Dyskalkulia
advertisement
Dyskalkulia -trudności w uczeniu się matematyki -Hanna Mazela Dojrzałość do uczenia się matematyki Dojrzałość do uczenia się matematyki zawiera się w zakresie pojęcia dojrzałości szkolnej. Według W. Okonia, dojrzałość szkolna to osiągnięcie przez dziecko takiego stopnia rozwoju umysłowego, emocjonalnego, społecznego i fizycznego, jaki umożliwia mu udział w życiu szkolnym i opanowanie treści programowych w klasie I. Dojrzałość do uczenia się matematyki cd. Dojrzałość do uczenia się matematyki w warunkach szkolnych wyrażają wskaźniki: -dziecięce liczenie; -operacyjne rozumienie na poziomie konkretnym; -zdolność od odrywania się od konkretów i posługiwanie się reprezentacjami symbolicznymi i ikonicznymi; -odporność emocjonalna; -zdolność do syntetyzowania oraz zintegrowania funkcji percepcyjno – motorycznych. Każde dziecko jest dojrzałe do uczenia się matematyki, kiedy chce się jej uczyć – przejawia zainteresowanie, potrafi zrozumieć sens matematycznych zależności omawianych na lekcji oraz potrafi wytrzymać napięcie towarzyszące rozwiązaniu zadań matematycznych. Czynniki utrudniające uczenie się matematyki Czynniki zewnętrzne dysfunkcje rodziny patologia rodziny złe warunki bytowe i lokalowe brak umiejętności pomocy dziecku wagary zbyt liczne klasy brak indywidualności nauczania brak motywacji do nauki zbyt wysokie ambicje rodziców nieprawidłowo metodyczne podany materiał nauczania Czynniki utrudniające uczenie się matematyki Czynniki wewnętrzne uszkodzenie analizatorów, mikrodefekty, istnienie dysleksji ( trudność czytania poleceń) obniżenie percepcji wzrokowej ( spostrzeganie wzrokowe), niezdiagnozowane uszkodzenia wzroku i słuchu nieśmiałość, nadpobudliwość, ADHD przewlekłe choroby somatyczne, zaburzenia emocjonalne, branie leków, niewłaściwe odżywianie Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki Dzieci z dysleksją Dzieci z dyskalkulią Dzieci z dysleksją i dyskalkulią -trudności w liczeniu jako efekt uboczny dysleksji -trudności w liczeniu jako rezultat dyskalkulii uwarunkowanej neurologicznie Dyskalkulia rozwojowa Dyskalkulia rozwojowa wg Ladislava Kość’a jest strukturalnym zaburzeniem zdolności matematycznych mających swe źródło w genetycznych tj. wrodzonych nieprawidłowościach tych części mózgu, które są bezpośrednim anatomiczno – fizjologicznym podłożem dojrzewania zdolności matematycznych zgodnie z wiekiem; jest zaburzeniem występującym bez jednoczesnego zaburzenia ogólnych funkcji umysłowych Rodzaje dyskalkulii Dyskalkulia rozwojowa rozumiana jako zaburzenie dojrzałości matematycznych musi być odróżniana od: -dyskalkulii pourazowej, która jest obniżeniem poprzednio normalnych zdolności matematycznych i zaznacza się głównie u osób dorosłych, -astenokalkulii - , jeśli u dziecka mają miejsce wyraźnie poniżej przeciętnej zdolności matematyczne uwarunkowane niską stymulacją środowiska rodzinnego, wysoką absencją na lekcjach matematyki, opóźnienia w wiadomościach i umiejętnościach matematycznych i funkcji umysłowych, -akakulii – jeśli u dziecka ma miejsce pełna utrata zdolności liczenia, najczęściej spowodowana nagłym uszkodzeniem mózgu we wcześniej prawie dobrze rozwiniętych funkcjach matematycznych - oligokalkulii – jeśli u dziecka ma miejsce uwarunkowane ograniczeniem zdolności matematycznych ucznia, które związane jest z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim -parakalkulii – czyli zaburzeń zdolności matematycznych związanych z chorobą psychiczną - kalkulastenii – opóźnienia w opanowaniu wiadomości i umiejętności z dziedziny matematyki przy normalnym poziomie zdolności intelektualnych i matematycznych Jak rozpoznać ucznia z dyskalkulią Zdolności matematyczne są istotnie poniżej dobrych możliwości intelektualnych dziecka oraz odpowiadającym poziomem edukacji, tzn. dziecko o prawidłowym rozwoju intelektualnym ma poważne problemy w matematyce Zakłócenia te znacząco zaburzają osiągnięcia szkolne oraz czynności dnia codziennego, wymagające z korzystania z umiejętności matematycznych Występują trudności w nauce matematyki, mimo iż nie stwierdza się wad wrodzonych, zaburzeń neurologicznych ani psychicznych, które mogłyby niekorzystnie wpłynąć na proces uczenia się matematyki Zaburzenia matematyczne mogą współwystępować z deficytami sensorycznymi, podobnie jak w przypadku dysleksji Klasyfikacja dyskalkulii W międzynarodowej klasyfikacji chorób i zaburzeń DSM - IV (opracowana przez Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne) dzieci przejawiające trudności w uczeniu się matematyki są umieszczone w kategorii trudności w uczeniu się i określane są jako osoby, które nie mogą osiągnąć adekwatnego do wieku poziomu biegłości w procesach matematycznych pomimo inteligencji w normie, sprzyjających warunków edukacyjnych, braku zaburzeń emocjonalnych i odpowiedniego poziomu motywacji do nauki. Wg DSM IV trudności w matematyce ma 1% populacji szkolnej. Klasyfikacja dyskalkulii rozwojowej wg Ladislava Kość’a Dyskalkulia graficzna –trudności w zapisywaniu symboli matematycznych ( współwystępuje często z dysgrafią i dysleksją). W przypadku głębokich zaburzeń uczeń nie jest w stanie napisać dyktowanych mu liczb, napisać nazw liczb, ani ich skopiować. W łagodnej postaci zaburzenia dziecko ma problemy np. z zapisem liczb przy pisemnym dodawaniu i odejmowaniu, zapisywaniem liczb wielocyfrowych np. Izoluje pojedyncze elementy ( np.1248 jako 1000, 200, 48) pomija zera lub wymyśla własne sposoby zapisu. Dyskalkulia graficzna określana jest jako dysgrafia liczbowa Klasyfikacja dyskalkulii Dyskalkulia ideologiczna ( pojęciowo – poznawcza – przejawia się niezdolnością rozumienia pojęć i zależności matematycznych oraz niezdolnością wykonywania obliczeń w pamięci – uczeń ma trudności w dostosowaniu zależności liczbowych np. 5 to połowa 10, 7 jest o 1 większe od 6. Klasyfikacja dyskalkulii Dyskalkulia werbalna (słowna) – zaburzenia słownego wyrażania pojęć i zależności matematycznych, tzn. oznaczenie ilości i kolejności przedmiotów, nazywanie liczb i liczebników, symboli działań i operacji matematycznych. Klasyfikacja dyskalkulii Dyskalkulia operacyjna ( czynnościowa) – zaburzenie zdolności wykonywania operacji matematycznych – uczeń często zamienia operacje np. wykonuje dodawanie zamiast mnożenia, odejmowanie zamiast dzielenia, zastępuje skomplikowane operacje prostszymi np. preferuje pisemne wykonanie obliczeń, które łatwo można wykonać w pamięci. Klasyfikacja dyskalkulii Dyskalkulia leksykalna – zaburzona jest umiejętność czytania symboli matematycznych cyfr, liczb, działań matematycznych i zapisanych operacji matematycznych – uczeń nie potrafi odczytywać pojedynczych np. cyfr bądź myli cyfry o zbliżonym kształcie graficznym np. 6 i 9, 3 i 8, ma problemy w kojarzeniu symboli matematycznych z ich nazwami, odczytuje w odwrotnym kierunku liczby dwucyfrowe (12 jako 21). Dyskalkulia leksykalna nazywana jest często dysleksją liczbową. Klasyfikacja dyskalkulii Dyskalkulia prognostyczna ( wykonawcza) – zaburzenia na poziomie manipulacji konkretami, czy narysowanymi przedmiotami tzn. np. dziecko z dyskalkulią wykonawczą nie jest w stanie ułożyć patyczków kolejno według ich wielkości, ani wskazać, który z nich jest cieńszy, grubszy czy tej samej wielkości Powiązanie dyskalkulii z dysleksją Większość dyslektyków ma trudności w matematyce, które mogą być w znacznym stopniu przezwyciężone, a nawet w niektórych przypadkach dyslektyk może odnosić sukcesy w matematyce. Dyskalkulia często jest traktowana jako ,, efekt uboczny” dysleksji. Jednak coraz częściej naukowcy wskazują na odrębność trudności w czytaniu i trudność w liczeniu, jednocześnie zwracając uwagę na wspólne deficyty niektórych funkcji, warunkujących przebieg obu umiejętności. Wśród uczniów ze stwierdzoną dysleksją rozwojową : 25% dyskalkulia 11%dzieci uzdolnione matematycznie 64% uczniów ujawnia zwykłe trudności jak inni rówieśnicy Powiązanie dyskalkulii z dysleksją Dysleksja i dyskalkulia mimo, że są odmiennym problemem to mają wspólną cechę - problemy z pamięcią krótkotrwałą. Należy jednak zauważyć, że chociaż cierpiące na dysleksję dzieci mają krótkotrwałe zaburzenia pamięci, to nie wszystkie dzieci z krótkotrwałymi zaburzeniami pamięci są dyslektyczne. Podobnie jest możliwe, że większość dzieci z dyskalkulią ma problemy z pamięcią krótkotrwałą to jednak nie wszystkie dzieci z takimi problemami są dyslektyczne. Nie wszystkie dyskalkuliczne dzieci cierpią na dysleksję. Symptomy specyficznych trudności w uczeniu się matematyki w wieku przedszkolnym Opóźnienia rozwoju niektórych funkcji poznawczych i ruchowych słaba koordynacja wzrokowo – ruchowa Dzieci od 3 do 5 lat mają trudności w budowaniu klocków W rysowaniu – rysują niechętnie i prymitywnie trzylatki nie potrafią narysować koła, czterolatki kwadratu, pięciolatki trójkąta W klasie „0” opóźnienia orientacji przestrzennej i w schemacie ciała przy określeniu ich terminów – trudności wskazywania prawa – lewa strona, nie umie narysować rombu, odtworzyć złożonej figury geometrycznej Symptomy trudności w uczeniu się matematyki w wieku wczesnoszkolnym Nadal utrzymuje się opóźnienie rozwojowe orientacji w schemacie ciała i przestrzeni, orientacji w czasie, Trudności w odróżnianiu prawej i lewej ręki, strony z określeniem położenia przedmiotu względem siebie Trudności w zapamiętywaniu tabliczki mnożenia, nazw miesięcy, tygodnia Trudności z odczytywaniem i zrozumieniem takich symboli jak plus minus, brak zdolności do rozróżniania cyfr Umiejętności klasyfikowania wg kolejności rosnącej lub malejącej Gubienie cyfr, trudności w zapisywaniu liczb wielocyfrowych Trudności ze zrozumieniem symboli graficznych, które reprezentują cyfry ( trudności z oderwaniem się od konkretów i posługiwaniu się reprezentantami symbolicznymi w zakresie pojęć liczbowych) Problemy z przecinkiem przy zapisie liczb dziesiętnych Błędy w zapisie działań pisemnych Trudności z przekształceniem wzorów Trudności z wyobrażeniem sobie treści zadania Umiejętności przeliczania Symptomy trudności w uczeniu się matematyki w klas IV -VI Uczeń nie zna wszystkich liczb: -umie przeczytać wszystkie liczby, ale nie umie ich napisać; -umie przepisać liczby, ale nie umie ich odczytać. Uczeń ma trudności w posługiwaniu się w pracy dużymi liczbami, które ze względu na swój wiek powinien mieć opanowane: -myli się w zadaniach zawierających podobne w kształcie liczby (6-9, 3-8 ); -myli się w zadaniach z użyciem 0; -nie umie porównać liczb, jeśli mniejsza liczba zawiera większe cyfry (189…200 ); -nie umie porównać podobnych symetrycznie liczb ( 17-71, 18-81 ); -pisze liczbę według pierwszej usłyszanej cyfry ( 17 jako 70 ). Uczeń nie potrafi wykonywać opcji liczbowych przewidzianych programem na jego poziom: -ma kłopoty z przekroczeniem pierwszego progu dziesiątkowego; -nie ma dostatecznie utrwalonych operacji liczbowych . Uczeń ma kłopoty w posługiwaniu się ułamkami ( pisze1/8 jako 8/1), trudności w obliczeniach Trudności w nauce geometrii Trudności z umiejscowieniem znaków i figur w przestrzeni Trudności z zadaniami geometrycznymi Trudności z wykonywaniem rysunków wspomagających wykonywane zadanie Mylenie stron i kierunków Pomijanie drobnych elementów graficznych figur Błędy lokalizacyjne Kłopoty z porównywaniem figur i ich cech, takich jak: położenie, wielkość, odległość, głębokość Uczeń z dyskalkulią może mieć ciekawe i oryginalne propozycje rozwiązań zadań, ale jednocześnie popełniać podstawowe błędy rachunkowe lub zapisu. Jest w stanie szybko i bezbłędnie wykonać działania w pamięci, ale pisemnie popełniać błędy z powodu np. przestawienia cyfr. Objawy dyskalkulii przy zaburzonej percepcji wzrokowej Trudności w zapamiętywaniu wzorów, schematów nazw figur i brył postrzeganych wzrokowo Kłopoty z porównywaniem figur i ich cech tj. położenie, proporcje wielkość, odległość, głębokość Mylenie cyfr i liczb o podobnym kształcie graficznym 9 i 6, 44 i 444 Niepełne odczytywanie informacji przekazywanych rysunkiem, tabelą, schematem, wykresem Błędne odczytywanie zapisów i wzorów matematycznych, problemy z rysowaniem figur i brył Gubienie cyfr i znaków działań, gubienie fragmentów podczas odczytywania i zapisywania wzorów Lustrzane zapisywanie liter i cyfr Problemy z przecinkiem przy zapisie liczb dziesiętnych Brak logicznego zapisu operacji matematycznych Błędne nazywanie kierunku i zwrotu Błędy w zapisie działań pisemnych, trudności w zapisie liczb wielocyfrowych Mylenie cyfr i liczb o podobnym obrazie graficznym: np.. 6-9, 22-222, Niedokładność pomiaru długości odcinków Objawy dyskalkulii przy zaburzonej percepcji słuchowo - językowej Kłopoty z wykonywaniem nawet prostych działań rachunkowych w pamięci Trudności w skupieniu uwagi na bodźcach słuchowych, w różnicowaniu informacji o podobnym brzmieniu np. przyprostokątna i przeciwprostokątna Trudności w zapamiętywaniu definicji i wzorów, nauce dni tygodnia, miesięcy, tabliczki mnożenia Kłopoty ze zrozumieniem treści zadań tekstowych ( wolne tempo, słaba technika czytania- literowanie lub czytanie sylabami mylenie linijek, liter Problemy ze zrozumieniem poleceń i objaśnień n –la Kłopoty z rozwiązywaniem nawet niezbyt złożonych zadań tekstowych trudności w skupieniu uwagi na bodźcach słuchowych, w różnicowaniu wzorów o podobnym brzmieniu Problemy z zapamiętywaniem „ krok po kroku” Trudności w werbalizowaniu swoich myśli – uczeń rozwiąże zadanie, ale nie potrafi opisać sposobu w jaki to zrobił Kłopoty z wykonaniem nawet prostych działań rachunkowych w pamięci Objawy dyskalkulii przy zaburzonej funkcji przestrzennej oraz orientacji schematu ciała i przestrzeni Trudności w porządkowaniu elementów zbioru w pojmowaniu zjawiska poprzedzania i następowania elementów wg ustalonego porządku Trudności ze zrozumieniem odwrotności działań rachunkowych Kłopoty ze znalezieniem odpowiedniej strony i zadania w podręczniku Kłopoty w operowaniu pojęciami: równoległe, prostopadłe, liczby ujemne w działaniach na osi współrzędnych Przestawienie kolejności cyfr i liczb w zapisywaniu działań 86=68, 452=425 Niewłaściwa kolejność wykonywania działań Nieumiejętne przeliczanie i porównywanie czasu Niewłaściwa kolejność wykonywania działań pisemnych Zapisywanie cyfr w odbiciu lustrzanym Odczytywanie liczb od prawej do lewej np. 345 czyta jako 543 Trudności w orientacji na kartce papieru trudności z prawidłowym umiejscowieniem liczb w kolumnach Mylenie znaków „< ,>” Trudności w porządkowaniu elementów zbioru w pojmowaniu zjawiska poprzedzania i następowania elementów według ustalonego porządku Kłopoty w zrozumieniu odwrotności działań rachunkowych Kłopoty ze stosowaniem kolejności wykonywania działań Objawy dyskalkulii przy zaburzonej funkcji motorycznej Brzydkie, dysgraficzne pismo utrudniające precyzyjny zapis matematyczny ( wykonanie działań na ułamkach, potęgach) kłopoty z prawidłowym zapisem działań pisemnych ( algorytm dodawania, odejmowania, mnożenia, dzielenia, kłopoty z przepisywaniem z tablicy, Wolne tempo wykonywania obliczeń Dłuższy czas pisania sprawdzianów Pomyłki w zapisie obliczeń, pomijanie znaków, części działania, linijek, znaków, cyfr Cechy ucznia z dyskalkulią Uczeń: Przejawia niepokój spowodowany wolniejszą pracą i popełnia większą liczbę błędów Przejawia brak zaufania do własnych obliczeń, unika obliczeń przybliżonych i sprawdzania odpowiedzi Przejawia brak zaufania do własnych kompetencji matematycznych Często oddaje prace, które są niestaranne, pomazane, niechlujne Przejawia dużą zmienność w wiedzy i w osiągnięciach ( dobre dni i złe dni ) Ma niską samoocenę Przejawia strategię „wyuczonej bezradności” Odpowiedzi są powolne, pracuje zrywami, bezplanowo Wydaje się rozumieć temat na lekcji, ale nie w pracy domowej Trudności w rozumieniu i używaniu informacji statystycznych Cechy ucznia z dyskalkulią cd. Niewłaściwie dodaje liczby jednocyfrowe Ma kłopoty z przekroczeniem dziesiątki i z zerem Ma kłopoty przy przenoszeniu: zapominana o przenoszeniu, oblicza wyniki działań w niewłaściwy sposób, stosuje niewłaściwe liczby Ma kłopoty z obliczaniem sposobem pisemnym: obliczaniem najpierw wielkich liczb, zapomina o sumach i powtarzana pracę, rozpoczyna od obliczania dziesiątek. Ma kłopoty z odejmowaniem, kłopoty z zerem w odjemnej lub odjemniku Ma kłopoty z „ pożyczaniem”: pomijaniem „ pożyczania”, niestosowaniem „ pożyczania”, ale podaje w odpowiedzi zera, ,pożycza, nawet jeśli to nie jest konieczne, błędy dotyczące odjemnej i odjemnika są te same. Omija jedną lub więcej dziesiątek Ma trudności z mnożeniem: problemy z zerem w mnożeniu, robi błędy w przenoszeniu, opuszczaniu cyfr, błędy w dodawaniu wyników częściowych, opuszczaniu cyfr błędy w pozycji wyników częściowych. Ma problemy z dzieleniem: problemy z resztą, problemy z zerem w dzielnej lub dzielniku, kłopoty z dzielnikiem ( liczy obok, aby otrzymać wynik, robi błędy w podpisywaniu wyników częściowych). Objawy dyskalkulii w życiu codziennym Trudności w zapamiętywaniu ważnych dat, liczb, wieku Trudności w zapamiętywaniu reguł gier sportowych, kroków tanecznych Kłopoty z nauką wartości rytmicznych i nut Awersja do jakichkolwiek gier, które wiążą się z cyframi lub przestrzennym kojarzeniem ( domino, warcaby, szachy) Pomyłki w używaniu pieniędzy Złe odczytywanie numerów autobusów, zapominaniem numerów dróg Złe wykręcanie numerów telefonów Trudności w posługiwaniu się kartą do bankomatu Trudności z wykonywaniem codziennych zadań wymagających stosowania liczb, zdolności przestrzennych, dotykających czasu ( zapis spotkań pod odpowiednią datą, edytowanie godziny) Trudności z gotowaniem posiłków: poprawnym odczytywaniem liczb w przepisie, z ważeniem, odmierzaniem składników, nastawieniem piekarnika na odpowiednią temperaturę, zaplanowaniem czynności, którą kolejno trzeba wykonać, zaplanowaniem czasu przygotowania posiłku tak, by był gotowy na ustaloną godzinę Kłopoty w podróży – przechodzenie na zły peron, wsiadanie do niewłaściwego autobusu Dyskalkulia w przepisach prawa oświatowego Rozporządzenie MEN z dnia 30.04.2007 r. w sprawie warunków i sposobów oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych o Nauczyciel jest obowiązany, na podstawie opinii z poradni psychologiczno – pedagogicznej dostosować wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się. Stosowaniu wobec ucznia łagodniejszych kryteriów oceniania w zakresie tych sprawności, które sprawiają dziecku szczególne trudności oraz do przystąpienia do egzaminu w oddzielnej sali i do wydłużenia czasu egzaminu o 50%. Co może zrobić szkoła? Skierować ucznia na badania w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej Zapewnić uczniowi zajęcia wyrównawcze ( terapeutyczne) z matematyki Przygotowywać dodatkowe karty pracy z matematyki, niezależnie od tego co jest aktualnie omawiane ,stopniować trudność Wspierać ucznia podczas lekcji, tłumaczyć niezrozumiałe treści Co zrobi Poradnia Psychologiczno -Pedagogiczna Przeprowadzi badania psychologiczne Przeprowadzi badania umiejętności arytmetycznych Ustali wskazówki postdiagnostyczne Sporządzi opinię Jak należy postępować z dzieckiem z dyskalkulią Nie należy traktować go jak chorego, niezdolnego lub leniwego Nie należy wyśmiewać się z niego Nie należy wytykać zbyt często błędów, zwłaszcza publicznie Nie należy łudzić się, że z tego wyrośnie Zasady postępowania terapeutycznego wg. L. Kość”a Budowanie wiary we własne możliwości, wzbogacenie motywacji, kształtowanie odporności na sytuacje trudne Zindywidualizowanie i twórcze podejście do ucznia Stopniowa adaptacja do wymagań stawianych przez szkołę, z jednoczesnym zwiększeniem możliwości i pomniejszeniem ograniczeń Celem jest osiągnięcie takiego stopnia samodzielności, która pozwoli na względnie sprawne funkcjonowanie bez pomocy. Zalecenia do pracy z uczniem z dyskalkulią Stwarzanie sytuacji kojarzących matematykę z przyjemnymi sytuacjami Stwarzanie okazji do praktycznych ćwiczeń w szacowaniu ( długości, wysokości, odległości, powierzchni, czasu). Powiązanie matematyki z codziennymi sytuacjami i ukazanie przydatności i obecności matematyki w życiu codziennym Stosowanie pomocy wizualnych ( tabliczka mnożenia, tablice ze wzorami operacji i ich znakami oraz określeniami elementów działań: np.. Składnik iloczyn, itp..) Stosowanie komunikatów werbalnych i wyjaśnień w celu zrozumienia języka matematycznego oraz zachęcanie do głośnego myślenia w trakcie rozwiązywania problemów Ćwiczenie pamięci krótkotrwałej oraz wyobraźni wzrokowo przestrzennej Unikanie oceny stosowanej przez ucznia, dopóki sam z niej nie zrezygnuje Nauczanie polisensoryczne, zaangażowanie motoryki dużej np.. Odmierzanie krokami Wdrażanie do uporządkowanego działania, dającego poczucie pewności, łączenie wiedzy w logiczną całość, dzielenie jej na łatwo przyswajalne przez ucznia porcje. Zalecenia do pracy z dzieckiem z dyskalkulią cd. Uczeń powinien siedzieć blisko n –la Należy pozwolić uczniowi pracować z komputerem Należy odwoływać się do konkretów, modeli, rysunków Ograniczyć liczbę działań, wyznaczać działania proste i typowe Wydłużyć czas na wykonywanie zadań związanych z pisaniem, czytaniem i liczeniemOdpytywać częściej z mniejszej partii materiału Pozwolić na wykonanie zadania wybranym przez ucznia sposobem Pomóc w odczytywaniu dłuższych poleceń, upewnić się czy uczeń dobrze je zrozumiał, udzielić dodatkowych wyjaśnień jeśli zaistnieje taka potrzeba Przedstawić zadanie poprzez graficzne obrazowanie jego treści Pozwolić korzystać z tabliczki mnożenia Okazywać cierpliwość przy powtarzaniu ciągle tych samych partii materiału Nagradzać za wytrwałość i cierpliwość w korygowaniu błędów Nie odrabiać zadań za dziecko, gdyż taka postawa prowadzi do pogłębienia niewiedzy Dobieraj treści zadania tak, by były one bliskie rzeczywistości dziecka Należy również systematycznie współpracować z rodzicami, uświadomić im, że dyskalkulia jest deficytem, który wymaga od ucznia, n –li i rodziców wytężonej pracy. Ucznia nie należy zwalniać z systematycznych ćwiczeń i pracy nad sobą. Podsumowanie Diagnoza dyskalkulii może być postawiona uczniowi, który ukończył 10 rok życia. Wstępna diagnoza powinna być wykonana jednak wcześniej, gdy tylko pojawią się trudności. Bardzo ważne jest udzielenie właściwej pomocy, daje to szansę uniknięcia poważnych problemów w kolejnych etapach matematycznych. Należy również pamiętać, że specyficzne problemy w nauce matematyki nie przekreślają ucznia. Często zdarza się, że jest on uzdolniony w innych dziedzinach, które powinno się rozwijać. To, że ma problemy z matematyką nie oznacza, że nie ma szansy na osiągnięcie sukcesu i bycie wartościowym człowiekiem. Literatura: E. Gruszczyk – Kolczyńska: Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki, WSiP W–wa 1994 E. Gruszczyk – Kolczyńska E. Urbańska „ Wkładka matematyczna”, „ Wychowanie w przedszkolu” 1992 nr, 5 L. Kość ,,Psychologia i patopsychologia zdolności matematycznych” U. Oszwa Dyskalkulia, Remedium,2, 8-9 (2002). U. Oszwa Dziecko z trudnościami w uczeniu się matematyki w perspektywie międzynarodowej – próba syntezy. Zeszyty pedagogiczne UMCS Lublin XVIII 2005r. c M. Piekarski,, Przewodnik po kłopotach z matematyki” Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowo - Usługowe Pitagoras s.c. Białystok 1993r. E. M. Skorek „ Terapia pedagogiczna” Oficyna Wydawnicza „ Impuls” Kraków 2007 B. Stryczniewicz ,,Praca z uczniem mającym trudności z matematyką” Opole 2002r. C. Tyszyńska – Skubiszewska, A. Walerzak –Więckowska „ Ortograffiti – Matematyka bez trudności” Operon, Gdynia 2009 www.dyskalkulia.pl www.gov.men.pl
