MINISTERSTWO ROZWOJU REGIONALNEGO I TURYSTYKI RZĄD RUMUNII www.mdrt.ro 1. ------IND- 2012 0248 RO- PL- ------ 20120502 --- --- PROJET ROZPORZĄDZENIE nr.... z dnia ..... zatwierdzające przepisy techniczne „Kodeks projektowania. Ocena oddziaływania śniegu na konstrukcje”, symbol CR 1-1-3/2012 Zgodnie z przepisami art. 10 i art. 38 ustawy nr 10/1995 o jakości w budownictwie, z późniejszymi zmianami, z art. 2 ust. 3 i 4 zarządzenia dotyczącego typów przepisów technicznych oraz nakładów na działalność regulacyjną w dziedzinie budownictwa, urbanistyki, gospodarki przestrzennej i środowiska, zatwierdzonego decyzją rządu nr 203/2003, z późniejszymi zmianami i uzupełnieniami, oraz z przepisami decyzji rządu nr 1016/2004 dotyczącej środków w zakresie organizacji i wymiany informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego między Rumunią a państwami członkowskimi UE, a także Komisją Europejską, z późniejszymi zmianami, w zawiązku ze sprawozdaniem zatwierdzającym nr 42/2011 Specjalistycznego Komitetu Technicznego nr 4 „Oddziaływania na konstrukcje”, na podstawie art. 5 pkt II lit. e) i art. 13 ust. 6 decyzji rządu nr 1631/2009 dotyczącej organizacji i działania Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Turystyki, z późniejszymi zmianami i uzupełnieniami, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i Turystyki niniejszym wydaje następujące ROZPORZĄDZENIE: Artykuł 1. – Przepisy techniczne „Kodeks projektowania. Ocena oddziaływania śniegu na konstrukcje”, symbol CR 1-1-3/2012, opracowane przez Uniwersytet Techniczny w Bukareszcie, zawarte w załączniku*) stanowiącym integralną część niniejszego rozporządzenia, zostają niniejszym zatwierdzone. Artykuł 2. – Niniejsze rozporządzenie zostaje opublikowane w Dzienniku Urzędowym Rumunii, część I. Wchodzi ona w życie po 30 dniach od daty publikacji. Artykuł 3. – Z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia uchyla się przepisy techniczne „Kodeks projektowania. Ocena oddziaływania śniegu na konstrukcje”, symbol CR 1-1-32005, zatwierdzone rozporządzeniem Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Turystyki nr 2.228 z dnia 27.12.2005, z późniejszymi zmianami i uzupełnieniami. Niniejsze przepisy techniczne przyjęto zgodnie z procedurą notyfikacji nr RO/ ...... z dnia ..............., określoną w dyrektywie 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych, opublikowanej w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich L 204 z dnia 21 lipca 1998 r., zmienionej dyrektywą 98/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 lipca 1998 r., opublikowanej w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich L 217 z dnia 5 sierpnia 1998 r. MINISTER MINISTERSTWO ROZWOJU REGIONALNEGO I TURYSTYKI RZĄD RUMUNII www.mdrt.ro CRISTIAN PETRESCU Rozporządzenie wraz z załącznikiem zostanie również publikowane w Biuletynie Budowlanym wydawanym przez „URBANINCERC”, Krajowy Instytut Badań i Rozwoju w dziedzinie Budownictwa, Urbanistyki i Zrównoważonego Rozwoju Terytorialnego, koordynowanym przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego i Turystyki. *) Załącznik do rozporządzenia nr ……………./2012 Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Turystyki PROJEKT KODEKS PROJEKTOWANIA OCENA ODDZIAŁYWANIA ŚNIEGU NA KONSTRUKCJE Symbol CR 1-1-3/2012 3 Spis treści ROZPORZĄDZENIE .......................................................................................................... 1 Załącznik ................................................................................................................ 3 1. Elementy ogólne ......................................................................................................... 5 1.1 Cel i zakres...................................................................................................................... 5 1.2 Projektowanie wspomagane badaniami........................................................................ 5 1.3 Powołania normatywne.................................................................................................. 6 1.4 Definicje .......................................................................................................................... 6 1.5 Stosowane symbole ........................................................................................................ 7 2. Sytuacje obliczeniowe ................................................................................................ 9 3. Obciążenie śniegiem gruntu ...................................................................................... 10 3.1 Wartość charakterystyczna obciążenia śniegiem gruntu ........................................... 10 4. Obciążenie śniegiem dachów .................................................................................... 12 4.1 Wartość charakterystyczna obciążenia śniegiem dachu ............................................ 12 4.2 Inne reprezentatywne wartości obciążenia śniegiem dachu ...................................... 16 5. Współczynnik kształtu dachu dla obciążenia śniegiem ............................................ 17 5.1 Dachy jednopołaciowe ................................................................................................. 18 5.2 Dachy dwupołaciowe ................................................................................................... 18 5.3 Dachy wielopołaciowe ................................................................................................. 19 5.4 Dachy walcowe ............................................................................................................ 20 5.5 Dachy bliskie i przylegające do wyższych budowli .................................................. 22 6. Obciążenia miejscowe .............................................................................................. 25 6.1 Zaspy śnieżne na dachach z przeszkodami................................................................. 25 6.2 Nawisy śnieżne na krawędzi dachu............................................................................. 26 6.3 Obciążenie śniegiem barierek przeciwśnieżnych i innych przeszkód ...................... 26 7. Współczynniki kształtu dachu dla wyjątkowych zasp śnieżnych ............................. 28 7.1. Dachy wielopołaciowe ................................................................................................ 28 7.2 Dachy bliskie i przylegające do wyższych budowli .................................................. 29 7.3 Obciążenia śniegiem na dachach z przeszkodami lub attykami ............................... 30 7.3.1 Dachy z przeszkodami (innymi niż attyki) .............................................. 30 7.3.2 Dachy z attykami ....................................................................................... 32 Załącznik A (normatywny) – Podział na strefy obciążenia śniegiem gruntu ............... 33 Załącznik B (normatywny) – Średni okres powrotu dla obciążeń śniegiem gruntu .... 37 Załącznik C (informacyjny) – Ciężar objętościowy śniegu ......................................... 39 4 1. Elementy ogólne 1.1 Cel i zakres 1) Niniejszy kodeks zawiera zasady, reguły stosowania i bazy danych konieczne do określenia występujących w Rumunii obciążeń śniegiem, zharmonizowane z normą SR EN 1991-1-3 poprzez uwzględnienie informacji meteorologicznych dotyczących maksymalnych rocznych obciążeń śniegiem. 2) W kodeksie ustala się sytuacje obliczeniowe i układy obciążenia śniegiem na potrzeby projektowania oraz sprawdzania budynków i innych budowli. 3) Kodeks służy do projektowania konstrukcji znajdujących się w miejscach położonych na wysokości 1 500 m nad poziomem morza lub niżej. 4) Kodeks nie ma zastosowania do następujących sytuacji szczególnych: - uderzeniowego obciążenia śniegiem wynikającego z ześlizgu z jednego dachu na drugi; - zmian obciążenia wiatrem, które mogłyby prowadzić do zmian kształtu lub wymiarów konstrukcji z powodu osadzania się śniegu lub lodu; - obciążenia śniegiem na obszarach o stałych opadach śniegu; - obciążeń oblodzeniem; - obciążeń bocznych wywieranych przez zaspy śnieżne; - obciążeń śniegiem mostów. 5) W kodeksie określa się współczynniki ekspozycji i współczynniki kształtu dachu dla obciążeń śniegiem dachów o powszechnie występujących kształtach. 6) Obciążenie śniegiem jest obciążeniem statycznym na metr kwadratowy powierzchni rzutu poziomego dachu i ma wartość stałą (śnieg znajduje się w stałym położeniu i ma stały rozkład na powierzchni konstrukcji). 7) Zgodnie z przepisami określonymi w odsyłaczu krajowym CR 0 oddziaływanie śniegu na obiekty budowlane (budynki i konstrukcje) należy traktować jako oddziaływanie zmienne, a w sytuacjach, w których na dachu występuje wyjątkowa zaspa śnieżna (rozdział 7), jako oddziaływanie wyjątkowe. 8) Przepisy kodeksu przeznaczone są dla inwestorów, inżynierów projektantów, wykonawców oraz organów inspekcji i kontroli (kontrola lub przegląd projektów, inspekcja, kontrola lub przegląd robót budowlanych, stosownie do przypadku). 1.2 Projektowanie wspomagane badaniami 1) Do celów projektowania budowli wystawionych na działanie śniegu można stosować badania eksperymentalne oraz uznane lub zatwierdzone metody numeryczne służące do określania obciążenia śniegiem. 2) W przypadku każdego poszczególnego projektu proces projektowania wspomagany badaniami musi odbywać się za zgodą klienta i właściwych organów. 5 3) W odniesieniu do konstrukcji z dachami o kształtach nieuwzględnionych w niniejszym kodeksie można stosować przepisy zawarte w innych specjalistycznych uregulowaniach lub określać współczynniki kształtu dachu dla obciążenia śniegiem w drodze eksperymentalnej, za zgodą właściwych organów. 4) Dla konstrukcji położonych na wysokości powyżej 1 500 m szczegółowe badania przeprowadzają właściwe instytucje specjalistyczne, za zgodą właściwych organów, w celu określenia wartości charakterystycznej obciążenia śniegiem gruntu i współczynników kształtu dachu dla obciążenia śniegiem. W związku z tym wartość charakterystyczną obciążenia śniegiem gruntu dla lokalizacji przyszłej budowli uzyskuje się na podstawie analizy statystycznej i modelowania probabilistycznego, przy wykorzystaniu danych uzyskanych w drodze pomiaru i zatwierdzonych przez właściwe organy specjalistyczne. Zaleca się stosowanie największej możliwej liczby zmierzonych maksymalnych rocznych wartości (najlepiej co najmniej 20). 1.3 Powołania normatywne 1) Kodeks należy stosować łącznie z następującymi dokumentami referencyjnymi: Pozycja nr 1. Pozycja nr 1. 2. 3. Dokumenty legislacyjne Publikacja Kodeks projektowania. Podstawy projektowania konstrukcji, symbol CR 0-2012 Notyfikowany projekt przepisów technicznych Normy Nazwa Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje. Część 1-3: Oddziaływania ogólne – Obciążenia śniegiem SR EN 1991-1Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje. 3:2005/NA:2006 Część 1-3: Oddziaływania ogólne – Obciążenie śniegiem, załącznik krajowy SR EN 1991-1-3:2005/AC:2009 Eurokod 1: Oddziaływania na konstrukcje. Część 1-3: Oddziaływania ogólne — Obciążenie śniegiem, errata SR EN 1991-1-3:2005 2) Niniejszy kodeks zawiera tekst pochodzący z norm krajowych SR EN 1991-1-3:2005 i SR EN 1991-1-3:2005/NB:2006 w miejscach oznaczonych z boku linią pionową. 1.4 Definicje 1) Wartość charakterystyczna obciążenia śniegiem gruntu jest wyznaczana na podstawie rocznego prawdopodobieństwa przekroczenia wynoszącego 2 %, czyli równoważnie, dla średniego okresu powrotu (MRI) wynoszącego 50 lat. 2) Wysokość lokalizacji nad poziomem morza jest wysokością, na której jest lub będzie położona konstrukcja, mierzoną od poziomu morza. 6 3) Wartość charakterystyczna obciążenia śniegiem dachu jest wyliczana poprzez pomnożenie wartości charakterystycznej obciążenia śniegiem gruntu przez współczynnik istotności ekspozycji dla oddziaływania śniegu, współczynnik ekspozycji konstrukcji w danej lokalizacji, współczynnik kształtu dachu dla obciążenia śniegiem i współczynnik termiczny. 4) Równomierne obciążenie śniegiem dachu jest obciążeniem wywołanym naturalnym osadzaniem się śniegu na dachu, równomiernie rozłożonym i uzależnionym jedynie od kształtu dachu. Ten rodzaj obciążania nie uwzględnia zmiany rozkładu śniegu pod wpływem innych oddziaływań klimatycznych. 5) Nierównomierne obciążenie śniegiem dachu jest obciążeniem wywołanym zmianą rozkładu śniegu na dachu, na przykład przez wiatr. 6) Współczynnik kształtu dachu dla obciążenia śniegiem określa rozkład obciążenia śniegiem na dachach o różnych kształtach. W aspekcie pojęciowym współczynnik ten jest stosunkiem obciążenia śniegiem dachu do obciążenia śniegiem gruntu, bez uwzględniania wpływu warunków ekspozycji konstrukcji w danej lokalizacji ani wpływów termicznych. 7) Współczynnik termiczny określa zmniejszenie obciążenia śniegiem dachu w funkcji strumienia ciepła przenikającego przez dach i wywołującego topnienie śniegu. 8) Współczynnik ekspozycji konstrukcji w danej lokalizacji określa zmniejszenie lub zwiększenie obciążenia dachu śniegiem, w zależności od lokalnej topografii terenu i przeszkód znajdujących się w sąsiedztwie konstrukcji. 9) Obciążenie od wyjątkowej zaspy śnieżnej jest obciążeniem wywołanym przez wyjątkowe nagromadzenie śniegu o bardzo niskim prawdopodobieństwie wystąpienia. 1.5 Stosowane symbole Duże litery łacińskie A Ce Ct MRI Se Fs wysokość lokalizacji nad poziomem morza [m] współczynnik ekspozycji konstrukcji w danej lokalizacji współczynnik termiczny średni okres powrotu obciążenie śniegiem/siła wywołana nawisem śnieżnym z dachu, na metr długości [kN/m] obciążenie śniegiem/siła wywierana przez ześlizgującą się masę śniegu, na metr długości [kN/m] Małe litery łacińskie b d h k szerokość konstrukcji lub części/elementu konstrukcyjnego [m] grubość warstwy śnieżnej [m] wysokość konstrukcji lub części/elementu konstrukcyjnego [m] współczynnik uwzględniający nieregularny kształt pokrywy śnieżnej na krawędzi dachu 7 ls sk s długość zaspy śnieżnej [m] wartość charakterystyczna obciążenia śniegiem gruntu w danej lokalizacji [kN/m2] wartość charakterystyczna obciążenia śniegiem dachu [kN/m2] Małe litery greckie Is μ ψ0 ψ1 ψ2 kąt nachylenia połaci dachu, mierzony w stosunku do poziomu [°] kąt między poziomem a styczną do krzywizny dachu walcowego [°] Ciężar objętościowy śniegu [kN/m3] wskaźnik istotności ekspozycji dla oddziaływania śniegu współczynnik kształtu dachu dla obciążenia śniegiem. współczynnik wartości kombinacyjnej oddziaływania zmiennego współczynnik wartości częstej oddziaływania zmiennego współczynnik wartości prawie stałej oddziaływania zmiennego 8 2. Sytuacje obliczeniowe 1) Sytuacje obliczeniowe dla oddziaływania śniegiem muszą być zgodne z określonymi w odsyłaczu krajowym (CR 0). 2) Przy projektowaniu konstrukcji wystawionych na oddziaływanie śniegu należy brać pod uwagę dwa następujące rodzaje warunków lokalizacyjnych: (i) warunki normalne, bez uwzględnienia wyjątkowych zasp śnieżnych na dachu. Należy brać pod uwagę trwałą/przejściową sytuację obliczeniową i dwa układy obciążenia śniegiem: równomierne obciążenie śniegiem i nierównomiernie obciążenie śniegiem. Zasady mające zastosowanie określono w pkt 4.8 i rozdziale 5, a sposób wyliczenia podano we wzorze 4.1; (ii) warunki wyjątkowe, z uwzględnieniem wyjątkowych zasp śnieżnych na dachu. Należy brać pod uwagę dwie sytuacje obliczeniowe: trwałą/przejściową sytuację obliczeniową, w których należy stosować zarówno układy równomiernego, jak i nierównomiernego obciążenia śniegiem (z wyjątkiem sytuacji opisanych w rozdziale 7), zgodnie z zasadami określonymi w pkt 4.8, rozdziale 5 i zgodnie z wzorem 4.1; oraz wyjątkową sytuację obliczeniową (oddziaływanie śniegu jest oddziaływaniem wyjątkowym), w której przyjmuje się obciążenie wywoływane przez wyjątkową zaspę śnieżną na dachu (w sytuacjach określonych w rozdziale 7), zgodnie z zasadami określonymi w pkt 4.9 i zgodnie z wzorem 4.2. 3) Warunków wyjątkowych dla obszarów o wyjątkowo obfitych opadach śniegu (charakteryzujących się bardzo niskim prawdopodobieństwem występowania), zgodnie z normą SR EN 1991-1-3, w Rumunii (państwie o klimacie umiarkowanym) w projektowaniu konstrukcji nie bierze się pod uwagę. (4) Trwałą/przejściową sytuację obliczeniową, z zastosowaniem zasad określonych w rozdziale 6, stosuje się do celów weryfikowania miejscowego. 3. Obciążenie śniegiem gruntu 3.1 Wartość charakterystyczna obciążenia śniegiem gruntu 1) Wartość charakterystyczną obciążenia śniegiem gruntu wyznacza się na podstawie rocznego prawdopodobieństwa przekroczenia wynoszącego 2 % [średni okres powrotu (MRI) wynoszący 50 lat] i wylicza się ją na podstawie rozkładu zdarzeń ekstremalnych Gumbela. 2) Za zgodą inwestora przyjmuje się obciążenie śniegiem gruntu z prawdopodobieństwem przekroczenia niższym niż 2 % (MRI > 50 lat), załącznik B, w przypadku projektowania budynków i budowli, dla których pożądany jest wyższy poziom bezpieczeństwa w przypadku oddziaływania śniegu lub w projektowaniu budowli lub dachów wrażliwych na oddziaływanie śniegu. 3) Wartości charakterystyczne obciążenia śniegiem gruntu w Rumunii sk są podane na mapie podziału na strefy obciążenia śniegiem, przedstawionej na rysunku 3.1. Podane wartości obowiązują przy projektowaniu konstrukcji zlokalizowanych na wysokościach A ≤ 1 000 m. 4) Wartości charakterystyczne obciążenia śniegiem gruntu, podane na mapie przedstawionej na rysunku 3.1, są obowiązkowymi najmniejszymi wartościami, które należy przyjmować w projektowania budowli poddawanych oddziaływaniu śniegu. 5) W tabeli A.1 załącznika A podano wartości charakterystyczne obciążenia śniegiem gruntu dla 337 miejscowości i miast w Rumunii. 6) Wartości charakterystyczne obciążenia śniegiem gruntu dla lokalizacji znajdujących się na wysokości 1 000 m < A ≤ 1 500 m wyznacza się na podstawie następującego wzoru: sk(1 000 m < A ≤ 1 500 m) = 2.0 + 0.00691 (A-1 000) dla sk(A ≤ 1 000 m) = 2.0 kN/m2 (3.1) sk(1 000 m < A ≤ 1 500 m) = 1,5 + 0,00752 (A-1 000) dla sk(A ≤ 1 000 m) = 1,5 kN/m2 (3.2) gdzie wartościsk(A≤1 000 m) podane są na rysunku 3.1. 7) Wartości obciążenia śniegiem gruntu w lokalizacjach znajdujących się na wysokości 1 000 m < A ≤ 1 500 m wyznacza się na podstawie wzorów 3.1 i 3.2 i są to obowiązkowe najmniejsze wartości przyjmowane w projektowaniu budowli narażonych na oddziaływanie śniegu. 8) Dla lokalizacji znajdujących się na wysokościach A > 1 500 m należy stosować przepisy określone w pkt 1.2 ust. 4. W tych miejscach jako obowiązkową najmniejszą wartość obciążenia śniegiem gruntu stosowaną w projektowaniu konstrukcji narażonych na oddziaływanie śniegu przyjmuje się tę, która odpowiada wartości dla wysokości 1 500 m n.p.m., obliczonej na podstawie wzoru 3.1 lub 3.2. 10 SKALA Kilometry Rysunek 3.1 Strefy wartości charakterystycznych obciążenia śniegiem gruntu sk, kN/m2, dla wysokości A ≤ 1 000 m. UWAGA: dla wysokości A > 1 000 m n.p.m. wartości sk wyznacza się na podstawie wzorów 3.1 i 3.2. 4. Obciążenie śniegiem dachów 4.1 Wartość charakterystyczna obciążenia śniegiem dachu 1) Przy określaniu obciążenia śniegiem dachu należy brać pod uwagę, że rozkład śniegu uzależniony jest od kształtu dachu i zmian rozkładu śniegu wywołanych wiatrem lub topnieniem śniegu. 2) Czynniki mające wpływ na rozkład śniegu na dachu mogą być następujące: a) b) c) d) e) f) g) kształt dachu; właściwości termiczne dachu; chropowatość powierzchni dachu; ilość ciepła wytwarzanego pod dachem; sąsiedztwo innych budowli; teren otaczający budowlę; miejscowe warunki meteorologiczne, w szczególności wietrzność, wahania temperatury i przewidywany poziom opadów (deszczu lub śniegu). 3) W trwałej/przejściowej sytuacji obliczeniowej należy uwzględniać dwa układy obciążenia śniegiem: (i) równomierne obciążenie śniegiem (zob. definicja w pkt 1.4 ppkt 4) oraz (ii) nierównomierne obciążenie śniegiem (zob. definicja w pkt 1.4 ppkt 5). 4) Układy obciążenia śniegiem ustala się zgodnie z zasadami podanymi w rozdziałach 5 i 7. 5) Należy przyjąć, że obciążenie śniegiem działa wzdłuż osi pionowej na obszar rzutu dachu na płaszczyznę poziomą (obciążenie na metr kwadratowy rzutu dachu poziomego). 6) Taki układ śniegu na dachu obowiązuje wtedy, gdy śnieg osiada na nim w sposób naturalny. 7) Należy przyjąć środki budowlane/zapobiegawcze w celu uniknięcia sytuacji, w których obciążenie śniegiem dachu może wzrosnąć wskutek zamarzania i zablokowania systemu odwadniania dachu. 8) Charakterystyczną wartość obciążenia śniegiem dachu s, w trwałej/przejściowej sytuacji obliczeniowej wyznacza się w następujący sposób: s = Is i Ce Ct sk (4.1) w którym: Is jest współczynnikiem istotności ekspozycji na oddziaływanie śniegu; μi jest współczynnikiem kształtu dachu dla obciążenia śniegiem (rozdział 5); sk jest wartością charakterystyczną obciążenia śniegiem gruntu [kN/m2] w danej lokalizacji; Ce jest współczynnikiem ekspozycji konstrukcji w danej lokalizacji Ct jest współczynnikiem termicznym. 9) Wartość charakterystyczną obciążenia śniegiem dachu s dla sytuacji obliczeniowej, w której przyjmuje się wyjątkowe obciążenie śniegiem (w związku z występowaniem wyjątkowej zaspy śnieżnej na dachu), wylicza się w następujący sposób: 12 s = Is i sk (4.2) w którym: Is jest współczynnikiem istotności ekspozycji na oddziaływanie śniegu; μi jest współczynnikiem kształtu dachu dla obciążeń od wyjątkowej zaspy śniegu na dachu (rozdział 7); sk jest wartością charakterystyczną obciążenia śniegiem gruntu [kN/m2] w danej lokalizacji. 10) Zgodnie z zasadami określonymi w odsyłaczu krajowym CR 0 budowle można podzielić na klasy istotności ekspozycji (tabela 4.1) w zależności od konsekwencji dla ludzi i następstw gospodarczych, które mogą być spowodowane poważnym zagrożeniem naturalnym lub wywołanym przez człowieka, a także ich roli w działaniach podejmowanych przez społeczność po ustąpieniu zagrożenia. Tabela 4.1 Klasy istotności ekspozycji dla budowli Klasa istotności ekspozycji Konstrukcje inżynierskie Budynki Konstrukcje niezbędne dla społeczności Klasa I a) Szpitale i inne budynki służby zdrowia wyposażone w aparaturę ratunkową i sale operacyjne b) Posterunki straży pożarnej, posterunki policji i garaże dla pojazdów używanych przez różne rodzaje służb ratunkowych c) Stacje wytwarzania i dystrybucji energii elektrycznej lub takie, które dostarczają podstawowe usługi dla budowli innych kategorii d) Budynki, w których przechowuje się toksyczne gazy, materiały wybuchowe lub inne substancje niebezpieczne e) Ośrodki łączności i koordynacji w sytuacjach kryzysowych f) Schrony g) Budynki o funkcjach niezbędnych dla administracji publicznej h) Budynki o funkcjach niezbędnych dla porządku publicznego oraz obrony i bezpieczeństwa narodowego i) Bardzo wysokie budynki, niezależnie od ich funkcji (budynki o całkowitej wysokości nadziemnej wynoszącej 45 m i większej) oraz inne budynki tego samego typu 13 a) Zbiorniki wodne, stacje uzdatniania, oczyszczania i pompowania wody b) Energetyczne podstacje transformatorowe c) Specjalne konstrukcje zawierające materiały radioaktywne d) Konstrukcje o funkcjach niezbędnych dla porządku publicznego oraz obrony i bezpieczeństwa narodowego e) Wieże telekomunikacyjne f) Wieże kontroli lotów i kontroli ruchu morskiego g) Słupy linii energetycznych przesyłowych i dystrybucyjnych oraz inne konstrukcje tego samego typu Klasa II Konstrukcje, które w sytuacji kryzysowej mogą powodować istotne zagrożenie dla życia ludzi a) Szpitale i inne budynki ochrony a) Stadiony lub hale sportowe zdrowia, inne niż należące do klasy I, b) Konstrukcje wykorzystywane do o pojemności powyżej 100 osób na przechowywania materiałów całkowitej narażonej powierzchni wybuchowych, gazów toksycznych b) Szkoły podstawowe, średnie, i innych substancji uniwersytety i inne budynki niebezpiecznych edukacyjne, o pojemności powyżej c) Podziemne i nadziemne zbiorniki 250 osób na całkowitej narażonej wykorzystywane do powierzchni przechowywania materiałów c) Domy spokojnej starości, żłobki, łatwopalnych (gaz, ciecze) przedszkola i inne instytucje d) Wieże ciśnień opiekuńcze, o pojemności powyżej e) Wieże chłodnicze dla 150 osób na całkowitej narażonej elektrociepłowni, parków powierzchni przemysłowych d) Budynki mieszkalne, biurowe lub handlowe, o pojemności powyżej oraz inne konstrukcje tego samego 300 osób na całkowitej narażonej typu powierzchni e) Sale konferencyjne, teatralne i wystawowe, o pojemności powyżej 200 osób na całkowitej narażonej powierzchni f) Budynki należące do narodowego dziedzictwa kultury, muzea itp. g) Budynki typu centrum handlowego, o pojemności powyżej 3 000 osób na całkowitej narażonej powierzchni h) Więzienia i) Budynki, które bezpośrednio obsługują następujące obiekty: podstacje elektryczne, stacje uzdatniania, oczyszczania i pompowania wody, stacje produkcji i dystrybucji energii, ośrodki telekomunikacyjne j) Wysokie budynki, niezależnie od ich funkcji (budynki o całkowitej wysokości nadziemnej między 28 m a 45 m) oraz inne budynki tego samego typu Klasa III Wszystkie pozostałe konstrukcje z wyjątkiem należących do klas I, II i IV Klasa IV Konstrukcje tymczasowe, konstrukcje rolnicze, budynki magazynowe itp., które charakteryzują się niewielkim ryzykiem utraty życia przez ludzi 14 11) Wartości współczynnika istotności ekspozycji na oddziaływanie śniegu podano w tabeli 4.2. Tabela 4.2 Współczynnik istotności ekspozycji na oddziaływanie śniegu, Is Is Klasa istotności ekspozycji budynków i konstrukcji Klasa I Klasa II Klasa III Klasa IV 1,15 1,10 1,0 1,0 12) Współczynnik istotności ekspozycji na oddziaływanie śniegu nie ma zastosowania do obciążeń śniegiem przyjmowanych do oceny masy konstrukcji w celu wyliczenia siły wstrząsów sejsmicznych. 13) Współczynnik ekspozycji budowli w danej lokalizacji, Ce, zależy od ukształtowania otaczającego terenu lub rodzaju zabudowy w pobliskim otoczeniu budowli (zarówno na etapie projektowania, jaki i po jego zakończeniu), i przyjmuje wartości podane w tabeli 4.3. Tabela 4.3 Wartości współczynnika ekspozycji Ce Rodzaj ekspozycji Pełna Normalna Niska Ce 0,8 1,0 1,2 UWAGA: w przypadku ekspozycji „pełnej” śnieg może być przenoszony we wszystkich kierunkach wokół budowli na obszarach płaskich, bez osłon lub z niewielkimi osłonami uformowanymi przez teren, drzewa lub wyższe budowle. W przypadku ekspozycji „normalnej” z powodu ukształtowania terenu i innych budowli i drzew nie występuje znaczące przenoszenie śniegu przez wiatr. W przypadku ekspozycji „niskiej” budowla jest położona poniżej niż otaczający teren albo jest otoczona wysokimi drzewami lub wyższymi konstrukcjami. 14) Współczynnik termiczny Ct może być stosowany do zmniejszenia obciążenia śniegiem dachów w szczególnych sytuacjach, w przypadku dachów o wysokim współczynniku przenikania ciepła (ogólna wartość współczynnika > 1 W/m2K), które powoduje topnienie śniegu. W takich sytuacjach wartość współczynnika termicznego wyznacza się na podstawie specjalnych badań i musi on być zatwierdzony przez właściwy organ. We wszystkich innych sytuacjach wartość współczynnika termicznego wynosi: Ct = 1,0. 15 4.2 Inne reprezentatywne wartości obciążenia śniegiem dachu 1) Zgodnie z zasadami określonymi w odsyłaczu krajowym CR 0 inne reprezentatywne wartości obciążenia śniegiem dachu są następujące: – wartość kombinacyjna ψ0 s, – wartość częstaψ1 s, – wartość prawie stałaψ2 s, gdzie ψ0 jest współczynnikiem wartości kombinacyjnej oddziaływania zmiennego; ψ1 jest współczynnikiem wartości kombinacyjnej oddziaływania zmiennego; ψ2 jest współczynnikiem wartości prawie stałej oddziaływania zmiennego; s jest wartością charakterystyczną obciążenia śniegiem dachu. (2) Wartości współczynnikówψ0, ψ1 oraz ψ2, określone w odsyłaczu krajowym (CR 0) i stosowane do oceny obciążeń śniegiem, podano w tabeli 4.4. Tabela 4.4 Współczynniki ψ0, ψ1 oraz ψ2 dla obciążenia śniegiem ψ0 0,7 ψ1 0,5 ψ2 0,4 16 5. Współczynnik kształtu dachu dla obciążenia śniegiem 1) W niniejszym rozdziale zostały określone współczynniki kształtu dachu dla trwałej/przejściowej sytuacji obliczeniowej (przy równomiernym i nierównomiernym obciążeniu śniegiem). 2) Do sytuacji obliczeniowej, w której oddziaływanie śniegu uznaje się za oddziaływanie wyjątkowe (np. występowanie wyjątkowej zaspy śnieżnej), mają zastosowanie zasady określone w rozdziale 7. 3) Współczynniki kształtu dachu dla obciążeń śniegiem dachów jednopołaciowych (rozdział 5.1), dwupołaciowych (rozdział 5.2) i dachów wielopołaciowych (rozdział 5.3) podano w tabeli 5.1 i na rysunku 5.1. Wartości te stosuje się w sytuacjach, w których nie ma zabezpieczeń przed zsuwaniem się śniegu z dachu. Tabela 5.1 Współczynniki kształtu dachu dla obciążeń śniegiem na dachach jednopołaciowych, dwupołaciowych i wielopołaciowych Kąt nachylenia 0 00 300 300 < < 600 600 1 0,8 0.8 (60 - )/30 0,0 2 0,8 + 0,8 /30 1,6 - Rysunek 5.1 Współczynniki kształtu dachu dla obciążeń śniegiem na dachach jednopołaciowych, dwupołaciowych i wielopołaciowych 4) Jeżeli na dachach jednopołaciowych (rozdział 5.1), dwupołaciowych (rozdział 5.2) wielopołaciowych (rozdział 5.3) są barierki przeciwśnieżne lub inne przeszkody, albo jeżeli dolna krawędź dachu jest zakończona attyką, i elementy te stanowią zabezpieczenie przed zsuwaniem się śniegu, współczynnik kształtu dachu dla obciążeń śniegiem nie powinien być mniejszy niż 0,8. 17 5.1 Dachy jednopołaciowe 1) Wartości współczynnika kształtu dachu 1 dla obciążeń śniegiem na dachach jednopołaciowych, w sytuacjach, w których na dachu nie ma elementów zabezpieczających przed zsuwaniem się śniegu, podano na rysunku 5.2. Wartości podane na rysunku 5.2 stosuje się w przypadku równomiernego, jak i nierównomiernego obciążenia śniegiem. Wartość współczynnika 1 podano w tabeli 5.1 i na rysunku 5.1 jako funkcję kąta spadku dachu, [º]. Rysunek 5.2 Rozkład współczynników kształtu dachu dla obciążeń śniegiem na dachach jednopołaciowych 2) Jeżeli na dachach jednopołaciowych są barierki przeciwśnieżne lub inne przeszkody, albo jeżeli dolna krawędź dachu jest zakończona attyką i elementy te stanowią zabezpieczenie przed zsuwaniem się śniegu, współczynnik kształtu dachu dla obciążeń śniegiem nie powinien być mniejszy niż 0,8. 5.2 Dachy dwupołaciowe 1) Do celów projektowania przyjmuje się 3 przypadki obciążeń śniegiem na dachach dwupołaciowych, w sytuacjach, w których na dachu nie ma zabezpieczeń przed zsuwaniem się śniegu: – dla równomiernego obciążenia śniegiem należy stosować układ przedstawiony na rysunku 5.3, przypadek (i), – dla nierównomiernego obciążenia śniegiem należy stosować układ przedstawiony na rysunku 5.3, przypadek (ii) i przypadek (iii). 2) Wartości współczynnika kształtu dachu 1 dla obciążeń śniegiem na dachach jednopołaciowych, w sytuacjach, w których na dachu nie ma elementów zabezpieczających przed zsuwaniem się śniegu, podano na rysunku 5.3. Wartości współczynników μ1 podano w tabeli 5.1 i na rysunku 5.1 jako funkcję kąta spadku dachu, α [º]. 3) Jeżeli na dachach dwupołaciowych są barierki przeciwśnieżne lub inne przeszkody, albo jeżeli dolna krawędź dachu jest zakończona attyką, i elementy te stanowią zabezpieczenie przed zsuwaniem się śniegu, współczynnik kształtu dachu dla obciążeń śniegiem nie powinien być mniejszy niż 0,8. 18 1(1) 1(2) 0.51(1) 1(2) 1(1) 0.51(2) Rysunek 5.3 Rozkład współczynników kształtu dachu dla obciążeń śniegiem na dachach dwupołaciowych 5.3 Dachy wielopołaciowe 1) Do celów projektowania przyjmuje się 2 przypadki obciążeń śniegiem na dachach wielopołaciowych, w sytuacjach, w których nie ma na nich zabezpieczeń przed zsuwaniem się śniegu: – dla równomiernego obciążenia śniegiem należy stosować układ przedstawiony na rysunku 5.4, przypadek (i), – dla nierównomiernego obciążenia śniegiem należy stosować układ przedstawiony na rysunku 5.4, przypadek (ii). 2) Rozkład współczynników1 oraz 2 dla równomiernego i nierównomiernego obciążenia śniegiem na dachach wielopołaciowych/spadowych, w sytuacjach, w których nie ma na nich elementów zabezpieczających przed zsuwaniem się śniegu, podano na rysunku 5.4. Wartości współczynników 1 podano w tabeli 5.1 i na rysunku 5.1 jako funkcję kąta spadku dachu, [º]. 3) Jeżeli na dachach wielopołaciowych są attyki lub inne przeszkody, albo jeżeli dolna krawędź dachu jest zakończona attyką, a elementy te stanowią zabezpieczenie przed zsuwaniem się śniegu, współczynnik kształtu dachu dla obciążeń śniegiem nie powinien być mniejszy niż 0,8. 4) W sytuacjach, w których jedna lub obie połacie są nachylone do środka zagłębienia pod kątem większym niż 60º, istnieje konieczność przeprowadzania badań przez specjalistyczne instytucje w celu określenia wartości współczynnika 2. 19 przypadek Cazul (i)(i) przypadek (ii) Cazul (ii) Rysunek 5.4 Rozkład współczynników kształtu dla równomiernych i nierównomiernych obciążeń śniegiem na dachach wielopołaciowych 5.4 Dachy walcowe 1) Do celów projektowania przyjmuje się 2 przypadki obciążeń śniegiem dachów walcowych, w sytuacjach, w których nie ma na nich zabezpieczeń przed zsuwaniem się śniegu: – dla równomiernego obciążenia śniegiem należy stosować układ przedstawiony na rysunku 5.5, przypadek (i), – dla nierównomiernego obciążenia śniegiem należy stosować układ przedstawiony na rysunku 5.5, przypadek (ii). 20 0,8 przypadek (i) 3 przypadek (ii) 0,5 3 ls/4 ls/4 ls/4 ls/4 h ls b Rysunek 5.5 Rozkład współczynników kształtu dachu dla obciążeń śniegiem na dachach walcowych 2) Rozkład współczynnika kształtu dachu 3 dla obciążeń śniegiem na dachach walcowych w sytuacjach, w których nie ma na nich zabezpieczeń przed zsuwaniem się śniegu, przedstawiony jest na rysunku 5.5, a wartość współczynnika wyznacza się na podstawie rysunku 5.6 i wzoru 5.1. 3) Współczynnik kształtu dachu dla obciążeń śniegiem na dachach walcowych podany jest na rysunku 5.6 dla wartości kąta między poziomem a styczną do krzywizny dachu β ≤ 600 oraz dla różnych wartości stosunku wysokości do szerokości (h/b). Rysunek 5.6 Współczynnik kształtu dachu dla obciążeń śniegiem na dachach walcowych ( 600) 4) Wartości współczynnika kształtu dachu 3 dla obciążeń śniegiem na dachach walcowych są następujące: 21 3 = 0 3 = 0,2 + 10 h/b 0,2 3 2 dla > 600. (5.1a) dla 600. (5.1b) 5) Jeżeli na dachach walcowych zamontowana jest attyka lub inne przeszkody, które stanowią zabezpieczenie przed zsuwaniem się śniegu, współczynnik kształtu dachu dla obciążeń śniegiem nie powinien być mniejszy niż 0,8. 5.5 Dachy bliskie i przylegające do wyższych budowli 1) Zaspy śnieżne na dachach bliskich lub przylegających do wyższych budowli tworzą się wskutek przenoszenia śniegu przez wiatr i zsuwania się śniegu z wyższego dachu. 2) Dla trwałej/przejściowej sytuacji obliczeniowej w przypadku dachu, na którym śnieg z dachu przylegającej budowli tworzy zaspy, przyjmuje się 2 przypadki układu obciążenia śniegiem: – dla równomiernego obciążenia śniegiem należy stosować układ przedstawiony na rysunkach 5.7a i 5.7b, przypadek (i). – dla nierównomiernego obciążenia śniegiem należy stosować układ przedstawiony na rysunkach 5.7a i 5.7b, przypadek (ii). (3) Dla obciążeń śniegiem na dachach bliskich lub przylegających do wyższych budowli przyjmuje się rozkład wartości współczynnika kształtu dachu podane na rysunkach 5.7a i 5.7b. Rysunek 5.7a 22 Rysunek 5.7b Rysunek 5.7 Rozkład współczynników kształtu dachu dla obciążeń śniegiem na dachach bliskich lub przylegających do wyższych budowli 4) Wartości współczynników kształtu dachu 1 i 2 (rysunki 5.7a oraz 5.7b) wyznacza się w następujący sposób: 1 = 0,8 (5.2) 2 = s + w. (5.3) gdzie s jest współczynnikiem kształtu dachu uwzględniającym efekt ześlizgu śniegu z przylegającego dachu wyższego, a w jest współczynnikiem kształtu dachu uwzględniającym obciążenie wywołane śniegiem przenoszonym przez wiatr. 5) Współczynnik kształtu dachu dla obciążenia wywołanego ześlizgiem śniegu, s, wynosi: dla 150 s = 0 dla > 150 s = 50 % maksymalnej wartości współczynnika kształtu odpowiadającej obciążeniu sąsiedniej połaci dachu wyższego, którą należy wyznaczyć w sposób podany w rozdziale 5.2. 6) Współczynnik kształtu dachu uwzględniający obciążenie wywołane śniegiem przenoszonym przez wiatr, w wynosi: 23 w = (b1 + b2)/2h h /sk 0,8 w 4,0 (5.4) gdzie jest ciężarem objętościowym, który należy przyjmować jako równy 2 kN/m3 b1, b2 orazh – są wymiarami [m] pokazanymi na rysunkach 5.7a oraz 5.7b. 7) Długość zaspy na niższym dachu płaskim (rysunek 5.7a) wynosils = 2 h i mieści się w granicach 5 m ls 15 m. 8) Jeżeli b2 ls, współczynnik kształtu dachu dla obciążeń śniegiem na krawędzi niższego dachu płaskiego wyznacza się za pomocą interpolacji między wartościami 1 a 2 zgodnie z rysunkiem 5.7b. 24 6. Obciążenia miejscowe W niniejszym rozdziale podano obciążenia, które należy brać pod uwagę do celów miejscowych weryfikacji: – przy wszelkich występach lub przeszkodach; – na krawędzi dachu; – w pobliżu wszelkich barierek przeciwśnieżnych. Do celów miejscowej obliczeniową. weryfikacji należy uwzględnić trwałą/przejściowa sytuację 6.1 Zaspy śnieżne na dachach z przeszkodami 1) Zaspy śnieżne mogą się pojawiać na dachach z przeszkodami, które tworzą obszary cienia aerodynamicznego, osłonięte przed wiatrem. 2) Należy przyjmować współczynniki kształtu dachu dla zasp śnieżnych na dachach quasipoziomych, powstających wskutek obecności przeszkód, podane na rysunku 6.1. Rysunek 6.1 Rozkład współczynników kształtu dachu dla obciążeń śniegiem na dachach quasi-poziomych przy przeszkodach 3) Wartości współczynników kształtu dachu dla obciążeń śniegiem na dachach quasipoziomych z przeszkodami są następujące: 1 = 0,8 2 = h / sk (6.1) in compliance with the condition 0,8 2 2,0. (6.2) Ciężar objętościowy śniegu , w obliczeniach należy przyjmować jako 2 kN/m3, a h jest wysokością przeszkody [m] 4) Długość zaspy na niższym dachu płaskim (rysunek 5.7a) wynosi ls = 2 h i mieści się w granicach 5 m ls 15 m. 25 6.2 Nawisy śnieżne na krawędzi dachu 1) W lokalizacjach położonych powyżej 800 m n.p.m. przy projektowaniu części dachu, które wystają poza ściany (rysunek 6.2) należy brać pod uwagę obciążenie śniegiem działające na takie części, a także obciążenie śniegiem wywoływane nawisami śnieżnymi na krawędzi dachu. d se Rysunek 6.2 Nawisy śnieżne na krawędzi dachu 2) Przyjmuje się, że obciążenie wywołane nawisem śnieżnym działa wzdłuż całej krawędzi dachu i oblicza się je w następujący sposób: se = k s2 / (6.3) w którym: se jest obciążeniem (na metr długości) wywołanym nawisem śnieżnym na krawędzi dachu (kN/m); s jest wartością obciążenia śniegiem dachu przy najbardziej niekorzystnym rozłożeniu warstwy śniegu; jest ciężarem objętościowym śniegu, który należy przyjmować jako równy 3 kN/m3; k jest współczynnikiem uwzględniającym nieregularny kształt nawisu śnieżnego na krawędzi dachu. 3) Współczynnik k wylicza się z wzoru k=3/d, a jego górną granicą jest wartość k ≤ d , gdzie d oznacza grubość warstwy śniegu na dachu (w metrach). 4) Grubość warstwy śniegu d wylicza się poprzez podzielenie obciążenia śniegiem dachu s przez ciężar objętościowy śniegu (3kN/m3). 6.3 Obciążenie śniegiem barierek przeciwśnieżnych i innych przeszkód 1) Jeżeli śnieg zsuwa się z dachów nachylonych lub łukowatych, przyjmuje się, że współczynnik tarcia między śniegiem a dachem jest równy zeru. W takich sytuacjach siłę na metr długości Fs (kN/m), wywieraną przez masę śniegu zsuwającego się na barierki ochronne 26 (przeciwśnieżne) i inne przeszkody w kierunku ześlizgu wylicza się za pomocą następującego wzoru: Fs = s b sin (6.4) w którym: s jest wartością obciążenia śniegiem dachu przy najbardziej niekorzystnym rozłożeniu warstwy śniegu; b jest odległością [m] w planie rzutu na płaszczyznę poziomą od barierki do następnej barierki lub między kalenicą dachu a pierwszą barierką; kąt nachylenia połaci dachu, mierzony w stosunku do poziomu [°]. 27 7. Współczynniki kształtu dachu dla wyjątkowych zasp śnieżnych 1) Współczynniki kształtu dachu dla wyjątkowych zasp śnieżnych na dachach wykorzystuje się do szacunkowego określenia obciążenia śniegiem w układach obciążeń, w których oddziaływanie śniegu jest oddziaływaniem wyjątkowym. 2) W wyjątkowych sytuacjach obliczeniowych (w których uwzględnia się wyjątkowe zaspy śnieżne na dachach) przyjmuje się, że poza obszarami wyjątkowej zaspy śnieżnej na pozostałej części dachu nie ma śniegu. 3) W niektórych sytuacjach obliczeniowych dla tego samego obszaru dachu mogą zostać uwzględnione alternatywne przypadki obciążenia wyjątkową zaspą śnieżną. 7.1. Dachy wielopołaciowe 1) Dla dachów wielopołaciowych przyjmuje się układ obciążenia wywoływanego przez wyjątkową zaspę śnieżną, przedstawiony na rysunku 7.1. Przy takim obciążeniu przyjmuje się, że poza obszarem zaspy śnieżnej, przedstawionym na rysunku 7.1, na dachu nie ma śniegu. Rysunek 7.1 Rozkład współczynnika kształtu dachu dla obciążeń od wyjątkowej zaspy śnieżnej na dachach wielopołaciowych (w zagłębieniach) 2) Wartość współczynnika kształtu dachu1 dla obciążenia od wyjątkowej zaspy śnieżnej, podanego na rysunku 7.1, wyznacza się jako najmniejszą wartość spośród: 1 = h/sk 1 = 2b3 / (ls1+ls2); ls1 = b1, ls2 = b2 1 = 5. (7.1b) (7.1c) Gdzie sk jest charakterystyczną wartością obciążenia śniegiem gruntu [kN/m2] w lokalizacji budowli, a oznacza ciężar objętościowy śniegu, którego wartość przyjmuje się jako równą 2 kN/m3. 28 Wysokość [m] wylicza się z wzoru: bhbh h 1 2 2 1 b b 1 2 (7.2) 3) Dla dachów o więcej niż dwóch połaciach o geometrii w przybliżeniu symetrycznej i jednolitej, za b3 przyjmuje się wymiar równy 1,5-krotności przęsła dachu. Ten układ obciążenia przyjmuje się dla wszystkich zagłębień, ale niekoniecznie jako jednoczesny. 4) Rozpatrując w procesie projektowania budowli jednoczesne wyjątkowe zaspy w kilku zagłębieniach, należy przyjmować górną granicę całkowitej wartości charakterystycznej obciążenia śniegiem naniesionym na dach wskutek tych zasp. Całkowita wartość charakterystyczna obciążenia śniegiem na metr długości nie może przekroczyć iloczynu wartości charakterystycznej obciążenia śniegiem gruntu w danej lokalizacji i długości budynku w kierunku prostopadłym do zagłębień. 7.2 Dachy bliskie i przylegające do wyższych budowli 1) Należy uwzględniać obciążenie wywoływane przez zaspy śnieżne na dachach bliskich lub przylegających do wyższych budowli, na których gromadzi się śnieg z przylegającego lub położonego w sąsiedztwie wyższego dachu. 2) Sytuację obliczeniową (dachy sąsiadujące) należy brać pod uwagę tylko wtedy, gdy budynki z niższymi dachami są oddalone o nie więcej niż 1,5 m od budynków wyższych, z których śnieg może się gromadzić w wyjątkowe zaspy śnieżne. 3) Przyjmuje się rozkład współczynników kształtu dachu dla obciążeń od wyjątkowych zasp śnieżnych na niżej położonym przęśle dachu, podane na rysunku 7.2 i w tabeli 7.1. Rysunek 7.2 Rozkład współczynników kształtu dachu dla obciążeń od wyjątkowej zaspy śnieżnej na dachach przylegających lub sąsiadujących 29 Tabela 7.1 Współczynniki kształtu dachu dla obciążeń od wyjątkowej zaspy śnieżnej na niższych dachach przylegających lub sąsiadujących Kąt nachylenia Współczynnik kształtu dachu 1 2 00 150 150 < ≤300 300 < < 600 0 3 30 3 15 3 3 600 ≤ 0 60 3 30 0 gdzie 3oznacza najmniejszą wartość spośród 2h / sk, 2b / ls lub 8; b oznacza najmniejszą wartość spośród b1 lub b2 ls oznacza długość wyjątkowej zaspy śnieżnej na niższym przylegającym lub sąsiednim dachu i jest najmniejszą wartością z5h, b1 lub 15 m. 5) W przypadku takich obciążeń (od wyjątkowej zaspy śnieżnej) należy przyjmować, że poza obszarami nagromadzenia śniegu zaznaczonymi na rysunku 7.2 na pozostałej części dachu niższego budynku nie ma śniegu. 7.3 Obciążenia śniegiem na dachach z przeszkodami lub attykami 1) Współczynniki kształtu dla obciążeń od wyjątkowej zaspy śnieżnej na dachach z przeszkodami (innymi niż attyki) podano w rozdziale 7.3.1. Układ obciążeń dla dachów z attykami określono w rozdziale 7.3.2. 7.3.1 Dachy z przeszkodami (innymi niż attyki) 1) Rozkład współczynników kształtu dachu dla obciążeń od wyjątkowej zaspy śnieżnej na dachach z przeszkodami (innymi niż attyki) podano na rysunku 7.3. 2) Jeżeli pionowe wypiętrzenie przeszkody, w pobliżu którego może tworzyć się wyjątkowa zaspa śnieżna, jest mniejsze niż 1 m2, wpływ takiej zaspy można pominąć. 3) Układy obciążeń pokazane na rysunku 7.3 należy stosować w następujących sytuacjach: – przeszkoda na dachu ma wysokość mniejszą niż 1 m; – występują miejscowe przeszkody (przeszkody wyższe niż 1 m, ale o szerokości nie większej niż 2 m); w takim przypadku do obliczeń wysokość h przyjmuje się jako wymiar najmniejszy wysokości lub szerokości w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku wiatru, 30 – występują zadaszenia osłaniające ponad drzwiami wejściowymi lub rampami załadowczymi, o długości b1 od zadaszenia do dachu mniejszej niż 5 m, niezależnie od wysokości h. Zadaszenie nad rampami załadowczymi lub drzwiami, w przypadku którego b1 5 m Przeszkoda na płaskim dachu Przeszkoda na dachu nachylonym lub łukowatym Rysunek 7.3 Współczynniki kształtu dachu dla obciążeń od wyjątkowej zaspy śnieżnej na dachach w obszarach występowania przeszkód (4) Współczynniki kształtu dachu dla obciążeń od wyjątkowej zaspy śnieżnej na dachach w obszarach występowania przeszkód wyznacza się w następujący sposób: 1 = najmniejsza z następujących dwóch wartości: h1 /sk i 5; (7.3a) 2 = najmniejsza z następujących dwóch wartości: h2 /sk i 5; (7.3b) sk jest wartością charakterystyczną obciążenia śniegiem gruntu [kN/m2] w lokalizacji budowli, a jest ciężarem objętościowym śniegu, którego wartość przyjmuje się jako równą 2 kN/m3. Wysokości h1 oraz h2 podaje się w metrach. 5) Długość wyjątkowej zaspy śnieżnej na dachu w obszarze przeszkody (rysunek 7.3) wylicza się w następujący sposób: ls1 = najmniejsza wartość z 5h1 lub b1 (7.4a); ls2 = najmniejsza wartość z 5h2 lub b2. (7.4b) 31 6) Dla zadaszeń (o długości b1 mniejszej niż 5 m) współczynnik kształtu dachu dla obciążeń 1 jest najmniejszą wartością z h /sk, 5 lub 2b/ls, gdzie b jest największą wartością z b1 lub b2. Długość wyjątkowej zaspy śnieżnej na zadaszeniu ls jest najmniejszą wartością z 5h lub b1. 7.3.2 Dachy z attykami (1) Rozkład współczynników kształtu dachu dla obciążeń od wyjątkowej zaspy śnieżnej na dachach z attykami podano na rysunku 7.4. Kalenica Zagłębienie Śnieg w zagłębieniach za attyką przy ścianie szczytowej Śnieg za attyką; dach płaski UWAGA - należy stosować do obliczania współczynnika kształtu Śnieg za attyką przy okapie; dach nachylony lub łukowy Rysunek 7.4 Współczynniki kształtu dachu dla obciążeń od wyjątkowej zaspy śnieżnej na dachach z attykami 2) Współczynnik kształtu dla obciążenia wywoływanego zaspą śnieżną na dachu w pobliżu attyki (rysunek 7.4) przyjmuje się jako najniższą wartość z: 1 = h/sk 1 = b/ls gdzie b = wartość największa z (b1 ; b2) (7.5) 1 = 8,0. gdzie sk jest wartością charakterystyczną obciążenia śniegiem gruntu [kN/m2] w lokalizacji budowli, jest ciężarem objętościowym śniegu, którego wartość przyjmuje się jako równą 2 kN/m3, a h wysokością attyki (w metrach). Długość zaspy śnieżnej przyjmuje się jako wartość najmniejszą z 5h, b1 lub 15 m. 32 Załącznik A (normatywny) – Podział na strefy obciążenia śniegiem gruntu 1) Mapa podziału na strefy obciążeń śniegiem gruntu została sporządzona na podstawie analizy statystycznej rocznych maksymalnych wartości ekstremalnych obciążenia śniegiem gruntu zarejestrowanych do 2005 r. w 122 stacjach meteorologicznych należących do Krajowej Administracji Meteorologicznej. 2) W tabeli A.1 podano wartości charakterystyczne obciążenia śniegiem gruntu dla 337 miejscowości i miast w Rumunii, zgodnie z mapą podziału na strefy przedstawioną na rysunku 3.1. Tabela A1: Wartości charakterystyczne obciążenia śniegiem gruntu dla 337 miejscowości i miast Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 Miejscowość/ miasto Abrud Adamclisi Adjud Agnita Aiud ALBA IULIA Alesd ALEXANDRIA Amara Anina Aninoasa ARAD Ardud Avrameni Avrig Azuga Babadag BACAU Baia de Arama Baia de Aries BAIA MARE Baia Sprie Bals Banloc Baraolt Basarabi Baicoi Babeni Baile Govora Băile Herculane Baile Olanesti Baile Tusnad Okręg Alba Konstanca Vrancea Sybin Alba Alba Bihor Teleorman Jałomica Caraş-Severin Hunedoara Arad Satu Mare Botoszany Sybin Prahova Tulcza Bacău Mehedinţi Alba Marmarosz Marmarosz Dolj Temesz Covasna Konstanca Prahova Vâlcea Vâlcea Caraş-Severin Vâlcea Harghita sk [kN/m2] 1,5 1,5 2,5 1,5 1,5 1,5 1,5 2,5 2,5 2,0 2,0 1,5 1,5 2,5 2,0 2,0 2,0 2,5 2,0 1,5 2,0 2,0 2,0 1,5 1,5 1,5 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 Lp. 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 33 Miejscowość/ miasto Bailesti Balan Balcesti Baneasa Bârlad Bechet Beclean Beius Berbesti Beresti Bicaz BYSTRZYCA Blaj Bocsa Boldesti-Scaeni Bolintin-Vale Borod Borsec Borsa BOTOSZANY Brad Bragadiru BRASZÓW BRAIŁA Breaza Brezoi Brosteni Bucecea BUKARESZT Budeşti Buftea Buhusi Okręg Dolj Harghita Vâlcea Konstanca Vaslui Dolj Bistriţa-Năsăud Bihor Vâlcea Gałacz Neamţ Bistriţa-Năsăud Alba Caraş-Severin Prahova Giurgiu Bihor Harghita Marmarosz Botoszany Hunedoara Ilfov Braszów Braiła Prahova Vâlcea Suczawa Botoszany Bukareszt Calarasi Ilfov Bacău sk [kN/m2] 2,5 2,0 2,0 2,0 2,5 2,0 1,5 1,5 2,0 2,5 2,0 1,5 1,5 1,5 2,0 2,0 1,5 2,0 2,0 2,5 1,5 2,0 2,0 2,5 2,0 2,0 2,0 2,5 2,0 2,0 2,0 2,0 Lp. 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 Miejscowość/ miasto Bumbesti-Jiu Buşteni BUZAU Buzias Cajvana Calafat Caracal Caransebes Carei Cavnic Calan CALARASI Calimanesti Cazanesti Campia Turzii Campeni Campina Campulung Kimpulung Mołdawski Ceahlau Cehu Silvaniei Cernavodă Chisineu-Cris Chitila Ciacova Cisnadie KLUŻNAPOKA Codlea Colibasi Comarnic Comanesti KONSTANCA Copsa mica Corabia Corugea Costesti Cotnari Covasna KRAJOWA Cristuru Secuiesc Cugir Curtea de Argeş Curtici Darabani Dabuleni Darmanesti Dej Okręg Gorj Prahova Buzău Temesz Suczawa Dolj Aluta Caraş-Severin Satu Mare Marmarosz Hunedoara Calarasi Vâlcea Jałomica Kluż Alba Prahova Ardżesz sk [kN/m2] 2,0 2,0 2,0 1,.5 2,.5 2,5 2,0 1,5 1,5 2,0 1,5 2,5 2,0 2,0 1,5 1,5 2,0 2,0 Suczawa 2,0 Neamţ Sălaj Konstanca Arad Ilfov Temesz Sybin 2,0 2,5 2,0 1,5 2,0 1,5 1,5 Kluż 1,5 Braszów Ardżesz Prahova Bacău Konstanca Sybin Aluta Tulcza Ardżesz Jassy Covasna Dolj 1,5 2,0 2,0 2,0 1,5 1,5 2,5 2,0 2,0 2,5 2,0 2,0 Harghita 1,5 Alba Ardżesz Arad Botoszany Dolj Bacău Kluż 1,5 2,0 1,5 2,5 2,5 2,0 1,5 Lp. 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 34 Miejscowość/ miasto Deta DEVA Dolhasca Dorohoi Dragomiresti Dragasani Draganesti-Olt DROBETA TURNU SEVERIN Dumbraveni Eforie Nord Eforie Sud Fagaras Faget Falticeni Faurei Fetesti Fieni Fierbinti-Targ Filiasi Flamanzi FOKSZANY Fundulea Frasin GAŁACZ Gaesti Gataia Geoagiu Gheorgheni Gherla Ghimbav GIURGIU Grivita Gurahont Gura Humorului Hateg Harlau Harsova Holod Horezu Huedin Hunedoara Husi Ianca JASSY Iernut Ineu Isaccea Temesz Hunedoara Suczawa Botoszany Marmarosz Vâlcea Aluta sk [kN/m2] 1,5 1,5 2,5 2,5 2,0 2,0 2,0 Mehedinţi 2,0 Sybin Konstanca Konstanca Braszów Temesz Suczawa Braiła Jałomica Dymbowica Jałomica Dolj Botoszany Vrancea Calarasi Suczawa Gałacz Dymbowica Temesz Hunedoara Harghita Kluż Braszów Giurgiu Jałomica Arad Suczawa Hunedoara Jassy Konstanca Bihor Gorj Kluż Hunedoara Vaslui Braiła Jassy Marusza Arad Tulcza 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 2,5 2,5 2,5 2,0 2,0 2,0 2,5 2,0 2,0 2,0 2,5 2,0 1,5 1,5 2,0 1,5 2,0 2,5 2,5 1,5 2,0 2,0 2,5 2,5 1,5 2,0 1,5 1,5 2,5 2,5 2,5 1,5 1,5 2,5 Okręg Lp. 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 Miejscowość/ miasto Insuratei Intorsura Buzaului Jimbolia Jibou Jurilovca Lehliu gara Lipova Liteni Livada Ludus Lugoj Lupeni Mangalia Marghita Macin Magurele Marasesti Medgidia Mediaş MIERCUREA CIUC Miercurea Nirajului Miercurea Sibiului Mihailesti Milisauti Mizil Moinesti Moldova Noua Moneasa Moreni Motru Murgeni Nadlac Nasaud Navodari Negresti Negresti Oas Negru Voda Nehoiu Novaci Nucet Ocna Mures Ocna Sibiului Ocnele Mari Odobesti Odorheiul Secuiesc Okręg Braiła sk [kN/m2] 2,5 Covasna 2,0 Temesz Sălaj Tulcza Calarasi Arad Suczawa Satu Mare Marusza Temesz Hunedoara Konstanca Bihor Tulcza Ilfov Vrancea Konstanca Sybin 1,5 1,5 2,0 2,0 1,5 2,5 1,5 1,5 1,5 2,0 1,5 1,5 2,5 2,0 2,5 1,5 1,5 Harghita 2,0 Marusza 1,5 Sybin 1,5 Giurgiu Suczawa Prahova Bacău Caraş-Severin Arad Dymbowica Gorj Vaslui Arad Bistriţa-Năsăud Konstanca Vaslui Satu Mare Konstanca Buzău Gorj Bihor Alba Sybin Vâlcea Vrancea 2,0 2,5 2,0 2,0 2,0 1,5 2,0 2,0 2,5 1,5 1,5 1,5 2,5 2,0 1,5 2,0 2,0 1,5 1,5 1,5 2,0 2,0 Harghita 1,5 Lp. 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 35 Miejscowość/ miasto Oltenita Oneşti ORADEA Oravita Orăştie Orszowa Otopeni Otelu Rosu Ovidiu Panciu Pantelimon Pascani Patarlagele Pancota Pecica Petrila Petroszany PIATRA NEAMT Piatra olt PITESTI PLOESZTI Plopeni Podu Iloaiei Pogoanele Popesti Leordeni Potcoava Predeal Pucioasa Racari Radowce Rauseni Ramnicu Sarat RAMNICU VALCEA Rasnov Recas Reghin Resita Roman Rosiori de Vede Rovinari Roznov Rupea Salcea Salonta Santana Satu Mare Sacele Okręg Calarasi Bacău Bihor Caraş-Severin Hunedoara Mehedinţi Ilfov Caraş-Severin Konstanca Vrancea Ilfov Jassy Buzău Arad Arad Hunedoara Hunedoara sk [kN/m2] 2,0 2,0 1,5 1,5 1,5 2,0 2,0 1,5 1,5 2,0 2,0 2,5 2,0 1,5 1,5 2,0 2,0 Neamţ 2,0 Dolj Ardżesz Prahova Prahova Jassy Buzău 2,0 2,0 2,.0 2,0 2,5 2,0 Ilfov 2,0 Aluta Braszów Dymbowica Dymbowica Suczawa Botoszany Buzău 2,0 2,0 2,0 2,0 2,5 2,5 2,0 Vâlcea 2,0 Braszów Temesz Marusza Caraş-Severin Neamţ Teleorman Gorj Neamţ Braszów Suczawa Bihor Arad Satu Mare Braszów 2,0 1,5 1,5 1,5 2,5 2,5 2,0 2,0 1,5 2,0 1,5 1,5 1,5 2,0 Lp. 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 Miejscowość/ miasto Sacuieni Saliste Salistea de Sus Sarmasu Savarsin Saveni Sangeorz Bai Sangeorgiu de Padure Sannicolau Mare Scornicesti Sebes Sebis Seini Segarcea SF GHEORGHE Sf. Gheorghe SYBIN Syhot Marmaroski Sighisoara Simeria Sinaia Seret SLATINA Slanic Moldova Slanic Prahova SLOBOZIA Solca Sovata Stei Strehaia SUCZAWA Sulina Simleul Silvaniei Somcuta Mare Stefanesti Stefanesti Talmaciu Tasnad Tautii Magheraus TARGOVISTE Targu Bujor Targu Carbunesti Targu Frumos TARGU JIU Okręg Bihor Sybin Marmarosz Marusza Arad Botoszany Bistriţa-Năsăud sk [kN/m2] 1,5 1,5 2,0 2,0 1,5 2,0 2,0 Marusza 1,5 Temesz 1,5 Aluta Alba Arad Marmarosz Dolj 2,0 1,5 1,5 1,5 2,0 Covasna 2,0 Tulcza Sybin 2,0 1,5 Marmarosz 2,0 Marusza Hunedoara Prahova Suczawa Aluta Bacău Prahova Jałomica Suczawa Marusza Bihor Mehedinţi Suczawa Tulcza 1,5 1,5 2,0 2,5 2,0 2,0 2,0 2,5 2,0 1,5 1,5 2,.0 2,5 2,5 Sălaj 1,5 Marmarosz Ardżesz Botoszany Sybin Satu Mare 1,5 2,0 2,5 1,5 1,5 Marmarosz 2,0 Dymbowica Gałacz 2,0 2,0 Gorj 2,0 Jassy Gorj 2,5 2,0 Lp. 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 36 Miejscowość/ miasto Târgu Lăpuş TARGU MURES Targu Ocna Targu Neamt Targu Secuiesc Tarnaveni Techirghiol Tecuci Teiuş Tismana Titu TIMISOARA Toplita Topoloveni Turceni Turnu Magurele TULCZA Turda Tusnad Tandarei Okręg Marmarosz sk [kN/m2] 2,0 Marusza 1,5 Bacău Neamţ Covasna Marusza Konstanca Gałacz Alba Gorj Dymbowica Temesz Harghita Ardżesz Gorj Teleorman Tulcza Kluż Harghita Jałomica 2,0 2,0 2,0 1,5 1,5 2,5 1,5 2,0 2,0 1,5 2,0 2,0 2,0 2,5 2,5 1,5 2,0 2,5 2,0 Ticleni Gorj Ulmeni Ungheni Uricani Urlaţi Urziceni Valea lui Mihai VASLUI Vascau Vatra Dornei Valenii de Munte Vanju Mare Vicovu de Sus Victoria Videle Viseu de Sus Vlahita Voluntari Vulcani ZALAU Zarnesti Zimnicea Zlatna Marmarosz Marusza Gorj Prahova Jałomica Bihor Vaslui Bihor Suczawa 1,5 1,5 2,0 2,0 2,0 1,5 2,0 1,5 2,0 Prahova 2,0 Mehedinţi Suczawa Braszów Teleorman Marmarosz Harghita Ilfov Hunedoara Sălaj Braszów Teleorman Alba 2,0 2,5 1,5 2,0 2,0 2,0 2,0 2,0 1,5 2,0 2,5 1,5 Załącznik B (normatywny) – Średni okres powrotu dla obciążeń śniegiem gruntu 1) Wartość charakterystyczną obciążenia śniegiem gruntu sk, wyznacza się w oparciu o roczne prawdopodobieństwo jej przekroczenia wynoszące 2 % (roczne prawdopodobieństwo nieprzekroczenia wynosi 98 %) lub równoważnie definiuje się za pomocą średniego okresu powrotu MRI wynoszącego 50 lat. 2) Zależność między średnim okresem powrotu MRI=N lat a rocznym prawdopodobieństwem nieprzekroczenia, p, wyraża się wzorem: N = 1/(1-p). Współzależność między MRI a p dla powszechnie występujących wartości podano tabeli B.1. Tabela B.1 MRI p Średni okres powrotu Roczne w latach prawdopodobieństwo nieprzekroczenia 50 0, 98 75 0,9867 100 0,99 3) Dla danej lokalizacji wartość charakterystyczna obciążenia śniegiem (z rocznym prawdopodobieństwem nieprzekroczenia p = 0,98) w ramach rozkładu zdarzeń ekstremalnych Gumbela wynosi: s m 1 2 ,593 V k 1 1 (B.1) Gdzie m1 i V1 są odpowiednio wartością średnią i współczynnikiem zmienności rocznych maksymalnych wartości obciążenia śniegiem gruntu w danej lokalizacji. 4) Na ogół współczynnik zmienności rocznych maksymalnych wartości obciążenia śniegiem gruntu w Rumuni przyjmuje wartości w granicach 0,35 – 1,0. 5) Wartości obciążenia śniegiem gruntu z prawdopodobieństwem nieprzekroczenia p innym niż 0,98 wylicza się na podstawie rozkładu zdarzeń ekstremalnych Gumbela przy użyciu wzoru: ln( ln p ) 1 0,45 V 1 1 , 282 s s p k 1 2,593 V 1 (B.2) gdzie sk jest charakterystyczną wartością obciążenia śniegiem gruntu (kN/m2) z rocznym prawdopodobieństwem nieprzekroczenia p = 0,98 (średni okres powrotu MRI wynoszący 50 lat); sp jest wartością obciążenia śniegiem gruntu z rocznym prawdopodobieństwem nieprzekroczenia p; V1 jest współczynnikiem zmienności rocznych maksymalnych wartości obciążenia śniegiem gruntu. Załącznik C (informacyjny) – Ciężar objętościowy śniegu 1) Ciężar objętościowy śniegu zmienia się z czasem. Zwykle rośnie wraz z czasem zalegania (wiekiem) pokrywy śnieżnej i zależy od położenia geograficznego, klimatu i wysokości nad poziomem morza danej lokalizacji. 2) Można stosować orientacyjne wartości ciężaru objętościowego śniegu na gruncie podane w tabeli C.1 z wyjątkiem sytuacji, dla których wartości ciężaru objętościowego śniegu podano w rozdziałach 1 – 7. Tabela C.1 — Średni ciężar objętościowy śniegu Rodzaj śniegu Świeży Osiadły (kilka godzin lub dni po opadach) Stary (kilka tygodni lub miesięcy po opadach) Mokry Ciężar objętościowy śniegu [kN/m3] 1,0 2,0 2,5 do 3,5 4,0