Tomasz Jan Kolanowski Instytut Genetyki Człowieka PAN, Zakład Biologii Rozrodu i Komórek Macierzystych Stypendysta projektu pt. „Wsparcie stypendialne dla doktorantów na kierunkach uznanych za strategiczne z punktu widzenia rozwoju Wielkopolski”, Poddziałanie 8.2.2 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Zmiany architektury jądrowej i transkryptomu w procesie różnicowania ludzkich komórek macierzystych pochodzenia miogennego. Streszczenie projektu: Pojęcie architektury jądrowej wraz ze swoimi podstawowymi założeniami zostało wprowadzone przez Cremmera i wsp. (1993). Zakłada ono istnienie terytoriów chromosomowych (ang. chromosome territory, CT), a więc wyodrębnionych przestrzennie obszarów w jądrze interfazowym zajmowanych przez poszczególne chromosomy. Istnieje szereg badań potwierdzających zmianę charakterystycznego ułożenia chromosomów podczas procesu różnicowania wielu rodzajów komórek. Realizowany projekt, w swoim założeniu ma na celu nie tylko opis zmian obserwowanych metodami cytogenetycznymi, lecz również zestawienie ich z wynikami analizy aktywności genów – w szczególności wybranych, mających znaczenie w procesie miogenezy i różnicowania. Efektem projektu będzie zgłębienie wiedzy na temat korelacji danych molekularnych oraz cytogenetycznych i być może opracowanie udoskonalonej charakterystyki ludzkich komórek macierzystych pochodzenia miogennego, które od kilkunastu już lat znajdują swe zastosowanie w regeneracyjnej terapii komórkowej różnorodnych schorzeń (np. regeneracja pozawałowego serca, zwiększenie napięcia mięśniowego zwieraczy). Cel pracy: Realizowany projekt ma na celu określenie zmian topologii badanych chromosomów w trakcie procesu różnicowania ludzkich komórek macierzystych pochodzenia miogennego. Dodatkowo określone zostaną ogólne zmiany zachodzące w jądrze podczas procesu takie jak zmiany w wielkości i kształcie jąder oraz zawartości heterochromatyny. Praca doktorska współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Cele projektu realizowane będą poprzez następujące zadania: 1. ocena zmiany położenia centromerowych wybranych podczas chromosomów różnicowania mikroskopii obszarów z procesu wykorzystaniem konfokalnej (analiza trójwymiarowa – rys.1) Ryc. 1 Przekrój jądra komórkowego wzdłuż osi Z wykonany przy pomocy programu LSM Image Browser (Zeiss, Niemcy). Autor: T.Kolanowski 2. obserwacja zmiany lokalizacji w jądrach interfazowych obszarów chromatyny zawierających geny interesujące ze względu na ich funkcję w procesach różnicowania i miogenezy poprzez wykonanie sond genowo-specyficznych; 3. badanie modyfikacji stanu heterochromatyny oraz interakcji fragmentów DNA z wybranymi białkami jądrowymi poprzez barwienia immunofluorescencyjne. Ryc. 2 Ocena zmian położenia oraz interakcji z fragmentami DNA wybranych białek jądrowych (opis przy poszczególnych zdjęciach). Autor: T. Kolanowski 4. próba korelacji profilów ekspresji genów w mioblastach vs miocytach uzyskanych za pomocą mikromacierzy ekspresyjnych podczas obserwowanego procesu ze zmianami położenia poszczególnych fragmentów chromosomów. Ryc. 3 Kryteria kwalifikacji genów w analizie porównawczej badania profilu ekspresji. Autor: T. Kolanowski Praca doktorska współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego