CZYNNIKI WZROSTU A ZMIANY HISTOPATOLOGICZNE W W

CZYNNIKI WZROSTU A ZMIANY HISTOPATOLOGICZNE W W¥TROBIE
U CHORYCH Z PRZEWLEK£YM WIRUSOWYM ZAPALENIEM W¥TROBY TYPU C
Pogorzelska J, Panasiuk A, Grzeszczuk A, Flisiak R
Klinika Chorób ZakaŸnych i Hepatologii, Uniwersytet Medyczny w Bia³ymstoku
ul. ¯urawia 14; 15-540 Bia³ystok
Kierownik Kliniki: Prof. Robert Flisiak
WSTÊP
W wyniku zaka¿enia HCV dochodzi do aktywacji zarówno nieswoistej jak i swoistej odpowiedzi immunologicznej. Cytokiny, w tym czynniki wzrostu pe³ni¹ wa¿n¹ rolê w
odpowiedzi immunologicznej, aktywnie uczestnicz¹c w rozpoznawaniu i przenoszeniu sygna³ów docieraj¹cych do komórek z zewn¹trz. Czynniki wzrostu bior¹ udzia³ w procesach
apoptozy oraz proliferacji, ró¿nicowania i dojrzewania komórek. HCV jest zdolny do modyfikowana odpowiedzi immunologicznej w wyniku czego mo¿e dochodziæ do przewlekania
siê procesu chorobowego, aktywacji w³óknienia i karcynogenezy. Poznanie roli i metabolizmu czynników wzrostu w przewlek³ych zaka¿eniach HCV pozwoli na lepsze zrozumienie
mechanizmów prowadz¹cych do eliminacji zaka¿enia HCV oraz mo¿e mieæ implikacje terapeutyczne.
CEL PRACY
Celem pracy by³a ocenia stê¿enia osoczowych czynników wzrostu: czynnika wzrostu hepatocytów (HGF), naskórkowego czynnika wzrostu (EGF), p³ytkopochodnego czynnika
wzrostu (PDGF) oraz cytokin: Interleukiny 6 (IL-6) i czynnika martwicy nowotworu alfa (TNF-á) u chorych zaka¿onych HCV w ró¿nych stadiach zaawansowania stanu zapalnego
i w³óknienia w¹troby.
MATERIA£ I METODY
Badania przeprowadzono u 75 chorych: 21 kobiet i 54 mê¿czyzn w wieku 18-64 lat (œrednio 38 ± 14 lat) z PWZW-C w ró¿nych stadiach choroby, kwalifikowanych do leczenia
przeciwwirusowego oraz 20 osób zdrowych z grupy kontrolnej. U wszystkich chorych wykonano oligobiopsjê prawego p³ata w¹troby. Tkankê w¹trobow¹ poddano obróbce
histopatologicznej, oceniono aktywnoœæ zapaln¹ i stopieñ w³óknienia w skali 0 – 4, zgodn¹ z klasyfikacj¹ wirusowych zapaleñ w¹troby wg Scheuera. Stê¿enia HGF, PDGF, EGF, IL-6,
TNF-á, (R&D System) w surowicy krwi chorych i osób z grupy kontrolnej oznaczono metod¹ ELISA. Analiza statystyczna parametrów klinicznych i laboratoryjnych zosta³a dokonana
przy u¿yciu nieparametrycznych testów U Manna – Whitney’a, korelacji Spearmana oraz korelacji ANOVA Kruskala – Wallisa.
WYNIKI
W surowicy krwi chorych z PWZW-C stwierdzono istotny statystycznie wzrost stê¿enia HGF (762.5 ±30.4 vs.594.3 ±42.0 pg/ml; p<0.05), PDGF (3043.4 ±52.7 vs.; 2639.3 ±89.4
pg/ml; p<0.05) oraz TNF-á (7.86 ±0.24 vs. 5.49 ±0.21 pg/ml; p<0,001) w stosunku do wartoœci w grupie kontrolnej. Stê¿enie HGF w surowicy wykaza³o dodatni¹ zale¿noœæ ze
stopniem zaawansowania zmian zapalnych i w³óknienia hepatocytów (Ryc.1,2,3). Najwy¿sze stê¿enie HGF stwierdzono u chorych z najwiêkszym nasileniem zapalenia oko³owrotnego
(G4: 907.5 ±88.9 pg/mL) oraz w³óknienia (S4: 1495,3 ±179,2 pg/ml). Ocena zale¿noœci stê¿enia HGF w osoczu i biochemicznych wskaŸników wydolnoœci w¹troby wykaza³a
wyraŸn¹, dodatni¹ korelacjê z aktywnoœci¹ ALT (r=0.28, p<0.05) i AST (r= 0.34, p<0,01), GGTP (r=0.28, p<0.05), natomiast ujemn¹ korelacjê ze wskaŸnikiem protrombinowym
(r=-0.34, p<0.01), stê¿eniem albumin (r=-0.42, p<0.05), ã-globulin (r=-0.42, p<0.05) oraz liczb¹ p³ytek krwi (r=-0.24, p<0.05). Zaobserwowano równie¿ wzrost stê¿enia IL-6 wraz ze
wzrostem stopnia zapalenia i w³óknienia w tkance w¹trobowej (Ryc. 4) oraz TNF-á wraz z nasileniem w³óknienia (Ryc. 5). Stê¿enie TNF-á, podobnie jak HGF, wykaza³o dodatni¹
korelacjê z aktywnoœci¹ wskaŸników uszkodzenia w¹troby: ALT (r=0.34, p<0.01) oraz AST (r=0.2, p<0.05). Stê¿enie EGF korelowa³o ze stê¿eniem bilirubiny (r=0.33, p<0.05) oraz
albumin (r=0.56,p<0.01) w osoczu krwi. Ponadto zaobserwowano ujemn¹ korelacjê pomiêdzy stê¿eniem PDGF a stê¿eniem ã- globulin (r=-0.63 p<0.01) oraz dodatni¹ z liczb¹ p³ytek
krwi (r =0.48, p<0.01).
Rycina 1. Stê¿enie HGF w zale¿noœci od nasilenia zapalenia
Rycina 2. Stê¿enie HGF w zale¿noœci od nasilenia zapalenia
oko³owrotnego (G1) u chorych z PWZW-C.
œródzrazikowego (G2) u chorych z PWZW-C.
Rycina 4. Stê¿enie IL-6 w zale¿noœci od nasilenia zapalenia
œródzrazikowego (G2) u chorych z PWZW-C.
Rycina 3. Stê¿enie HGF w zale¿noœci od nasilenia
w³óknienia u chorych z PWZW-C.
Rycina 5 . Zale¿noœæ stê¿enia TNF-á od nasilenia w³óknienia
u chorych z PWZW-C.
WNIOSKI
Stê¿enie HGF mo¿e odzwierciedlaæ
nasienie zmian zapalnych i w³óknienia
w w¹trobie w przebiegu PWZW-C.
TNF-á, IL-6 oraz EGF mog¹ byæ
wyk³adnikiem nasilenia uszkodzenia
hepatocytów w przewlek³ym zaka¿eniu
HCV.