Liturgia Męki Pańskiej

Triduum Paschalne - Liturgia
Liturgia Wielkiego Czwartku
Pierwszym dniem Triduum Paschalnego jest Wielki Czwartek. Triduum rozpoczyna się celebracją Mszy
Wieczerzy Pańskiej w wielkoczwartkowy wieczór. Wielki Czwartek to dzień ustanowienia dwóch
sakramentów; Kapłaństwa i Eucharystii. Wspominamy, a zarazem upamiętniamy Ostatnią Wieczerzę,
jaką Chrystus spożywał ze swymi Apostołami w ostatnią noc przed męką. Pięknie ukazują to słowa
znanej pieśni: "Uczta Pańska jest pamiątką tej wieczerzy przed wiekami, kiedy Jezus w noc ostatnią w
ręce ludzkie był wydany".
Już najstarsze dokumenty (pamiętniki Egerii z IV w.) wskazują, że liturgia Wielkiego Czwartku w Jerozolimie
przewidywała odprawienie dwóch Mszy św. Była to Msza Wieczerzy Pańskiej oraz Eucharystia z pojednaniem
pokutników (wówczas pokuta miała jeszcze charakter publiczny, a przygotowanie do niej stanowił okres
Wielkiego Postu), połączona z poświęceniem olejów świętych. Czasem i te Msze rozdzielano, i w ten sposób
sprawowano w ten dzień trzy Ofiary Eucharystyczne. Później przez długie wieki, aż do papieża Piusa XII i jego
reformy świętowania Triduum Paschalnego z 1955 r., w Wielki Czwartek sprawowano tylko Mszę Wieczerzy
Pańskiej.
Msza Krzyżma Świętego (Missa Chrismatis)
Jako że Triduum rozpoczyna się Mszą Wieczerzy Pańskiej liturgia Mszy Krzyżma nie przynależy bezpośrednio
do świętowania Triduum Paschalnego. Mszę Krzyżma Świętego (z poświęceniem olejów) sprawuje się jedynie
w tym dniu i to zazwyczaj rano, nadto; tylko w kościele katedralnym. Mszę celebruje biskup wraz ze swoim
prezbiterium diecezjalnym; w czasie celebracji (od 1970 r.) ma bowiem miejsce odnowienie przyrzeczeń
kapłańskich (po homilii). Liturgia ta ukazuje jedność Kościoła w diecezji.
W czasie liturgii, po odnowieniu przyrzeczeń kapłańskich, następuje
obrzęd święcenia olejów. Święci się trzy ich rodzaje: krzyżmo (oleum
chrismum) czyli oliwę zmieszaną z wonnym balsamem (koloru czarnego),
służącą przy udzielaniu sakramentu chrztu, bierzmowania i kapłaństwa,
przy konsekracji kościoła, ołtarza itd.; olej chorych (oleum infirmorum)
przeznaczony do udzielania sakramentu namaszczenia chorych, oraz olej
katechumenów (oleum catechumenorum), którego używa się w czasie
udzielania chrztu dorosłym. Dopuszczalne jest też oddzielne święcenie
olejów; oleju chorych pod koniec modlitwy eucharystycznej, zaś krzyżma i
oleju katechumenów; po Komunii. Olej jest symbolem mocy Bożej
udzielanej w momencie namaszczenia. W Piśmie Świętym czytamy, iż
olejem namaszczano królów (Dawid: 1 Sm 16,1-13, Saul: 1 Sm 10,1), proroków (Eliasz) oraz kapłanów: Lb
21,10 (Samuel, Aaron: Lb 3,1-4). Z kolei wszystkie te godności, przez szczególne namaszczenie Duchem
Świętym, otrzymał Jezus Chrystus, a wraz z Nim, w chwili święceń kapłańskich; wszyscy biskupi i prezbiterzy.
Kto w czasie Mszy Krzyżma świętego przystępuje do komunii świętej może ją oczywiście ponownie przyjąć w
czasie wieczornej Mszy Wieczerzy Pańskiej.
Msza Wieczerzy Pańskiej
Przepisy mówią, iż w tym dniu we wszystkich innych kościołach można odprawić tylko jedną Mszę. Jest to
Msza Wieczerzy Pańskiej. Zastępuje ona nieszpory tego dnia i jest początkiem Triduum Paschalnego, które
stanowi w swej istocie jedną, nierozerwalną całość, rozciągniętą jednak na trzy dni. To właśnie szczególnie w
czasie tej celebracji przeżywamy to, o czym mówi znany hymn eucharystyczny, autorstwa św. Tomasza, zwany
Pange lingua (Sław języku tajemnicę), śpiewany w czasie procesji do Ciemnicy: "W noc ostatnią przy
wieczerzy, z tymi, których braćmi zwał, czyniąc wszystko jak należy, czego przepis prawny chciał, sam
dwunastu się powierzył i za pokarm z rąk swych dał". Jezus daje nam się w tym dniu poznać jako Pokarm;
Pokarm na życie wieczne (J 6,35). Odchodzi, ale zostawia nam Siebie samego w postaciach
eucharystycznych, dokonując, jako Najwyższy i Wiekuisty Kapłan; pierwszego przeistoczenia. I zaprasza nas
na tą Świętą Ucztę: "Pan wieczernik przygotował, swój zaprasza lud, dla nas wszystkich dom otworzył i
zastawił stół". Czyż możemy odmówić na takie zaproszenie?
1|Strona
Triduum Paschalne - Liturgia
Przed Liturgią Słowa odśpiewywany jest hymn Chwała na wysokości Bogu,
podczas którego biją wszystkie dzwony i dzwonki. Od zakończenia hymnu
instrumenty te milkną aż do Gloria w Wigilię Paschalną sprawowaną w noc
Wielkiej Soboty. Do tego czasu w liturgii zamiast dzwonków stosuje się
kołatki; drewniane instrumenty, zwane też z łaciny crepitacula lub tabulae.
Radosny, miły dla ucha dźwięk dzwonków zastępuję więc surowe i żałobne
brzmienie kołatek.
Po
homilii
ma
miejsce w tym dniu
także
specjalny
obrzęd umycia nóg
12
mężczyznom,
zwany
z
łaciny
mandatum
(od
pierwszych
słów
śpiewanej w czasie
jego
sprawowania
pieśni pt. Mandatum
novum: "Przykazanie nowe daję wam, byście się
wzajemnie miłowali"). Symbolizuje on gest umycia nóg,
jakiego dokonał Chrystus w wieczerniku podczas
ostatniej Wieczerzy, posługując tym niewolniczym gestem swoim apostołom. Dał tym samym przykład
wzajemnej służby i miłości: "Gdzie miłość wzajemna i dobroć, tam znajdziesz Boga żywego".
Umywanie nóg jako czynność liturgiczną wprowadzono ok. 649 r. w kościele w Toledo. Przewidywała go także
reguła św. Benedykta. Zreformowane przepisy dotyczące liturgii Wielkiego Czwartku (1955 r.) zezwalają na
mandatum już nie tylko biskupom i opatom, jak to było wcześniej, ale na jego stosowanie we wszystkich
kościołach.
Po liturgii Eucharystycznej i rozdaniu Komunii św. (najczęściej pod dwiema postaciami) następuje
przeniesienie w uroczystej procesji Najświętszego Sakramentu z tabernakulum do przygotowanego wcześniej
miejsca, zwanego Ciemnicą lub ściślej: ołtarzem wystawienia; symbolizującego miejsce uwięzienia Chrystusa
po Wieczerzy, w noc oczekiwania na wyrok. Podczas procesji używa się kołatek i śpiewa się hymn Sław języku
tajemnicę. Przy ciemnicy trwa do późnych godzin wieczornych adoracja
Chrystusa uwięzionego i cierpiącego.
Z ołtarza zdejmuje się także obrusy
(łac. denudatio altaris); czynią to
diakoni lub akolici. Do przełomu VII i
VIII wieku obrusy na ołtarzach
pozostawały jedynie w czasie liturgii.
Jako że od Mszy Wieczerzy Pańskiej
aż do Wigilii Paschalnej nie celebruje
się Eucharystii (co nie znaczy, że nie
sprawuje się liturgii!) - ołtarz pozostaje odkryty. Dziś w geście obnażenia
ołtarza upatruje się symbolikę obnażenia Jezusa z szat oraz jego
opuszczenia przez bliskich. Sam ołtarz bowiem jest symbolem Chrystusa.
Niegdyś zachowywano także zwyczaj zmywania mensy ołtarzowej wodą z
winem na znak, iż z serca Jezusa wypłynęły krew i woda.
Istnieje także zwyczaj wygaszania wiecznej lampki przy tabernakulum oraz
pozostawiania go otwartego na oścież - przecież świętych postaci eucharystycznych nie ma już w tym miejscu.
Stąd wydaje się zbytecznym klękanie czy kłanianie się przed pustym tabernakulum.
2|Strona
Triduum Paschalne - Liturgia
Liturgia Wielkiego Piątku
Jeden z najważniejszych dni w ciągu roku. To właśnie w tym dniu wszyscy Chrześcijanie wspominają
Mękę i Śmierć Pana Jezusa. To wiedzą wszyscy. Jednak czy rozumiemy sens Wielkiego Piątku, jego
liturgię i obrzędy? Zazwyczaj nie. Dlatego postarajmy się zrozumieć wyjątkowość tego dnia by lepiej go
przeżyć, bo jak można coś pokochać jeśli się tego nie rozumie?
Jak już wyżej wspomniałem Wielki Piątek upamiętnia wydarzenia z życia
Jezusa od pojmania Go w ogrodzie Getsemani, aż do Jego śmierci na
krzyżu. Pierwsze pytanie jakie się nasuwa, choć może trochę banalne, to
jednak trzeba je sobie postawić: Po co umarł Pan Jezus? Przecież był
Bogiem. Mógł bowiem spokojnie się obronić o czym sam mówi Piotrowi
podczas pojmania: "Czy myślisz, że nie mógłbym poprosić Ojca mojego, a
zaraz wystawiłby Mi więcej niż dwanaście zastępów aniołów?" (Mt 26,53).
Człowiek sprzeniewierzając się Bogu przez grzech pierworodny zaciągnął
olbrzymią karę jaką było potępienie wieczne i wygnanie z raju. Człowiek
musiał przez całe wieki pokutować za tamten "wybryk". Jednak Bóg nie
chciał, aby człowiek był potępiony na zawsze, dlatego też posłał Pana
Jezusa, aby ten jako przedstawiciel ludzkości odpokutował za nasz grzech.
Wyobraźmy sobie jaką miłość musiał mieć Chrystus umierając za każdego
z nas. Czy ktoś z nas byłby w stanie umrzeć za wszystkich swoich
nieprzyjaciół? Podejrzewam, że nie.
Gdy zbliża się Święto Niepodległości - 11 listopada, to urządza się
uroczyste akademie, przystraja się ulice, jest orędzie Prezydenta, jednym słowem: wszyscy czują ten "powiew"
patriotyzmu, radość z wolności. A gdy przychodzi Wielki Piątek - dzień w którym dokonało się nasze
NAJWIĘKSZE WYZWOLENIE, bo wyzwolenie z niewoli grzechu, wielu z nas traktuje to jako zwyczajny, szary
dzień, nikt wtedy się nie cieszy, każdy tylko jeszcze marudzi, że a to trzeba iść do Kościoła, a to znowu
wymyślili jakiś post... itd. Przypatrzmy się jednak samej liturgii Wielkiego Piątku; jej znaczeniu ukrytemu pod
oznaką symboli.
Liturgia Męki Pańskiej
Wielki Piątek to jedyny dzień w roku, w którym nie wolno sprawować
Eucharystii, tak więc cały dzień trwają w kościołach drogi krzyżowe i
adoracje Najświętszego Sakramentu w Ciemnicy. Pod wieczór zaś
rozpoczynają się Uroczystości Wielkiego Piątku. Jak już wyżej
wspomniałem w tym dniu nie celebruje się Mszy świętej, więc odprawiana
jest Liturgia Męki Pańskiej. Rozpoczyna się ona procesją, podczas której
panuje cisza. Następnie, gdy kapłani dochodzą do stopni Ołtarza kładą się
krzyżem na posadzkę (tzw. prostracja), a służba liturgiczna i wierni klękają
na obydwa kolana i modlą się chwilę w ciszy. Następnie następuje Liturgia
Słowa, podczas której czytana jest także Męka Pańska z Ewangelii wg. św.
Jana.
3|Strona
Triduum Paschalne - Liturgia
Liturgia Wielkiej Soboty
Dzień ten jest czasem oczekiwania i żałobnej ciszy po wielkopiątkowym pogrzebie Jezusa. Do
Niego to odnoszą się słowa proroka Izajasza, spisane ok. 800 lat przed wydarzeniami
paschalnymi: „Po udręce i sądzie został usunięty; a kto się przejmuje Jego losem? Tak, zgładzono
go z krainy żyjących, grób mu wyznaczono między bezbożnymi” (Iz 53, 8-9). My; chrześcijanie,
przejmujemy się Jego losem. Modląc się i poszcząc, oczekujemy zmartwychwstania Chrystusa.
Spod skorupy żałoby i śmierci widać już przebijające się promienie Zmartwychwstającego…
Kościół trwa cały dzień na adoracji Najświętszego Sakramentu, ustawionym w tzw. Grobie Pańskim,
symbolizującym miejsce spoczynku ciała Zbawiciela. Tradycyjnie nie sprawuje się Eucharystii oraz
sakramentów (poza spowiedzią i namaszczeniem chorych); Komunię można zanosić jedynie na sposób
Wiatyku (Pasch. Soll. 75). W Polsce jest to także dzień błogosławienia pokarmów na stół wielkanocny,
którego może dokonać lektor ustanowiony obrzędem, akolita, diakon lub kapłan. Zaleca się, by obrzęd
błogosławieństwa był połączony z krótką modlitwą i adoracją Bożego Grobu. Wielka Sobota jest dniem, w
którym nie odprawia się Eucharystii; rano wszakże, zaleca się odprawienie, wraz z wiernymi, Godziny
Czytań i Jutrzni, w ramach tzw. Ciemnej Jutrzni (List Paschalis solemmnitas, 40 i 73) albo celebracji
Słowa Bożego lub nabożeństwa. Przed rozpoczęciem Wigilii Paschalnej należy zakończyć adorację przy
Bożym
Grobie.
Wigilia Paschalna
Główną celebracją Triduum Paschalnego, jak i całego roku liturgicznego, jest wieczorna (lub nocna)
Wigilia Paschalna; najbardziej uroczysta liturgia w całym Kościele, przynależąca już z natury do Niedzieli
Zmartwychwstania Pańskiego. Ze swej istoty jest ona nocnym czuwaniem (vigilare – czuwać) na cześć
Pana, nawiązującym do wyjścia Izraelitów z niewoli egipskiej (Wj 11-15), szczególnie zaś dla chrześcijan;
do nocy zmartwychwstania Chrystusa. Wszystko po to, aby uświadomić sobie, iż jest to największe
wydarzenie nie tylko w czasie świąt paschalnych – ale w całej historii ludzkości. To wydarzenie na
naszych oczach urzeczywistni się, odżyje – wydarzy się na nowo w tą niezwykłą noc, zwłaszcza poprzez
dwa sakramenty: chrzest oraz eucharystię. Liturgia ta pełna jest symboli; żyje symbolami i dzięki nim
przekazuje nam prawdę o Nowym Życiu.
Przez wieki
Początkowo spierano się nawet o samą datę obchodzenia Wielkanocy. Zastanawiano się, czy
sprawować ją dokładnie w 14 dzień miesiąca nisan (tak było w Kościołach Azji, wtedy jednak Wielkanoc
mogłaby wypadać poza niedzielą), czy też w niedzielę po 14 nisan (jak nakazywało Żydom Pismo Święte;
tak było np. w Rzymie), Ostatecznie Sobór w Nicei (325 r.) ustalił, iż Paschę, czyli Wielkanoc,
chrześcijanie będą świętować w niedzielę po 14 nisan, a dokładnie – w niedzielę po pierwszej wiosennej
pełni
księżyca
(między
22
III
a
25
IV).
Tak
jest
do
dzisiaj.
Chrześcijanie niemal od początku sprawowali Wigilię Paschalną; pierwsze wzmianki o tym można
znaleźć już od 150 roku (Epistula Apostolorum). Rozpoczynała się ona w nocy i była bardzo długą,
kilkugodzinną celebracją. Na początku rozpalano ognisko, następnie czytano lekcje z Pisma Świętego o
wyjściu z niewoli, chrzcie świętym i przymierzu z Bogiem, przeplatane psalmami. Następnie
przygotowujący się przez 2-3 lata dorośli katechumeni przystępowali do upragnionego sakramentu
chrztu, którego udzielał im biskup. Potem szli do miejsca, zwanego signatorium, gdzie biskup udzielał im
bierzmowania. Ubrani w białe szaty – symbol nowego życia w Chrystusie, po raz pierwszy w pełni
przystępowali do Eucharystii. Od V w. liturgia Wigilii Paschalnej skracała się, zaś już w XIII w.
przekładano jej sprawowanie na ranek Wielkiej Soboty, co zupełnie wypaczało sens tej celebracji.
Dopiero w XX w. papież Pius XII swoim dekretem De sollemni vigilia restauranda z 9 II 1951 roku
zreformował przebieg tej liturgii, ustalając czas jej rozpoczęcia po zmroku. W 1955 r. zreformowane
zostały także obrzędy całego Wielkiego Tygodnia, co przywróciło tej niezwykłej celebracji właściwe
miejsce
nie
tylko
w
samym
Triduum,
ale
i
w
całym
życiu
chrześcijańskim.
Dzisiaj
Ogólne Normy Kalendarza Liturgicznego nr 21 nakazują, by rozpoczęcie Wigilii Paschalnej odbyło się po
4|Strona
Triduum Paschalne - Liturgia
zapadnięciu zmroku, zaś cała celebracja – winna się zakończyć przed świtem w Niedzielę Wielkanocną.
Celebrację rozpoczyna się przy zgaszonym świetle. Ma to podkreślić wymowę Wigilii; czuwania nocnego,
a także wyrazistości symbolu światła, które rozświetli mroki naszych serc, a którym jest sam Chrystus.
W prezbiterium ustawia się figurę zmartwychwstałego, zasłania się płótnem figurę ciała Jezusa w Bożym
Grobie, krzyż procesyjny ozdabia się czerwoną stułą. Całą liturgię Wigilii Paschalnej odprawia się w
białych
szatach
liturgicznych.
Odnowiona Wigilia Paschalna składa się z:





Liturgii Światła (Światło)
Liturgii Słowa Bożego (Słowo)
Liturgii Chrzcielnej (Woda)
Liturgii Eucharystycznej (Uczta)
Procesji rezurekcyjnej (Świadectwo)
Liturgia Światła (Światło)
Liturgia ta, zwana lucernarium nawiązuje do symbolu światła. Aby znaczenie symbolu światła ukazało się
w pełni, liturgia rozpoczyna się po zmroku. Najpierw, przed kościołem lub w jego drzwiach zapala się
pochodnię lub ognisko, z którego ogień się święci (od X w.). Światło wnoszone do świątyni symbolizuje
zmartwychwstałego Chrystusa, który jest Światłością Świata (J 8, 12). Następnie ozdabia się ziarnami
kadzidła wielką, woskową świecę – paschał, który symbolizuje Chrystusa. Kreśli się na niej także krzyż,
cyfry bieżącego roku (od Piusa XII) oraz greckie litery: A-lfa i O-mega i zapala od poświęconego ognia
(więcej: artykuł o przedmiotach liturgicznych). Procesja światła uroczyście wnosi światło Nowego Życia do
świątyni, ale także do naszych serc. Kapłan, diakon lub ministrant wnosi je do kościoła, zatrzymując się w
trzech stacjach; za każdym razem lud wyraża swoją wdzięczność za dar oświetlenia drogi do zbawienia.
Gdy zapalone zostają już wszystkie światła w świątyni, paschał umieszcza się przy ołtarzu. Tam
następuje bardzo podniosła chwila: kapłan lub diakon wykonuje dziękczynno-uwielbieniowy hymn
Exsultet – uroczyste, sięgające IV w., a liturgii rzymskiej VII w., orędzie wielkanocne, w którym zawiera
się cała teologiczna symbolika paschału, jak i całej Wigilii Paschalnej oraz tajemnicy zmartwychwstania.
Wierni trzymają zapalone świece na znak, iż przyjmują światło zbawienia, przyniesione przez Chrystusa.
Liturgia Słowa Bożego (Słowo)
Zgromadzenie liturgiczne posila się w tym dniu wyjątkowo obficie Słowem Bożym; Liturgia Słowa Wigilii
Paschalnej przewiduje bowiem do dziewięciu czytań (7 ze Starego Testamentu; 2: Epistoła i Ewangelia, z
Nowego Testamentu). Można jednak zmniejszyć ilość czytań; nie można wszakże pominąć czytania z
Księgi Wyjścia (Wj 14) o wyjściu Narodu Wybranego z Egiptu (Pasch. Soll. 85), epistoły oraz ewangelii o
zmartwychwstaniu Chrystusa. Układ Liturgii Słowa wygląda następująco:

Czytanie-modlitwa-czytanie-śpiew-modlitwa.
W czytaniach wierni wsłuchują się w orędzie wielkich dzieł, jakich Pan dokonał w historii ludzkości.
Podkreślają one jedność dzieła Stworzenia (czytanie: Rdz 1,1-2,2) z dziełem Zbawienia (Ewangelia: A Mt 28,1-10; B - Mk 16,1-8; C - Łk 24,1-12) oraz wagę wydarzeń, które dokonywały się w historii ludzkości:
ofiara Izaaka (Rdz), Wyjście z Egiptu (Wj), Przymierze (Iz), zapowiedź oczyszczenia (Ez). Modlitwy
rozdzielające czytania interpretują perykopy w świetle wydarzeń wielkanocnych. Szczególnie ważne w
Liturgii Słowa są dwa śpiewy: Gloria (po ostatnim czytaniu ze ST), któremu towarzyszy bicie dzwonów, a
które symbolizuje przejście (pascha) ze Starego Przymierza do Nowego Testamentu, oraz aklamacja
Alleluja, która pojawia się w Liturgii pierwszy raz od początku Wielkiego Postu. Po Ewangelii następuje
homilia.
Liturgia Chrzcielna (Woda)
Cudowne przejście Narodu Wybranego przez wody Morza Czerwonego (Wj 13,17-14,31) w Tradycji
Kościoła było od początku postrzegane jako zapowiedź; typ obmycia wiernych w wodach sakramentu
chrztu świętego, który daje nowe życie wyznawcom Chrystusa. Było ono oswobodzeniem z
dotychczasowego życia bez Boga (chrzest przyjmowali dorośli). Do V w. integralną częścią liturgii Wigilii
5|Strona
Triduum Paschalne - Liturgia
Paschalnej było udzielnie chrztu dorosłym. Dziś dokonuje się ono w niewielu świątyniach, zazwyczaj w
katedrach:
wówczas
biskup
udziela
katechumenom
także
sakramentu
bierzmowania.
Po Liturgii Słowa kapłan wypowiada słowa wprowadzenia; rusza procesja do chrzcielnicy, kantorzy
śpiewają skróconą formę Litanii do Wszystkich Świętych. Tam następuje uroczysta modlitwa poświęcenia
wody w formie prefacji, która wyraża teologię i chrześcijańską symbolikę wody. Następnie celebrans,
wraz z diakonami zanurza w wodzie chrzcielnej paschał, przyniesiony w procesji. Zanurzenie to oddaje
prawdę, iż chrzest jest sakramentem, w którym wraz z Chrystusem umieramy (zanurzamy się) i
powstajemy – wynurzamy się do nowego życia, przez dokonujące się zmartwychwstanie (Rz 6,7-9). Jeśli
brak katechumenów przystępujących do chrztu, przystępuje się teraz do odnowienia przyrzeczeń
chrzcielnych. Wierni z zapalonymi świecami odnawiają przyrzeczenia, które ich rodzice złożyli w czasie
chrztu. Celebrans, zanurzywszy z nowo poświęconego źródła wody chrzcielnej, kropi zgromadzenie
liturgiczne. Opuszcza się Wyznanie wiary oraz modlitwę powszechną.
Liturgia Eucharystyczna (Uczta)
Liturgia Eucharystyczna Wigilii Paschalnej przebiega tak jak podczas każdej Mszy świętej. Można
zastosować I Modlitwę Eucharystyczną. Warto zwrócić uwagę na prefację używaną w liturgii; ona także
oddaje teologię tej Świętej Nocy, w której Jezus Chrystus zmartwychwstał. W czasie Komunii Św. wierni
mogą przyjmować Komunię pod dwiema postaciami, aby jak najwyraźniejszy był znak (por. KKK 1390)
nowego życia, które dzięki Zmartwychwstałemu Jezusowi otrzymujemy także przez przyjmowanie Jego
Ciała i Krwi. Komunię pod dwiema postaciami zaleca List okólny o przygotowaniu i sprawowania świąt
paschalnych Paschalis solemmnitatis nr 92. Do XIII wieku udzielanie wszystkim wiernym Komunii pod
dwiema
postaciami
było
powszechnym
zwyczajem.
Procesja rezurekcyjna (Świadectwo)
Uroczystym ogłoszeniem całemu światu radosnej wieści (Ewangelii) o zmartwychwstaniu Pana jest
procesja rezurekcyjna (łac. ressurectio – zmartwychwstanie). Procesja ta jest naszym osobistym, a
zarazem wspólnotowym świadectwem wiary w zbawienie i zwycięstwo Jezusa nad śmiercią, piekłem i
szatanem. Jest ona także zaproszeniem i wezwaniem, do wzięcia udziału w tryumfalnym pochodzie
Zmartwychwstałego.
Jeśli procesja rezurekcyjna odbywa się rano, to Wigilia Paschalna kończy się normalnym rozesłaniem
wiernych; jak we Mszy świętej (Idźcie w pokoju Chrystusa, Alleluja, alleluja). Wówczas procesję
rezurekcyjną należy odprawić przed pierwszą Mszą św. (formularz: msza w dzień). W czasie tej
Eucharystii po procesji rezurekcyjnej opuszcza się śpiew na wejście, pozdrowienie, akt pokuty, Kyrie.
Jeśli natomiast procesja rezurekcyjna odbywa się po Wigilii Paschalnej, to po obrzędach liturgii
eucharystycznej pomija się formułę pozdrowienia, błogosławieństwo oraz rozesłanie wiernych. Po
modlitwie po Komunii celebrans, diakoni, koncelebransi oraz służba liturgiczna udają się do Grobu
Pańskiego. Następnie wystawia się Najświętszy Sakrament, okadza oraz intonuje się śpiew tematyką
nawiązujący do zmartwychwstania (Chrystus zmartwychwstan jest lub: Twoja cześć, chwała). Rusza
procesja, która ma następujący porządek: krzyż procesyjny ozdobiony czerwoną stułą oraz figura
zmartwychwstałego, paschał, następnie świece, dalej; służba liturgiczna, koncelebransi, ministrant
kadzidła przed celebransem lub diakonem niosącym w monstrancji Najświętszy Sakrament (pod
baldachimem) dalej cały zgromadzony lud. Zaleca się, by procesja wyszła z kościoła i okrążyła świątynię
jeden raz lub trzykrotnie. W czasie procesji śpiewa się radośnie pieśni wielkanocne i eucharystyczne, biją
wszystkie
dzwony
i
dzwonki.
Po powrocie do kościoła celebrans składa monstrancję na ołtarzu, okadza, a następnie, po modlitwie,
błogosławi zgromadzony lud Najświętszym Sakramentem. Po zaniesieniu Go do tabernakulum można
wykonać dziękczynne Te Deum oraz antyfonę Maryjną (Raduj się nieba Królowo lub Wesel się Królowo
miła).
W dzień Niedzieli Zmartwychwstania Pańskiego odprawia się uroczyste Msze św.: warto zadbać o godną
oprawę liturgiczną tych celebracji; przygotować radosne i uroczyste śpiewy, zaangażować całą służbę
liturgiczną do asysty, napisać i wygłosić komentarze pouczające o powadze tej uroczystości. Triduum
Paschalne kończy się II Nieszporami Uroczystości Zmartwychwstania Pańskiego, które także powinny
mieć charakter bardzo uroczystego spotkania całej wspólnoty parafialnej, zgromadzonej z i wokół
Zmartwychwstałego Pana.
6|Strona