Opinia

Opinia
Mazowieckiej Izby Rolniczej do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w
sprawie zwalczania i zapobiegania rozprzestrzeniania się stonki kukurydzianej
Rozporządzenie w całości jest nie poprawne pod względem merytorycznym i jest w
sprzeczności z wieloma zasadami. Najważniejszym celem tego tematu jest znaczenie
gospodarcze i ekonomiczne. Wielokrotnie zwracaliśmy na to uwagę jako Mazowiecka Izba
Rolnicza ale jak widać nasze uwagi poszły w przeciwną stronę. Po co tyle naszego wysiłku w
promowanie uprawy tej rośliny w naszym kraju jako rośliny przyszłości, która ma olbrzymie
znaczenie jako roślina paszowa ( na ziarno i kiszonkę), jako warzywo ( kukurydza cukrowa i
pop-corn) oraz jako roślina ozdobna – kolba.
W & 1 nakazy i zakazy nie są dobrą metodą w podejściu do tak poważnego tematu, tym
bardziej że jesteśmy w gospodarce rynkowej. Jeśli chodzi o monitorowanie jest wskazane i
prowadzone przez właściwe służby, natomiast ptk.3 jest już ingerencją w sferę ekonomiczną.
Jeśli chodzi o zakres zarejestrowanych i dopuszczonych do stosowania środków chemicznych
jest to znikomy procent na tle Unii Europejskiej. O tym problemie i zagrożeniu mówiliśmy na
szkoleniach dla rolników z zakresu uprawy kukurydzy już 6-7 lat temu, lecz przez ten okres
odpowiednie służby powołane do takich celów nie zrobiły nic. Powinna nastąpić rejestracja
nowych bezpiecznych i tanich środków chemicznych do zwalczania nie tylko chrząszczy, ale
również larw, które w naszym przekonaniu o wiele łatwiej zwalczyć wprowadzając łącznie z
siewem nasion kukurydzy środki zapobiegające rozprzestrzenianiu się stonki.
Larwa w glebie może przemieszczać się maksymalnie do 60-65 cm, jeśli nie napotka
żywiciela – korzeni kukurydzy to ginie, a jeśli wejdzie w strefę korzeni, które są
zabezpieczone chemicznie, również nie następuje żerowanie larw, które giną, a przez to nie
ma chrząszczy, ta metoda jest o wiele tańsza i prostsza w zastosowaniu.
Ze względu na fakt, że ilość środków owadobójczych, zalecanych do zwalczania stonki
kukurydzianej jest bardzo mała, należałoby skorzystać z doświadczeń krajów, które borykają
się z tym problemem od kilku lat (np. Węgry), jak również wykorzystać możliwość rejestracji
środków na podstawie rejestracji z innych krajów. Pozwoliłoby to na szybsze wdrożenie do
praktyki rolniczej skutecznego narzędzia do zwalczania stonki bez konieczności
przeprowadzania długotrwałej procedury rejestracyjnej w Polsce (obecnie proces rejestracji
trwa 5 lat). Podobnie, można wykorzystać fakt stosowania środków w innych krajach do
wydawania czasowych zezwoleń dla takich środków.
&2 ptk2 podpunkt a) jest nakazem drogim, bardzo, bardzo trudnym w zastosowaniu gdyż
rośliny mają wówczas 2-3 m wysokości. Jest możliwe zastosowanie tylko dwóch środków
chemicznych jeden dopuszczony czasowo Calipso około 10 lipca 2007, a drugi Karate.
Największym problemem jest to, że trzeba posiadać opryskiwacz tzw. szczudłowiec, który nie
będzie niszczył roślin kukurydzy.
Na uszkodzonych roślinach mogą się rozwijać grzyby z rodzaju fuzarium, które
zawierają mytotoksyny, a to są trucizny i przenoszą się w łańcuchu pokarmowym przez
jaja, mleko, mięso do organizmu człowieka, wywołują choroby rakowe. Szczudłowiec
taki kosztuje obecnie 350-500 tyś zł, jeśli na Mazowszu , w Małopolsce, w Świętokrzyskim
średnia gospodarstwa wynosi 8 lub mniej ha, to kogo stać na takie urządzenie?
Alternatywą mogłyby być zabiegi agrolotnicze, niemniej ze względu na ich wysoką cenę oraz
ponownie, ze względu na rozdrobnienie gospodarstw również nie jest rozwiązaniem
problemu. Dodatkowo, prawodawstwo Unii Europejskiej zmierza do zakazu stosowania
środków ochrony roślin przez zabiegi agrolotnicze.
&2 ptk2 podpunkt b) zapis ten jest już mało skutecznym, gdyż jak wiadomo larwy wylęgają
się od maja do końca sierpnia, więc siew po pierwszym lipca jest również nie skutecznym.
Nasiona kwalifikowane kukurydzy nie są tanie, a więc ich powszechne stosowanie do
poplonów jest marnotrawstwem i ekonomicznie nieuzasadnione.
1
&2 ptk2 podpunkt b) ust 2 jest mowa o monokulturze jak również nakazach, a trzeba
pamiętać, że wielu rolników w kraju tę metodę stosuje i stosować musi, gdyż realizując
wniosek w ramach inwestycji w gospodarstwie w biznesplanie rolnik zobowiązał się do
pięcioletniego planu i jego realizacji, zostawiając weksel do wysokości zwrotu wynikającego
z wniosku realizowanego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, pytanie
jest bardzo proste, kto poniesie konsekwencje finansowe z tego powodu? Inne przypadki to
gospodarstwa mleczne, które posiadają 25-30% użytków zielonych na pozostałej części pól
sieją kukurydzę na kiszonkę. Mając limity mleka, kredyty na budynki inwentarskie
spełniające normy unijne, zakup wsadu 200-300 krów czy jałówek na kredyt, – kto poniesie
odpowiedzialność za zamknięcie takich obór, czy o to nam chodzi?
& 5 jest nieczytelny i mało zrozumiały. Mówi się o strefie porażenia 1 km i strefie
bezpieczeństwa 5 km. Z biologii tego owada wynika, że chrząszcz – owad dorosły może
przemieszczać się rocznie od 50 do 100 km a w skrajnych przypadkach nawet dużo więcej,
dlatego uważam, że lepszą, skuteczniejszą, prostszą, a przede wszystkim tańszą metodą jest
zwalczania larw.
Dużym zagrożeniem dla rozprzestrzenianiu się stonki kukurydzianej jest import ziarna
kukurydzy z krajów takich jak Węgry, Rumunia w 100% powierzchni zasiedlonych przez
stonkę, a także Czech, Słowacji, a tego elementu w ogóle nie bierzemy pod uwagę. Natomiast
przeszkadza nam przemieszczanie kukurydzy między strefami. W naszym kraju wiele
gospodarstw bardzo rozdrobnionych położonych w dwóch a nawet trzech powiatach, co może
mieć kolosalny wpływ na organizację jak i finanse w tym gospodarstwie.
Jednym ze skutecznych sposobów w ograniczeniu i rozprzestrzenianiu się stonki
kukurydzianej jest dopuszczenie biotechnologii, produkcji czystej, wolnej od mytotoksyn,
pozostawiającej pożyteczne owady jak biedronki pajęczaki czy złotooki- owady, które
zwalczają np. mszyce, poprzez tą technologię zużywany mniej środków chemicznych, które
mogą powodować skarżenie wód i gleby, a przede wszystkim są środkami totalnymi
niszczącymi też i pożyteczne owady. Hiszpania, a ostatnio po wejściu do UE- Rumunia to
liderzy w upowszechnianiu i wdrażaniu tej technologii na dużą skalę, natomiast pozostałe
kraje UE poza naszym wprowadzają tę technologię. Nawet Rosja wprowadza tę technologię
na szeroką skalę.
Reasumując - oceniając skutki regulacji w pkt 2 wejście w życie projektowanego
rozporządzenia będzie miało bardzo poważny skutek finansowy przełożony na producentów –
rolników, choć w podobnej sytuacji we Włoszech farmerzy otrzymywali pomoc finansową z
budżetu państwa. Kukurydza ma olbrzymi wpływ na rozwój sektora biopaliw, gdzie mamy
obowiązek dodawania biokomponentów do paliw, czego nie robimy na odpowiednim
poziomie mimo takiego obowiązku nałożonego przez UE.
pkt 3 wejście w życie projektowanego rozporządzenia będzie miało bardzo poważny wpływ
na rynek pracy. Rolnicy mogą bankrutować i stawać się bezrobotnymi. Natomiast
ograniczanie produkcji biopaliw ogranicza powstawanie nowych miejsc pracy.
pkt 4 wejście w życie projektowanego rozporządzenia będzie miało bardzo poważny wpływ
na konkurencyjność, ograniczanie produkcji kukurydzy w kraju będzie powodowało
zwiększony import, pogorszy to warunki ekonomiczne polskich producentów.
pkt 5 wejście w życie projektowanego rozporządzenia będzie miało bardzo poważny wpływ
na rozwój regionalny, powstawanie grup producenckich, rozwój i powstawanie mieszalni
pasz, powstawanie suszarni, ograniczy popyt na maszyny i urządzenia do technologii uprawy
kukurydzy na ziarno i kiszonkę.
Przygotował i materiały zebrał
Tadeusz Szymańczak
2
Załącznik
Lista środków ochrony roślin do zwalczaniu stonki kukurydzianej na Węgrzech, Czechach i
USA
Product
Active ingredient
Rate
kg, litre/ha
Aerial
applic.
Remark
Karate Zeon 5
CS*
lambda-cyhalothrin
0,25–0,30
+
Moderately dangerous to honeybees
Karate 2,5 WG
lambda-cyhalothrin
0,5
+
Moderately dangerous to honeybees
Sumi-Alfa 5 C*
esfen-valerate
0,4–0,5
+
Moderately dangerous to honeybees
Sumi-Guard
alpha-cypermethrin
0,15
+
Moderately dangerous to honeybees
Lemagard
100 EC
alpha-cypermethrin
0,15
+
Moderately dangerous to honeybees
Fury 10 EC
zeta-cypermethrin
0,2
+
Moderately dangerous to honeybees
Bancol 50 WP
bensultap
1,0
+
Non Annex I listed
Mospilan 20 SP
acetamiprid
0,15
+
Not dangerous to honeybees
Diabro CS
chlorpyrifos
1,5–2,0
–
Very dangerous to honeybees!
Diabro CS
+ Invite EC*
chlorpyrifos +
cucurbitacin
0,15
+ 0,85
+
If used with 0,15 l/ha Diabro CS,
not dangerous to honeybees
Danadim 40 EC
dimethoate
2,0
+
Very dangerous to honeybees!
Insektycydy do zwalczania D. virgifera - Czechy
Substancja aktywna
Nazwa handlowa
Thiamethoxam
Cruiser 350 FS
Chlorpyrifos
Dursban 10 G
Carbosulfan
Marshal 25 EC
Lambda-cyhalotrin
Karate Zeon 5 CS
Alpha-cypermethrin
Fastac 10 EC
Deltamethrin
Decis 50 EW
Decis 15 EW
Decis Flow 2,5
3
Wybrane insektycydy do zwalczania D. virgifera w USA
Substancja aktywna
Nazwa handlowa
Tefluthrin
Force
Chlorpyrifos
Lorsban,
Nufos
Tebrpirmphos + cyfluthrin
Aztec
Fipronil
Regent
Terbufos
Counter
Parathion
Penncap-M
Bifenthrin
Capture
Carbofuran
Furadan
Permethrin
Pounce
Lamda-Cyhaolthrin
Warrior
Clothianidin
Poncho
Inne
Gaucho
Prescribe
Cruiser
4