Co roku 77 000 Europejczyków zapada na choroby przenoszone

Komunikat prasowy
Kopenhaga, 3 kwietnia 2014
Co roku 77 000 Europejczyków zapada na choroby
przenoszone przez wektory
Mieszkańcy Europejskiego Regionu WHO nie uciekną przed chorobami przenoszonymi przez
wektory. Dlatego w Światowym Dniu Zdrowia, 7 kwietnia 2014, WHO apeluje do wszystkich
o podjęcie działań chroniących przed chorobami przenoszonymi przez wektory.
W latach 1990-2010 ponad 1,5 mln. Europejczyków zapadło na choroby rozprzestrzeniające
się w wyniku ukąszenia komara, muchy piaskowej i kleszcza
•
•
•
•
Obecnie w Europejskim Regionie WHO zgłaszane są ogniska tak egzotycznych chorób
jak gorączka chikungunya.
Ponownie pojawiły się lokalnie występujące przypadki gorączki denga, która zniknęła z
Europy ponad 60 lat temu.
Pomimo szybkich postępów w eliminowaniu występującej lokalnie malarii, w ostatnich
latach odnotowano pojawiające się ogniska choroby, a liczba „importowanych”
przypadków nadal utrzymuje się na wysokim poziomie.
Wzrasta oddziaływanie zdrowotne i zwiększa się zasięg geograficzny niektórych,
długotrwale utrzymujących się w regionie chorób, takich jak leiszmanioza i borelioza.
„Obserwujemy wyraźne sygnały ostrzegające przed możliwym rozprzestrzenianiem się i
nasilonym występowaniem chorób przenoszonych przez wektory w Europejskim Regionie
WHO. Sprzyja temu zglobalizowana wymiana handlowa i podróże, jak również zwiększona
urbanizacja Europy i zmieniające się wzorce pogody” – wskazuje Zsuzsanna Jakab, Dyrektor
WHO na Europę. „Historia dowodzi, że podejmując odpowiednio ukierunkowane,
zdecydowane działania w celu zapobiegania i kontroli rozprzestrzeniania się chorób, jesteśmy
w stanie ograniczyć ich występowanie, a nawet zupełnie się ich pozbyć. Jeśli tego nie
uczynimy, choroby mogą powrócić i ponownie zadomowić się w Europie. Nie możemy sobie
w tej chwili pozwolić na zmniejszenie czujności.”
Zagrożenie chorobami przenoszonymi przez komary
Malarię, a także gorączki denga i chikungunya przywożą na terytorium Europejskiego
Regionu WHO podróżni powracający z krajów endemicznego występowania tych chorób.
Podczas gdy wielu Europejczyków uważa malarię za chorobę odległą, w 2013 roku
importowano do Europy 5 000 przypadków. Dla kontrastu, w istotny sposób spadła liczba
3 kwietnia 2014, Komunikat prasowy
strona 2
zakażeń, do których doszło w samym Europejskim Regionie WHO z 90 712 w 1995 roku do
zaledwie 37 w 2013 roku. Zarówno przypadki importowane, jak i niedawno wykryte lokalne
ogniska malarii wskazują, że może ona potencjalnie powrócić w rejonach wcześniej wolnych
od choroby i zagrozić realizacji przyjętego celu – wyeliminowania malarii w Europejskim
Regionie WHO do 2015 roku.
Globalizacja, rosnąca wymiana handlowa i popularność podróży, postępujący proces
urbanizacji i zachodzące zmiany klimatu, a co za tym idzie środowiska, przyczyniły się do
wprowadzenia i zagnieżdżenia się w Europejskim Regionie WHO komarów z rodzaju Aedes przenoszących gorączkę denga i chikungunya. Wszędzie gdzie występują lub ponownie
pojawiają się inwazyjne komary, istnieje ryzyko lokalnego występowania tych chorób.
Obecnie w Europie odnotowuje się zagrożenie wybuchem gorączki denga. W 2010 roku po
raz pierwszy zgłoszono lokalne zakażenia we Francji i w Chorwacji, a przypadki
importowane wykryto w trzech innych krajach europejskich. W 2012 roku pierwsze ognisko
gorączki denga pojawiło się na portugalskiej wyspie Madera, gdzie stwierdzono ponad 2 000
przypadków. Komary będące wektorami gorączki chikungunya doprowadziły do wystąpienia
pierwszego europejskiego ogniska tej choroby we Włoszech w 2007 roku, gdzie odnotowano
prawie 200 przypadków.
Trzy etapy zwalczania chorób przenoszonych przez wektory
Nadzór i zwalczanie chorób przenoszonych przez wektory oraz wczesne wykrywanie
przypadków zakażenia wśród ludzi odgrywają kluczową rolę w zapobieganiu i
niedopuszczeniu do ponownego wprowadzenia do środowiska i zagnieżdżenia się komarów
oraz rozprzestrzeniania się przenoszonych przez nie chorób. W całym procesie można
wyróżnić trzy etapy.
1.
Kontrolowanie, czyli zwalczanie wektora choroby, co oznacza zapobieganie
wprowadzeniu, zagnieżdżeniu i rozprzestrzenianiu się wektorów oraz ich wczesne
wykrywanie i ograniczenie występowania. Kluczową rolę odgrywa właściwe
informowanie o zagrożeniach i mobilizacja społeczności.
2.
Zapobieganie chorobom. Tam gdzie pojawiły i zadomowiły się owady pełniące funkcję
wektorów, należy podjąć działania w zakresie nadzoru i zwalczania inwazyjnych
komarów, kleszczy lub much piaskowych, koordynując je z nadzorem
epidemiologicznym prowadzonym w zagrożonej populacji, aby zapobiec wystąpieniu
ogniska choroby.
3.
Ograniczenie rozprzestrzeniania. Aby uniknąć wystąpienia dużego ogniska, zwłaszcza
w nowo zaatakowanych rejonach, istotne jest - z punktu widzenia wczesnej diagnozy i
skutecznego leczenia chorób przenoszonych przez wektory - edukowanie i
informowane ludności, zwiększanie świadomości problemu wśród personelu
medycznego i zabezpieczenie odpowiednich laboratoriów.
3 kwietnia 2014, Komunikat prasowy
strona 3
Europejskie ramy zwalczania chorób przenoszonych przez komary
Pod koniec 2013 roku państwa europejskie przyjęły nowe, siedmioletnie założenia ramowe
dla Europejskiego Regionu WHO1 zmierzające do wzmocnienia nadzoru i zwalczania
inwazyjnych komarów i mające na celu zapobieganie i zwalczanie ponownie pojawiających
się chorób. Europejskie Biuro Regionalne WHO współpracuje z wieloma partnerami, w tym z
Komisją Europejską, Europejskim Stowarzyszeniem Kontroli Komarów (EMCA) oraz
Europejskim Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), w celu zwiększenia
świadomości problemu oraz wspiera kraje podejmujące działania zmierzające do jego
rozwiązania.
„Wezwanie do działania ogłoszone przez Biuro Regionalne pojawia się we właściwym
momencie, zważywszy na rosnące narażenie Europejskiego Regionu WHO na tego typu
choroby będące częściowo wynikiem większego nasilenia podróży i wymiany handlowej oraz
występowania wyższych temperatur i ekstremalnych zdarzeń pogodowych, co uzasadnia
obawy dotyczące zdrowia publicznego, a jednocześnie podkreśla transgraniczny charakter
powtórnego występowania chorób przenoszonych przez wektory” – stwierdza Guénaël
Rodier, Dyrektor Wydziału Chorób Zakaźnych, Bezpieczeństwa Zdrowotnego i Środowiska
w Europejskim Biurze Regionalnym WHO. „Regionalne ramy wyraźnie wskazują
decydentom istniejące i nadciągające zagrożenia związane z występowaniem komarów z
rodzaju Aedes i mają pomóc poszczególnym krajom w opracowaniu lub aktualizacji planów
operacyjnych, zharmonizowaniu metod działania i koordynowaniu działań transgranicznych.”
W założeniach ramowych szczególną uwagę zwrócono na angażowanie personelu opieki
zdrowotnej w proces wykrywania i leczenia chorób, które nie są im znane, jak również na
zachęcanie ogółu społeczeństwa do tego, aby dostrzegać nowo pojawiające się komary,
utrudniać i uniemożliwiać ich przeżycie w miejscowym środowisku i chronić się przed
ukąszeniami owadów.
W celu uzyskania dalszych informacji prosimy o kontakt z:
Cristiana Salvi
Communications Officer
Division of Communicable Diseases, Health
Security and Environment
WHO Regional Office for Europe
UN City, Marmorvej 51
DK-2100 Copenhagen Ø, Denmark
Tel.: +45 45 33 68 37
Email: [email protected]
1
Bettina Menne
Programme Manager, Climate change, green health
services, sustainable development
Division of Communicable Diseases, Health
Security and Environment
WHO European Centre for Environment and Health
Platz der Vereinten Nationen 1
D-53113 Bonn, Germany
Tel.: + 49 228 81 50 400
Email: [email protected]
Regional framework for surveillance and control of invasive mosquito vectors and re-emerging vector-borne
diseases, 2014–2020. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe; 2013 (http://www.euro.who.int/en/healthtopics/communicable-diseases/vector-borne-and-parasitic-diseases/publications/2013/regional-framework-forsurveillance-and-control-of-invasive-mosquito-vectors-and-re-emerging-vector-borne-diseases,-20142020).