Biotechnologia Biotechnologia w medycynie W ostatnich latach zastosowanie metod rekombinacji DNA w lecznictwie i farmaceutyce doprowadziło do znacznego postępu w zwalczaniu chorób i produkcji leków. Znane i powszechnie używane są leki stworzone przy użyciu technik rekombinacji DNA na przykład ludzka insulina - Humulina, czy erytropoetyna - Epogen. Niemniej jednak wiele istotnych zagadnień pozostaje w dalszym ciągu niewiadomą lub wymaga udoskonalenia. Ze względu na bardzo szeroki zakres projektów w tej dziedzinie, ograniczyłam się jedynie do przedstawienia najistotniejszych przykładów. Biotechnologia w medycynie Szczepionki Ciekawym osiągnięciem w tej dziedzinie było zrobienie preparatu szczepionki przeciw wirusowi HBV, powodującemu zapalenie wątroby typu B (HBV od angielskiego: Hepatitis B Virus). Sklonowano sekwencje nukleotydowa, która koduje białko kapsydu (glikoproteine HBsAg) na ekspresyjnym wektorze (zdolnym do funkcjonowania w komórkach bakterii Escherichia coli i w drożdżach Saccharomyces cerevisiae). Uzyskano dobry poziom ekspresji, z jednoczesną aktywnością immunologiczną produktu. Dodatkowo podniesiono poziom ekspresji tego białka po dołączeniu genu do sekwencji regulatorowych silnie eksprymowanego genu (dehydrogenazy aldehydu 3-Pglicerynowego). Preparat poddano próbom klinicznym. Okazało się, że pacjęci wszystkich grup tolerowali ją dobrze i wytwarzali przeciwciała przeciw białku kapsydu. Inżynieria genetyczna Inżynieria genetyczna jest nową dziedziną nauki bazującą na genetyce i biologii molekularnej. Zajmuje się ona wykorzystaniem praktycznym genetyki np. w celu wynalezienia szczepionek genetycznych, nowych środków ochrony roślin czy tworzeniu genetycznie modyfikowanych roślin i zwierząt. Jest to dziedzina bardzo dynamicznie rozwijająca się, będąca najprawdopodobniej w przyszłości podstawową dziedziną badawczą, ponieważ daje praktycznie nieograniczone możliwości manipulowania dowolnym aspektem elementów ożywionych i nieożywionych. Inżynieria genetyczna jest nowym obliczem biologii, bazującym na poziomie molekularnym. Daje możliwość nie tylko tworzenia nowych struktur, kombinacji, genów czy całych organizmów, ale umożliwia także poznanie fizjologii i mechanizmów funkcjonujących w zdrowych organizmach oraz w stanach chorobowych, przez co umożliwia opracowanie skutecznych środków zwalczania chorób. Genetyka w hodowli roślin ZNACZENIE GENETYKI W HODOWLI ROŚLIN zwiększenie plonów przez poprawę warunków środowiska krzyżowanie wyselekcjonowanych odmian zastosowanie mutagenów wykorzystanie mutacji krzyżowanie czystych odmian klonowanie heterozja Genetyka w hodowli roślin Zadaniem hodowli roślin jest ulepszanie roślin uprawnych i tworzenie nowych odmian, podobnie jak w hodowli zwierząt wykorzystano wiele nauk a przede wszystkim genetykę. Zaniechanie pracy nad ulepszaniem istniejących odmian (hodowli zachowawczej) prowadzi do szybkiego pogorszenia się materiału siewnego i spadku plonów. Natomiast tworzenie nowych odmian - (hodowla twórcza) należy uznać za najszybszy i najbardziej istotny czynnik zwiększenia plonów u roślin. Pielęgnowanie roślin uprawnych polega na zabiegach, które eliminują niekorzystne warunki lub je ograniczają. Genetyka w hodowli zwierząt Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt Polskiej Akademii Nauk Główne kierunki badań podstawowych prowadzonych w IGHZPAN obejmują genetykę molekularną, cytogenetykę, embriologię doświadczalną i biotechnologię, a także podstawy genetyczne fizjologii stresu i etologii zwierząt. Badania stosowane prowadzone są w dziedzinie genetyki populacji i hodowli zwierząt oraz systemów utrzymania zwierząt i produkcji zwierzęcej. Ważnym ich uzupełnieniem są badania w dziedzinie behawioru i oceny dobrostanu zwierząt. Najważniejszym celem badań stosowanych jest opracowanie takich metod doskonalenia zwierząt i systemów produkcji zwierzęcej, które umożliwiają wytwarzanie bezpiecznej żywności o wysokiej wartości biologicznej, przy zachowaniu dobrostanu zwierząt produkcyjnych i ograniczeniu niepożądanego oddziaływania produkcji rolniczej na środowisko. Genetyka w hodowli zwierząt Tematyka badań obejmuje następującą problematykę: badania nad strukturą, ekspresją i transferem genów zwierząt domowych badanie genomu zwierząt domowych na podstawie markerów genetycznych i polimorfizmu fragmentów restrykcyjnych DNA biotechniki zarodków zwierząt genetyczne i fizjologiczne podstawy reaktywności stresowej u zwierząt ocena skuteczności różnych metod selekcji i doskonalenia zwierząt optymalizacja systemów chowu i użytkowania zwierząt w aspekcie jakości oraz wartości odżywczej i technologicznej produktów zwierzęcych