Plan pracy koła muzyczno

Tańczący
pajacyk
Program koła artystycznego
dla dzieci I etapu kształcenia
- nauczania zintegrowanego
mgr Magdalena Stachura
I
WSTĘP
Głównym
założeniem
procesu
nauczania
zintegrowanego
jest
postrzeganie dziecka jako niepowtarzalnej całości i stwarzanie mu sprzyjających
warunków do ujawnienia swojego potencjału rozwojowego na różnych
obszarach aktywności. Bardzo ważnym elementem integracyjnych zajęć
w klasach młodszych jest sztuka, rozumiana jako wytwór artystyczny lub
działanie artystyczne. Kształtujemy osobowość dziecka przez czytanie,
słuchanie, oglądanie, ale również przez ekspresję muzyczną, plastyczną,
teatralną. "(…)Sztuka, jak żaden chyba inny środek wychowawczy, może
towarzyszyć człowiekowi przez całe życie, będąc stałym źródłem nowych
doświadczeń, bogatych przeżyć, wciąż odnawianej wiedzy o świecie i o sobie
samym, potwierdzeniem własnej osobowości w aktach twórczych"1.
Teatr w życiu dziecka jest bardzo ważnym czynnikiem wspomagającym
rozwój osobowości, aktywności i twórczości. Zajęcia teatralne poszerzają
i kształtują wiedzę ucznia, rozwijają zainteresowania, umacniają wiarę w siebie.
Dzieci bardzo lubią inscenizacje, przedstawienia, występy artystyczne, gry
dramowe, ponieważ są one oparte na zabawie, która jest bliska każdemu
dziecku. Dzięki takim spotkaniom mali artyści otwierają się emocjonalnie, uczą
się wyrażać uczucia, przekazywać przeżycia odtwarzanej postaci, ćwiczą głos,
mimikę i ruch. Uczą się również współpracy w grupie.
Wszelkie teatralne przedstawienia w wykonaniu dzieci zyskują na ich
umuzycznieniu. Muzyka pozwala wejrzeć w siebie, oddziałuje na wiele
zmysłów, rozwija zdolności i umiejętności dzieci, wyzwala pomysłowość
i aktywność, a co za tym idzie buduje motywacje oraz zainteresowania. Muzyka
w połączeniu z ruchem tanecznym zwiększa bogactwo doświadczeń w kierunku
ogólnego rozwoju wrażliwości, przeżywania i ekspresji. Muzyka i ruch łączą się
w sposób naturalny, pierwotny. Taniec, który określany jest jako „(…) poezja
1
I. Wojnar: Teoria wychowania estetycznego. Warszawa 1976, s.17.
2
ruchu i melodia ciała”2, to nie tylko umiejętność kroków tanecznych, to również
znajomość form towarzyskich: ukłonów, proszenia do tańca, przedstawiania się,
witania. Jest środkiem i celem kształtowania kultury osobistej.
Muzyka w połączeniu z określonym ruchem pełni więc funkcję
relaksacyjną, dyscyplinującą i poznawczą. Jej przeznaczeniem jest budzić
i kształtować drzemiącą w każdej duszy dziecka tęsknotę za pięknem.
Realizacja programu koła artystycznego ma na celu przede wszystkim:
- wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia,
- kształtowanie postawy estetycznej,
- rozwijanie aktywności twórczej i indywidualnych zainteresowań,
- dostrzeganie piękna, kształtowanie wrażliwości estetycznej.
Koncepcja programu
Program
koła
artystycznego
to
działalność
w
ramach
zajęć
pozalekcyjnych, chociaż niektóre zagadnienia realizowane są również na
zajęciach dydaktycznych. Spotkania przeznaczone są dla wszystkich chętnych
dzieci, które lubią „bawić się w teatr”, śpiewać i tańczyć.
Pierwsze kontakty dzieci ze sztuką będą przebiegać w formie swobodnej
zabawy i skupiać się na odkrywaniu i rozbudzaniu ich zainteresowań teatralnych
i muzycznych. Następnie stopniowo będą wprowadzane w świat elementarnych
zjawisk artystycznych.
Zajęcia koła artystycznego będą obfitować w ekspresyjne metody pracy,
które rozwijają zdolności i umiejętności dzieci, kształtują postawę twórczą,
pobudzają do spontanicznej działalności teatralnej i muzycznej.
2
J. Rey: Taniec – jego rozwój i formy. Warszawa 1958, s. 16.
3
II
CELE PROGRAMU
Cele główne:
1. Wspomaganie rozwoju młodego człowieka, uwrażliwianie go na wartości
i piękno sztuki.
2. Rozbudzanie zainteresowań teatralnych, rozwijanie uzdolnień muzycznych.
3. Przygotowanie do świadomego uczestnictwa w kulturze, obcowania ze
sztuką.
4. Kształtowanie wrażliwości emocjonalnej i estetycznej.
5. Branie udziału w życiu kulturalnym szkoły i środowiska.
6. Rozwijanie umiejętności współdziałania w zespole.
Cele szczegółowe dotyczą informacji o tym, że uczeń:
 kształtuje umiejętność posługiwania się językiem ojczystym;
 wzbogaca własny słownik czynny i bierny;
 wyraża w sposób werbalny lub niewerbalny różnorodne emocje;
 rozwija zainteresowania czytelnicze i teatralne;
 potrafi organizować zabawy przy muzyce;
 melodyjnie śpiewa poznane piosenki;
 odtwarza poznane elementy taneczne;
 działa w sposób samodzielny i twórczy;
 buduje swój świat wartości i ciągle wzbogaca go;
 czuje się odpowiedzialny za powierzone zadanie;
 kształtuje odpowiednie postawy i zachowania wobec napotkanych
trudności;
 przestrzega zasad współdziałania w grupie;
 aktywnie uczestniczy w życiu szkolnym i społecznym.
4
III
TREŚCI PROGRAMU
INTEGRACJA ZESPOŁU
TEATRALNEGO
WIEDZA O TEATRZE
PRACA Z TEKSTEM
FORMY AKTYWNOŚCI
TEATRALNEJ
- Zabawy integrujące zespół teatralny.
- Uświadomienie dzieciom ich własnych
predyspozycji i możliwości - autoreklama
w zabawie.
- Ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne.
- Poprawa emisji głosu i wyrazistości mowy.
- Odgrywanie ról w zabawach tematycznych drama.
- Wyrażanie uczuć, nastrojów sytuacji poprzez
dowolną formę ekspresji - ruch ciała, taniec,
słowa, dźwięki.
- Zabawy muzyczno - ruchowe.
- Aktywny udział w zabawach wymagających
wzajemnego słuchania i współpracy.
- Odbieranie różnych form teatralnych:
klasyczny teatr aktorski, teatr lalkowy,
pantomima, teatr cieni itp.
- Zwiedzanie teatru i jego zaplecza,
poznawanie pracy aktora, reżysera, scenografa.
- Poznanie terminów związanych z teatrem
oraz zasad zachowania się w teatrze.
- Wyrażanie opinii na temat obejrzanej sztuki
teatralnej, widowiska muzycznego, występu
tanecznego.
- Słuchanie różnorodnych tekstów literackich.
- Czytanie tekstu w celu dobrego zrozumienia
treści - umiejętności aktorskie i recytatorskie.
- Czytanie z podziałem na role.
- Ćwiczenia i zabawy dykcyjne, mimiczne,
gestykulacyjne, ruchowe.
- Wyrabianie pamięci logicznej
i mechanicznej.
- Współuczestniczenie w organizowaniu
spotkań autorskich z twórcami literatury
dziecięcej.
5
PRACA NAD ROLĄ
PRACA NAD
SPEKTAKLEM
LUB WYSTĘPEM
MUZYCZNYM
FORMY AKTYWNOŚCI
TEATRALNEJ
- Ćwiczenia i zabawy pantomimiczne.
- Wcielanie się w rolę w krótkich scenkach
tematycznych.
- Rozwijanie fantazji i wyobraźni.
- Doskonalenie ekspresji werbalnej
i pozawerbalnej.
- Zabawy z maskami, projektowanie masek
wyrażających różne emocje, odgrywanie ról,
wymyślanie opowiadań.
- Bawienie się cieniem. Projektowanie lalek do
teatrzyku cieni.
- Przydzielenie poszczególnych ról i czynności.
- Wspólne głośne odczytanie wybranego
tekstu, propozycje uczniów dotyczące
rozwiązań inscenizacyjnych.
- Doskonalenie umiejętności aktorskich.
- Opracowanie ruchu scenicznego.
- Uświadomienie zasad zachowania się na
scenie.
- Zaprojektowanie i wykonanie prostych
elementów scenograficznych i rekwizytów do
przedstawienia.
- Oswojenie "małych artystów" z kostiumami,
oświetleniem, muzyką i tańcem.
- Redagowanie pism użytkowych,
wykorzystanie technologii informatycznej.
- Teatralizowanie obrzędów dnia
świątecznego: wieczór wróżb, jasełka,
kolędowanie, powitanie wiosny.
- Wystawienie przedstawień teatralnych.
- Występy dzieci na przeglądach teatralnych,
muzycznych i tanecznych.
- Ubogacanie występami artystycznymi
uroczystości szkolnych i środowiskowych.
6
FORMY AKTYWNOŚCI
MUZYCZNEJ
- Słuchanie muzyki jako źródła przyjemności,
PERCEPCJA MUZYKI
relaksu, doświadczanie piękna.
- Słuchanie muzyki i utworów muzycznych ze
zwróceniem uwagi na charakter i nastrój.
- Dobieranie wiersza lub fragmentu prozy do
wybranego utworu muzycznego.
- Wyrażanie muzyki w formie plastycznej.
- Rozpoznawanie barwy dźwięków
instrumentów muzycznych.
ODTWARZANIE MUZYKI - Rytmiczne recytowanie tekstów.
- Reagowanie ruchem na zmiany tempa,
dynamiki, wysokości dźwięków.
- Ćwiczenia ruchowe przy muzyce, zabawy ze
śpiewem.
- Śpiewanie piosenek.
- Śpiewanie piosenek połączone
z akompaniamentem naturalnych efektów
akustycznych - klaskanie, tupanie, pstrykanie
itp.
- Akompaniowanie do piosenek i zabaw
ruchowych na instrumentach perkusyjnych.
- Nauka podstawowych kroków wybranych
tańców ludowych i nowoczesnych.
- Improwizowanie swobodnym ruchem
TWORZENIE MUZYKI
nastroju i charakteru słuchanej muzyki.
- Układanie melodii do krótkich tekstów.
- Budowanie własnych instrumentów.
- Realizowanie ruchem prostych tematów
rytmicznych.
- Tworzenie ilustracji muzycznych.
- Tańczenie w rytm muzyki.
- Układanie własnych kompozycji tanecznych.
7
IV
METODY PRACY
metody podające (przyswajanie podanego tekstu);
-
- metody ekspresyjne (wyrażanie uczuć, emocji, postaw, poglądów);
- metody problemowe
- elementy metody Carla Orffa (integrujące takie formy, jak mowa, ruch, gra
na instrumentach)
V
EWALUACJA PROGRAMU
Program zajęć koła artystycznego jest realizowany w ramach zajęć
pozalekcyjnych i nie przewiduje sprawdzania kompetencji uczniów. Formą
mierzenia jakości pracy grupy jest uczestnictwo w przedstawieniach, występach
i prezentacjach na terenie szkoły oraz gminy.
VI
DOKUMENTACJA PROGRAMU
 sprawozdanie z realizacji programu koła artystycznego;
 artykuły w prasie szkolnej i lokalnej;
 dokumentacja fotograficzna;
 artykuły na stronie internetowej szkoły;
 rejestracja przedstawień teatralnych, występów muzycznych, tanecznych.
VII
PRZEWIDYWANE POSTAWY UCZNIÓW
 wrażliwość na piękno sztuki;
 potrzeba korzystania z dorobku kultury;
 uczestniczenie w szkolnych i pozaszkolnych formach działalności
teatralnej i muzycznej;
 umiejętność spontanicznej i swobodnej improwizacji;
 chęć dzielenia się zdobytym doświadczeniem z innymi.
8
Bibliografia:
Awgulowa J., Świątek W.: Inscenizacje w klasach początkowych. WSiP.
Warszawa 1985.
Bajkowska L.: Teatr marzeń. Prószyński i S-ka. Warszawa 1998.
Ciechanowski D.: Teatr szkolny w klasach początkowych". W: Życie Szkoły,
nr 5, 1988.
Danel-Bobrzyk H., Gruchel M., Gruchel P., Sikora J.: Jak słuchać muzyki
w klasach 1-3. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 1996.
Dymara B. (red): W świecie muzyki. Impuls. Kraków 2000.
Dymara B. (red): W świecie sztuki. Impuls. Kraków 1996.
Lorek M.: Elementariusz. Program pracy w klasach I-III. Wydawnictwo Maria
Lorek. Katowice 1999.
Mazelewska E., Majewska R.: Integracyjna rola muzyki w nauczaniu
wczesnoszkolnym. W: Nauczanie początkowe, nr 3/2004/2005.
Pankowska K.: Edukacja przez dramę. Warszawa 1997.
Program nauczania dla I etapu – edukacji wczesnoszkolnej.
Wydawnictwo
Nowa Era. Warszawa 2006.
Rey J.: Taniec – jego rozwój i formy. Warszawa 1958.
Stasińska K.: 120 lekcji muzyki w klasach 1-3. WSiP. Warszawa 1999.
Szczepańska M.: Edukacja kulturalna w wieku wczesnoszkolnym. Impuls.
Kraków 2000.
Wojnar I.: Teoria wychowania estetycznego. Żak. Warszawa 1976.
9
Wyróżnienie w Gminnym Przeglądzie Zespołów
Tanecznych, występ w ramach Dni Andrychowa
I miejsce w XI Gminnym Festiwalu Piosenki
„Szkolny Song 2008”
10
Występ formacji tanecznej na uroczyste otwarcie
sali gimnastycznej
11
Występy taneczne dzieci w ramach przedstawienia
„Pyza na polskich dróżkach”
12
Wróżby i zabawy andrzejkowe
13
Plan pracy koła muzyczno-tanecznego
Formy aktywności muzycznej:
Percepcja
muzyki





Słuchanie muzyki jako źródła przyjemności, relaksu,
doświadczanie piękna.
Słuchanie muzyki i utworów muzycznych ze zwróceniem
uwagi na charakter i nastrój.
Dobieranie wiersza lub fragmentu prozy do wybranego
utworu muzycznego.
Wyrażanie muzyki w formie plastycznej.
Rozpoznawanie barwy dźwięków instrumentów
muzycznych.
Liczba godzin
 4
Śpiewanie






Śpiewanie piosenek.
Ćwiczenia emisyjne.
Prezentowanie piosenek podczas występów.
Układanie i śpiewanie krótkich zwrotów słownych.
Układanie melodii do krótkich tekstów.
Śpiewanie piosenek połączone z akompaniamentem
naturalnych efektów akustycznych – klaskanie, tupanie,
pstrykanie itp.

6
Ruch
z muzyką

Improwizowanie swobodnym ruchem nastroju i
charakteru słuchanej muzyki.
Reagowanie ruchem na zmiany tempa, dynamiki i
wysokości dźwięków.
Realizowanie ruchem prostych tematów rytmicznych.
Śpiewanie pląsów.
Tańczenie w rytm muzyki.
Poznawanie i tańczenie tańców ludowych oraz
nowoczesnych.

8





14