Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. SYMBOL NEWTONA PERMUTACJE SILNIA Dla n>1 symbol n! (czyt: n silnia) oznacza iloczyn kolejnych liczb naturalnych od 1 do n. n!=1·2·3·4·……·n Przyjmujemy, że: 0!=1 1!=1 2!=2 3!=1·2·3=6 4!=1·2·3·4=24 5!=1·2·3·4·5=120 6!=1·2·3·4·5·6=720 7!=1·2·3·4·5·6·7=5040 8!=1·2·3·4·5·6·7·8=40320 9!=1·2·3·4·5·6·7·8·9=362880 10!=1·2·3·4·5·6·7·8·9·10=3628800 4!=1·2·3·4=24 4!=3! ·4=24 5!=1·2·3·4·5=120 5!=3!·4·5=120 5!=4!·5=120 6!=5!·6=720 6!=4!·5·6=720 6!=3!·4·5·6=720 8!=4!·5·6·7·8=40320 8!=5!·6·7·8=40320 8!=6!·7·8=40320 8!=7!·8=40320 PRZYKŁADY: SYMBOL NEWTONA Jeżeli k≤n to wyrażenie (czytamy: n nad k) nazywamy symbolem Newtona. PRZYKŁADY: PERMUTACJE Permutacją n-elementową zbioru n-elementowego nazywamy każdy n-wyrazowy ciąg utworzony ze wszystkich elementów tego zbioru. Permutacje n-elementowe oznaczamy: Pn Pn=n! Ćw.1. Na ile sposobów można ustawić 6 osób w kolejce? P6=6!=1·2·3·4·5·6=720 Odp.: Sześć osób można ustawić na 720 sposoby. Ćw.2. Na ile sposobów można ustawić liczby: 1,2,3,4, aby stworzyć liczby czterocyfrowe? P4=4!=1·2·3·4=24 Odp.: Można utworzyć 24 liczby czterocyfrowe. Ćw.3. W gonitwie bierze udział 11 koni. Ile jest wyników zakończenia gonitwy? (zakładamy, że każdy koń dobiegnie do mety i żadne dwa nie przebiegną razem). P11=11!=1·2·3·4·5·6·7·8·9·10·11= 39916800 Odp.: Jest 39916800 wyników zakończenia gonitwy. Ćw.4. Na ile sposobów może usiąść 5 osób na ławce tak, aby KASIA i BASIA będące w tej grupie siedziały obok siebie: a) w dowolnej kolejności b) w kolejności BASIA-KASIA Ad.a) Pięć osób może usiąść na ławce w kolejności: K _ _ _ B K _ _ _ B K _ _ _ B K _ _ _ B Kasia i Basia mogą się między sobą zmieniać na 2! sposoby; pozostałe 3 osoby zmienią się na 3! sposoby. Schemat obok przedstawia 4 możliwe ustawienia 5 osób. 4·2! ·3!=4·2·6=48 Ad.b) Pięć osób może usiąść na ławce w kolejności: B _ _ _ K B _ _ _ K B _ _ _ K B _ _ _ K Basia i Kasia nie mogą się zmieniać między sobą, pozostałe 3 osoby zmienią się na 3! sposoby. Schemat obok przedstawia 4 możliwe ustawienia 5 osób. 4·3!=4·6=24 Odp.: Pięć osób może usiąść na 48 w pierwszym i 24 sposoby w drugim przypadku. Ćw.5. Cyfry 5,6,7,8 ustawiamy w ciąg. Oblicz ilość możliwych ustawień cyfr w liczbie jeżeli: a) liczby stoją na dowolnym miejscu P4=4!=1·2·3·4=24 b) na pierwszym miejscu stoi cyfra 8 P3=3!=1·2·3=6 c) na pierwszym miejscu stoi cyfra 6, a na ostatnim cyfra 5 P2=2!=2 d) na początku są liczby parzyste 2!·2!=4 Ćw.6. Ile można utworzyć liczb pięciocyfrowych z cyfr 2,3,4,5,6 w których otrzymana liczba jest: a) dowolna pięciocyfrowa P5=5!=1·2·3·4·5=120 b) parzysta (na miejscu ostatnim musi stać cyfra 2 lub 4 lub 6) 3·4!=3·24=72 c) nieparzysta (na miejscu ostatnim musi stać cyfra 3 lub 5) 2·4!=2·24=48 d) podzielna przez 5 (na miejscu ostatnim musi stać cyfra 5) P4=4!=1·2·3·4=24