ETIOPIA Kraj czwartego świata Natalia Rykała Klasa I TE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Wstęp : Informacje ogólne. Ustrój polityczny. Demografia i osadnictwo. Struktura etniczna. Religie. Warunki naturalne; klimat. Rolnictwo. Przemysł. Gospodarka; handel zagraniczny. Ciekawostki dotyczące kraju. Podsumowanie. Wykorzystane materiały. Etiopia (Federalna Demokratyczna Republika Etiopii) Flaga Hymn Jest to państwo o powierzchni 1 127 000 km² , ponad 3 razy większej od Polski (322 575 km²), Położone we wschodniej Afryce (w tzw. Rogu Afryki).Od południa graniczy z Kenią, na zachodzie z Sudanem, na wschodzie z Dżibuti i Somalią, a na północnym wschodzie z Erytreą. Jego stolicą jest Addis Abeba. Liczba ludności wynosi 78 254 000, a gęstość zaludnienia 69 osób/km² (dla porównania w Polsce liczba ludności 38 167 000 i gęstość zaludnienia 118,2 osób/km²). Większość Etiopii leży na wyżynach lub wzgórzach, wschodnia część kraju jest nizinna. Przez Etiopię przebiegają tzw. Wielkie Rowy Afrykańskie, czyli granica płyt tektonicznych. Etiopia jest parlamentarną republiką federalną. Na czele rządu stoi premier. Władza legislacyjna rozdzielona jest pomiędzy dwuizbowy parlament oraz rząd. Władza sądownicza jest niemal niezależna od władzy prawodawczej i wykonawczej. Na czele państwa stoi prezydent. Funkcję tę uważa się za głównie reprezentacyjną. 3.Demografia i osadnictwo. Przyrost naturalny wynosi 27,5 promila. Przeciętna długość życia u mężczyzn wynosi 44 lata, a u kobiet 46 lat. Aż 35,5% ludności Etiopii to analfabeci. Etiopia jest krajem słabo zurbanizowanym, zaledwie 11,5% ludności mieszka w miastach. Większymi miastami kraju są: Diredaua, Nazaret (Adama), Gonder, Harar, Mekele, Jimma. Terytorium Etiopii podzielone jest na 13 prowincji administracyjnych. Językiem urzędowym jest język amharski, a w powszechnym użyciu są także angielski, francuski, włoski i arabski. W sumie, ludność Etiopii posługuje się około 70 językami i 200 dialektami. Walutą narodową jest birr (odpowiada 100 centom). 2% 2% 2% 1% 3% Oromowie Amharowie 4% 32% 6% Tigrajczycy Somalijczycy Guragie 6% Sidama Wolaita Afarowie Hadiya 30% Gamo Społeczeństwo dzieli się na trzy główne grupy etniczne: 1. Pierwszą z nich tworzą zsemityzowane ludy kuszyckie, m.in. Amhara, Tigre, Guragie oraz mniejsze grupy Argobba, Harari, Tigrai. 2. Drugą ważną grupą są ludy kuszyckie, wśród których dominują przedstawiciele plemienia Galla, kolejne miejsca zajmują Ageu, Bedża, SahoAfarowie, Somali i Sidamo. 3. Wśród przedstawicieli trzeciej grupy, ludności nilotyckiej, wymienić należy ludy Baria, Kunama, Beni-Szangul. 5.Religie. Etiopski Kościół Ortodoksyjny jest jednym z najstarszych kościołów chrześcijańskich, który pod tym względem ustępuje tylko Kościołowi Armeńskiemu. Począwszy od czwartego wieku zdominował życie religijne w kraju. Podlega on papieżowi i jest najbliższym kościołem do rzymskokatolickiego. Różni się głównie liturgią. Sunnici to jeden z trzech głównych ortodoksyjnych odłamów islamu,wierny ortodoksyjnej tradycji Sunny, uznający wszystkich kalifów do 1258 r. za prawowitych następców Mahometa. Stanowią oni 75-90% wszystkich muzułmanów. Sami siebie określają jako "ludzie tradycji i wspólnoty”. Kale Heywet - Kościół Słowo Życia jest największym ewangelicznym kościołem w Etiopii. Wprowadzenie na początku lat 1920 misji, dało początek Kale Heywet które rozkwitło w ciągu pięciu lat włoskiej okupacji w 1930 roku. Luteranizm - doktryna teologiczna i chrześcijański ruch reformacyjny, zapoczątkowany przez Marcina Lutra w XVI wieku (za datę jego rozpoczęcia uważa się rok 1517). Stanowi jeden z nurtów protestantyzmu i ewangelicyzmu. Pentekostalizm (ruch zielonoświątkowy) – kierunek w chrześcijaństwie wyrosły i zakorzeniony w ewangelikalnym protestantyzmie. Powstał w USA w 1901, kładzie duży nacisk na osobiste przeżywanie wiary oraz dary Ducha Świętego. Wyznawcy są nazywani powszechnie zielonoświątkowcami z uwagi na najważniejsze dla nich święto Zesłania Ducha Świętego, w Biblii (Dz.Ap. 2,1) wymieniane jako Zielone Święta. Animizm - zespół wierzeń występujący w religiach archaicznych bądź tradycyjnych zakładający istnienie świata materialnego i duchowego, współistnienie duszy z ciałem, przypisujący duszę lub rzadziej ducha zmarłych ludzi, wszystkim roślinom, zwierzętom, minerałom i żywiołom. Katolicyzm - największa grupa wyznań chrześcijańskich, obok prawosławia i protestantyzmu oraz ogół zasad wiary i życia religijnego do których odwołuje się Kościół rzymskokatolicki wraz z Kościołami wschodnimi pozostającymi z nim w pełnej jedności, wspólnoty tradycjonalistyczne, starokatolickie oraz część anglikańskich, liberalnych i niezależnych. 50,00% 45,00% 40,00% 35,00% Kościół etiopski 30,00% islam sunnicki 25,00% Kale Heywet 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% luteranizm Zielonoświątkowcy animizm katolicyzm Etiopia w większości leży na Wyżynie Abisyńskiej. Jest to obszar o średniej wysokości 2 000 - 2 500 m n.p.m., z najwyższym szczytem - Ras Daszan (4 550 m n.p.m.). Powierzchnię wyżyny przecinają liczne doliny rzeczne o szerokościach dochodzących do 13 km i głębokościach do 1 000 m poniżej poziomu wyżyny. Dla strefy krawędziowej wyżyny charakterystyczne są wulkany. Południowo-wschodnia część kraju obejmuje fragment Wyżyny Somalijskiej. Klimat Etiopia leży w strefie klimatu podrównikowego o cechach monsunowych. W lecie, wraz z monsunem wilgotnym, na tereny kraju nasuwają się masy powietrza równikowego, z kolei zimą z monsunem suchym przychodzi powietrze zwrotnikowe. Średnie temperatury powietrza dla stolicy kraju Addis Abeby wynoszą: w najcieplejszych miesiącach (kwietniu i maju) 10 - 25°C, a w miesiącu najchłodniejszym (grudniu) 5 - 23°C. Roczna suma opadów kształtuje się na poziomie 1236 mm. Rolnictwo stoi na bardzo niskim poziomie – zły system upraw, słabe gleby, niewielka mechanizacja powodują niskie plony w stosunku do nakładu pracy. 10% powierzchni kraju zajmują grunty orne, a aż 37% łąki i pastwiska. Uprawia się tu głównie: teff, kukurydzę, jęczmień, pszenicę, trzcinę cukrową, rośliny strączkowe, sezam, warzywa i orzeszki ziemne. Jednak najważniejszą rośliną eksportową kraju, z handlu którą Etiopia ma największe zyski, jest kawa. Pozyskuje się ją głównie z naturalnych lasów kawowych. Na łąkach i pastwiskach prowadzi się hodowlę bydła, owiec, kóz i wielbłądów. Kraj ma największą ilość pogłowia zwierząt hodowlanych, jednak ze względu na złe warunki utrzymania, nie czerpie z tego większych zysków. Z rolnictwa utrzymuje się około 80% społeczeństwa. Przemysł Etiopii jest bardzo słabo rozwinięty. Opiera się głównie na przetwórstwie rolno-spożywczym. Prosperują tu głównie małe zakłady olejarskie, cukrownicze, mleczarskie i mięsne. W Addis Abebie rozwiną się przemysł włókienniczy. Funkcjonują tu także niewielkie zakłady przemysłu skórzanego i obuwniczego, a także drzewno-papierniczego i materiałów budowlanych. Pomimo znacznych zasobów surowców mineralnych przemysł wydobywczy jest w Etiopii słabo rozwinięty. Prowadzi się tu eksploatację złóż złota i platyny. Występują tu także rudy żelaza, miedzi, cynku, ołowiu, molibdenu, chromu oraz siarki, tych surowców się jednak nie wydobywa. Energię pozyskuje się w Etiopii głównie z elektrowni wodnych, które znajdują się w dorzeczu Nilu Błękitnego, głównie na rzekach Auasz i Fincha. Etiopia to jeden z najsłabiej rozwiniętych i najbiedniejszych krajów świata; PKB według parytetu siły nabywczej 700 dolarów USA na 1 mieszkańca (2007); Dług zagraniczny wynosi 3,8 mld dolarów USA (2007); Kraj korzysta z pomocy finansowej; Erozja gleb i powtarzające się długotrwałe susze doprowadziły do katastrofy głodu (zwłaszcza w regionach Tigraj i Uello); Od 1991 wprowadzane zostały elementy gospodarki rynkowej. 48,8% wartości PKB wytwarza rolnictwo, zatrudniające 80% ludności zawodowo czynnej, 38,3% usługi (12% zatrudnionych) i 12,9% — przemysł (8% zatrudnionych). Etiopia jest uznawana za kraj czwartego świata z duża ilością zachorowań na wirusa HIV. Handel zagraniczny. Bilans handlu zagranicznego od wielu lat jest ujemny. W 2005 wartość eksportu wyniosła 612 mln dol. USA, importu zaś 2,7 mld dol. USA. Deficyt handlowy niwelują kredyty i bezzwrotne pożyczki zagraniczne oraz darowizny. Podstawą eksportu jest kawa, ponadto skóry surowe i garbowane, ziarno sezamowe, złoto. Import obejmuje maszyny i urządzenia, żywność oraz paliwa. Najważniejsi partnerzy handlowi to: Japonia, Arabia Saudyjska, USA, Włochy, Chiny. Główna wymiana handl. z zagranicą odbywa się przez port Dżibuti. Etiopia czasami bywa nazywana wyspą czarnego chrześcijaństwa, otoczoną morzem islamu. To tu, w etiopskim Aksum, przechowywana jest legendarna Arka Przymierza, czyli tablica, którą Mojżesz otrzymał od Boga. Również w Etiopii - w Hadar - archeolodzy odnaleźli kości Lucy, czyli naszej pra.. pra...prababci. Można je oglądać w Muzeum Narodowym w stolicy Etiopii Addis Abebie. Abisynia – dawna nazwa Etiopii, wywodząca się najprawdopodobniej od nazwy plemienia południowoarabskiego Habesz, które przywędrowało do Afryki przypuszczalnie jeszcze p.n.e. Uważa się, iż jedną z przyczyn, dla których Etiopczycy zrezygnowali z nazwy Abisynia i wprowadzili nową jest pogardliwe znaczenie formy "habesz" w języku arabskim, oznaczające mieszańca,włóczykija. Słowo to było używane w okresach waśni przez mieszkających w kraju wyznawców islamu na określenie chrześcijan. Starą nazwę Abisynia zastąpiono formą Etiopia, występującą m.in. w tekstach biblijnych, gdzie nazwą tą opatrywany jest ten właśnie afrykański kraj. Wyraz Etiopia wywodzi się z greckiego aithiopes, tj. "brunatne twarze". Mianem tym greccy podróżnicy określali ludy zamieszkujące obszar północno-wschodniej Afryki (tj. Sudan, Nubię oraz Etiopię właściwą). Ponieważ nazwa ta występuje w oryginalnych tekstach biblijnych pisanych greką, została ona zaakceptowana jako oficjalna nazwa państwa. Miejsca warte zwiedzenia to m.in : Aksum (staroetiopska rezydencja cesarska) Semien (Etiopski Park Narodowy) Fasil Ghebbi (monumenty w regionie Gonder) Roślinność http://www.youtube.com/watch?v=CEEMp3ZZLJg kliknij aby obejrzeć więcej zdjęć etiopskiej przyrody Etiopska kawa. Etiopię zalicza się do krajów opóźnionych w rozwoju gospodarczym i społecznym, określanych przez niektórych ekonomistów mianem krajów „czwartego świata”. Mimo tego posiada on bogatą historię i kulturę. Dzięki niesamowitemu krajobrazowi i ciekawym zabytkom jest krajem często odwiedzanym przez podróżników i turystów. 12. Wykorzystane materiały : http://www.bryk.pl/teksty/liceum/geografia/geografia_spo%C5%82eczno_ekonomiczna/8299etiopia_charakterystyka_jednego_z_najbiedniejszych_kraj%C3%B3w_%C5%9Bwiata.html http://bulacze.neostrada.pl/wycieczki/etiopiaS.htm http://www.sciaga.pl/tekst/76903-77-etiopia_historia_demografia_gospodarka_warunki_klimatyczne http://portalwiedzy.onet.pl/47844,1,,,etiopia_hymn,haslo.html http://pl.wikipedia.org/wiki/Etiopia http://www.globtroter.pl/globbaza/index.phtml?submit=Szukaj&kraj=368&sort=najnowsze&strona=2 http://portalwiedzy.onet.pl/43722,,,,etiopia,haslo.html http://www.wyprawy.info.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=218&Itemid=44 http://pl.wikipedia.org/wiki/Kale_Heywet http://pl.wikipedia.org/wiki/Zielono%C5%9Bwi%C4%85tkowcy http://pl.wikipedia.org/wiki/Animizm http://pl.wikipedia.org/wiki/Katolicyzm http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=4574059 http://www.etiopia.pl/ http://www.wyprawy.info.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=188&Itemid=71&limitstart=1 http://www.globtroter.pl/zdjecia/8715,etiopia,-,gory,simen,etiopska,roslinnosc.html http://www.pmedia.pl/showturystyka.php?wid=183 http://kolumber.pl/photos/show/place:105/page:59 J.Korba, J.Mordawski, W.Wiecki „Geografia i człowiek”. Wyd. Operon. Gdynia 2005.