□ Powiatowy Inspektorat Weterynarii / w Łomży '8-4()() Łomt.-, ul. Nowogrodzka 160 NIP 718-16-96-930 R-4SQ672484 lei. (0-86) 216-34-54. fax (0-86) 2163454 w. 44 Nasz znak: PIW-Ł -6098/01/06 Data: 20 lutego 2006 r. avian influenza - HPAI d. Fowl plague), szybko szerzącą się wśród populacji ptaków, podlega obowiązkowi zgłaszania i zwalczania (poz. 14 załącznika nr 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt Dz. U z dnia 20 kwietnia 2004 r. Nr 69 poz. 625 ) a szczepienia ochronne przeciw grypie drobiu są zakazane, należy dostosować hodowle drobiu do niżej podanych wytycznych Głównego Lekarza Weterynarii: □ Głównym źródłem zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt (drobiu) sq dzikie ptaki, będące bezobjawowymi nosicielami wirusa grypy ptaków. □ Objawy kliniczne grypy ptaków u drobiu sq mało charakterystyczne i zróżnicowane w zależności od zjadliwości szczepu wirusa wywołującego chorobę, gatunku i wieku ptaków, zakażeń towarzyszących oraz warunków środowiskowych. Główne objawy kliniczne wysoce zjadliwej grypy ptaków (H5N1) u drobiu to depresja, gwałtowny spadek/ utrata produkcji jaj, miękkie skorupy jaj, objawy nerwowe, zasinienie i obrzęk grzebienia i dzwonków, silne łzawienie, obrzęk zatok podoczodołowych, kichanie, duszność, biegunka. □ Padnięcia ptaków mogą być nagle, bez widocznych objawów. Śmiertelność może dochodzić do 1 00%. przy zakazaniu wirusem grypy o niskiej zjadliwości mogą wystąpić objawy ze strony układu oddechowego (z reguły łagodne), depresja, biegunka, zmniejszona produkcja jaj u niosek. zakażone ptaki wydalają duże ilości wirusa z kałem, w wydzielinie z oczu i dróg oddechowych. Najbardziej prawdopodobnym źródłem zakażenia drobiu domowego jest bezpośredni lub pośredni kontakt z wędrującymi ptakami dzikimi, zwykle ptactwem wodnym. Rozprzestrzenienie wirusa może następować równiez poprzez zanieczyszczoną paszę, wodę, nawóz, sprzęt i środki transportu. Bardzo waZnq rolę w rozprzestrzenianiu wirusa grypy odgrywa człowiek, który poprzez zanieczyszczone ubranie, obuwie, sprzęt i produkty (jaja) może przyczynić się do rozprzestrzeniania choroby. Rozprzestrzenianie z wiatrem zainfekowanych cząstek i kropelek nie ma większego znaczenia. Wirus grypy ptaków może zachowywać aktywność w środowisku kurnika przez 5 tygodni, zatem istotne jest przy podejrzeniu lub stwierdzeniu choroby, zabezpieczenie ~ pomieszczeń, sprzętu, nawozu oraz dokładne ich oczyszczenie i odkażenie. Wirusy grypy są wrażliwe na powszechnie stosowane środki dezynfekcyjne oraz detergenty. Niszczy go również obróbka termiczna (smażenie, gotowanie). ZALECENIA INSPEKCJI WETERYNARYJNEJ Główny Lekarz Weterynarii, biorąc pod uwagę konieczność kontynuowania działań zapobiegawczych, mających na celu ochronę zdrowia ludzi i zwierząt, związaną z zagrożeniem wysoce zjadliwą grypą ptaków oraz ograniczenie bardzo dużych strat ekonomicznych spowodowanych ewentualnym wybuchem choroby, przedstawia zalecenia umożliwiające skuteczne zabezpieczenie gospodarstw oraz zmniejszenie ryzyka szerzenia się choroby. 1. Zalecenia dla drobnotowarowI/ch hodowców drobiu - chów przyzagrodowy Zaleca się: . karmienie i pojenie drobiu w pomieszczeniach zamkniętych, do których nie mają dostępu ptaki dzikie; . przetrzymywanie drobiu w zamknięciu lub na ogrodzonej przestrzeni, pod warunkiem uniemożliwienia kontaktów z dzikim ptactwem (zastosowanie siatek ochronnych, zadaszenia); odizolowanie 9d fnn~9~c!rol?!u, kaczek i gęsi; -~o--~~~ . . przechowywanie paszy, w tym zielonki, w pomieszczeniach zamkniętych lub pod szczelnym przykryciem, uniemożliwiającym kontakt z dzikim ptactwem; unikanie pojenia ptaków i czyszczenia kurników wodą pochodzącą spoza gospodarstwa . (głównie ze zbiorników wodnych i rzek); zgłaszanie lekarzowi weterynarii, wójtowi, burmistrzowi, i innym organom władzy lokalnej . zaobserwowanego spadku nieśności lub nagłych, zwiększonych padnięć drobiu; po każdym kontakcie z drobiem lub ptakami dzikimi umycie rąk wodą z mydłem; . wydzielenie odzieży używanej przy czynnościach związanych z obsługą drobiu; osobom utrzymującym drób w chowie przyzagrodowym, aby nie były zatrudniane . . w przemysłowych fermach drobiu. 2. Zalecenia dla hodowców Qołębi oocztow~lIch Zaleca się: . kannienie i pojenie gołębi w sposób wykluczający dostęp ptaków dzikich,' . przechowywanie paszy w pomieszczeniach zamkniętych lub pod szczelnym przykryciem uniemożliwiającym kontakt z dzikim ptactwem; . nie wypuszczanie gołębi z gołębników w celu oblatywania, pomieszczeń, sprzętu, nawozu oraz dokładne ich oczyszczenie i odkażenie. Wirusy grypy są wrażliwe na powszechnie stosowane środki dezynfekcyjne oraz detergenty. Niszczy go równiez obróbka termiczna (smażenie, gotowanie). ZALECENIA INSPEKCJI WETERYNARYJNEJ - -- Główny Lekarz Weterynarii, biorąc pod uwagę konieczność kontynuowania działań zapobiegawczych, mających na celu ochronę zdrowia ludzi i zwierząt, związaną z zagrozeniem wysoce zjadliwą grypą ptaków oraz ograniczenie bardzo dużych strat ekonomicznych spowodowanych ewentualnym wybuchem choroby, przedstawia zalecenia umozliwiające skuteczne zabezpieczenie gospodarstw oraz zmniejszenie ryzyka szerzenia się choroby. l. Zalecenia dla drobnotowarowuch hodowców drobiu - chów PTZyzaf/rodowu Zaleca się: . kannienie i pojenie drobiu w pomieszczeniach zamkniętych, do których nie mają dostępu ptaki dzikie; . przetrzymywanie drobiu w zamknięciu lub na ogrodzonej przestrzeni, pod warunkiem uniemożliwienia kontaktów z dzikim ptactwem (zastosowanie siatek ochronnych, zadaszenia); . odizolowanie od innego drobiu, kaczek i gęsi; . przechowywanie paszy, w tym zielonki, w pomieszczeniach zamkniętych lub pod szczelnym przykryciem, uniemożliwiającym kontakt z dzikim ptactwem; . unikanie pojenia ptaków i czyszczenia kurników wodą pochodzącą spoza gospodarstwa (głównie ze zbiorników wodnych i rzek); . zgłaszanie lekarzowi weterynarii, wójtowi, burmistrzowi, i innym organom władzy lokalnej zaobserwowanego spadku nieśności lub nagłych, zwiększonych padnięć drobiu; . po każdym kontakcie z drobiem lub ptakami dzikimi umycie rąk wodą z mydłem; . wydzielenie odzieży używanej przy czynnościach związanych z obsługą drobiu; . osobom utrzymującym drób w chowie przyzagrodowym, aby nie były zatrudniane w przemysłowych lennach drobiu. 2.. Zalecenia dla hodowców gołębi pocztowych Zaleca się: . kannienie i pojenie gołębi w sposób wykluczający dostęp ptaków dzikich,. . przechowywanie paszy w pomieszczeniach zamkniętych lub pod szczelnym przykryciem uniemożliwiającym kontakt z dzikim ptactwem,' . nie wypuszczanie gołębi z gołębników w celu oblatywania, "' 3. Zalecenia dla Drzemuslow:uch Droducentów drobiu W okresie wiosennych wędrówek dzikich ptaków do końca maja 2006r., powinno się przetrzymywać drób w odosobnieniu. Drób wodny (kaczki i gęsi) może być karmiony w tym czasie zielonkami dowożonymi do miejsca jego odchowu. Zielonki nie mogą pochodzić z terenów wysokiego ryzyka zanieczyszczenia ich wirusem wysoce zjadliwej grypy ptaków, z okolic zbiorników wodnych, bagien, i innych miejsc stanowiących ostoję ptaków dzikich. Zaleca się: . przetrzymywanie ptaków w zamknięciu lub na wolnej, ogrodzonej przestrzeni, pod warunkiem ograniczenia kontaktu z dzikim ptactwem; . karmienie i pojenie drobiu w pomieszczeniach zamkniętych, do których nie mają dostępu ptaki dzikie; . szczelne przykrycie pojemników z karmą i wodą do picia lub przetrzymywanie ich wewnątrz budynków, a także unikanie pojenia ptaków i czyszczenia pomieszczeń wodą pochodzącą spoza gospodarstwa (głównie ze zbiorników wodnych i rzek),' . ograniczenie przemieszczania się osób postronnych oraz zwierząt pomiędzy obiektami, w których przechowywana jest karma dla zwierząt a obiektami, w których bytuje drób,' . ograniczenie liczby osób obsługujących fermy do koniecznego minimum wraz ze sprawdzeniem czy osoby te nie utrzymują drobiu we własnych zagrodach; . rozłożenie przed wejściami do budynków fermy drobiu mat nasączonych środkiem dezynfekcyjnym; . założenie śluz dezynfekcyjnych w wejściach do budynków fermy drobiu; . wprowadzenie zakazu wjazdu pojazdów na teren fermy, poza działaniami koniecznymi np. dowóz paszy, odbiór drobiu do rzeźni lub przez zakład utylizacyjny; . obowiązkową dezynfekcję pojazdów wjeżdżających,. . rozłożenie mat dezynfekcyjnych przed wjazdem i wejściem na teren fermy; . obowiązek używania odzieży ochronnej przez wszystkie osoby znajdujące się na fermie, po wcześniejszym pozostawieniu odzieży własnej w szatni,' . wprowadzenie obowiązku przeprowadzania dokładnego mycia i dezynfekcji rąk przed wejściem do obiektów, w których utrzymuje się drób; . aby pracownicy ferm drobiu nie mieli kontaktu z innym ptactwem np. kurami, gołębiami. Nieprzestrzeganie wymienionych wy/żei zaleceń może powodować wzrost zagrożenia ptasi grypą. Główny Lekarz Weterynarii informuje, że wszystkie gatunki drobiu przed wysyłką do rzeźni, są zawsze obowiązkowo badane przez lekarza weterynarii wystawiającego świadectwo zdrowia, a następnie podlegają badaniu przed i poubojowemu w rzeźniach drobiu. Główny Lekarz Weterynarii zapewnia, iż nie istnieje żadne zagrożenie zakażenia się konsumentów ptasią grypą, poprzez spożywanie mięsa drobiowego i jego przetworów. W zależności od rozwoju sytuacji i poziomu zagrożenia wysoce zjadliwą grypą ptaków - ptasią grypą w Polsce jak i w krajach sąsiednich, Główny Lekarz Weterynarii podejmie wszelkie, możliwe i prawem przewidziane działania w celu zabezpieczenia Polski przed wniknięciem tej choroby. 4. niezwłocznie infonnować Powiatowego Lekarza Weterynarii w Łomży o wszelkich niepokojących objawach mogących wskazywać na wystąpi ptaków - tel. 0.86.216-35-54; enie grypy Kraj, w którym choroba wystąpi narażony jest na bardzo duże straty ekonomiczne w przemyśle drobiarskim, spowodowane padnięciami drobiu, kosztami jej likwidacji i odszkodowań, a także wstrzymaniem obrotu i eksportu drobiu, jaj, mięsa drobiowego i przetworów z mięsa drobiowego. Ograniczenie strat bezpośrednich i pośrednich uzależnione jest od wprowadzenia szybkich i skutecznych metod kontroli i zwalczania choroby. W Polsce dotąd nie stwierdzono influenzy ptaków o wysokiej zjadliwości. Nie stosowano również szczepień profilaktycznych, tak więc populacja drobiu jest w pełni wrażliwa na tę chorobę. Istnieje więc prawdopodobieństwo, że w przypadku wystąpienia choroby w Polsce, epidemia szerzyłaby się bardzo gwałtownie zwłaszcza w rejonach o dużej koncentracji drobiu. Przykładem mogą być ostatnie epizootie HP Al w krajach UE- we Włoszech (1999/2000) i w Holandii (2003). Na zakażenie wirusami influenzy ptaków (ang. avian influenza, Al) podatne są prawie wszystkie gatunki ptaków zarówno domowych (drób) jak i dzikich wolnożyjących, jednak stopień wrażliwości poszczególnych gatunków jest zróżnicowany. Influenza ptaków o wysokiej zjadliwości najczęściej występuje i powoduje największe straty u kur i indyków. Często stwierdzane u ptaków wolnożyjących zakażenia wirusami Al zasadniczo przebiegają bezobjawowo. Jednak ptaki te, zwłaszcza migrujące ptaki wodne (gęsi i kaczki) są długotrwałymi nosicielami wirusa Al i stanowią potencjalne źródło zakażenia dla drobiu. Zakażenia wirusem Al opisano również u małp, świń, fretek, koni, bydła jak i wielorybów. Okres wylęgania choroby waha się od kilku godzin do 2-3 dni. Dla celów urzędowego zwalczania maksymalny okres inkubacji HPAI, wynosi 21 dni. Objawy kliniczne są mało charakterystyczne i zróżnicowane w zależności od zjadliwości wirusa, gatunku i wieku ptaków, zakażeń towarzyszących, warunków środowiskowych. Główne objawy HP Al u drobiu to: depresja, gwałtowny spadek / utrata produkcji jaj, miękkie skorupy jaj, objawy nerwowe, obrzęk i zasinienie grzebienia i dzwonków, silne łzawienie, obrzęk zatok podoczodołowych, kichanie i duszność, biegunka. Padnięcia mogą być nagłe, bez widocznych objawów, Śmiertelność może dochodzić do 100%. '"' oJ Przy zakażeniu wirusami Al, przy niskiej zjadliwości (LP Al) mogą wystąpić objawy ze strony układu oddechowego (z reguły łagodne), depresja, biegunka, zmniejszona produkcja jaj u niosek. Zakażone ptaki wydalają duże ilości wirusa z kałem, w wydzielinie z oczu i dróg oddechowych. Najbardziej Najprawdopodobnym źródłem zakażenia drobiu domowego jest bezpośredni lub pośredni kontakt (woda do picia) z migrującymi ptakami dzikimi, zwykle ptactwem wodnym. Rozprzestrzenienie może następować również poprzez zanieczyszczoną paszę, sprzęt, środki tran.\'portu. Bardzo ważną w rozprzestrzenianiu wirusa Al rolę odgrywa również człowiek. Rozprzetlrzenianie z wiatrem zainfekowanych cząstek i kropelek nie ma większego znaczenia. Transmisja pcprzez jajo nie została udowodniona pomimo, że wirus Al wykrywano w żółtku, białku i na skorupie jaja. Wirus Al może zachowywać aktywność w środowisku kurnika przez 5 tygodni. W kale przeżywa przez co najmniej 35 dni w temperaturze 4°C, a w kurzu kurnika przez 2 tygodnie po usunięciu ptaków, W wodzie (stawy, jeziora) zachowuje zakaźność do 4 dni przy temperaturze 22°C i ponad 30 dni przy temperaturze O vC. Wirus wykrywano w tuszkach padłych ptaków dzikich po 23 dniach w temp. 4°C. W tuszkach drobiu przechowywanych w temperaturze pokojowej wirusy Al przeżywały tylko kilka dni, natomiast w temperaturze lodówki - do 23 dni. Wirus może utrzymywać się w drobiowych produktach mięsnych. Niszczy go obróbka termiczna. Lipidowa otoczka powoduje, iż wirusy AJ są wrażliwe na powszechnie stosowane środki dezynfekcyjne, włączając detergenty. Otrzymują: 1. Starosta powiatu łomżyńskiego, .2.Prezydent m. Łomży, Do wiadomości i wykorzystania: 1. lekarze weterynarii wolnej praktyki na terenie powiatu Łomża.