Gibson JG Hyperthyroidism and myxoedema. J Clin

Prof. zw. dr hab. n. med. Elżbieta Bandurska - Stankiewicz
Katedra Chorób Wewnętrznych
Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych
Wydział Nauk Medycznych
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
*
Netter F. H., Ciszek B. Atlas anatomii człowieka. Angielskie mianownictwo anatomiczne. Wyd.: Edra Urban & Partner 2015.
*
*Dwa biologicznie aktywne hormony:
- tetraiodothyronina (T4; thyroxina),
- triiodothyronina (T3).
Kumar V., Abbas A. K., Aster J. C. Robbins Basic Pathology. Copyright 1971-2013.
*
*Tarczyca produkuje 80 µg T4 i tylko 5 µg T3 na
dobę.
*25 µg T3 na dobę produkowane jest z
obwodowej dejodynacji.
*T3 ma większą około 10 razy aktywność
biologiczną niż T4.
Kumar V., Abbas A. K., Aster J. C. Robbins Basic Pathology. Copyright 1971-2013.
*
*
*
Kumar V., Abbas A. K., Aster J. C. Robbins Basic Pathology. Copyright 1971-2013.
*
Netter F. H., Ciszek B. Atlas anatomii człowieka. Angielskie mianownictwo anatomiczne. Wyd.: Edra Urban & Partner 2015.
*
Historia publikacji dotyczących wpływu HT na serce:
*
Parry Ch. Collections from unpublished papers in the cold
Hill Parry. Dis Heart 1825;2:111-165.
*
Graves R.J. Newly observed affectation of the thyroid gland
in females. Land Med Surg J 1835;7:516-517.
*
Levin S.A., Sturgis C.C. Hyperthyroidism masked as heart
disease. Boston Med Surg J 1924;190:233-237.
*
Gibson J.G. Hyperthyroidism and myxoedema. J Clin Invest
1939;18:59-65.
*
*
Klein I., Danzi S. Thyroid disease and the heart. Circulation. 2007;116(15):1725-35.
*
Oddziaływanie hormonów tarczycy na serce:
*
bezpośrednio
MECHANIZM GENOMOWY
-
wiązanie się FT3 Ze swoistym jądrowym receptorem - stymulacja lub hamowanie ekspresji
genów strukturalnych i enzymatycznych
MECHANIZM POZAGENOMOWY
-
połączenie hormonów tarczycy z białkami zlokalizowanymi w obrębie mitochondriów i błon
komórkowych wpływającymi na aktywność niektórych kinaz, transport jonów, metabolizm
glukozy, procesy proliferacji i angiogenezy
* pośrednio
-
wpływ na mięśniówkę naczyń obwodowych
-
aktywność układu współczulnego
Klein I. Endocrine disorders and cardiovascular disease. In: Zipers D.P., Libby P., Bonow R., Braunwald E., eds. Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of
Cardiovascular Medicine. 7th ed. Philadelphia, Pa W.B. Saunders;2005:2051-2065.
*
Klein I., Danzi S. Thyroid disease and the heart. Circulation. 2007;116(15):1725-35.
*
*
Klein I., Danzi S. Thyroid disease and the heart. Circulation. 2007;116(15):1725-35.
*
Nadczynność tarczycy (łac. Hyperthyreosis, ang.
Hyperthyroidism) to zespół zaburzeń metabolicznych
wynikających z nadmiaru hormonów tarczycy, będącego
najczęściej koncentracją pierwotnego schorzenia gruczołu
tarczowego, rzadziej występującego wtórnie w wyniku
zaburzeń funkcji przysadki.
Pierwotna nadczynność tarczycy
↓TSH
↑ fT3
↑ fT4
Cooper D.S. Hyperthyreidism. Lancet. 2003;362.
*
CHOROBA GRAVESA
↓ TSH
↑ FT4
↑ FT3
Konturek S. "Atlas fizjologii człowieka Nettera", wyd. WM Urban & Partner 2008.
*
WOLE GUZKOWE NADCZYNNE
↓ TSH
↑ FT4
↑ FT3
Konturek S. "Atlas fizjologii człowieka Nettera", wyd. WM Urban & Partner 2008.
*
Jeffrey R. i wsp. Clinical practice guidelines for hypothyroidism in adults. Thyroid. 2012;22(12):1200-1235.
*
*
Czarkowski M., Hilgertner L., Powałowski T. i wsp. Is the Resistance of Large Conduit Arteries Also Decreased in Thyrotoxic Patients with Graves’ Disease?
Thyroid. 2005;15(4):379.
*
*
Czarkowski M., Hilgertner L., Powałowski T. i wsp. Is the Resistance of Large Conduit Arteries Also Decreased in Thyrotoxic Patients with Graves’ Disease?
Thyroid. 2005;15(4):379.
*
*Tachykardia zatokowa
*Nad i komorowe zaburzenia rytmu serca
*Migotanie i trzepotanie przedsionków
Frost L., Vestergaard P., Mosekilde L. Hyperthyroidism and risk of atrial fibrillation or flutter: a population-based study. Arch Intern Med. 2004 Aug 923;164(15):1675-8.
*
*Płeć męska
*Podeszły wiek
*Choroby serca:
- rozstrzeniowa niewydolność serca
- choroby zastawek serca
Frost L., Vestergaard P., Mosekilde L. Hyperthyroidism and risk of atrial fibrillation or flutter: a population-based study. Arch Intern Med. 2004 Aug 923;164(15):1675-8.
*
*↑ Zatokowa tachykardia
*↑ Migotania przedsionków
*↑ Zatorowość
*Nadciśnienie płucne
*Niedomykalność zastawki trójdzielnej
*Objawy prawokomorowej niewydolności serca
*Rozstrzeniowa niewydolność serca może być
pierwszym objawem nadczynności tarczycy
*↑ Chorobowość z powodu zdarzeń naczyniowosercowych
Roffi M., Cattaneo F., Brandle M. Thyrotoxicsis and the cardiovascular system. Minerva Endocrinol 2005 Jun;30(2):47-58..
Ismail H.M. Reversible pulmonary hypertension and isolated right-sided heart failure associated with hyperthyroidism. J Gen Intern Med. 2007 Jan;22(1):148-50.
CH. W. Siu, Ch. Y. Yeung, Ch. P. Lau i wsp. Incidence, clinical characteristics and outcome of congestive heart failure as the initial presentation in patients with
primary hyperthyroidism. Heart. 2007;93(4):483–487.
*
Materiał własny
*
*
Materiał własny.
*
* Definicja oparta WYŁĄCZNIE o wyniki badań
laboratoryjnych.
* Występuje u 3,2% populacji
* Rośnie wraz z wiekiem
↓TSH
N fT3
N fT4
Surks M.I., Ortiz E., Daniels G.H. i wsp. Subclinical thyroid disease: scientific review and guidelines for diagnosis and management. JAMA 2004; 291, 2: 228–238.
*
Sawin CT et al. New England Journal of Medicine, 1994; 331(19): 1249-1252
*
*
Auer J., Scheibner P., Mische T. i wsp. Subclinical hyperthyroidism as a risk factor for atrial fibrillation. Am Heart J 2001;142:838-42..
*
*
* Niskie stężenie TSH zwiększa pięciokrotnie ryzyko migotania
przedsionków.
* Nie znaleziono zależności pomiędzy subkliniczną a pełnoobjawową
nadczynnością tarczycy.
Auer J., Scheibner P., Mische T. i wsp. Subclinical hyperthyroidism as a risk factor for atrial fibrillation. Am Heart J 2001;142:838-42.
*
*
* Niskie stężenie TSH u osób w wieku 60 lat lub starszych jest
związane ze wzrostem śmiertelności z powodu wszystkich przyczyn
i chorób sercowo-naczyniowych.
Parle J. V., Maisonneuve P., Sheppard M. C. i wsp. Prediction of all-cause and cardiovascular mortality in elderly people from one low serum thyrotropin
result: a 10-year cohort study. The Lancet. 2001;(358):863.
*
*
Parle J. V., Maisonneuve P., Sheppard M. C. i wsp. Prediction of all-cause and cardiovascular mortality in elderly people from one low serum thyrotropin
result: a 10-year cohort study. The Lancet. 2001;(358):864.
*
*
Netter F. H. The ciba colletion of medical illustrations. Heart. Printing 1969-1992.
*
OBJAWY KLINICZNE
Tachykardia spoczynkowa
ZMIANY
HEMODYNAMICZNE
Niemiarowość rytmu serca
Wzrost frakcji
wyrzutowej
Wzrost amplitudy tętna
Wzrost kurczliwości
mięśnia sercowego
Przesunięte i wzmożone
uderzenie koniuszkowe
Szmer skurczowy nad
koniuszkiem
Wzrost funkcji
skurczowej i
rozkurczowej mięśnia
sercowego
Głośny pierwszy ton serca
Rzadko wzrost
ciśnienia skurczowego
Możliwy trzeci ton serca
Wzrost objętości krwi
krążącej
Obrzęki kończyn dolnych
Zmniejszenie oporu
tętnic obwodowych
Inne objawy: duszność
pochodzenia sercowego,
ból w klatce piersiowej,
męczliwość
ZMIANY W EKG
ZMIANY W ECHO
Skrócenie odstępu QT
Cechy przyrostu mięśnia
sercowego
Skrócenie odstępu PR
Niespecyficzne zmiany
odcinka ST
Tachykardia zatokowa
Nad i komorowe
zaburzenia rytmu
serca
Migotanie
przedsionków
Skrócenie czasu skurczu
Wypadanie płatka
zastawki mitralnej
Niedomykalność
zastawki mitralnej
Cechy niewydolności
rozkurczowej mięśnia
sercowego
Cechy niewydolności
skurczowej mięśnia
sercowego
Wzrost oporu żylnego
Opracowanie własne
*
Niedoczynność tarczycy (łac. Hyperthyreosis, ang.
Hyperthyroidism) to zespół zaburzeń metabolicznych
wynikających z niedoboru hormonów tarczycy, będącego
najczęściej koncentracją pierwotnego schorzenia gruczołu
tarczowego, rzadziej występującego wtórnie w wyniku
zaburzeń funkcji przysadki.
Pierwotna jawna niedoczynność tarczycy
↑TSH
↓ fT3
↓ fT4
Cooper D.S. Hypothyreoidism. Lancet. 2003;362.
*
↑ TSH
↓ FT4
↓ FT3
Konturek S. "Atlas fizjologii człowieka Nettera", wyd. WM Urban & Partner 2008.
*
Jeffrey R. i wsp. Clinical practice guidelines for hypothyroidism in adults. Thyroid. 2012;22(12):1200-1235.
*
Ciężka postać:
* niski wskaźnik sercowy,
* zmniejszona objętość naczyniowa,
* zwiększony opór naczyniowy układowy,
* zmniejszenie całkowitej objętości i przepływu nerkowego
krwi (przy zachowanym prawidłowym wydalaniu sodu),
*
hiponatremia,
*
wysięki z dużą zawartością białka → hipoalbuminemia.
Jeffrey R. i wsp. Clinical practice guidelines for hypothyroidism in adults. Thyroid. 2012;22(12):1200-1235.
*
Powikłania niedoczynności tarczycy w układzie
sercowo-naczyniowym:
* niewydolność serca (szczególnie u starszych osób),
*
zaostrzenie istniejącej już choroby (choroba
wieńcowa/miażdżyca uogólniona),
* incydenty zakrzepowo – zatorowe.
Jeffrey R. i wsp. Clinical practice guidelines for hypothyroidism in adults. Thyroid. 2012;22(12):1200-1235.
*
*
Netter F. H. The ciba colletion of medical illustrations. Heart. Printing 1969-1992.
*
*HR, PQ,
bloki A-V I, II i III stopnia, zaburzenia
przewodzenia śródkomorowego (QRS)
*QRS, P, T, „obraz tańczącego serca”
*Q-T, spłaszczenie i wydłużenie załamków T
częstoskurcze typu torsade de pointes, VT
Starczewska M.E., Pierścińska M.M. Repetytorium z EKG cz3. Wyd. Via Medica. Gdańsk 2008
*
Starczewska M.E., Pierścińska M.M. Repetytorium z EKG cz3. Wyd. Via Medica. Gdańsk 2008
*
Starczewska M.E., Pierścińska M.M. Repetytorium z EKG cz3. Wyd. Via Medica. Gdańsk 2008
*
* Definicja oparta WYŁĄCZNIE o wyniki badań laboratoryjnych.
* Występuje u 6-8% kobiet i 3% mężczyzn
* Po 60 r.ż. u 10% populacji, niezależnie od płci
Łącznie nawet 4-10% populacji ogólnej, a wraz z wiekiem
rośnie do 7-26%!
Bastenie P.A. et al. Lancet 1971 Jan 30;1(7692):203-4.
*
*
*
*
*
Netter F. H. The ciba colletion of medical illustrations. Heart. Printing 1969-1992.
*
OBJAWY KLINICZNE
Bradykardia
Spadek amplitudy tętna
Ciche tony serca
Nadciśnienie tętnicze
skurczowe
Nadciśnienie tętnicze
rozkurczowe
Duszność wysiłkowa
i często duszność
spoczynkowa
Obrzęki całego ciała
ZMIANY
HEMODYNAMICZNE
Spadek kurczliwości
mięśnia sercowego
Spadek objętości
wyrzutowej
Spadek pojemności
minutowej
Spadek objętości krwi
krążącej
ZMIANY W EKG
ZMIANY W ECHO
Wydłużenie odstępu
QT
Przerost mięśnia
sercowego
Poszerzenie zespołu
QRS
Zaburzenie kurczliwości
mięśnia sercowego
Niespecyficzne zmiany
odcinka ST
Wydłużenie czasu
skurczu
Odwrócony załamek T
Cechy niewydolności
rozkurczowej mięśnia
sercowego
Zaburzenia
przewodzenia – blok
AV od I° do III°
Częstoskurcz
komorowy typu
torsade de pointes
Cechy niewydolności
skurczowej mięśnia
sercowego
Obniżona frakcja
wyrzutowa serca
Płyn w jamie osierdzia
Opracowanie własne
*
Cappola A.R. i wsp. JAMA 2006;295:1033–1041 .
*
Zaburzenia czynności tarczycy występują
u około 5% populacji, częściej wśród kobiet
i u osób starszych.
*
Manifestacje kardiologiczne wynikają
z nadmiaru lub niedoboru hormonów tarczycy
mających wpływ na serce (zdrowe lub chore).
*
Nieprawidłowości te mogą być w większości
przypadków odwracalne, jeżeli są odpowiednio
wcześnie rozpoznane i leczone.