Druga część Warsztatów przebiegać będzie na terenach Chin
advertisement
Warsztaty Geograficzne „Chiny 2015” „W kolebce cywilizacji – od pustyń do tropików” 5-20.09.2015 PROGRAM W pierwszej części Warsztatów poznamy chińskie pustynie z przepięknymi formami rzeźby eolicznej występującymi zarówno w północno-zachodniej części kraju, na pustyniach Gobi i Takla Makan (najwyższe na świecie wydmy), jak i w obrębie chińskiej prowincji lessowej (lessy o największej na świecie miąższości). Formy te od ponad 2000 lat towarzyszyły kupcom podążającym Jedwabnym Szlakiem z Chin na Zachód kontynentu. Położone wzdłuż Jedwabnego Szlaku oazy stały się głównymi miejscami schronienia, co pozwoliło na ich rozkwit gospodarczy i kulturowy. Do dziś skrywają one, dzięki pustynnemu klimatowi, jedne z największych skarbów Azji – m.in. najstarsze na terenie cesarstwa (IV w. n.e.), odkryte dopiero w 1900r., świątynie buddyjskie Mogao. Od zawsze rozwój regionu uzależniony był od pustynnienia i rozprzestrzeniania się pól wydmowych. W dostosowaniu się człowieka do takich warunków środowiskowych pomagały skomplikowane systemy irygacyjne doprowadzające wodę nawet z Wyżyny Tybetańskiej. W górach położonych na południe od Jedwabnego Szlaku zobaczymy formy związane z działalnością lodowców funkcjonujących w skrajnie suchym wysokogórskim klimacie. Góry te w niektórych obszarach charakteryzują się niezwykłą zmiennością barw podłoża skalnego, występującą w kilku miejscach na obszarze Chin (Danxia). Geograficzny obraz tej części Państwa Środka dopełni poznanie funkcjonowania Rzeki Żółtej stanowiącej źródło życiodajnej wody dla kilkuset milionów ludzi. Odwiedzenie Klasztoru Labrang, jednego z sześciu najważniejszych klasztorów buddyzmu tybetańskiego, pozwoli na zgłębienie zasad tej religii. Ogromne zróżnicowanie i atrakcyjność tego regionu znamy z opisów stworzonych na podstawie relacji Marco Polo, który (najprawdopodobniej?) przemierzył „nasz” szlak w XIII w. Druga część Warsztatów przebiegać będzie na terenach Chin południowozachodnich. Jest to głównie obszar prowincji Junan, słynący z występowania na ogromnej powierzchni wieżowego krasu tropikalnego, formującego jeden z najbardziej niezwykłych krajobrazów na Ziemi. Tworzą go setki tysięcy ostańcowych form, rozdzielonych poljami i depresjami, przez które spokojnie płyną rzeki, umożliwiające nawadnianie najwyższych na świecie pól ryżowych. Krajobraz ten tworzy specyficzne środowisko interakcji człowieka i natury, a w jego badaniach ujawnia się niezwykła i bardzo zróżnicowana problematyka: geomorfologiczna, krajobrazowa, społeczno-kulturowa, ekologiczna, gospodarcza itp. Obserwować tu możemy nie tylko specyficzny przebieg procesów geomorfologicznych i ich skutków (krasowych, fluwialnych itp.), ale również niezwykłe przejawy determinacji środowiskowej warunków życia i działalności człowieka oraz formy jego oddziaływania na środowisko, zarówno racjonalne, dostosowawcze, jak i te, prowadzące do degradacji środowiska przyrodniczego i zaniku lokalnej kultury. Przemieszczając się pomiędzy dwoma regionami nie sposób nie poznać dwóch najważniejszych chińskich miast – położonego na początku Jedwabnego Szlaku Xian, znanego m.in. z terakotowej armii oraz stolicy Chin – Pekinu, z Zakazanym Miastem i położonym w pobliżu Wielkim Murem. Podstawowe informacje wstępne: Termin: 5.09-20.09.2015 (16 dni). Orientacyjny koszt warsztatów: 11500 zł Termin zgłoszeń: do 30.10.2014 Organizatorzy: Komitet Nauk Geograficznych PAN, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW, Wydział Nauk o Ziemi UŚ, Polskie Towarzystwo Geograficzne – oddział katowicki Problematyka naukowa warsztatów: Less – typy, właściwości i sposób tworzenia się (na przykładzie Wyżyny Lessowej). Działalność rolnicza człowieka na obszarach lessowych – dawne i współczesne uwarunkowania oraz skutki fizycznogeograficzne i społecznoekonomiczne. Funkcjonowanie największych rzek na Ziemi (na przykładzie Rzeki Żółtej) Zanieczyszczenie powietrza – uwarunkowania antropogeniczne i przyrodnicze oraz skutki dla funkcjonowania człowieka (na przykładzie Lanzhou). Wielcy odkrywcy i ich znaczenie we współczesnym nauczaniu geografii (na przykładzie podróży Marco Polo). Dawne i współczesne transkontynentalne ciągi komunikacyjne – (na przykładzie Jedwabnego Szlaku). Pustynnienie – przyczyny regionalne i globalne oraz możliwości przeciwdziałania (na przykładzie oazy Minqin). Morfologia i morfodynamika barchanów (na przykładzie oazy Minqin). Charakterystyka i uwarunkowania rozwoju megawydm (na przykładzie pustyni Badain Jaran) Uwarunkowania rozwoju lodowców w górach wysokich strefy suchej. Morfologia i uwarunkowania rozwoju wydm gwiaździstych (na przykładzie okolic Dunhuangu). Burze pyłowe – cechy, przyczyny powstawania i skutki dla człowieka. Fizycznogeograficzne i społeczno-ekonomiczne uwarunkowania rozwoju oaz położonych wzdłuż Jedwabnego Szlaku. Zmienność i zróżnicowanie środowiska przyrodniczego obszarów pustynnych a wewnętrzne i zewnętrzne migracje ludności. Kras: typy i uwarunkowania rozwoju. Funkcjonowanie człowieka na obszarach krasowych. Znaczenie powierzchniowych i podziemnych form krasowych w rozwoju turystyki. Wpływ człowieka na współczesne funkcjonowanie obszarów o rzeźbie krasowej. Ochrona versus wykorzystanie walorów przyrodniczych i kulturowych w turystyce masowej. Terasy rolne – uwarunkowania rozwoju i współczesne ograniczenia użytkowania. Uwarunkowania społeczno-ekonomiczne i dynamika rozwoju dużych miast w Chinach (na przykładzie Guilinu, Xian i Pekinu). Program: 1 dzień Przelot do Pekinu 2 dzień Przylot do Pekinu, a potem przelot do Xi’an Xi’an (chiń. 西安) – miasto w prowincji Shaanxi uznawane za jedno z najważniejszych historycznie miast Chin. Powstało ponad 3100 lat temu i było stolicą trzynastu dynastii. Najatrakcyjniejszymi obiektami miasta są: Wieże Bębna i Dzwonu, Wielki Meczet wybudowany w VIII wieku, w czasach dynastii Tang, mury miejskie z czasów dynastii Ming. Terakotowa Armia (chiń. 兵马俑) – obiekt wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, położony kilkanaście kilometrów od Xi’an. Kilka tysięcy naturalnej wielkości żołnierzy i koni wykonanych z wypalonej gliny, znajdujących się w grobowcu pierwszego chińskiego cesarza Qin Shi, który zmarł w 210r p.n.e. Terakotowa Armia miała strzec cesarza i pomóc mu odzyskać władzę w życiu pozagrobowym. Obiekt odkryto dopiero w 1974 r., przypadkiem, podczas kopania studni. Nocleg w Xi’an 3 dzień Xi’an- Jingchuan – Pingliang – Dingxi – Lanzhou Wyżyna Lessowa (chiń. 黄土高原) w środkowym biegu Rzeki Żółtej to największy na świecie obszar akumulacji lessu (ok. 430 tys. km²) położony od 1000 m n.p.m. do 2500 m n.p.m. Miąższość pokrywy lessowej dochodzi do 300 m. Źródłem materiału akumulowanego w plejstocenie była pustynia Gobi. Wyżyna rozcięta jest dolinami Żółtej rzeki oraz jej dopływów, a także licznymi, bardzo głębokimi wąwozami. Żyzne gleby i sterasowanie zboczy dolin umożliwiają uprawę pszenicy, prosa, bawełny i kukurydzy. Silna antropopresja, w szczególności zniszczenie lasów, przyczyniła się do znacznego wzrostu tempa erozji gleb, a w konsekwencji do częstych powodzi. Nocleg w Lanzhou 4 dzień Lanzhou – Bingling Si (Zbiornik Liuiaxia) – Xiahe – Lanzhou Lanzhou (chiń. 兰州) – miasto założone w VI w. p.n.e., od 1666 r. stolica prowincji Gansu. Położone w dolinie Rzeki Żółtej na wysokości 1600 m n.p.m., na początku korytarza Hexi oddzielającego pustynie Tenger i Badain Jaran od gór Qilian. Uznawane jest za jedno z ważniejszych miast na Jedwabnym Szlaku (nazywane złotym miastem). Współcześnie miasto dynamicznie się rozwijające (długość obszaru miejskiego przekracza 45 km, 3 mln mieszkańców), ale jeszcze do XIX w. jedyny most przez Rzekę Żółtą był mostem pontonowym. Szybki rozwój przemysłowy miasta położonego w głębokiej dolinie spowodował, że ma ono najbardziej zanieczyszczone powietrze wśród 84 monitorowanych chińskich miast (ponad 150 μg/m3 PM10!!!). Dodatkowo, szczególnie w zimie i na wiosnę, jest ono narażone na burze pyłowe znad pustyni Gobi. Przejazd z Lanzhou nad Zbiornik Liuiaxia na Rzece Żółtej, a następnie statkiem do jaskiń Bingling Si. Rzeka Żółta (chiń. 黄河) ma długość 5464 km i jest drugą co do wielkości rzeką w Chinach. Powierzchnia dorzecza wynosi 752,4 tys. km². Jej nazwa pochodzi od żółtego koloru zawiesiny dostarczanej do rzeki w wyniku silnej erozji obszarów lessowych. W ciągu roku transportuje ona do morza ok. 1,4 mld ton materiału. Średni przepływ u ujścia ocenia się na 2-2,5 tys. m³/s; cechują go jednak duże wahania – od 250 m³/s w okresach suszy do 30 tys. m³/s w czasie powodzi. Zmienny przepływ i duży transport materiału powodował zmiany położenia ujścia rzeki do Morza Żółtego nawet do 1000 km w ciągu ostatnich 2000 lat. Bingling Si (chiń. 炳灵寺, tyb. Groty dziesięciu tysięcy buddyjskich posągów) – są położone w przepięknej scenerii Rzeki Żółtej przecinającej Góry Jishi. W czerwcu 2014r. zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Uznawane są za drugie po grotach Mogao najpiękniejsze groty pod względem artystycznym. Ich tworzenie rozpoczęto w 265 r. w czasie Dynastii Zachodniej Jin. W 183 grotach zachowały się aż 694 kamienne i 82 gliniane posągi buddy, z których najwyższy ma 27 m. Przejazd do Xiahe Xiahe (chiń. 夏河县) – miejscowość położona na wschodniej granicy Wyżyny Tybetańskiej, znana z tybetańskiego klasztoru Labrang. Jest to miejsce, w którym mieszka najwięcej (do 4000) mnichów poza Tybetem. Monastyr został wzniesiony w 1709 r. i od razu stał się ważnym centrum buddyzmu tybetańskiego. Znajduje się w nim ponad 60 000 sutr. Mimo, iż ucierpiał w czasie rewolucji kulturalnej, jest dziś jednym z 6 najważniejszych klasztorów tybetańskich, do którego pielgrzymują mnisi z całego świata. Przejazd do Lanzhou Nocleg w Lanzhou 5 dzień Langzhou – Wuwei – Minqin – Badain Jaran City Przejazd wzdłuż środkowej części Jedwabnego Szlaku korytarzem Hexi, a następnie przez Pustynie Tenger do oazy Minqin. Jedwabny Szlak – system dróg długości 35000 km, z których 5000 km w czerwcu 2014 r. zostało wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. System powstawał od II w. p.n.e do I w. n.e. i funkcjonował aż do XVI w. Rozpoczynał się w Xi’an, łącząc Państwo Środka z Zachodem. Stanowił najważniejszą i najdłuższą arterię komunikacyjną w tamtych czasach. Jedwabny szlak przyczynił się do rozwoju wielu cywilizacji. Umożliwiał wymianę wiedzy, nowych technologii, wierzeń oraz oczywiście wymianę handlową. Kupcy finansowali budowę licznych świątyń i klasztorów położonych na szlaku, które obecnie należą do największych atrakcji Chin. Pustynia Tengger (chiń. 腾格里沙漠) (część pustyni Gobi) – w większości piaszczysta (70%), zajmuje około 40 000 km2 powierzchni. Z uwagi na unimodalny reżim wiatru występują tam głównie wydmy poprzeczne o wysokości nieprzekraczającej 20 m, w tym barchany, wydmy barchanoidalne (w obszarach o większej dostawie materiału) i odwracalne (w części pustyni, w której reżim wiatru jest bimodalny). Nieliczne większe wydmy występują w centralnej części pustyni i nie przekraczają 100 m wysokości. Średnia roczna suma opadów jest dość wysoka (ok. 200 mm), lecz mimo to większość wydm, w związku z przewagą unimodalnego reżimu wiatru, można uznać za mobilne. Minqin (chiń. 民勤县) (Gansu Desert Control Research Institute) – rozległa oaza w dolinie rzeki Shiyanghe, w której dzięki systemom irygacyjnym, zasilanym zarówno z rzeki, jak i z wód podziemnych, na obszarze pustynnym rozwinęło się rolnictwo. Niestety, intensyfikacja upraw w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat spowodowała obniżenie zwierciadła wód gruntowych z 1,5-2,0 m w 1950 r. do około 19 m obecnie, co prowadzi do szybkiego pustynnienia, uzależniając obecność roślinności od systemów irygacyjnych. Brak roślinności sprzyja deflacji materiału, który powoduje m.in. wzrost intensywności i częstotliwości występowania burz pyłowych docierających do północnej części Chin, m.in. nad Lanzhou, Xi’an czy Pekin. Postaramy się przyjrzeć działaniom prowadzonym w Instytucie mającym na celu ograniczenie pustynnienia i jego skutków. Otaczające oazę wydmy, w szczególności izolowane barchany, szybko przemieszczające się w stronę oazy, również stanowią istotny problem dla rolnictwa. Paradoksalnie, wzrost dostawy materiału, powodowany przez obniżenie poziomu wód gruntowych w dolinie rzeki Shiyanghe, zmniejsza szybkość przemieszczania się barchanów, która jest odwrotnie proporcjonalna do ich objętości. Nocleg w Badain Jaran City 6 dzień Badain Jaran City – megawydmy na pustyni Badain Jaran – Zhangye Pustynia Badain Jaran (chiń. 巴丹吉林沙漠) (mon. Pustynia Tajemniczych Jezior) położona w Mongolii wewnętrznej ma powierzchnię 49 000 km2 i, podobnie jak Pustynia Tennger, stanowi część pustyni Gobi. Jest ona również w przewadze piaszczysta, ale z uwagi na bimodalny reżim wiatru oraz warunki hydrogeologiczne wymuszające akumulację materiału, typ wydm jest tam inny. Dominują formy duże i bardzo duże o wysokości względnej nawet do 400 m, co pozwala uznać je za najwyższe na Ziemi. Długość ramion tych wydm dochodzi do kilkunastu kilometrów. Większość wydm stanowią złożone megawydmy poprzeczne (ang. compound transverse megadunes), przez niektórych klasyfikowane również, jako odwracalne (ang. reversing dunes), gdy ich krawędź migruje w 2 kierunkach, zależnie od tego, który z dwóch przeciwstawnych kierunków wiatru dominuje w danym okresie. Specyfiką pustyni jest też występowanie w obszarach deflacyjnych ponad 140 jezior, zarówno z wodą o bardzo dużym (powyżej 330 g/l), jak i małym (poniżej 20 g/l) zasoleniu, z różnorodnymi formami życia, w tym rybami! Zróżnicowany skład chemiczny i liczne algi sprawiają, że jeziora mają różną barwę, silnie kontrastującą z barwą wydm, co dobrze tłumaczy nazwę pustyni. Podsiąk silnie zmineralizowanej wody stabilizuje materiał wydmowy zapobiegając przemieszczaniu się form, co jest główną przyczyną ich ogromnej wielkości. W wyniku okresowo występującej erozji wodnej scementowany materiał tworzący jądro wydm umożliwia powstawanie w ich obrębie wąwozów o pionowych ścianach, a nawet jaskiń! Jeziora są podstawą egzystencji fauny występującej na pustyni, gdyż średnia roczna wielkość opadów nie przekracza tam 50 mm. Kontynentalizm klimatu jest bardzo duży. Temperatura powietrza może wahać się od -30°C do +41°C. Przejazd przez Pustynię Badain Jaran do Zhangye Zhangye (chiń. 张掖) – położone w centralnej części Korytarza Hexi u stóp gór Qilian stanowiło jedną z ważniejszych oaz na Jedwabnym Szlaku (Marco Polo mieszkał tam ponad rok). W Świątyni Dafao znajduje się najdłuższy w Chinach (35 m), wykonany z drewna, posąg leżącego Buddy. Nocleg w Zanghye 7 dzień Zhangye – Geologiczny Park Narodowy Zhangye Danxia – Jiayuguan Geologiczny Park Narodowy Zhangye Danxia (chiń. 张掖丹霞国家地质公园) – nazywany również Zhangye Danxia Geopark jest jednym z kilku obszarów w Chinach, w których walorem przyrodniczym są różnokolorowe formy rzeźby terenu. Położony około 30 km na zachód od miasta zajmuje powierzchnię 510 km2. Kształt zbudowanych z piaskowca form skalnych jest wynikiem erozji wodnej i eolicznej. Formy te są bardzo zróżnicowane pod względem wielkości i kształtu, lecz najważniejszą ich cechą jest różnorodna barwa poszczególnych warstw skalnych nadająca miejscu niepowtarzalny charakter. Chińskie czasopismo National Geography uznało ten geopark za jeden z sześciu najładniejszych w Chinach. Na jego zagospodarowanie tylko w 2014 r. wydano w przeliczeniu około 50 mln zł. Jiayuguan (chiń. 嘉峪关市) – znane jest z najwęższego przesmyku (pot. Gardło Chin) w obrębie Korytarza Hexi. Właśnie w tym miejscu kończy się (zaczyna?) mający ponad 5000 km Wielki Mur Chiński. Widoczne są dobrze zachowane wieże strażnicze oraz fort wybudowany w czasach dynastii Ming (ok. 1372 r.) strzegący kupców podążających Jedwabnym Szlakiem. Fort jest otoczony potrójnym murem oraz fosą. Nocleg w Jiayuguan 8 dzień Jiayuguan – Lodowiec Qiyi – Dunhuang Przejezd przez góry Qilian do lodowca Qiyi Lodowiec Qiyi (chiń. 祁連山七一冰川) – położony na wysokości od 5050 do 4300 m n.p.m. ma długość ok. 3,5 km. Średnica cyrku lodowcowego wynosi ok. 2 km. Góry Qilian z najwyższym szczytem 6346 m n.p.m. składają się z równoleżnikowych pasm oddzielających Wyżynę Tybetańską od Pustyni Gobi. Charakteryzują się dużym kontynentalizmem klimatu, niskimi opadami (poniżej 300 mm/rok) oraz dużymi sezonowymi i dobowymi wahaniami temperatury powietrza. Wysokogórski pustynny i półpustynny klimat sprzyja intensywnemu wietrzeniu termicznemu. Transport materiału zwietrzelinowego w kierunku dna doliny jest dużo większy tam, gdzie nachylenie zboczy zwiększyło się w wyniku egzaracyjnej działalności lodowca. Dla chętnych spacer w kierunku czoła lodowca w celu obserwacji z bliska różnych form polodowcowych powstających w warunkach pustynnego klimatu wysokogórskiego. Przejazd korytarzem Hexi do Dunhuang Nocleg w Dunhuang 9 dzień Duhuang – Park Narodowy Mingsha Shan – Yueyaquan, groty Mogao Dunhuang (chiń. 敦煌) – jedna z głównych oaz na Jedwabnym Szlaku, położona we wschodniej części Pustyni Takla Makan, w której dzięki dobrze rozwiniętym systemom irygacyjnym uprawiana jest bawełna. Znana jest z położonych na jej skraju wydm gwiaździstych oraz grot Mogao. Park Narodowy Mingsha Shan (chiń. 鸣沙山 – Góry Śpiewających Piasków) i Yueyaquan (Jezioro Półksiężyca (chiń. 沙丘) – obszar wydmowy graniczący z oazą Dunhuang, składający się głównie z pojedynczych i złożonych wydm gwiaździstych o wysokości względnej do 350 m i kilkukilometrowej długości ramion głównych. Dzięki tak dużej objętości form oraz wielokierunkowemu reżimowi wiatru, występujące w tym obszarze wydmy można uznać za stabilne. Pozwala to na bezproblemowe współwystępowanie form eolicznych i obszarów uprawnych, jak również funkcjonowanie infrastruktury turystycznej. Dobra regulacja ruchu turystycznego oraz doskonale przemyślana infrastruktura turystyczna umożliwiają szybki rozwój przemysłu turystycznego opartego na walorach związanych z formami rzeźby eolicznej. Duża dynamika transportu materiału piaszczystego pozwala na niemal codzienne zacieranie śladów bytności człowieka, stając się dodatkowym walorem zrównoważonego rozwoju turystyki w obszarach wydmowych. Jezioro Półksiężyca powstałe w misie deflacyjnej stanowi atrakcję turystyczną od kilkuset lat. Groty Mogao (chiń. 莫高窟) – na liście Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Najbogatszy na świecie zespół liczy obecnie 492 groty, należące do najstarszych (IV w.) i najlepiej zachowanych buddyjskich świątyń. Do XIV w. pełniły one rolę najważniejszego ośrodka kulturalnego i religijnego w centralnej Azji. Szczyt jego rozwoju przypadł na okres dynastii Tang, kiedy buddyzm dominował w całym Państwie Środka. Funkcjonowało wówczas ponad 1000 grot. W XIV wieku, na skutek rozwoju transportu morskiego i zmniejszenia roli Jedwabnego Szlaku, groty Mogao straciły na znaczeniu. Jaskinie zostały odkryte ponownie na początku XX w., a następnie ograbione z najcenniejszych przedmiotów, głównie przez Brytyjczyków i Francuzów. Kilka tysięcy rękopisów, sutr oraz malowideł na papierze i jedwabiu można obecnie podziwić w odległych dla Chińczyków British Museum czy Luwrze. Na szczęście w jaskiniach zachowały się liczne (2000) posągi buddy i malowidła naskalne (45 000 m2). Groty Mogao są dowodem ewolucji sztuki buddyjskiej w ciągu tysiąca lat i mają nieocenione znaczenie historyczne. Umożliwiają poznanie średniowiecznej polityki, ekonomii, kultury, sztuki, relacji etnicznych, a nawet codziennej i świątecznej mody ówczesnych Chin i Azji Centralnej. Znalezienie w Grotach Mogao w 1900 roku dziesiątków tysięcy rękopisów uznane zostało za największe na świecie odkrycie starożytnych zbiorów kultury Wschodu. Nocleg w Dunhuang 10 dzień Dunhuang – Lanzhou – Guilin Przelot z Dunhuang do Lanzhou, a następnie przelot do Guilinu Guilin (chiń. 桂林 – gaj oliwny) – miasto położone w południowo-wschodnich Chinach, w prowincji Guangxi graniczącej z Wietnamem, która znana jest z występowania form krasu tropikalnego. Zarówno powierzchniowe jak i podziemne formy krasowe są uznawane za jeden z najpiękniejszych walorów turystycznych w Chinach. Samo miasto położone jest nad rzeką Li pomiędzy wapiennymi ostańcami. Najbardziej znanym jest Wzgórze Słonia w kształcie słonia pijącego wodę z rzeki. W mieście i okolicy znajduje się kilka jaskiń, z których za najciekawszą uważa się Jaskinię Trzcinowego Fletu. Charakteryzuje się ona bogatą szatą naciekową oraz różnokolorowym oświetleniem „w stylu Chińskim”. Według śladów znajdujących się w jaskini jest ona odwiedzana od ponad 1200 lat. Nocleg w Guilin 11 dzień Guilin – Yangshuo (statek) Jest to dzień poświęcony na poznanie krasu tropikalnego, w pierwszej połowie dnia – wzdłuż rzeki Li (podróż statkiem), a w drugiej w okolicach miasta Yangshuo. Kras południowych Chin zajmuje powierzchnię około 550 000 km2. Prawie 100 000 ha z tego obszaru, z uwagi na swój niepowtarzalny charakter, zostało wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Przyrodniczego UNESCO. Jest on uznawany za najbardziej oryginalny na świecie przykład występowania form krasowych w wilgotnym, tropikalnym i subtropikalnym klimacie. Wśród 7 obszarów kras Guilinu uznawany jest za najbardziej zróżnicowany. Występują w nim trzy podstawowe typy krasu, określone na podstawie dominujących form rzeźby: wieżowy (chiń. fenglin ang. tower karst), stożkowy (chiń. fengcong, ang. cone karst), iglicowy (chiń. shilin, ang. pinnacle karst). Występują tam rozległe obniżenia zapadliskowe (chiń. tiankeng karst), góry stołowe, naturalne mosty, wąwozy, a także dobrze rozwinięte systemy krasu podziemnego z bogatą szatą naciekową. Obszar ten cechuje się również charakterystycznymi dla krasu tropikalnego pozostałymi cechami środowiska przyrodniczego, w tym: powierzchniowym i podziemnym obiegiem wody, silnie węglanowymi glebami oraz naturalną szatą roślinną nawiązującą do uwarunkowań klimatyczno-litologiczno-pedologicznych. Warto podkreślić, że kras Guilinu uznawany jest w literaturze naukowej za modelowy przykład ewolucji krasu fengcong i fenglin, stanowiący najbardziej charakterystyczny przykład tego typu krasu na świecie. Nocleg w Yangshuo 12 dzień Yangshou – tarasy ryżowe (Ping’an) Przed południem będziemy podziwiać formy krasowe w okolicach Yangshou, a następnie pojedziemy w rejon występowania tarasów ryżowych położonych w północno-zachodniej części prowincji Guangxi. Tarasy ryżowe Longji Titian (chiń. 龙胜梯田, Tarasy ryżowe Smoczego Grzbietu) – obszar występowania najwyższych na świecie (około 500 m wysokości względnej) starasowanych pól ryżowych, położony 100 km na północ od Guilinu. Ich budowę rozpoczęto około 500 lat temu za panowania dynastii Yuan, a zakończono za panowania dynastii Qing. Powierzchnia wynosi 66 km2. W okresie wczesnej jesieni (naszego pobytu) mamy szansę zobaczyć ręczny zbiór ryżu. Region zamieszkują cztery mniejszości narodowe: Miao, Yao, Dong i Zhuang. Kobiety Miao słyną z haftów, a kobiety Yao szczycą się najdłuższymi włosami na świecie. Tarasy ryżowe wraz z tradycyjną drewnianą zabudową tworzą jedyny w swoim rodzaju krajobraz kulturowy. Nocleg w Ping’an 13 dzień Ping’an – Guilin – Pekin (przelot) Rano odbędziemy spacer, aby móc w pełnej krasie podziwiać tarasy ryżowe z dojrzewającym zbożem oraz spróbować lokalnych potraw z ryżu, a następnie udamy się na lotnisko w Guilinie, aby polecieć do stolicy Państwa Środka. Nocleg w Pekinie 14 dzień Pekin Pekin (chiń. 北京)– stolica Chin z bogatą historią sama w sobie wymaga długiego pobytu, aby poznać ją należycie. My zobaczymy tylko wybór najważniejszych miejsc i obiektów, znajdujących się na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego UNESCO, w jej centrum i okolicach. Plac Tiananmen (chiń. 天安门广场, Plac Niebiańskiego Spokoju) ma powierzchnię 40 ha i uznawany jest za największy miejski plac na świecie. Powstał w wyniku usunięcia zabudowań cesarskich po obu stronach Alei Pochodów. To tutaj 1 października 1949 roku Mao Zedong, przewodniczący partii komunistycznej, proklamował Chińską Republikę Ludową. Plac jest symbolem potęgi komunistycznych Chin. Jego centrum stanowi mauzoleum Mao, wybudowane w 1976 r., w ciągu 10 miesięcy przez około milion ochotników. Po zachodniej stronie znajduje się wielka Hala Ludowa, a po wschodniej Muzeum Rewolucji Chińskiej. Plac do dziś stanowi centrum pielgrzymek dla wielu chińskich turystów. Tłumy przyjezdnych gromadzą się tu, by oddać hołd przewodniczącemu Mao oraz pochylić się przed Pomnikiem Bohaterów walk o rewolucję. W 1989 roku plac był świadkiem protestów przeciw opieszałości władz we wprowadzaniu reform. 4 czerwca do akcji wkroczyło wojsko dokonując rzezi tysięcy protestujących. Dokładna liczba ofiar nie jest znana. Zakazane Miasto (chiń. 故宫; Gugong – Pałac Cesarski) nazywane jest nieoficjalnie Zakazanym Miastem, co stanowi odniesienie do jego zamkniętego charakteru. Przez ponad 5 stuleci (okres panowania 24 cesarzy) „zwykłym” Chińczykom nie pozwalano nawet zbliżać się do bram pałacu. Kompleks pałacowy (800 budynków, ok. 9000 izb) stanowił symboliczne i dosłowne centrum całego imperium. Zakazane Miasto zbudowane zostało z zachowaniem zasad geomancji według yin i yang. W samym sercu miasta stał Smoczy Tron, z którego Cesarz – Syn Niebios – wydawał rozkazy. Miał to być „Środek” świata fizycznego. Wszystko, co znajdowało się na świecie miało swoje miejsce w hierarchii ważności, którą wyznaczała odległość od „Środka”. Pierwsze budynki na terenie Zakazanego Miasta powstały już w epoce dynastii mongolskiej, jednak większość zabudowań datuje się na XV wiek, czyli okres panowania cesarza Yongle, który przywrócił Pekinowi rangę stolicy. Świątynia Nieba (chiń. 天壇; Tiantan) – uznawana jest za najwspanialszy przykład architektury konfucjańskiej epoki Ming. Jej budowę rozpoczęto za panowania cesarza Yongle, a ukończono w 1420 r. Świątynia została zaprojektowana jako miejsce, w którym spotyka się Niebo i Ziemia. Znajduje się w centrum 270hektarowego parku, zbudowano go na planie kwadratu z zaokrągloną północną krawędzią. Taki kształt miał znaczenie symboliczne. W czasie składania ofiar, cesarz (pośrednik między niebem i ziemią) opuszczał ziemię (kwadrat) by przejść do niebios chronionych zaokrąglonym sklepieniem i błagać bogów o błogosławieństwo dla przyszłych zbiorów. Czterdziestometrowy, drewniany Pawilon Modlitwy o Doroczny Urodzaj (chin. Qinan Dian), do którego budowy nie użyto ani jednego gwoździa, również oddaje tę symbolikę. Nocleg w Pekinie 15 dzień Okolice Pekinu Wielki Mur Chiński (chiń. 万里长城; Wan Li Changcheng) rozciąga się od Shanhaiguan nad Morzem Żółtym do twierdzy Jiayuguan na pustyni Gobi. Otaczanie murami granic Chin rozpoczęło się w XV w. p.n.e. i trwało do XVI w. n.e. Chińczycy pierwotnie otaczali murami miasta, zaś w okresie Walczących Królestw (około V w. p.n.e.) rozszerzyli tę działalność na granice dzielące ich od wrogich terytoriów. Początki Wielkiego Muru to przerywane linie wałów i fortyfikacji, które po zjednoczeniu imperium rozszerzono i połączono, by stworzyć ochronę przed koczownikami. Najbardziej imponujące fragmenty muru powstały jednak od XIV do XVII w. za czasów izolacyjnie nastawionej dynastii Ming. Z całego kraju ściągano żołnierzy i chłopów by stworzyć „Długi mur dziesięciu tysięcy li” (Wan Li Changcheng), nazywany na zachodzie „Wielkim Murem”. Ważące kilkaset kilogramów kamienne bloki wciągano po stromych zboczach. To właśnie mur z czasów dynastii Ming możemy podziwiać obecnie. Grobowce Cesarzy z dynastii Ming (chiń. 明朝十三陵; Shisan Ling) tworzą kompleks, w których pochowano 13 z 16 cesarzy dynastii. Lokalizacja została wybrana przez cesarza Yongle. Jak wierzono, otoczenie grobowców łagodnymi wzgórzami od północy, wschodu i zachodu zapewnić miało wieczne powodzenie. Do grobowców prowadzi 7 kilometrowa Droga Duchów, którą otwiera Wielka Czerwona Brama (Dahongmen) z 3 wejsciami. Przez środkowe można było przenieść wyłącznie zwłoki cesarza. Za bramą, wzdłuż drogi znajdują się ogromne posągi mitologicznych zwierząt i ludzi, które stanowią jedne z najlepiej zachowanych posągów z czasów dynastii (XV w.). Uważa się, że miały one służyć cesarzom w życiu pozagrobowym. Nocleg w Pekinie 16 dzień Przelot z Pekinu do Warszawy
