TEMATY ĆWICZEŃ Z CHEMII DLA STUDENTÓW I ROKU II WYDZIAŁU LEKARSKIEGO W ROKU AKADEMICKIM 2010/2011 CZĘŚĆ TEORETYCZNA CZĘŚĆ PRAKTYCZNA 1 TYDZIEŃ: BHP i podstawowe czynności laboratoryjne (14.02-18.02.11) Sprawy organizacyjne i BHP Zapoznanie z pracownią, sprzętem i podstawowymi czynnościami laboratoryjnymi: ogrzewanie cieczy, krystalizacja, dekantacja, sączenie. 2 TYDZIEŃ: Analiza jakościowa związków nieorganicznych (21.02-25.02.11) Podział jonów na grupy analityczne. Wykrywanie niektórych jonów. Roztwory: różne sposoby wyrażania stężeń. Rozwiązywanie zadań. Wykrywanie niektórych kationów: Pb2+, Ag+, Fe2+, Fe3+, Ca2+, Ba2+, Mg2+, NH4+ oraz anionów: Cl–, SO42–, PO43–, CO32–, NO3– . Identyfikacja soli. 3 TYDZIEŃ: Analiza płynów ustrojowych (28.02-4.03.11) Objętościowa analiza ilościowa: alkacymetria, precypitometria (argentometria), kompleksometria. Biochemicznie ważne kompleksy, budowa związków kompleksowych (hem, wit. B12, chlorofil). Krzywe miareczkowania, zasada działania i dobór wskaźników, przykłady oznaczeń. Zadania na iloczyn rozpuszczalności i miareczkowanie. Alkacymetryczne oznaczanie kwasowości soku żołądkowego. Argentometryczne oznaczanie chlorków w moczu met. Volharda. Kompleksometryczne oznaczanie wapnia w surowicy. 4 TYDZIEŃ: Równowaga kwasowo-zasadowa, bufory (7.03-11.03.11) Ciśnienie osmotyczne – prawa osmozy, hipo, izo-, hipertonia, współczynnik van`t Hoffa. Zadania. Roztwory buforowe – mechanizm działania na przykładzie buforu octanowego, amonowego, węglanowego i fosforanowego. Pojemność buforowa. Obliczanie pH buforów i pojemności buforowej. Sporządzanie buforów: octanowego i fosforanowego (obliczanie i oznaczanie pH przy pomocy pehametru). Określanie wpływu rozcieńczenia na pojemność buforową. 5 TYDZIEŃ: Analiza związków organicznych (14.03-18.03.11) Struktura przestrzenna związków organicznych – konformacje, izomeria, tautomeria . Izomeria optyczna. Reakcje Wykrywanie grup funkcyjnych w związkach organicznych (wiązania wielokrotne, grupy alkoholowe, fenolowe, aldehydowe, karboksylowe, ketonowe). charakterystyczne grup funkcyjnychalkoholi, fenoli, aldehydów, ketonów, kwasów, amin. Identyfikacja substancji. 6 TYDZIEŃ: Lipidy (21.03-25.03.11) Triglicerydy – budowa, reakcje charakterystyczne, właściwości. Lipidy złożone (fosfolipidy, glikolipidy). Mydła i detergenty. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe, prostanoidy. Sterole, cholesterol, kwasy żółciowe. Rozpuszczalność tłuszczów. Analiza kwasów żółciowych – próba Haya. Wykrywanie steroli metodą LibermannaBurcharda i Salkowskiego. Zmydlanie tłuszczów. Identyfikacja witaminy A. Wykrywanie kwasów tłuszczowych w mydłach. Wykrywanie obecności kwasu oleinowego w tłuszczach roślinnych. 7 TYDZIEŃ: Węglowodany (28.03-1.04.11) Cukry proste i dwucukry: klasyfikacja, własności, konformacja, anomery, mutarotacja, epimeryzacja. Reakcje charakterystyczne: z kwasami, zasadami, własności redukcyjne, utlenianie aldoz, osazony. O- i N-glikozydy. Wielocukry; budowa, właściwości, hydroliza. Reakcje charakterystyczne: próba Molischa, odróżnianie cukrów złożonych od prostych, odróżnianie ketoz od aldoz, odróżnianie pentoz od heksoz, reakcje charakterystyczne dla wielocukrów. Identyfikacja dwóch cukrów. Oznaczanie glukozy metodą oksydazową. 8 TYDZIEŃ: Aminokwasy (4.04-8.04.11) Aminokwasy: podział i synteza, reakcje charakterystyczne, analiza jakościowa. Laktamy. Aminokwasy nie występujące w białkach. Izomeria optyczna aminokwasów. Reakcje charakterystyczne dla aminokwasów: wykrywanie grupy aminowej pierwszorzędowej, reakcja z ninhydryną, reakcja z aldehydem mrówkowym, reakcja ksantoproteinowa, wykrywanie tryptofenu, odczyn Pauliego na histydynę. Identyfikacja dwóch aminokwasów. Chromatografia bibułowa. 9 TYDZIEŃ: Białka i koloidy (11.04-15.04.11) Metody określania sekwencji aminokwasów w peptydach (N-końcowych i Ckońcowych). Izomeria geometryczna i wykrywanie wiązania peptydowego. Biochemicznie ważne peptydy: glutation, oksytocyna, wazopresyna. Białka – własności, punkt izoelektryczny, wysalanie, denaturacja. Wyznaczanie punktu izoelektrycznego kazeiny. Wytrącanie i wysalanie białek. Amfoteryczny charakter białek. Własności ochronne koloidów hydrofilowych Charakterystyka koloidów, właściwości. Koloidy: podział ze względu na kształt cząsteczek, ze względu na fazę rozproszoną i rozpraszającą. Metody otrzymywania koloidów. Właściwości ochronne, sensybilizacja. Elektroforeza. 10 TYDZIEŃ: Związki heterocykliczne (18.04-22.04.11) Związki heterocykliczne pochodzenia naturalnego oraz syntetycznie stosowane w medycynie – m.in. pochodne pirolu: hem, chlorofil, wit. B12, pochodne indolu: tryptofan, serotonina, pochodne pirydyny, pochodne pirymidyny: kwas barbiturowy, pochodne puryny: kofeina, teofilina, teobromina, kwas moczowy, budowa i właściwości nukleotydów oraz DNA i RNA Izolacja furfuralu z otrąb. Wykrywanie obecności puryn. Izolacja i identyfikacja kofeiny z coca-coli. Identyfikacja cukrów w coca-coli. 11 TYDZIEŃ: Lek (9.05-13.052.11) Definicja leku, klasyfikacja środków leczniczych, otrzymywanie leków, rodzaje działania leku, mechanizmy działania leku, budowa chemiczna a własności farmakologiczne, trwałość leku, drogi wprowadzania leku do ustroju, dawki, współczynnik leczniczy, wiązania się leku w ustroju, metabolizm i drogi wydalania leku, biodegradacja leku, toksyczność leku. Chromatografia cienkowarstwowa. Izolacja i oznaczanie substancji czynnej z goździków. Izolacja i oznaczanie składu leku. Synteza kwasu acetylosalicylowego.