartych w opisie stanu istniejącego. Jej celem było rozpoznanie przydatności obszaru gminy Babimost do pełnienia funkcji użytkowych takich jak: rolnictwo, leśnictwo i turystyka, oraz określenie jakości środowiska przyrodniczego i kulturowego gminy. Waloryzacja została podzielona na następujące elementy: waloryzację przyrodniczą kompleksów leśnych, jezior i terenów rolniczych; Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 73 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium waloryzację środowiska kulturowego dla miejscowości oraz obiektów; waloryzację przydatności turystycznej dla lasów, jezior, użytków rolnych i miejscowości; waloryzację przydatności do produkcji rolniczej terenów użytków rolnych oraz produkcji leśnej kompleksów leśnych. W każdym z wymienionych elementów podstawą waloryzacji, czyli określenia jakości lub przydatności użytkowej poszczególnych terenów, była analiza komponentów środowiska przyrodniczego oraz kulturowego. Nie brano pod uwagę uwarunkowań wynikających z zaopatrzenia w media, komunikacji czy sytuacji społeczno-gospodarczej oraz stanu formalnoprawnego określonych terenów. Tak więc, waloryzacja określiła potencjał poszczególnych obszarów. Dla każdego elementu waloryzacji określono kryteria, które były podstawą określenia jakości lub potencjału terenów. III.1.1. Waloryzacja przyrodnicza . Waloryzacja przyrodnicza obejmuje obszary kompleksów leśnych, tereny użytków rolnych i jeziora. Została ona oparta na dostępnych materiałach źródłowych. Ze względu na odmienną specyfikę wymienionych terenów (jezior, kompleksów leśnych obszarów produkcji rolniczej), dla każdego z nich został opracowany odmienny zestaw kryteriów oceny, oparty o właściwe danemu terenowi cechy charakterystyczne. Celem waloryzacji było wyznaczenie terenów o odmiennych warunkach środowiska przyrodniczego dla określenia prawidłowych zasad ich rozwoju i przekształceń, w tym objęcia odpowiednią formą ochrony. a) Kryteria oceny kompleksów leśnych. Waloryzację przyrodniczą lasów wykonano na podstawie analizy następujących cech środowiska przyrodniczego: siedliska, w podziale na siedliska leśne: lasowe, borowe, olasowe, i porolne, przy czym lasy na siedlisku porolnym uznano za najuboższe pod względem przyrodniczym, ponieważ cechy środowiska abiotycznego nie pozwalają na wykształcenie się pełnych ekosystemów leśnych; Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 74 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium zgodności siedliska z drzewostanem, która świadczy o równowadze biologicznej ekosystemów leśnych, ich odporności na działanie czynników degradujących, różnorodności biologicznej kompleksu leśnego oraz możliwościach odnawiania się drzewostanów; wieku drzewostanu, przy czym za najcenniejsze uznano tereny z drzewostanem w wieku ponad 80 lat, ponieważ reprezentują one najpełniej wykształcone ekosystemy leśne; różnorodności zbiorowisk leśnych oznacza występowanie w jednym kompleksie leśnym więcej niż jednego typu lasu, oczywiście, czym typów tych jest więcej tym kompleks jest bardziej zróżnicowany gatunkowo; powierzchni kompleksu leśnego, w większych zwartych kompleksach mogą wykształcić się ekosystemy wnętrza lasu; rozrzeźbienia linii brzegowej lasu, występowanie zatok i półwyspów na linii styku lasów i terenów rolniczych czy osadniczych pozwala na wykształcenie bogatej gatunkowo strefy ekotonowej lasu; sąsiedztwa, jakość wykształconej strefy ekotonowej zależy od intensywności użytkowania terenu, który sąsiaduje z lasem; udziału zbiorowisk nieleśnych (związanych z występowaniem polan, bagien, rzek oraz osad itp.) w kompleksie leśnym, tak jak w przypadku linii brzegowej, zwiększają one możliwości wykształcenia się strefy ekotonowej, a także gatunkowego wzbogacenia zbiorowisk leśnych. b) Kryteria oceny jeziora. Waloryzacja przyrodnicza jeziora została wykonana na postawie analiz następujących czynników: rozrzeźbienia linii brzegowej, przy czym za najcenniejsze uznano te miejsca, gdzie powstają zatoki, ponieważ istnieje tam potencjalna możliwość wytworzenia się różnorodnych warunków abiotycznych w wyniku ograniczenia mieszania się wód zbiornika, który w konsekwencji może się stać miejscem występowania różnych ekosystemów wodnych i przywodnych, powierzchni zbiornika, która decyduje o wielkości ekosystemu wodnego (co decyduje o potencjale jego samoregulacji), możliwościach wytworzenia się różnorodnych ekosystemów i samoregulacji zbiornika, sąsiedztwa, przy czym za najlepsze sąsiedztwo uznano mozaikę terenów o różnym sposobie użytkowania, nie degradującego środowiska przyrodniczego: obszary leśne, trwałe Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 75 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium użytki zielone wykorzystywane ekstensywnie, tereny trwale podmokłe; za najgorsze sąsiedztwo uznano tereny pól uprawnych użytkowanych intensywnie, okresowo pozbawionych roślinności oraz tereny intensywnie zabudowane, troficzność zbiornika, które decyduje o jego unikalności w skali kraju. c) Kryteria oceny terenów rolniczych. Waloryzacja przyrodnicza terenów rolniczych obejmuje następujące elementy: a) mozaikowatość poprzez: analizę udziału zadrzewień śródpolnych o różnej formie od kępowych do rzędowych towarzyszących drogom czy rowom, analizę sieci naturalnych cieków obudowanych trwałymi użytkami zielonymi, zadrzewieniami i zakrzaczeniami, analizę występowania oczek śródpolnych analizę struktury rolniczego użytkowania terenu; najwyższą oceną otrzymały tereny o największym udziale elementów wymienionych powyżej i największym zróżnicowaniu użytkowania tj. takie, gdzie średnia powierzchnia użytku jest niewielka; sąsiedztwo, przy czym tereny rolnicze sąsiadujące z lasami czy jeziorami uznano za najlepsze, ponieważ sprzyja to występowaniu na terenach rolniczych nowych gatunków, zwiększa bioróżnorodność tych obszarów. Mozaikowatość krajobrazu opisana jak powyżej określa możliwości występowania na danym terenie różnorodnych ekosystemów. Oczywiście za najgorsze uznano tereny jednolite pod względem użytkowania, z niewielką liczbą zadrzewień, oczek śródpolnych i cieków. Pod względem mozaikowatości za najcenniejsze uznano te obszary, gdzie wymienione elementy stanowią drobnoziarnistą strukturę, a rzeka obudowane jest obszarami pozwalającymi na migrację gatunków. Sąsiedztwo ma znaczenie modyfikujące waloryzację wykonaną na podstawie analizy mozaikowatości krajobrazu, ponieważ tereny o tej samej strukturze krajobrazu sąsiadujące z terenami lasów czy jezior są bardziej zróżnicowane gatunkowo i posiadają większy potencjał samoregulacji ekosystemów ze względu na migrację gatunków z terenów sąsiednich. Natomiast, gdy w sąsiedztwie tych samych terenów, znajdują się inne tereny rolnicze o gorszej, pod względem przyrodniczym strukturze krajobrazu, wówczas brak jest elementu wspierającego bioróżnorodność na tych obszarach, którym jest migracja gatunków. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 76 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, d) Część B Studium Wyniki waloryzacji przyrodniczej obszaru gminy Babimost. Waloryzacja obszaru gminy Babimost, wykonana w oparciu o wyżej opisane kryteria, pozwoliła na wyodrębnienie, z każdej z opisywanych grup, terenów w trzech kategoriach: o najwyższych walorach środowiska przyrodniczego, o znacznych walorach środowiska przyrodniczego oraz o niskich walorach środowiska przyrodniczego. Wyniki waloryzacji przyrodniczej zostały uwzględnione w ostatecznym określeniu kierunków rozwojowych Gminy Babimost. Waloryzacja ma charakter względny, gdyż punktem odniesienia jest tylko obszar gminy. Tereny o najwyższych walorach przyrodniczych tworzą trzy wielkoobszarowe powierzchnie: środkowo – zachodnią, północno - zachodnią i południową. Środkowo – zachodni obszar rozciąga się pasem o zmiennej szerokości ok. 300 – 600 m od północnych obszarów Nowego Kramska, w kierunku północno – zachodnim do granicy administracyjnej gminy. Obejmuje on dno zatorfionej rynny subglacjalnej z wyraźnymi w krajobrazie krawędziami oraz atrakcyjny krajobrazowo kompleks leśny płożony na obu zboczach dolinki erozyjnej. Elementem tego obszaru są także drobne kompleksy pól i łąk zlokalizowane w ciągu rynny subglacjalnej, dolinki erozyjnej i w obrzeżach zwartych kompleksów leśnych. Północno - zachodni stanowi bardzo urozmaiconą hipsometrycznie strefę krawędziową doliny Gniłej Obry (zachodnia krawędź doliny). Obszar ten poprzez tereny zwartych kompleksów leśnych porastających zbocze doliny łączy tereny wysoczyzny morenowej z rolniczymi terenami podmokłej doliny Gniłej Obry o znacznych walorach przyrodniczych ekosystemów łąkowych. Obszar południowy rozciąga się od zachodu na wschód wzdłuż południowej granicy administracyjnej Gminy Babimost. Obejmuje on tereny leśne na powierzchni sandrowej i na terasie pradolinnej, Jezioro Wojnowskie, fragment dolnego biegu Gniłej Obry, leśne tereny bagienne między Wielkowiejskim. jeziorami: Wojnowskim, Liny (Linie), Leśne tereny bagienne stanowią bogatą bez nazwy, Wąchabskim i mozaikę hyroekosystemów, wzbogacających biologicznie otaczające tereny. Pomiędzy wielkoobszarowymi terenami znajduje się enklawa terenu leśnego o wybitnych walorach przyrodniczych. Występujące tu unikalne warunki siedliskowe wraz z kompleksem bogatego ekologicznie lasu liściastego, zostały objęte w 1977 roku ochroną rezerwatową. Są tu przede wszystkim piękne okazy dębów, buka, grabu, wiązu, jesionu i olszy. Rezerwat ten o nazwie „Laski” położony jest w najbliższej okolicy Babimostu, w odległości ok. 1400 m w kierunku północno – zachodnim od centrum miasta. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 77 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium III.1.2. Waloryzacja kulturowa. Waloryzacja środowiska kulturowego gminy Babimost została przeprowadzona dwutorowo. Analizie poddane zostały pojedyncze elementy środowiska kulturowego (np. obiekty sakralne, archeologiczne itp.), które tworzą jego zasoby; jak i poszczególne jednostki osadnicze. Celem tej waloryzacji było wyznaczenie obszarów i obiektów o różnej wartości środowiska kulturowego dla późniejszego określenia zasad ich zagospodarowania oraz ewentualnego wprowadzenia odpowiednich form ochrony. a) Kryteria oceny elementów środowiska kulturowego. Podstawowym kryterium oceny poszczególnych elementów środowiska kulturowego był ich istniejący status ochrony. Jako najcenniejsze elementy środowiska kulturowego uznano te, które wpisane są do rejestru zabytków województwa lubuskiego. Do drugiej grupy obiektów, o znaczących walorach środowiska kulturowego, zaliczono te obiekty, które zostały wytypowane przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków do wpisania do ww. rejestru. Trzecią grupę obiektów tworzą wyróżniające się obiekty mające znaczenie historyczne i społeczne w skali gminy. b) Kryteria oceny jednostek osadniczych. Podstawowymi kryteriami oceny jednostek osadniczych były: unikalny w skali gminy układ przestrzenny miasta, jego czytelność (stopień zachowania) oraz przeważający typ zabudowy. Dodatkowym elementem oceny było nagromadzenie elementów środowiska kulturowego sklasyfikowanych wg kryteriów opisanych powyżej. c) Wyniki waloryzacji kulturowej obszaru gminy Babimost . Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 78 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Za najcenniejsze uznano zespół urbanistyczny Babimostu w którego skład wchodzą : 1) obszar miasta lokacyjnego z kościołem parafialnym, ratuszem i zabudową mieszkalną skupioną wokół rynku, 2) obszar Nowego Miasta z 2 połowy XVII wieku wraz z kościołem ewangelickim i zabudową mieszkalną, 3) teren dawnych przedmieść przy ul.Sulechowskiej i Józefa Piłsudskiego z zabudową. Jednostki osadnicze o przeciętnych walorach kulturowych ze względu na istniejący układ przestrzenny, rodzaj zabudowy i występujące elementy środowiska kulturowego to: Nowe Kramsko , Podmokle Małe i Podmokle Wielkie. Pozostałe jednostki osadnicze gminy Babimost charakteryzujące się najniższymi walorami ze względu na popegeerowską przeszłość to: Kuligowo, Stare Kramsko, Laski. Obiekty cenne pod względem kulturowym to: 1) dom o konstrukcji szachownicowej z 2 połowy XVIII w. w Babimoście, 2) chata drewniana i dwór z początku XIX w. w Kolesinie, 3) ratusz z połowy XIX w. w Babimoście, 4) dzwonnica drewniana z XIX w. w Starym Kramsku, 5) wiatrak Koźlak z poczatku XIX w. w Nowym Kramsku, 6) kaplica cmentarna z połowy XVIII wieku w Babimoście, 7) kościół parafialny z I połowy XVIII wieku w Babimoście, 8) zabytkowy zespół urbanistyczny obejmujący obszar miasta lokacyjnego – dzisiejsze centrum administracyjne Babimostu . III.1.3. Waloryzacja turystyczna gminy Babimost. Waloryzacji turystycznej poddano: kompleksy leśne, jezioro, tereny rolne oraz jednostki osadnicze. Celem waloryzacji było określenie przydatności obszarów do rozwoju funkcji turystycznej. Dla każdego z wymienionych rodzajów terenów przyjęto odmienne kryteria oceny. Zostały one opisane poniżej. Jedynym kryterium wspólnym dla wszystkich rodzajów terenu jest „sąsiedztwo”. Kryterium to pozwala na określenie możliwości tworzenia produktów turystycznych wzajemnie się wspomagających, ukazując jednocześnie możliwość wprowadzenia wielu różnych form turystyki i rekreacji. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 79 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, a) Część B Studium Kryteria oceny kompleksów leśnych. Waloryzację turystyczną lasów przeprowadzono w oparciu o analizę kompleksów leśnych według następujących kryteriów: odporności siedliska na użytkowanie rekreacyjne, które określa liczbę osób, jaka w ciągu jednego dnia może poruszać się po hektarze lasu, a ich obecność nie spowoduje degradacji runa leśnego; pod tym względem najgorsze są lasy na siedlisku borowym z drzewostanem w wieku do 80 lat, siedliska olsowe, łęg olszowy w wieku do lat 40 i siedliska lasów podmokłych (bór wilgotny, las wilgotny itd.), dla których odporność wynosi 3-5 osób; dla siedlisk borowych z drzewostanem w wieku powyżej 80 lat, łęg olszowy w wieku pow. 40 lat, siedliska lasowe z drzewostanem powyżej 80 lat, dla których odporność wynosi od 7-15 osób, ukształtowania terenu, przy czym teren falisty jest oceniany najwyżej, ponieważ zwiększa on atrakcyjność krajobrazową kompleksów leśnych oraz zwiększa różnorodność doznań w trakcie wędrówek przez las, powierzchni, większe powierzchnie leśne mogą być miejscem dla większej liczby form turystyki i rekreacji w porównaniu do lasów o niewielkiej powierzchni, a także mogą przyjąć większą liczbę turystów, występowania polan śródleśnych, terenów rolnych i osad, które zwiększają atrakcyjność krajobrazową lasów, a także są potencjalnym miejscem rozwoju bazy rekreacyjnej i wypoczynkowej, sąsiedztwo atrakcji turystycznych, takich jak jezioro, rzeka, zabytki, interesujące osady, zwiększa możliwości turystycznego wykorzystania kompleksu poprzez tworzenie produktów turystycznych opartych na kilku atrakcjach obszaru, wiek drzewostanu, który określa atrakcyjność i możliwości wykorzystania turystycznego kompleksów ze względu na ich odporność, najkorzystniejsze są drzewostany dojrzałe w wieku powyżej 80 lat ponieważ, oprócz większej odporności posiadają one wyższe walory krajobrazowe oraz takie atuty jak runo leśne, czy pozytywne oddziaływanie na zdrowie człowieka. b) Kryteria oceny jeziora. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 80 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Za kluczowe dla przydatności zbiornika wodnego dla rozwoju turystyki uznano: powierzchnię zbiornika, która decyduje o pojemności turystycznej zbiornika oraz o wielości możliwych do uprawiania sportów wodnych, dostępność brzegów, tj. długość linii brzegowej, gdzie występują łagodne zejścia do wody oraz swobodny dostęp do lustra wody, jakość wody zgodnie z danymi udostępnionymi przez Terenowego Inspektora Sanitarnego, która decyduje o możliwościach kąpieli czy uprawiania sportów wodnych, sąsiedztwo atrakcji turystycznych takich jak lasy, miejsca pamięci, ponieważ zwiększają one atrakcyjność samego zbiornika poprzez możliwości uprawiania w jego sąsiedztwie innych form rekreacji, współtworzenie kompleksów jezior i rzek, które zwiększa asortyment sportów wodnych możliwych do uprawiania. c) Kryteria oceny terenów rolniczych. Waloryzacja turystyczna terenów rolniczych została przeprowadzona pod kątem określenia atrakcyjności fizjonomicznej obszarów dla turystyki krajoznawczej czy spacerów zarówno pieszych jak i rowerowych, konnych i motorowych, a także sąsiedztwa decydujące o możliwości wykorzystania terenów jako wspierających dla innych form turystyki lub łączenia produktów. Analizie poddano następujące elementy: falistość terenu decydująca o zmienności krajobrazowej zwiększającej atrakcyjność terenu dla turystów, mozaikowatość struktur użytkowania, które decydują o atrakcyjności krajobrazowej terenu, sąsiedztwo atrakcji turystycznych w formie kompleksów leśnych, ciekawych wsi, czy jeziora, które pozwala na łączenie produktów. d) Kryteria oceny jednostek osadniczych. Waloryzację turystyczną poszczególnych miejscowości gminy Babimost przeprowadzono na podstawie analizy: rodzaju wsi wraz z rodzajem zabudowy i zachowaniem układu, za najlepsze uznano wsie indywidualne z wyraźnym i unikalnym układem zabudowy oraz przewagą zabudowy Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 81 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium regionalnej; natomiast za najgorsze uznano miejscowości byłych państwowych zakładów rolnych, gdzie brak jest czytelnego układu zabudowy, a przeważa zabudowa wielorodzinna z lat 60-siątych lub siedemdziesiątych w złym stanie technicznym, atrakcyjności fizjonomicznej wsi i jej wkomponowania w otaczający krajobraz, występowania elementów atrakcyjnych turystycznie takich jak: zabytki i miejsca historyczne, rzeka, jezioro, parki przydworskie, starodrzew, sąsiedztwa atrakcji turystycznych takich jak jezioro, kompleksy leśne, zabytki czy miejsca pamięci, przy czym decydującym czynnikiem jest odległość miejscowości od tych miejsc. e) Wyniki waloryzacji turystycznej obszaru gminy Babimost. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji obszarów Gminy Babimost, stosując wyżej opisane kryteria oceny, wyróżniono obszar najbardziej predestynowany dla rozwoju funkcji turystycznej. Tworzy on wyraźnie wyodrębniającą się strefę południową gminy, w otoczeniu Jeziora Wojnowskiego. Stanowi go zachodnia odnoga Jeziora Wojnowskiego (jezioro o charakterze rynnowym), kompleksy leśne porastające zbocza misy jeziornej, polany śródleśne. Fakt przebiegu granicy administracyjnej gminy po zachodnim brzegu Jeziora Wojnowskiego od Starego Kramska do Wojnowa, daje wprawdzie dobry dostęp do jeziora ale z drugiej strony znacznie ogranicza możliwość realizacji kompleksowego programu rekreacyjnego. Przeprowadzona waloryzacja turystyczna pozwoliła na określenie dodatkowych obszarów, które mogą uzupełnić obszar południowy i stworzyć pewną sieć obszarów atrakcyjnych w kontekście rozwijania takich form turystyki i wypoczynku, jak: wędrówki piesze, trasy rowerowe czy szlaki kajakowe. Do wędrówek pieszych i tras rowerowych predystynowane są: ciąg drogi gruntowej od Nowego Kramska w kierunku północno - zachodnim przez teren rynny subglacjalnej i dnem zalesionej dolinki erozyjnej do Bukowa (Gmina Sulechów) i dalej do Świebodzina; rezerwat przyrody „Laski” i obszar miasta Babimost; tereny wzdłuż wschodniej i zachodniej krawędzi doliny Gniłej Obry. Północny fragment zachodniej odnogi Jeziora Wojnowskiego (rejon Nowego Kramska) może stanowić początek szlaku kajakowego z wykorzystaniem dolnego odcinka Gniłej Obry (do ujścia do Obrzycy), Obrzycy i dalej Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 82 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium Waloryzacja przydatności do produkcji rolniczej i leśnej. III.1.4. Waloryzacja przydatności produkcyjnej obejmuje: tereny rolniczej przestrzeni produkcyjnej i tereny leśne. Celem waloryzacji było określenie przydatności/możliwości prowadzenia na danym obszarze intensywnej działalności produkcyjnej. Ze względu na odrębną specyfikę dla każdej z grup wymienionych terenów przyjęto odmienne kryteria oceny. a) Kryteria oceny kompleksów leśnych. Ocenę przydatności do pełnienia funkcji produkcyjnej lasów opracowano na podstawie planów urządzania gospodarstw leśnych Nadleśnictwa Babimost. Wyróżniono dwie grupy lasów w zależności od głównych funkcji jakie przypisano poszczególnym kompleksom leśnym. Grupa pierwsza to lasy o charakterze ochronnym, w których produkcja surowca drzewnego jest podporządkowana celom ochronnym i nie stanowi głównej funkcji lasu. Grupa druga to lasy gospodarcze, których głównym celem jest produkcja surowca drzewnego. b) Kryteria oceny rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Waloryzację przeprowadzono na podstawie analizy elementów decydujących o produktywności danych obszarów, a także możliwościach stosowania zabiegów agrotechnicznych bez ograniczeń, są to: jakość gleb, przy czym naturalnie gleby o najwyższej jakości są najlepsze do prowadzenia produkcji rolniczej, ukształtowania terenu, który warunkuje możliwości stosowania zabiegów agrotechnicznych i ich mechanizacji; przy czym za najlepsze uznano tereny płaskie, powierzchnie kompleksów użytkowych warunkujące możliwości mechanizacji zabiegów agrotechnicznych. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 83 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, c) Część B Studium Wyniki waloryzacji przydatności do produkcji leśnej. Zgodnie z przyjętymi kryteriami w grupie pierwszej, lasów ograniczonej funkcji gospodarczej, znalazły się: lasy rezerwatu przyrody „Laski”, lasy porastające eksponowane zbocza stref krawędziowych wysoczyzny morenowej, lasy w bezpośrednim kontakcie z wodami jeziora Wojnowskiego i rzeki Gniłej Obry oraz lasy terenów bagiennych w ciągu jezior: Wojnowskiego, Liny (Linie), bez nazwy, Wąchabskiego i Wielkowiejskiego w południowej części Gminy Babimost. Do lasów gospodarczych należą pozostałe tereny lasów czyli ok. 70% powierzchni leśnych znajdujących się w Gminie Babimost. d) Wyniki waloryzacji przydatności do produkcji rolniczej. Obszary produkcji rolniczej w Gminie Babimost charakteryzują się dosyć dużą zmiennością. Związane to jest przede wszystkim ze znaczną mozaikowatością zarówno klas bonitacji gleb jak i struktury użytków rolnych. W oparciu o przedstawione powyżej kryteria, wyróżniono trzy typy terenów charakteryzujące się odmiennymi predyspozycjami do rozwoju funkcji rolniczej. Obszary o najlepszych predyspozycjach do produkcji rolniczej tworzą na terenie Gminy Babimost kilka zwartych kompleksów. Największy z nich, to w miarę centralnie położony obszar rozciągający się na północ i północny – wschód od Nowego Kramska po Laski (Górny Folwark).Pozostałe obszary, o najlepszych predyspozycjach do produkcji rolnej, usytuowane są w północnej części doliny Gniłej Obry, przy północnej granicy administracyjnej gminy. Są tam duże kompleksy gruntów zmeliorowanych z możliwością regulacji stosunków wodnych. Obszary o średniej wartości produkcyjnej zajmują stosunkowo największą powierzchnię gminy. Zwarte ich kompleksy znajdują się w środkowej części doliny Gniłej Obry, na części wysoczyznowej położonej na zachód od linii Nowe Kramsko – Stare Kramsko oraz na wschód od wsi Zdzisław. Obszary zakwalifikowane do terenów o najniższych walorach produkcyjnych usytuowane są głównie w dolinie Gniłej Obry na terenach o braku melioracji, często podtapianych lub okresowo nadmiernie przesuszanych, s strefach krawędziowych wysoczyzny i w rozdrobnionych Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 84 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium kompleksach przy granicy z lasami. W pozostałej części gminy obszary gleb o najniższych wartościach produkcyjnych nie tworzą zwartych, dużych kompleksów. III.2. Stopień wyposażenia w infrastrukturę techniczną i rozwoju gospodarczego w poszczególnych miejscowościach. III.2.1. Wyposażenie w infrastrukturę techniczną – synteza. Gmina Babimost posiada bogate wyposażenie w infrastrukturę techniczną. Jednak stale wzrastające potrzeby gminy w zakresie podnoszenia standardów obsługi mieszkańców oraz dynamiczny rozwój sektora usługowo-produkcyjnego powoduje konieczność stałej rozbudowy systemów oraz modernizację istniejących. Dotyczy to gospodarki energetycznej, wodnościekowej i rozwiązań komunikacyjnych. Istnieje również potrzeba zintegrowania miasta i wsi w zakresie gospodarki odpadami stałymi. W ostatnich latach na terenie gminy Babimost wybudowane zostały od podstaw sieci i kanalizacji sanitarnej. Sieć kanalizacyjna została wybudowana na ternie wsi Podmokle Małe, Podmokle Wielkie, Nowe i Stare Kramsko, Kolesin i Janowiec wraz z oczyszczalnią ścieków, zapewniającą spełnienie obowiązujących wymogów. W mieście Babimost wybudowano nowe sieci wodociągowe, co umożliwiło stworzenie nowych terenów rozwojowych. W 2011 roku oddana do użytkowania została obwodnica Babimostu, co w efekcie poprawiło warunki życia mieszkańców miasta, jednocześnie ta inwestycja przyczyniła się do stworzenia nowych terenów rozwojowych. W 2013 roku rozpoczęły się prace związane z budową G.P.Z w Babimoście, co zabezpieczy moc energetyczną niezbędna dla rozwoju przemysłu. Obecnie (rok 2013) przygotowywana jest dokumentacja projektowa budowy obwodnicy Nowego Kramska, co usprawni dojazd do Portu Lotniczego. Do najważniejszych zadań zaliczyć należy: - rozbudowę systemów kanalizacji sanitarnej w oparciu o istniejącą oczyszczalnię ścieków w Babimoście, - rozbudowę wodociągów wiejskich oraz wyposażenie ujęć wody w stację uzdatniania, - uporządkowanie gospodarki odpadami stałymi poprzez rozbudowę i modernizację wysypiska śmieci w Babimoście, - budowa obejść drogowych Babimostu i Nowego Kramska, - budowa systemu dróg rowerowych. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 85 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium III.2.2. Działalność gospodarcza– synteza. Głównymi gałęziami gospodarki jakie rozwinęły się na terenie gminy Babimost są rolnictwo, leśnictwo oraz związany z nim przemysł rolno-spożywczy i drzewny oraz przemysł lekki. Wynika to przede wszystkim ze struktury użytkowania terenów. 47,8 % ogólnej powierzchni gminy zajmują tereny użytków rolnych a tereny leśne 35,2 % tej powierzchni. Leśnictwo na terenie gminy związane jest z działalnością gospodarczą Lasów Państwowych. Struktura administracji i zarządzania dostosowana jest do rozmieszczenia obszarów leśnych. Pozostałe dziedziny gospodarki: działalność produkcyjna, handel i usługi są również dobrze rozwinięte, o czym świadczy lokalizacja na terenie gminy znaczących zakładów przemysłowych. Słabo rozwinięte dziedziny to turystyka, której rozkład przestrzenny jest wyraźnie strefowy. Centrum działalności gospodarczej gminy stanowi miejscowość Babimost. Zlokalizowane są tutaj prawie wszystkie zakłady i placówki produkcyjne działające w gminie oraz większość zakładów usługowych i placówek handlowych. Innymi wyróżniającymi się wielofunkcyjnymi ośrodkami w gminie Babimost są Nowe Kramsko, gdzie zlokalizowane jest lotnisko, placówki handlowe i usługowe, oraz Stare Kramsko, gdzie zauważalny jest rozwój działalności turystycznej. We wszystkich miejscowościach znajdują się placówki handlowe i usługowe zaspakajające głównie zapotrzebowanie na dobra pierwszej potrzeby. W pozostałych miejscowościach gminy oprócz wiodącej funkcji rolniczej nie rozwinęła się inna działalność gospodarcza. III.3. Analiza słabych i mocnych stron rozwoju gminy, problemów i zagrożeń. Celem analizy było określenie możliwości terytorialnego rozwoju wiodących funkcji (rolnictwa, leśnictwa i turystyki) w zgodzie ze walorami środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz w połączeniu z istniejącym zagospodarowaniem i prowadzoną obecnie działalnością gospodarczą. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 86 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium III.3.1. Analiza słabych i mocnych stron, możliwości i zagrożeń środowiska przyrodniczego w gminie Babimost. Przeprowadzona waloryzacja przyrodnicza cech środowiska przyrodniczego potwierdza, że najcenniejsze po względem przyrodniczym są obszary położone w granicach Obszarów chronionego Krajobrazu. MOCN MOŻLIWOŚCI MOCNE STRONY - zwarta powierzchnia obszaru, - wzmocnienie obszaru poprzez dolesienia - różnorodność terenów budujących obszar: lasy na różnych siedliskach, jezioro, dolina rzeki z systemem trwałych na glebach słabych, które przeważają na tym obszarze, użytków - ochrona obszarów zielonych, tereny rolnicze o mozaikowatej poprzez strukturze użytkowania, tereny podmokłe, ekologicznych najcenniejszych ustanowienie (zgodnie użytków z planem Urządzania lasu lub zaleceniami autorów - zachowanie łączności pomiędzy studium), poszczególnymi terenami, - wykorzystanie potencjału przyrodniczego - niska emisja zanieczyszczeń, - ukształtowanie terenu, terenu w obszarze otaczającym poprzez - niski stopień antropopresji (z wyjątkiem stworzenie ciągów migracji gatunków, - zwiększenie retencji wody w dolinie rzeki Babimostu i lotniska), - silnie wykształcony i zachowany ciąg użytkowania Obra zbiorników ekologiczny Gniłej Obry, - zachowanie Gniła łąkarsko- poprzez w budowę korycie małych rzeki lub wykorzystanie starorzeczy, pastwiskowego gruntów organicznych, co wzmacnia ich funkcję retencji wody, - dobrze rozwiązany układ komunikacyjny miasta Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 87 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, SŁABE STRONY - brak infrastruktury Część B Studium ZAGROŻENIA rekreacyjnej - niekontrolowany pozwalającej na rozwój przyjaznych dla środowiska form rekreacji i turystyki, - składowanie obornika bezpośrednio na rozwój zabudowy letniskowej (Stare Kramsko), - brak kanalizacji w obszarach wiejskich a w konsekwencji zagrożenie pogorszeniem gruncie na terenach sąsiadujących z rzeką jakości Gniła Obra, podziemnych, - zbyt wód mała powierzchniowych powierzchnia i działek letniskowych, - zmiany użytkowania terenów tworzących obszar, - intensyfikacja produkcji rolnej, - rozwój funkcji turystycznej obszaru przy braku rozwoju infrastruktury rekreacyjnej oraz infrastruktury technicznej, - intensyfikacja produkcji rolnej w zlewni rzeki Gniła Obra, - nieprzyjazny środowisku sposób rozwoju terenów letniskowych (małe działki, brak kanalizacji, substandard budowlany), III.3.2. Analiza mocnych i słabych stron, możliwości i zagrożeń środowiska kulturowego. Analizę mocnych i słabych stron środowiska kulturowego, podobnie jak jego waloryzację przeprowadzono w dwóch etapach. W pierwszym, analizom poddano (a) jednostki osadnicze wskazując ich mocne i słabe strony, szanse i zagrożenia w skali całej gminy. Następnie Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 88 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium analogiczną analizę wykonano dla (b) elementów tworzących środowisko kulturowe gminy Babimost. a) Jednostki osadnicze MOŻLIWOŚCI MOCNE STRONY - cenne obiekty środowiska kulturowego o - rozwój turystyki krajoznawczej znaczeniu ponad miejscowym (założenie - rozwój agroturystyki urbanistyczne miasta lokacyjnego Babimostu) - adaptacja obiektów kubaturowych dla celów - dobrze zachowany układ przestrzenny i obsługi ruchu turystycznego charakter zabudowy większości wsi SŁABE STRONY - występowanie obiektów obcych tradycyjnej zabudowie wsi -zaburzone układy przestrzenne w miejscowościach gdzie były zlokalizowane państwowe gospodarstwa rolne, ZAGROŻENIA - rozwój zabudowy o skali i formie niedostosowanej do tradycji miejsca, - rozpraszanie zabudowy, zwłaszcza w cennych, dobrze zachowanych układach, - zanikanie wsi indywidualnych w części wschodniej gminy b) Elementy środowiska kulturowego. MOCNE STRONY Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna MOŻLIWOŚCI grudzień 1999 marzec 2013 89 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium - cenne obiekty środowiska kulturowego o - rozwój turystyki krajoznawczej znaczeniu ponad miejscowym (kościół, ratusz - rozwój turystyki sentymentalnej w Babimoście, wiatrak koźlak w Nowym Kramsku) SŁABE STRONY -zły stan zachowania obiektów, ZAGROŻENIA obiektów -złe wyeksponowanie elementów środowiska zespołu zabudowy założenia urbanistycznego kulturowego -duża ilość obiektów archeologicznych tzw. płaskich -postępująca dewastacja obiektów, III.3.3. Analiza słabych i mocnych stron, możliwości i zagrożeń rozwoju turystyki. Z waloryzacji przydatności turystycznej obszarów w gminie Babimost, wynika, iż predysponowany najbardziej do rozwoju tej funkcji jest obszar Jeziora Wojnowskiego w południowej części gminy. MOŻLIWOŚCI MOCNE STRONY - Jezioro Wojnowskie o wysokiej - rozwój turystyki krajoznawczej i pieszej, przydatności turystycznej (powierzchnia, jakość wody, dostępność brzegów), - wysokiej przydatności Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna turystycznej rowerowej, konnej) - na całym terenie, - rozwój sportów wodnych (pływanie, wioślarstwo itd) , grudzień 1999 marzec 2013 90 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium kompleksy leśne należące do obszaru - rozwój bazy noclegowej, chronionego krajobrazu, - rozwój agroturystyki, - kompleksy leśne o średniej przydatności - rozwój turystyki przyrodniczej - na całym turystycznej (pozostałe lasy), terenie, - atrakcyjność krajobrazowa terenu - atrakcyjność przyrodnicza (np: - organizacja zielonych szkół i letniego ostoje wypoczynku dzieci i młodzieży na bazie drobnych zwierząt czy ptaków), szkół, - miejscowości o wysokiej przydatności - obsługa ruchu turystycznego związanego turystycznej: Stare Kramsko, Kramsko, Babimost atrakcyjność krajobrazowa, z istniejącą siecią ścieżek rowerowych Nowe (położenie, zabudowa regionalna, wsie indywidualne), - dobra sieć dróg, - komunikacja publiczna, - zainteresowanie turystów terenem, atrakcyjność przyrodnicza doliny Gniłej Obry oraz kompleksów leśnych, SŁABE STRONY ZAGROŻENIA - w małym stopniu wykorzystane lotnisko - niekontrolowany wraz z terenami przyległymi - mała ilość punktów gastronomicznych, rozwój zabudowy letniskowej (Stare Kramsko), - zbyt mała powierzchnia działek letniskowych - starzenie się wsi - niska odporność siedlisk leśnych na antropopresję - Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 91 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Część B Studium III.3.4. Analiza mocnych i słabych stron, możliwości i zagrożeń rozwoju funkcji rolniczej i leśnej w gminie Babimost. Analizę mocnych i słabych stron, możliwości i zagrożeń rozwoju ww. funkcji przeprowadzono jedynie dla funkcji rolniczej. Rozwój funkcji leśnej na obszarze gminy związany jest z działaniem i kompetencjami Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. MOŻLIWOŚCI MOCNE STRONY - gleby II, III i IV klas bonitacji, - nachylenie terenu (poza strefami - krawędziowymi) od 5-10%, wielkołanowe pola,, zwarte kompleksy trwałych użytków zielonych, wielkokubaturowe zabudowania gospodarcze byłych PGR-ów, duże zabudowania gospodarcze w zagrodach rolników indywidualnych, sieć dróg i dojazdów do pól, tradycje rolnicze terenu, baza ludzka, teren w przewadze prywatny, duże lotnisko o parametrach międzynarodowych ośrodek wielofunkcyjny Babimost. SŁABE STRONY - możliwość intensywnej produkcji rolniczej - roślinnej (szczególnie w centralnej części gminy) i zwierzęcej (szczególnie w części środkowej gminy – dolina Gniłej Obry), wielokierunkowy rozwój wsi: rolnictwo i turystyka, rozwój przechowalnictwa, przetwórstwo, lokalizacja obiektów kubaturowych obsługi rolnictwa, rozwój działalności produkcyjnej w okolicach Babimostu, przede wszystkim przemysł rolno – spożywczy oraz drzewny i rozwój powierzchni magazynowych. ZAGROŻENIA - zły stan techniczny części budynków - - degradacja trwałych użytków zielonych, gospodarczych, (część datuje się na okres szczególnie w części środkowej gminy, przedwojenny), - degradacja gruntów organicznych przy ograniczenie inwestycji w trwałe i ruchome zmianie ich użytkowania na grunty orne, środki produkcji, - zanieczyszczenie gruntu poprzez niewykorzystywanie części budynków niekontrolowane zrzuty ścieków bytowych, gospodarczych w byłych PGR-ach, - zbyt intensywny rozwój funkcji duże spadki terenu w strefach przemysłowej, składowiskowej oraz krawędziowych wysoczyzny, turystycznej może spowodować degradację walorów przyrodniczych i okresowa zbyt duża podmokłość terenów funkcji korytarzowej Gniłej Obry w nie zmeliorowanych, brak urządzeń do okolicach Babimostu, brak melioracji przechowywania płodów rolnych. spowoduje obniżenie jakości pastwisk. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna grudzień 1999 marzec 2013 92 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Babimost, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, PRO-PLAN Pracownia Urbanistyczna Część B Studium grudzień 1999 marzec 2013 93
