geografia

Rosja jakiej
nie znałeś
MOSKWA
Moskwa – stolica Rosji i
największe miasto tego kraju.
Jest także największym miastem Europy,
liczącym 11,98 mln mieszkańców, przy czym
cała aglomeracja liczy 15,512 mln
mieszkańców (2012).
Jeden z najważniejszych ośrodków politycznych,
gospodarczych, kulturowych, religijnych,
finansowych, edukacyjnych, komunikacyjnych
oraz turystycznych Rosji.
Położenie
Moskwa położona jest nad rzeką Moskwą w Europie
Wschodniej, w centrum Niżu
Wschodnioeuropejskiego.
Klimat
Moskwa leży w strefie klimatów umiarkowanych. Na
terenie zachodniej Rosji panuje klimat kontynentalny
z odmianą wybitnie kontynentalną.
Historia
Najstarsze ślady osadnictwa na terenie Moskwy pochodzą z IV-III wieku
p.n.e.
W IX wieku osada muromska, od ok. 862 w granicach Rusi. Najstarszy
zachowany zapis dotyczący Moskwy pochodzi z 1147, kiedy to Jerzy
Dołgoruki wydał rozkaz zbudowania na Wzgórzu Borowickim drewnianej
baszty, dając tym samym początek kremlowi moskiewskiemu.
W 1156 miasto zostało otoczone dębową palisadą.
W 1237 Moskwa została zdobyta i częściowo zniszczona przez Batu-chana.
W 1263 wielki książę włodzimierski Aleksander Newski wydzielił w ramach
swego państwa Księstwo Moskiewskie, które zostało specjalnie utworzone
dla jego najmłodszego syna – Daniela.
Stolicą księstwa od początku jego istnienia była Moskwa odznaczająca się
dogodnym położeniem geograficznym, z dala od Złotej Ordy, z której
strony można się było spodziewać najazdów i umiejscowieniem na
wewnątrz ruskich szlakach handlowych, które dostarczały miastu
poważnych środków finansowych. Dzięki długim okresom pokoju w
początkowej historii Księstwa Moskiewskiego szybko wzrastała liczba
ludności miasta.
Zabytki i miejsca
warte
odwiedzenia
Kreml moskiewski − gród warowny
na wzgórzu, na lewym brzegu rzeki Moskwy.
Jego ogólna powierzchnia wynosi
28 hektarów. Jest to warownia z
zabudowaniami książęcymi, cerkwiami i
budynkami administracyjnymi.
Plac Czerwony w Moskwie
Najbardziej znany plac Moskwy, położony w
centrum miasta opodal Kremla – oficjalnej
siedziby prezydenta Rosji.
Ma 330 m długości i 70 m szerokości.
Mauzoleum Lenina
Grobowiec przy Placu Czerwonym w Moskwie,
umiejscowiony w bezpośrednim sąsiedztwie północnowschodniej części murów Kremla.
Został wzniesiony w latach 1929-1930 według
projektu Aleksieja Wiktorowicza Szczusiewa, w
stylu konstruktywistycznym.
Jest miejscem spoczynku przywódcy rewolucji
październikowej Włodzimierza Ilicza Lenina, a w
latach 1953-1961 był również miejscem spoczynku jego
następcy, Józefa Wissarionowicza Stalina.
Monaster Nowodziewiczy w Moskwie
Klasztor Nowodziewiczy – wybudowany w 1524 roku
w Moskwie, dla uczczenia zdobycia Smoleńska. We
wrześniu 1610 roku hetman Stanisław
Żółkiewski rozlokował w klasztorze
Nowodziewiczym cztery polskie chorągwie pod
dowództwem Jana Chluskiego, Jana Hreczynina,
Olszańskiego i Kotowskiego.
Cmentarz Nowodziewiczy – moskiewski cmentarz
położony przy Klasztorze Nowodziewiczym. Miejsce
spoczynku wielu zasłużonych Rosjan.
Obecnie na cmentarzu pochowanych jest ponad 27 000 osób, w tym między innymi:
•
•
Andriej Abrikosow (1906-1973) – aktor
• Piotr Alejnikow (1914-1965) – aktor
• Nadieżda Alliłujewa (1902-1932) – małżonka Józefa Stalina
• Boris Baboczkin (1904-1975) – aktor
Borys Jelcyn (1931-2007) – pierwszy prezydent Federacji Rosyjskiej
• Raisa Gorbaczowa (1932-1999) – żona Michaiła Gorbaczowa
• Artiom Mikojan (1905-1970) – konstruktor samolotów
• Wiaczesław Mołotow (1890-1986) – polityk
• Nikołaj Ogariow (1813-1877) – pisarz i poeta
Państwowa Galeria Tretiakowska
Potocznie: Tretiakowka (Третьяковка), muzeum sztuk
plastycznych w Moskwie, założone w 1856 roku
przez kupca Pawła Trietiakowa, gromadząca obecnie
jedną z największych i najbardziej znaczących w
świecie kolekcji dzieł rosyjskich sztuk pięknych
(głównie malarstwo).
Arbat lub Stary Arbat
Ulica w centrum Moskwy. Od jej nazwy pochodzi także
nazwa tej części dzielnicy miasta znajdującej się
w centralnym okręgu administracyjnym Moskwy.
Synagoga Chóralna w Moskwie
Główna synagoga Rosji i dawniej Związku
Radzieckiego znajdująca się w Moskwie, przy ulicy Bolszoj
Spasogliniszewskiego.
Synagoga została zbudowana w latach 1891-1906 w
stylu eklektycznym według projektu Semena Eibuschitza.
Kierował on początkowo pracami, ale po pewnym czasie zastąpił
go Roman Klein, który dokończył budowę. Najbardziej
charakterystycznym elementem synagogi
jest kopuła oraz fasada z portykiem podpartym
czterema kolumnami. Budynek swoim wyglądem nawiązuje
architektonicznie do Wielkiej Synagogi w Warszawie. W
synagodze śpiewa sławny chór Michaiła Tureckiego
Kuskowo
Zespół pałacowy hrabiów Szeremietiewów w Moskwie.
Osada Kuskowo pierwszy raz wzmiankowa była pod
koniec XVI w. jako posiadłość bojarskiego rodu
Szeremietiewych i w ich rękach pozostawała aż
do rewolucji bolszewickiej w 1917. Obecnie część
miasta Moskwa.
Wzgórza Worobiowe
To wzgórza na prawym brzegu rzeki
Moskwy w Moskwie. Jest to jedna z najwyżej
położonych części miasta (wysokości sięgają 220
metrów n.p.m.). Na wzgórzach zlokalizowany jest
m.in. górujący nad miastem gmach
główny Uniwersytetu Moskiewskiego. W latach
1924-1991 wzgórza nosiły
nazwę Leninskije Gory (Ле́нинские го́ры) tj.
"Wzgórza Leninowskie". Historyczna nazwa
wywodzi się od położonej w tym rejonie w
przeszłości wsi Worobiowo (Воробьёво).
Uniwersytet Moskiewski im. M. Łomonosowa
Największy i najbardziej znany uniwersytet w Rosji,
otwarty 25 stycznia 1755, założony przez carycę
Elżbietę Piotrowną, dzięki pomysłowi Michaiła
Łomonosowa i aktywnym zabiegom Iwana
Szuwałowa.
Polacy urodzeni i związani z Moskwą










Tomasz Bohdanowicz-Dworzecki – architekt,
Karol Olgierd Borchardt – pisarz i marynarz, kapitan żeglugi wielkiej,
Mojżesz Broderson – poeta tworzący w języku jidysz, malarz i
rysownik,
Stanisława Dembowska – uczona, biolog, profesor Instytutu Biologii
Doświadczalnej im. Nenckiego,
Władysław Dewoyno - aktor teatralny i filmowy,
Witold Doroszewski – językoznawca, profesor Uniwersytetu
Warszawskiego,
Jan Drewnowski – filozof, logik i myśliciel katolicki,
Jerzy Duszyński - aktor filmowy i teatralny,
Elżbieta Dziewońska – aktorka, reżyser, publicystka, działaczka
polonijna,
Edward Dziewoński – aktor, reżyser, satyryk
Moskwa jest najbogatszym i najbardziej dynamicznie rozwijającym się
miastem w całej Rosji. W rankingu miast światowych miesięcznika
„Forbes” Moskwa zajęła w 2011 po raz kolejny pierwsze miejsce pod
względem liczby mieszkających w nich miliarderów (79 osób). W mieście
zarejestrowana jest też większość największych rosyjskich i
międzynarodowych przedsiębiorstw działających w Rosji, co przekłada się
na znaczące dochody miasta. Niektóre państwowe giganty, jak na przykład
monopolista „Gazprom”, pomimo że ich główne siedziby znajdują się de
facto w Moskwie, zarejestrowane są jednak w Petersburgu. Wiązane jest to
najczęściej z naciskiem prezydenta Władimira Putina na zapewnienie
środków rozwojowych swojemu miastu rodzinnemu nad Newą.
Dzisiejsza Moskwa
Triumf-Pałas
Wieżowiec w Moskwie w Rosji. Nazywany także 8 wieżą, ze
względu na 7 siostrzanych budynków wybudowanych
w Moskwie za czasów Stalina w latach pięćdziesiątych. Jego
budowa trwała 4 lata, rozpoczęła się w 2001 roku a
zakończyła w 2005. Posiada 57 pięter i dwie kondygnacje
podziemne. Wysokość każdego piętra wynosi 3 metry.
Całkowita powierzchnia budynku to 163 300 m². Od 2007
roku jest trzecim najwyższym budynkiem w Europie.
Sport
W Moskwie działają takie kluby sportowe jak: CSKA
Moskwa, Dinamo Moskwa, Lokomotiw
Moskwa, Spartak Moskwa, Torpedo Moskwa –
posiadające kilka sekcji różnych dyscyplin
sportowych. Na Łużnikach znajduje się pałac sportu.
Rozgrywano tu m.in. Mistrzostwa Świata w
Łyżwiarstwie Figurowym 2005 oraz Letnie Igrzyska
Olimpijskie w 1980, Finał Ligi Mistrzów
2008, Mistrzostwa Świata w Gimnastyce Artystycznej
2010. W 2013 miasto gościć będzie lekkoatletyczne
mistrzostwa świata. Corocznie rozgrywany jest tutaj
także tenisowy turniej Kremlin Cup.
Półwysep na południu Ukrainy
połączony z lądem wąskim
Przesmykiem Perekopskim.
Dzieli się na 3 rejony:
Krym Górski
Krym Stepowy
Krym Kerczeński
Politycznie Krym należy
do Ukrainy, został
przekazany z Rosji do
Ukrainy w
1954 z okazji 300
rocznicy ugody
perejasławskiej.
WYBRANE ZABYTKI
Twierdza Genueńska w Sudaku
Pałac Carski w Liwadii
Jaskółcze Gniazdo
Pałac Hrabiego Woroncowa
Pałac Chanów krymskich
Symferopol
Stolica Autonomicznej Republiki Krymu
Jezioro
Bajkał
Bajkał (ros. Озеро Байкал) – jezioro
tektoniczne w Azji, zwane „Błękitnym okiem
Syberii” lub „Syberyjskim morzem”, położone
na terytorium Rosji (Syberia) w Republice
Buriacji i obwodzie irkuckim. Jest ono
najstarszym i najgłębszym jeziorem na świecie,
a ponadto – pod względem powierzchni –
drugim jeziorem w Azji i siódmym na świecie.
Leży w rowie tektonicznym, lustro wody znajduje się
na wysokości 456 m n.p.m. Rozciąga się na długości
636 km. Jego maksymalna szerokość wynosi 79 km.
Wokół jeziora rozciąga się wiele pasm górskich.
 Na północno-zachodnim brzegu znajdują się Góry
Bajkalskie o wysokości do 2588 m n.p.m.(Góra
Czerskiego). Na południowy zachód od nich, wzdłuż
zachodniego brzegu jeziora ciągną się Góry
Przymorskie. Na brzegu północno-wschodnim
znajdują się Góry Barguzińskie sięgające 2841 m
n.p.m. (Pik Bajkał), od których na południowy zachód
ciągnie się pasmo Ułan-Burgasy. Natomiast od strony
południowo-wschodniej nad jeziorem wznosi się
pasmo Chamar-Daban sięgające 2995 m n.p.m.
(Bajszynt-Uła).

 Jezioro
znajduje się w ryfcie bajkalskim.
Jego powstanie wiąże się odsuwaniem się
płyty amurskiej od płyty euroazjatyckiej
wywołanym kolizją płyty indyjskiej z Azją,
rozszerzeniem pacyficznych stref subdukcji i
ciepłem płaszcza ziemskiego Ocenia się, że
wiek Bajkału może być większy niż 25 mln
lat. W tym czasie na dnie gromadził się
materiał osadowy przynoszony z biegiem
dopływów jeziora. Grubość osadów dennych
naukowcy oceniają na ponad 7 km.
GOSPODARKA
Jezioro ma duże znaczenie dla żeglugi i
rybołówstwa. Dwa największe porty nad
Bajkałem to Ust-Barguzin i Siewierobajkalsk. Na
przełomie lat 80/90. XX w. połowy ryb wynosiły
20 tys. cetnarów (2 tys. ton, 1 cetnar w Rosji =
100 kg) ryby rocznie, z tego 70% stanowi omul
bajkalski. Przed 1941 r. roczne połowy były
kilkukrotnie większe. W okolicach Bajkału
przebiega Kolej Transsyberyjska i Kolej
Bajkalsko-Amurska.

Przyjmuje się, że Bajkał jest jednym z
najstarszych jezior na Ziemi, mającym ok. 25 mln
lat. Temperatura wód powierzchniowych do ok.
12°C, przy brzegach ok. 20°C. Poniżej 250-300
m panuje stała temperatura ok. 3,5°C. Zamarza
od stycznia do kwietnia, tworząc pokrywę lodową
grubości ok. 1 m. Woda bardzo przezroczysta
(do 40 m), bogata w tlen, słabo mineralizowana,
jej poziom wykazuje niewielkie wahania od 0,8
do 1,4 m. Do Bajkału uchodzi 336 rzek, m.in.
Selenga, Barguzin, Górna Angara, a wypływa
Angara. W wodach Bajkału żyje ponad 1200
gatunków zwierząt i ok. 600 gatunków roślin.
Ogólne informacje
• Państwo: Rosja
• Powierzchnia: 31 500 km²
• Wymiary: 663 × 79 km
• Głębokość:
• średnia 730 m
• maksymalna 1642 (1620 – najwyższa osiągnięta głębokość zanurzenia) m
• Objętość: 23 000 km³
• Wysokość lustra: 455 m n.p.m.
• Rzeki zasilające: 336 rzek
• Rzeki wypływające: Angara
• Miejscowości nadbrzeżne: Irkuck (w pobliżu)
Ust-Barguzin
Siewierobajkalsk
• Rodzaj jeziora: tektoniczne
Petersburg jest miastem wydzielonym Federacji
Rosyjskiej i stanowi jej odrębny podmiot. Jest
stolicą Północno-Zachodniego Okręgu
Federalnego i obwodu leningradzkiego,
chociaż sam do niego nie należy.
Podstawowe Informacje
Miasto w Rosji, położone w delcie Newy
nad Zatoką Fińską na terytorium
zawierającym m.in. ponad 40 wysp.
-
-W latach 1712–1918 stolica Imperium
Rosyjskiego.
-Powierzchnia 1439 km²,
- Liczba ludności 4 600 276[3].
Nazwa miasta w ciągu wieków ulegała zmianie.
Pierwotnie na cześć św.
Piotra miasto nazywało się Sankt Piterburh, co było
wzorowane na niderlandzkiej wymowie Sint Petersburg,
a wynikało z faktu, iż car Piotr I w młodości przebywał
przez pewien czas w Holandii. Później ustabilizowała się
nazwa w obecnym odniemieckim brzmieniu. Zalecaną
polską nazwą miasta (egzonimem), zgodnie z
ustaleniami Komisji Standaryzacji Nazw
Geograficznych jest tradycyjna forma Petersburg.
W 2006 Komisja dopuściła używanie egzonimu
wariantowego Sankt Petersburg, w dalszym ciągu
zalecając w języku polskim używanie nazwy Petersburg.
Gospodarka, transport,
turystyka
•
•
•
Petersburg jest największym po Moskwie ośrodkiem gospodarczym, kulturalnym i
naukowym Rosji, jednak pod względem odwiedzin turystów przewyższa stolicę, i
tak np. w 2004 było ich 3,4 mln. Przez UNESCO został ogłoszony ósmym najbardziej
atrakcyjnym turystycznie miastem świata, m.in. w związku z opiniami, że jest
jednym z najwspanialszych zespołów urbanistycznych świata.
Kilkadziesiąt wysp, na których leży Petersburg, spiętych jest 396 mostami, z których
14 największych jest co noc otwieranych w celu umożliwienia statkom
przedostania się na jezioro Ładoga. Z tego względu nazywany bywa Wenecją
Północy.
Dzięki swojemu dogodnemu położeniu geograficznemu rozwinął się w nim
przemysł stoczniowy (np. Stocznia Bałtycka), maszynowy (Zakłady Elektrosiła,
Zakłady Kirowskie), elektrotechniczny i elektroniczny, hutnictwo żelaza i metali
kolorowych, przemysł chemiczny, a zwłaszcza gumowy, włókienniczy, odzieżowy,
skórzano-obuwniczy, poligraficzny, drzewny, papierniczy, materiałów budowlanych
oraz spożywczy. W Petersburgu znajduje się zatrudniająca 6700 osób fabryka aut,
w której produkowany jest model Chevrolet Cruze.
Historia
•
•
•
•
Wiek XVIII
Pomnik Piotra Wielkiego
Sprawą prestiżową dla władców Rosji z dynastii Romanowów było uzyskanie
dostępu do Morza Bałtyckiego. Przez ponad sto lat kolejni carowie bezskutecznie
starali się osiągnąć wyznaczony cel. Dopiero w okresie rządów Piotra I Rosjanie
znaleźli się nad Bałtykiem. Dzięki wojnie północnej, którą toczył ze Szwedami w
latach 1701-1721 oraz zwycięstwie w bitwie pod Połtawą w 1709, a także
korzystnych ustaleniach pokoju w Nystad (fin. Uusikaupunki), mógł przystąpić do
zagospodarowywania nadmorskich obszarów.
Głównym marzeniem cara było zbudowanie od podstaw miasta, które miało
świadczyć o narodzinach potęgi państwa rosyjskiego. Prace budowlane, w których
brali udział najwybitniejsi architekci ówczesnej Europy, rozpoczęły się już
w 1703 na zdobytej rok wcześniej od Szwecji Wyspie Zajęczej (fin. Jänissaari),
położonej w Ingrii u ujścia Newy. Był to obszar podmokły i słabo zaludniony, toteż
osuszenie tych terenów było podstawowym wyzwaniem dla budowniczych.
Pierwszą budowlą wzniesioną na obszarze Wyspy Zajęczej była Twierdza
Pietropawłowska, którą rozpoczęto wznosić na mocy rozkazu cara z dnia 16
maja (27 maja według kalendarza gregoriańskiego) 1703. Dzień ten jest uznawany
za datę założenia miasta.
Sport
Miasto jest jednym z centrów sportowych Rosji. Istnieje
tu Petersburski Kompleks Sportowo-Koncertowy. Działają tutaj
takie kluby jak Zienit Petersburg (piłka nożna), SKA Sankt
Petersburg (posiadający sekcję hokeja na lodzie oraz piłki
nożnej), Dinamo Sankt Petersburg czy Spartak Sankt
Petersburg (koszykówka). W mieście rozgrywany jest także
tenisowy turniej Sankt Petersburg Open. W rejonie miasta
działa także skocznia narciarska, Kawgołowo.
Dziękujemy!
Źródło:
-Encyklopedia
-Wikipedia
-Atlas geograficzny z opisami
Wykonali:
Joanna Janił
Anna Iwon
Magda Makarewicz
Patryk Sklepowy
Mateusz Sokalski