Leczenie zespołu jelita drażliwego (IBS

Leczenie
zespołu jelita drażliwego
(IBS - irritable bowel syndrome)
WARSZTATY
Dimitris Karanasios
Tematy
• Patogeneza i diagnostyka IBS
• Strategie umożliwiające uzyskanie kontroli
objawów
• Zaangażowanie pacjentów w samodzielne
postępowanie w IBS
PATOGENEZA – WYTYCZNE
• Patogeneza IBS
• Wytyczne dotyczące terapii IBS
(NICE, American Gastroenterology
Society, ECPCG)
43-letnia kobieta zgłasza się do
Twojej praktyki
Skarży się na dolegliwości bólowe i dyskomfort w obrębie brzucha oraz
zmiany w częstotliwości oddawania stolca, która jak określa stają
się „niemożliwa do zniesienia”.
• Wywiad:
– Palenie tytoniu przez 20 lat (2 p/d)
– Nie pije alkoholu
– Wywiad - duża depresja u matki
• Badanie przedmiotowe:
– RR 126/84 mmHg
– Ciężar 68 kg, wysokość ciała 170 cm, obwód w talii 74 cm
– Bez zmian patologicznych brzucha i odbytnicy, perystaltyka osłuchowo
prawidłowa
• Badania dodatkowe:
– RTG brzucha, USG brzucha (przed 2 miesiącami) w normie
ĆWICZENIA INDYWIDUALNE
• Ustalenie nawyków „jelitowych” pacjentki.
• Ocena czynników ryzyka chorób złośliwych,
zwracając uwagę na możliwe sygnały ostrzegawcze „czerwone flagi”.
• Rozważenie innych schorzeń, które można
wykluczyć.
• O ile to możliwe ustalenie rozpoznania.
• Wykorzystaj: wytyczne IBS (NICE, American
Gastroenterology Society, ECPCG),
kryteria diagnostyczne Rome III, skalę uformowania
stolca Bristol
BADANIA
• Choroby pacjentki i częste problemy
• Konieczne badania dodatkowe, gdy nie są
spełnione kryteria IBS
• Bezcelowe badania dodatkowe
BADANIA W IBS (Kryteria Roma III)
ZALECANE
NIEZALECANE
1. Pełna morfologia
1. USG
2. OB.
2. Sigmoidoskopia (giętka/ sztywna)
3. Białko CRP (C-reactive protein)
3. Kolonoskopia; badanie
kontrastowe
4. Badania przeciwciał w kierunku
celiakii (przeciwciała endomyzjalne
[EMA] lub transglutaminaza
tkankowa [TTG])
4. Test oddechowy wodorowy (w
kierunku nietolerancji laktozy i
nadmiernego wzrostu bakterii)
5. Badania hormonów tarczycy(TSH)
6. Badania kału w kierunku
pasożytów
7. Krew utajona w stolcu
PRACA W GRUPACH (3 GRUPY)
Informacje dotyczące samodzielnego
postępowania, ogólnego stylu życia,
aktywności fizycznej, diety i leków
objawowych
• Farmakoterapia (leki rozkurczowe i/ lub
przeczyszczające, trójcykliczne leki
przeciwdepresyjne, SSRIs)
• Terapia behawioralna i alternatywne formy
terapii
PREZENTACJA
PROGRAMÓW
I
DYSKUSJA
STRESZCZENIE
Samodzielne postępowanie w IBS
•
•
•
•
”Osobom chorującym na IBS należy
udzielić informacji wyjaśniającej znaczenie
samopomocy w terapii IBS.
Informacja ta powinna dotyczyć:
Ogólnego stylu życia
Aktywności fizycznej
Diety oraz
Leków objawowych.”
Diagnosis and management of irritable bowel syndrome in
primary care. National Institute for Health and Clinical
Excellence (NICE) 2008
Farmakoterapia IBS
•
•
•
•
”Decyzja dotycząca farmakoterapii powinna być
uzależniona od charakteru i stopnia ciężkości objawów.
Poniższe zalecenia zakładają, że wybór monoterapii lub
terapii łączonej jest determinowany przez główne
objawy.’’
Leki rozkurczowe
Środki przeczyszczające
Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne
Selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny
(SSRIs)
Diagnosis and management of irritable bowel syndrome in
primary care. National Institute for Health and Clinical
Excellence (NICE) 2008
Terapia behawioralna i
alternatywne formy terapii w IBS
Interwencje psychologiczne
• Skierowanie na poznawczą terapię behawioralną (ang. CBT cognitive behavioural therapy ), hipnoterapię i/lub terapię
psychologiczną należy rozważyć w grupie osób z IBS, które nie
reagują na farmakoterapię po upływie 12 miesięcy i u których
rozwinął się stały profil objawowy (opisywany jako oporny na terapię
IBS).
Medycyna naturalna i alternatywna
• Nie należy zachęcać do stosowania akupunktury w terapii IBS.
• Nie należy zachęcać do stosowania refleksologii w terapii IBS.
Diagnosis and management of irritable bowel syndrome in
primary care. National Institute for Health and Clinical
Excellence (NICE) 2008
Kryteria diagnostyczne Rome III *
SYSTEM PRZEZNACZONY DO FUNKCJONALNEJ DIAGNOSTYKI
ZABURZEŃ ŻOŁĄDKOWO-JELITOWYCH W ZALEŻNOŚCI OD
OBJAWÓW IBS:
Nawracające dolegliwości bólowe brzucha lub uczucie
dyskomfortu** przynajmniej 3 dni w miesiącu w ciągu ostatnich 3
miesięcy, łącznie z 2 lub więcej z poniżej wymienionych:
• Poprawa po defekacji
• Początek związany ze zmianą w częstotliwości oddawania stolca
• Początek związany ze zmianą formy (wyglądu) stolca
* Kryteria są spełnione w przypadku ostatnich 3 miesięcy, z
rozpoczęciem objawów na przynajmniej 6 miesięcy przed
postawieniem rozpoznania.
** „Dyskomfort" oznacza nieprzyjemne doznania, nieopisywane jako
ból.