Załącznik nr 2 do SIWZ Rodzaje, przeznaczenie i charakterystyka diet Lp. Rodzaj diety 1. Dieta podstawowa tzw. zwykła 2. 3. 4. Przeznaczenie Zalecenia dla pacjentów nie wymagających żywienia dietetycznego Charakterystyka Określa racjonalny sposób żywienia ludzi niewymagających diety, powinna spełniać wymagania racjonalnego żywienia ludzi zdrowych. Należy zwrócić uwagę na udział produktów zbożowych, mlecznych, mięsnych oraz warzyw i owoców, aby zapewnić prawidłową ilość i proporcję białka roślinnego do zwierzęcego, odpowiednią ilość i strukturę tłuszczu, podaż składników mineralnych, witamin, błonnika pokarmowego. Zalecane dla pacjentów Charakteryzuje się doborem produktów, potraw Dieta łatwo strawna ze schorzeniami układu i technik sporządzanych posiłków tzw. lekkostrawna pokarmowego, łatwostrawnych. Podstawą diety jest wykluczenie w stanach produktów i potraw tłustych, smażonych, gorączkowych, okres pieczonych w tradycyjny sposób, długo rekowalenscencji, zalegających w żołądku, wzdymających, ostro osobom starszym, przyprawionych oraz znacznie ogranicza się z chorobami zakaźnymi, produkty zawierające duże ilości błonnika chorobami płuc, po pokarmowego. W diecie łatwo strawnej duże zabiegach zastosowanie mają potrawy dokładnie chirurgicznych rozdrobnione. Zalecana w cukrzycy Dieta zbliżona do prawidłowego żywienia Z ograniczeniem człowieka, polegająca na ograniczeniu łatwo łatwo przyswajalnych lub z hiperglikemią przyswajalnych węglowodanów (cukrów węglowodanów tzw. prostych), tłuszczu, ze zwiększeniem podaży cukrzycowa węglowodanów złożonych. Uwzględnić należy produkty o niskim indeksie glikemicznym. Należy ograniczyć tłuszcz, w tym szczególnie tłuszcze pochodzenia zwierzęcego. Preferowane pieczywo razowe, grube kasze, warzywa głównie w postaci surowej. Z diety wyeliminować zupy mleczne i tłuste produkty/potrawy. Zalecane są 3 główne posiłki i 2 mniejsze. Zachowanie regularności posiłków. Zalecane techniki kulinarne: gotowanie, gotowanie na parze lub wodzie, pieczenie w folii lub pergaminie. Zalecana w cukrzycy Zalecane ograniczenie tłuszczów zwierzęcych. Z ograniczeniem łatwo przyswajalnych lub z hiperglikemią wraz Należy wybierać chude gatunki mięsa i wędlin, z zdiagnozowanymi a także ryb. Natomiast unikać smażenia potraw. węglowodanów i chorobami wątroby, Pieczywo preferowane jest pszenne, zaś należy tłuszczy tzw. trzustki lub dróg unikać grubych kasz. Spośród produktów cukrzycowożółciowych mlecznych należy wybierać twarogi chude, zaś wątrobowa unikać żółtych i topionych serów oraz mleka. Warzywa należy wybierać gotowane, owoce najlepiej w postaci przecierów, musów lub gotowane. Należy spożywać regularnie 3 główne posiłki i 2 mniejsze. Zalecane techniki kulinarne: gotowanie, gotowanie na parze lub wodzie, pieczenie w folii lub pergaminie. 5. Łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu tzw. wątrobowa Zalecana dla pacjentów w chorobach wątroby, pęcherzyka żółciowego 5.1. Łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu tzw. trzustkowa Zalecana w chorobach trzustki 6. Z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego tzw. wrzodowa Zalecane dla pacjentów z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, chorobą refleksową, dyspepsjach czynnościowych żołądka 7. Dieta łatwo strawna bogato białkowa tzw. bogato białkowa Zalecana dla pacjentów wyniszczonych, w chorobach nowotworowych, rozległych oparzeniach, zranieniach, w chorobach przebiegających z gorączką, dla rekonwalescentów po przebytych chorobach Dieta powinna pokryć zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze. Modyfikacja polega na zmniejszeniu produktów będącym źródłem tłuszczu zwierzęcego oraz obfitujących w cholesterol. Zalecane jest ograniczenie podaży produktów ciężkostrawnych i wzdymających, solonych oraz ograniczyć dużą ilość błonnika – należy spożywać produkty rozdrabniane i gotowane, produkty zbożowe pszenne oraz warzywa gotowane. Produkty białkowe powinny być chude. Posiłki o umiarkowanej temperaturze. Zalecane techniki kulinarne: gotowanie, gotowanie na parze lub wodzie, pieczenie w folii lub pergaminie. W chorobach pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych z diety należy wykluczyć żółtka oraz pełne mleko. Wykluczone potrawy/produkty ciężkostrawne, wzdymające i tłuste oraz ostre przyprawy. Wyeliminowanie potraw smażonych, pieczonych, tłustych, solonych, kwaśnych, z tłustymi sosami. Zalecane produkty białkowe chude, produkty zbożowe pszenne oraz warzywa tylko w postaci gotowanej. Zalecane techniki kulinarne: gotowanie, gotowanie na parze lub wodzie, pieczenie w folii lub pergaminie. W chorobach trzustki zaleca się spożywanie 4-5 posiłków dziennie. Dodatkowo jeśli występuje biegunka, nie należy podawać tłuszczu do pieczywa i potraw. Zaleca się spożywać regularnie 5 posiłków w ciągu dnia. Należy ograniczyć potrawy i produkty silnie pobudzające wydzielanie soku żołądkowego: mocna herbata, kawa, esencjonalne buliony, kwaśne owoce i soki, potrawy smażone, pieczone, pikantne i słone oraz ograniczeniu podlega błonnika pokarmowy, należy więc wykluczyć pieczywo razowe, grube kasze oraz surowe warzywa i owoce. Zalecane techniki kulinarne: gotowanie, gotowanie na parze lub wodzie, pieczenie w folii lub pergaminie. Potrawy nie mogą być ani za zimne, ani za gorące, aby nie powodowały przekrwienia błony śluzowej. Zwiększone zapotrzebowanie na białko. W celu dobrego przyswajania białka należy rozłożyć posiłki na 5 mniejszych, rozkładając produkty białkowe na wszystkie posiłki. Powinno znajdować się białko w 2/3 pochodzenia zwierzęcego (chude mleko, sery, mięsa, ryby i jaja). Zalecane techniki kulinarne: gotowanie, gotowanie na parze lub wodzie, pieczenie w folii lub pergaminie. 8. Ubogo energetyczna Zalecana dla osób z nadwagą lub otyłością 9. Łatwostrawna o zmienionej konsystencji: - płynna wzmocniona tzw. przecierana - dieta do żywienia przez zgłębnik lub przetokę tzw. przecierana do sondy/PEG - papkowata tzw. mielona Ma zastosowanie w przypadku, kiedy pacjent nie może przyjmować stałego pożywienia oraz według wskazań lekarza 10. Dieta kleikowa 11. Dieta łatwostrawna niskobiałkowa tzw. nerkowa Zalecana dla pacjentów w ostrych schorzeniach przewodu pokarmowego, wątroby, trzustki, pęcherzyka żółciowego, nerek, w chorobach zakaźnych i stanach pooperacyjnych Zalecana dla pacjentów przy niewydolności nerek, przewlekłej chorobie nerek, niewydolności wątroby Dieta o zmniejszonej zawartości kaloryczności. Zaleca się 5 małych posiłków w ciągu doby. Dieta jest zróżnicowana pod względem wartości energetycznej, w zależności od zapotrzebowania (1200kcal, 1500kcal, 1700kcal). Zgodna z zaleceniami racjonalnego odżywiania. Płynna wzmocniona: Potrawy płynne z zastosowaniem produktów o wysokiej wartości odżywczej. Dieta łatwostrawna i uboga w błonnik pokarmowy. Gotowanie i rozdrabnianie produktów przez zmiksowanie. Po rozdrobnieniu są odpowiednio rozcieńczane dla nadania posiłkom płynnej konsystencji. Dieta pozbawiona drażniących przypraw. Składają się na nią dwa rodzaje zup: zupa płynna mleczna lub zupa jarzynowa przecierana- przeznaczona dla osób chorych na cukrzycę, osób z problemami jelitowymi. Płynna miksowana do żywienia przez sondę/PEG powinna być odpowiednio rozcieńczona. Papkowata: potrawy muszą być sporządzane, tak aby nie drażniły miejsc chorobowo zmienionych mechanicznie i termicznie. Potrawy sporządzane są metodą gotowania. Dobór produktów i potraw oraz technologie są takie same, jak w diecie łatwo strawnej, zaś różnicą jest konsystencja. Zaleca się podawać: pieczywo miękkie, delikatne i pozbawione skórki, w miarę możliwości rozdrobnione lub namoczone w mleku, herbacie; makarony i kasze drobne, jaja na miękko, mięso i ryby tylko mielone lub zmiksowane, wędliny zmielone i przygotowane np. w formie past, zaś warzywa i ziemniaki podawane w formie puree. Warzywa głównie w postaci gotowanej, wyjątkiem stanowi młoda marchew starta na drobnej tarce, pomidory obrane i pokrojone, sałata drobno posiekana. Owoce w postaci gotowanej, przecieru, musu lub soku, jabłka pieczone. Celem diety jest oszczędzanie narządu zmienionego chorobowo. Kleik przygotowany bez dodatku masła i soli. Oprócz kleików podaje się gorzką herbatę i sucharki. Zawiera cechy diety lekkostrawnej, aby maksymalnie zwiększyć dostępność składników odżywczych. Ograniczona jest ilość białka, zaleca się spożywanie tłuszczów lekkostrawnych. Źródłem węglowodanów są produkty zbożowe. Wszystkie posiłki powinny być niskosolone. Dodatkowo lekarz wskazuje produkty/składniki 12. Niskosolna 13. Ubogo resztkowa 14. Bogato resztkowa 15. Przeciwbiegunkowa tzw. specjalna 16. Bezglutenowa 17. Wegetariańska tzw. jarska odżywcze z jakich należy zrezygnować w diecie pacjenta. Zalecane techniki kulinarne: gotowanie, gotowanie na parze lub wodzie, pieczenie w folii lub pergaminie. DIETY ELIMINACYJNE Zalecana dla pacjentów Ograniczenie sodu w posiłkach poprzez nie z nadciśnieniem dodawanie soli w trakcie ich przygotowywania tętniczym, i wybieraniu produktów o niskiej zawartości wodobrzuszem, sodu. Zalecane techniki kulinarne: gotowanie, marskością wątroby gotowanie na parze lub wodzie, pieczenie w folii z obrzękami, pacjenci lub pergaminie. Posiłki lekkostrawne, z obrzękami z ograniczeniem tłuszczu i sodu (soli). Stan zapalnych jelit lub Ma na celu oszczędzania jelita poprzez m.in. choroba wyeliminowanie z pożywienia produktów Leśniowskiego-Crohna, bogatych w błonnik pokarmowych. Zastosowanie wrzodziejącym jelitcie mają potrawy gotowane w wodzie i parze, grubym duszone bez tłuszczu, w pergaminie. Wyeliminowanie surowych warzyw i owoców, produktów wzdymających, ostrych i tłustych. Chorzy z reguły nie tolerują mleka i serów, więc należy wykluczyć mleko, zaś sery w zależności od tolerancji pacjenta. Zalecane chude gatunki mięsa, ryb, puree z ziemniaków. W zaparciach oraz Celem diety jest uregulowanie czynności w zaburzeniach przewodu pokarmowego. Dieta jest modyfikacją czynnościowych jelit żywienia racjonalnego żywienia ludzi polegającą na zwiększeniu ilości błonnika pokarmowego i płynów. Źródłem błonnika w diecie powinno być: razowe pieczywo, mało oczyszczone kasze, otręby, warzywa i owoce surowe. Zaleca się do każdego posiłku porcja warzyw lub owocu. Zalecane techniki kulinarne: gotowanie, gotowanie na parze lub wodzie, pieczenie w folii lub pergaminie. Zakażenie Clostridium Przeciwwskazane jest mięso wieprzowe difficile i i wołowe, dżemy, mleko i produkty mleczne, rzekomobłoniaste cukier, miód, słodka herbata, pełnoziarniste zapalenie jelit produkty zbożowe, szpinak, buraki oraz surowe owoce i warzywa. Zalecane natomiast są gotowane dania mięsne i półmięsne z drobiu, ryb, ryż biały, gotowana marchewka, ziemniaki puree, chleb/bułka pszenna, chude mięso (drób) i chude ryby. Zalecane techniki kulinarne: gotowanie, gotowanie na parze lub wodzie, pieczenie w folii lub pergaminie, rozdrabniane, przecierane. Zalecana w nietolerancji Dieta wykluczająca spożywanie produktów glutenu- celiakii, zawierających gluten, zgodnie z racjonalnym zespoły złego odżywianiem. wchłaniania Diety indywidualne bez Dieta podstawowa ze zwiększoną podażą mięsa np. warzyw, owoców i produktów zbożowych. wegeternianizm (z przekonania, tradycji religijnych) 18. Łatwostrawna bezmleczna tzw. bezmleczna Zalecana w nietolerancji mleka Dieta wykluczająca spożywanie mleka, a na zlecenie lekarza także przetworów mlecznych. 19. O kontrolowanej zawartości kwasów tłuszczowych tzw. niskocholesterolowa Zalecana w hiperlipidemii, w chorobach układu krążenia 20. Dieta indywidualna Inne na zlecenie lekarza Dieta ma zapewnić wszystkie niezbędne składniki odżywcze zgodnie z wytycznymi racjonalnego odżywiania. Charakteryzuje się zmniejszeniem spożycia cholesterolu i nasyconych kwasów tłuszczowych w diecie. W przypadku osób z nadwagą lub otyłością stosuje się dietę niskokaloryczną. Zwiększone spożycie warzyw i owoców surowych oraz produktów zbożowych nieprzetworzonych, z ograniczeniem cukrów prostych i tłustych produktów. Zalecane techniki kulinarne: gotowanie, gotowanie na parze lub wodzie, pieczenie w folii lub pergaminie. Zalecane 5 posiłków dziennie. Zgodnie z zaleceniami lekarza prowadzącego. Dopuszcza się możliwość zamawiania przez uprawnionych pracowników Szpitala innych diet, nie ujętych w tym wykazie oraz dodatków żywnościowych do diet.