Usługi internetowe 1 Tematyka wykładu • Jaka jest geneza Internetu? • Z jakich usług można korzystać w Internecie? • Jak działają usługi internetowe? • Jak są katalogowane zasoby Internetu? • Jakich skutecznie szukać informacji? 2 Co to jest Internet? • Internet jest siecią rozległą – składa się z wielu połączonych samodzielnej administrowanych sieci komputerowych. Dane między sieciami lokalnymi są przesyłane za pomocą szybkiej sieci szkieletowej. 3 Architektura „klient - serwer” • Serwer to komputer, który udostępnia innym komputerom w sieci swoje zasoby (np. rozkład jazdy pociągów z którego korzystają użytkownicy komputerów). • Klient to komputer, który korzysta z zasobów serwerów na przykład komputer domowy, który łączy się poprzez sieć z serwisami informacyjnymi. 4 Geneza Internetu • RAND Corporation - badania nad możliwościami dowodzenia i łączności w warunkach wojny nuklearnej. • Powstanie ARPA-net • Pakietowy system przesyłania danych • Równorzędne traktowanie komputerów w sieci • W 1969 roku połączono siecią cztery amerykańskie centra akademickie 5 Rozwój Internetu • W 1991 roku do Internetu przyłączonych było ponad 5000 sieci. Grupowały one około 700 tysięcy komputerów. Korzystało z nich około 4 mln użytkowników. Dziesięć lat później dostęp do sieci miało już ponad 300 mld ludzi. • Obecnie - możliwość dostępu do informacji z dowolnego miejsca – WAP • mobilny Internet za pomocą urządzeń typu PDA i MDA 6 Urządzenia MDA • • • • • • możliwość wgrania dodatkowych aplikacji • waga poniżej 200 gramów • wyświetlacz TFT (ang. Thin Film Transistor) • kilka gier • kalendarz • Zdalna łączność z bazami danych • • • edycja plików tekstowych (edytor Pocket Word), edycja arkuszy kalkulacyjnych (MS Excel), dostęp do poczty elektronicznej (MS Outlook), przeglądanie stron WWW (Internet Explorer), bezprzewodową łączność z drukarką, robienie i przeglądanie zdjęć z automatyczną kontrolą naświetlania, rejestrowanie i odtwarzanie plików dźwiękowych i wiedeo, łączność bezprzewodową (bluetooth, WLAN) 7 Usługi Internetu • • • • • • • • • WWW, poczta elektroniczna, grupy dyskusyjne, , IRC, FTP, komunikatory, P2P, Telnet, bankowość i handel elektroniczny, wideokonferencje. 8 www • WWW, (ang, World Wide Web), to powszechnie wykorzystywany przez użytkowników komputerów system powiązanych ze sobą informacji udostępnianych w Internecie jako tzw. strony, zawierających dane w postaci hipertekstu, a także hipermediów. 9 Odsyłacze hipertekstowe • Na stronach WWW znajdują się odnośniki do innych stron określane jako odsyłacze, hiperłącza, hiperlinki, linki. Przykład: <a href=”cwiczenia.html”>Ćwiczenia komputerowe</a> <a href="#cwicz">Ćwiczenia relaksujące</a> . . . <a name="cwicz">Opis ćwiczeń relaksujących</a> 10 Poczta elektroniczna • należy do najstarszych internetowych. Polega na przesyłaniu między użytkownikom sieci informacji (listów) w postaci elektronicznej. Do listów elektronicznych można dołączać pliki zawierające teksty, programy, zdjęcia, muzykę, a nawet krótkie filmy. • jest podstawą do realizacji innych usług 11 Grupy dyskusyjne • internetowy odpowiednik tablicy ogłoszeń – e-mailowe listy dyskusyjne – grupy funkcjonujące w hierarchii Usenetu – grupy dyskusyjne dostępne przez strony WWW - które są często zwane też forami dyskusyjnymi – intranetowe grupy dyskusyjne - dostępne tylko w ramach sieci lokalnej danej instytucji lub firmy. 12 Listy dyskusyjne • Usługa ta umożliwia wysyłanie poczty elektronicznej do grupy osób zainteresowanych danym zagadnieniem. Nadawca nie wie, kto przeczyta jego list. Informacja przesłana do serwera grupy dyskusyjnej staje się ogólnie dostępna. • Przykłądowy adres listy dyskusyjnej: pl.rec.turystyka.tramping • Dokładny opis jak zapisać się do grupy dyskusyjnej można znaleść pod adresem: http://www.projekt.gammanet.pl/book/naukom/strony/1/i/2 07.html 13 Usenet • to ogólnoświatowy system grup dyskusyjnych, z którego można korzystać przez Internet. Składa się on z tysięcy grup tematycznych • Wiadomości użytkownicy wysyłają do serwerów Usenetu • Wiadomości są przechowywane na serwerach i osoby zainteresowane muszą je ściągnąć z serwera za pomocą odpowiedniego programu 14 Grupy dyskusyjne na stronach www • Inaczej zwane „fora dyskusyjne” • Przykład: grupy dyskusyjne Google • Możliwość przeszukiwania według kategorii lub z pomocą słów kluczowych 15 IRC Internet Relay Chat – internetowe pogaduszki – usługa umożliwiająca rozmowę na bieżąco z kilkoma użytkownikami Internetu jednocześnie. 16 FTP • Usługa umożliwiająca przesyłanie plików poprzez sieć komputerową przy użyciu protokołu FTP (ang. File Transfer Protocol - protokół transmisji plików). • Popularny klient FTP program Windows Commander 17 Komunikatory • Komunikator internetowy (ang. Instant Messenger) jest programem służącym do wymiany informacji przez dwóch aktywnych użytkowników Internetu, którzy wiadomości wpisują z klawiatury. • wbudowane dodatkowe opcje, na przykład możliwość przesyłania plików, prowadzenia rozmów głosowych lub jednoczesnej rozmowy więcej niż dwóch osób. 18 P2P • Programy P2P służą do wymiany plików. Odbywa się ona pomiędzy komputerami użytkowników. Zadaniem serwera centralnego jest indeksowanie udostępnianych zasobów, rejestrowanie użytkowników, realizacja usług dodatkowych (np. czat). • Popularnymi próg P2P są: eMule, Bearshare, LimeWire, DirectConnect. • P2P (ang. Peer to Peer - równoprawny z równoprawnym) – oznacza techniki umożliwiające łączenie komputerów między sobą, zapewniające obydwu stronom ró1)norzędne prawa (w przeciwieństwie do modelu Klient-serwer). 19 Telnet • protokół służący do zdalnej pracy na innych komputerach w sieci. Umożliwia łączenie się i wydawanie poleceń prawie tak samo jak w przypadku bezpośredniego dostępu do klawiatury połączonej z maszyną. 20 Wideokonferencje • Wideokonferencja to połączenie telekomunikacyjne, umożliwiające jednoczesne przekazywanie ruchomego i głosu między użytkownikami znajdującymi się w różnych miejscach. Opcjonalnie stosowane jest również przesyła danych. 21 Usługi porządkowania zasobów sieci globalnej Internet • zbieranie informacji o nowych stronach, • aktualizowanie informacji na temat zasobów już dodanych do bazy danych, • udostępnianie zgromadzonych informacje w użytecznej formie. 22 Poszukiwania metod uporządkowania zasobów Internetu doprowadziły do powstania: • • • • portali, wortali katalogów, wyszukiwarek. 23 http://www.netsprint.pl/serwis/ 24 www.google.pl – zaawansowane wyszukiwanie 25 Podsumowanie • Poszukując informacji, powinniśmy skorzystać z kilku katalogów oraz wyszukiwarek. Stosują one inne zasady oceny stron. Różny jest też czas aktualizacji baz danych. Mimo że wpisujemy identycznie zapytania, uzyskujemy różne odpowiedzi. 26