Z A K A Ż E N I A

ZAKAŻENIA
•
•
•
•
•
•
Tężec
Wścieklizna
Zgorzel gazowa
Borelioza
Zapalenie opon mózgowych
Róża przyranna
Podstawowe informacje(łac. Tetanus) - ciężka choroba przyranna zwierząt i ludzi.
Tężec jest chorobą zakaźną (wywoływana przez czynnik
zakaźny), ale niezaraźliwą, ponieważ jej przyczyną są
egzotoksyny (o charakterze neurotoksyn) wytwarzane przez
laseczki tężca (Clostridium tetani).
Tężec występuje na całym świecie. Zwierzęciem
najczęściej zapadającym na tężec jest koń. Inne zwierzęta, jak
choćby psy, koty, bydło i świnie są mniej wrażliwe. Natomiast
ptaki są odporne. Bardzo podatny jest człowiek. Chorobę u
ludzi i zwierząt powoduje Clostridium tetani zwane czasami
też Bacillus tetani, czyli beztlenowa orzęsiona laseczka
wytwarzająca okrągłe spory, zwane też przetrwalnikami,
umieszczone na końcach laseczki.
Źródła zakażenia
Spory po wniknięciu w tkanki, najczęściej po zranieniu lub
skaleczeniu, przechodzą w postać wegetatywną poprzez
proces kiełkowania spor. Rozwojowi sprzyjają warunki
beztlenowe. Takie warunki spotykamy w ranach głębokich.
W ranach płytkich i drobnych skaleczeniach może również
dochodzić do namnażania się laseczek tężca pod
warunkiem dodatkowego zakażenia drobnoustrojami
tlenowymi, które zużywając tlen wytworzą warunki
korzystne do rozwoju laseczek tężca. Namnażając się w
miejscu zakażenia produkuje toksyny: tetanospazminę,
tetanolizynę i fibrynolizynę.
Objawy:
Okres inkubacji inaczej rozwoju choroby wynosi od
2 do 50 dni. Najczęściej około 7 -14 dni. Pierwsze
objawy to skurcze mięśni. Początkowo głowy
przede wszystkim mięśnia żuchwy powodując
charakterystyczny szczękościsk (trismus). W
następnym etapie skurcze obejmują inne partie
mięśni szkieletowych. Skurcz mięśni mimicznych
twarzy wywołuje charakterystyczny grymas, tzw.
uśmiech sardoniczny (risus sardonicus). Napięcie
mięśni karku i tułowia daje łukowate wyprężenie
ciała (opistotonus).
Leczenie:
Leczymy poprzez oczyszczenie zakażonego miejsca, podanie
surowicy przeciwtężcowej (antytoksyny) oraz anatoksyny.
Leczenie ludzi odbywa się w warunkach szpitalnych, na
oddziałach intensywnej opieki medycznej.
Zapobieganie:
Jedyną metodą zapobiegania tej chorobie są szczepienia
przeciwtężcowe. Szczepienia stosuje się u ludzi, można także szczepić
konie. U ludzi szczepienia przeciw tężcowi należą do szczepień
obowiązkowych, bezpłatnych. Aby uchronić osobę dorosłą przed
zachorowaniem, konieczne jest powtarzanie podawania dawek tej
szczepionki w odpowiednich odstępach czasu w ciągu całego życia, nie
rzadziej niż co 10 lat.
Obszary na świecie gdzie występuje tężec
Szczękościsk u pacjenta chorującego na
tężec.
Informacje ogólne
Wirusowa, zawsze śmiertelna choroba zakaźna
zwierząt (niektórych ssaków), mogąca przenieść
się na człowieka Nazwa "wścieklizna" wywodzi
się od przebiegu jednej, lepiej dostrzegalnej, z
form choroby. Cechuje ją znaczne podniecenie i
agresja("wściekłość"). Wściekliznę nazywa się
też czasem wodowstrętem (łac. hydrophobia),
co jest odbiciem jednego z objawów choroby,
mianowicie mimowolnych skurczy mięśni na
widok lub sam dźwięk wody.
Źródła zakażenia
Rezerwuar zarazków stanowią zarówno ssaki dzikie, jak i domowe. Z pierwszej
grupy wymienić należy: lisy, jenoty, borsuki, nietoperze, inne zwierzęta
mięsożerne, a także gryzonie i zajęczaki. Grupa ta ma obecnie największe
znaczenie w rozprzestrzenianiu choroby. Do drugiej natomiast: psy i koty.
Druga grupa miała pierwotnie duże znaczenie, lecz obecnie ze względu na
masowe szczepienia zwierząt domowych zagrożenie jest niewielkie. W
krajach tropikalnych wścieklizna może być rozprzestrzeniana również przez
żywiące się krwią zwierząt nietoperze z rodziny wampirów. Do zakażenia
(zwierząt lub człowieka) dochodzi na drodze kontaktu bezpośredniego - przez
pokąsanie lub oślinienie. Możliwe jest, choć u człowieka rzadkie, zakażenie
na drodze powietrznej (kropelkowej i pyłowej) aerozolem odchodów
nietoperzy w jaskiniach. Do wystąpienia choroby dochodzi u około 20%
wystawionych na ekspozycję - szczególnie osobników pogryzionych na
pysku/twarzy, szyi, klatce piersiowej lub pokąsanych głęboko. Odnotowano
także infekcje przez przeszczepienie organów od zmarłych dawców z
nierozpoznaną wścieklizną. Chorobę cechuje długi okres utajenia średnio od 1
do 3 miesięcy - skrajnie od 10 dni do ponad roku. Chory człowiek jest także
zakaźny dla otoczenia.
Objawy i rozpoznanie
Przebieg choroby u wszystkich gatunków zwierząt jest w zasadzie podobny. Możemy wyróżnić dwie
postacie wścieklizny:
• Postać gwałtowną
• Postać cichą - porażenną
• Wirus wścieklizny atakuje komórki układu nerwowego, ze szczególnym tropizmem do komórek
istoty szarej mózgu.
Objawy, które występują u ludzi:
U ludzi, w początkowym okresie (około 2 miesięcznym od chwili zakażenia) występują objawy ogólne.
Dominują tu zmiany, uczucie mrowienia wokół miejsca pokąsania, a także gorączka, ból potylicy, zmęczenie
oraz rzadziej halucynacje, torsje. Zwierzęta często w tym okresie - fazie inkubacji, zmieniają swoje zwyczaje
głównie przez zmianę trybu życia z dziennego na nocny i odwrotnie, a także przestają być wrażliwe na
bodźce bólowe. Po kilku dniach u ludzi i zwierząt występuje nadmierne pobudzenie lub - skrajnie, porażenie
(tzw. cicha wścieklizna). U chorego stwierdzić można mimowolne skurcze mięśni (konwulsje), ślinotok oraz
wodowstręt. Zejście śmiertelne następuje w około tydzień od wystąpienia objawów.W przypadku
diagnozowania człowieka wystawionego na ekspozycję w krótkim odstępie czasu większe znaczenie od
potwierdzenia choroby ma ocena prawdopodobieństwa jej wystąpienia. W tym celu stosuje się głównie
wywiad epidemiologiczny. Jednocześnie rozpoczyna się, jeżeli zwierzę zostało złapane: przyżyciową
obserwację (trwającą 15 dni)
weterynaryjną (zwierzęta domowe) lub pośmiertne badanie mózgu
zwierzęcia (zwierzęta dzikie i agresywne zwierzęta domowe). Przyżyciowa
diagnostyka człowieka jest możliwa (wykorzystując m.in. metodę PCR),
lecz dość często pojawiają się w badaniu wyniki fałszywie ujemne.
Wirus w ślinie zwierząt jest jednym z objawów ostatniego stadium
wścieklizny. W przypadku psów żaden spośród tych, u których pojawił się
wirus w ślinie, nie będzie żył dłużej niż 10-12 dni. Dlatego jeżeli pies
przeżyje 15-dniową obserwację będzie można wnioskować, że:
•w momencie pogryzienia wirus nie znajdował się w ślinie,
•pies nie mógł zakazić człowieka.
Pośmiertne rozpoznanie przeprowadza się używając testów serologicznych i
próby biologicznej.
Chory na wściekliznę
człowiek z drgawkami
Leczenie
Do dzisiaj nieznany jest lek przeciwko wściekliźnie. Jeśli nie
wystąpiły objawy choroby podejmuje się próbę zastosowania
uodpornienia bierno-czynnego polegającego na podaniu surowicy i serii
szczepionek podawanych w mięsień naramienny lub podskórnie (dawniej
szczepionkę podawano w mięsień brzucha ze względu na specyficzne
ukrwienie - nie stosuje się już tej metody). Uodpornienie uzyskane na
drodze biernej ochrania chorego do momentu uzyskania odporności
czynnej. Chorym szczepionym wcześniej nie podaje się surowicy.
Możliwość czynnego uodpornienia organizmu możliwa jest dzięki
długiemu okresowi wylęgania. Chorego człowieka, u którego wystąpiły
objawy izoluje się głównie w celu zapewnienia mu spokoju; stosuje się
leczenie objawowe. Do tej pory odnotowano mniej niż 5 przypadków
wyzdrowienia chorych ludzi, u których pojawiły się symptomy choroby.
Zwierzęta zwykle się usypia.
Znaczenie łączenia dwóch metod uodparniania w leczeniu
wścieklizny podawanie szczepionki wg schematu 2+1+1;
dane przykładowe.
Zapobieganie
Dużą rolę odgrywa zapobieganie szerzeniu się choroby. Od dawna prowadzi się
obowiązkowe szczepienia psów przeciwko wściekliźnie (dlatego epizootia w tej
grupie zwierząt są obecnie rzadkie), rozrzuca się szczepionki po lasach i polach,
aby dzikie zwierzęta również zaszczepić.Profilaktycznie szczepi się osoby
szczególnie narażone, np. wykonujące sekcje dzikich zwierząt padłych.Przy
podejrzeniu ekspozycji stosuje się szczepienia. Świadectwo szczepienia zwierzęcia
nie jest wystarczające do wykluczenia wścieklizny.
Personel opiekujący się chorym lub podejrzanym człowiekiem lub
zwierzęciem obowiązany jest stosować zaostrzone środki
ochrony osobistej.
Epidemiologia
Wścieklizna występuje niemal na całym świecie. Obszary, na których wścieklizna
obecne uznawana jest za nieobecną wg. raportu WHO z 2005 r.: Australia, Belgia, Chile,
Czechy, Grecja, Grenlandia, Irlandia, Islandia, Japonia, Nikaragua, Nowa Zelandia,
Norwegia, Malezja, Szwecja, Szwajcaria, Panama, Portugalia, Urugwaj. Cześć z tych
państw podjęła próbę wyeliminowania choroby poprzez masowe szczepienia i
likwidacje chorych zwierząt (np. Irlandia, Norwegia). Na niektórych wścieklizna nigdy
nie występowała (np. Japonia, Malezja). W USA średnio 2-4 osoby rocznie umierają z
powodu wścieklizny. Większość przypadków śmiertelnych ma związek z późnym
wykryciem choroby w przypadku przeniesienia choroby przez nietoperze. Często
ugryzienie nietoperza, nieprzypominające tradycyjnej rany jest ignorowane. Możliwe
jest także zakażenie poprzez wdychanie aerozolu powstałego w grotach i jaskiniach z
odchodów tych zwierząt. Ponad 99% przypadków śmiertelnych związanych z
wścieklizną, ma miejsce w Afryce, Azji i Ameryce Południowej. Największym
problemem jest w Indiach gdzie co 30 minut 1 osoba umiera z powodu zakażenia
wirusem wścieklizny. Agencja APCRI ocenia, że w 2004 roku z powodu tej choroby w
Indiach zmarło 20 565 osób. Ok. 70% ofiar miało mniej niż 15 lat. Przyczyną tak
licznego występowania choroby jest duża liczba bezdomnych, chorych psów. Około 7
mln ludzi co roku w Indiach jest poddawanych kuracji po ugryzieniach wściekłych
zwierząt.Ogólnie na świecie, jak ocenia WHO, co roku na wściekliznę umiera około
55 000 osób.
Informacje ogólne
Zgorzel, inaczej gangrena polega na rozkładzie
martwych tkanek w żywym organizmie przez bakterie
gnilne (beztlenowce). Przyczyną gangreny jest obecność
ogniska martwicy dostępnego dla bakterii. Odpowiednie
warunki istniejące w ognisku martwicy, takie jak
wilgotność i temperatura, sprzyjają rozwojowi
beztlenowców. Zgorzel powstaje tylko w tych miejscach
organizmu, które mają połączenie ze światem
zewnętrznym (przez co staja się dostępne dla bakterii),
dlatego występuje głównie: w powłokach skórnych (po
zmiażdżeniach), w płucach, miazdze próchniejącego
zęba oraz w jelitach (gdzie bakterie te przebywają stale).
Podział:
Zgorzel wilgotna
Nazywana także zgorzelą (gangreną) właściwą.
Występuje w dwóch odmianach (różnią się one
etiologią, obrazem klinicznym i
anatomopatologicznym). Odmiany te to:
• zgorzel zwykła;
• zgorzel gazowa.
Zgorzel sucha Inaczej zgorzel (gangrena) rzekoma,
gdyż nie występuje w tym przypadku gnicie
tkanek, ale ich wysuszanie. Proces ten nazywa się
strupieszeniem, czyli mumifikacją.
Zgorzel gazowa:
Jedna z odmian zgorzeli wilgotnej (właściwej). Przebieg choroby jest
bardzo szybki, nieleczona kończy się śmiercią. W warunkach pokojowych
do zakażeń dochodzi bardzo rzadko.
Objawy: (występują po 4-5 dniach od przedostania się drobnoustrojów do
organizmu; okres też może ulec wydłużeniu) wokół zainfekowanej rany
pojawia się obrzęk, zaczerwienienie, otaczające tkanki po dotyku wydają
charakterystyczne trzeszczenie, dookoła rany występują pęcherze
wypełnione posokowatym płynem (wysiękiem ropnym o
charakterystycznym, odrażającym zapachu gnilnym) oraz gazem.
Objawy ogólne: przyspieszenie tętna i oddechu, spadek ciśnienia krwi,
zamroczenie, możliwe są utraty świadomości.
Leczenie: chirurgiczne (wycięcie martwych tkanek i odświeżenie brzegów
ran); podawanie dużych dawek antybiotyków, zwalczanie wstrząsu; w
ciężkich przypadkach zgorzeli gazowej amputacja kończyny
zainfekowanej.
Zapobieganie: zgłaszanie się do chirurga z każda zanieczyszczoną raną,
szczególnie z ranami:
• miażdżonymi,
• zanieczyszczonymi ziemią,
• zawierającymi ciało obce oraz usunięcie ciał obcych zmniejsza ryzyko
zgorzeli gazowej.
Informacje ogólne:
Borelioza, choroba z Lyme, krętkowica kleszczowa,
choroba zakaźna wywoływana przez bakterie należące do
krętków: Borrelia burgdorferi, Borrelia garinii, Borrelia
afzelii, Borrelia japonica, które są przenoszone na człowieka
przez kleszcze. Na boreliozę chorują też niektóre
udomowione zwierzęta (psy, koty, bydło).
Po raz pierwszy choroba została opisana w Stanach
Zjednoczonych w miejscowości Lyme w stanie Connecticut
w 1975 roku. W Polsce zachorowania na boreliozę z Lyme
zaczęto rozpoznawać dopiero pod koniec lat 80. XX wieku.
Drogi przenoszenia choroby:
Rezerwuarem zarazków jest około 300 różnych gatunków ssaków
(głównie gryzonie z rodziny nornikowatych i myszowatych; a także
wolno żyjące jelenie, sarny, wilki), niektóre gatunki ptaków. Bakterie
są przenoszone głównie ze śliną kleszczy z rodzaju Ixodes (w
Europie I. ricinus). W zależności od stadium rozwojowego kleszcza
staje się on nosicielem zakażając się od swego żywiciela. Dalej
kolejne stadia rozwojowe kleszcza zakażają swoich kolejnych
żywicieli powodując utrzymywanie się rezerwuaru zarazków w
środowisku. W tym samym mechanizmie dochodzi do zakażenia
człowieka.
Zapadalność na tą chorobę:
Większość nowych przypadków boreliozy jest odnotowana między 1
maja a 30 listopada, a 80% przypadków występuje w czerwcu i lipcu w
okresie żerowania mikroskopijnych, trudnych do zauważenia nimf
kleszczy. W Polsce najwięcej przypadków zachorowań odnotowuje się
na Podlasiu a także w woj. warmińsko-mazurskim.
Etapy choroby
Nieleczona borelioza przebiega u człowieka w 3 etapach:
•etap infekcji zlokalizowanej:
•erythema migrans - rumień wędrujący pojawia się w miejscu ukąszenia przez
kleszcza rumieniowej zmiany na skórze (często przemieszczającej się obwodowo),
występuje nie we wszystkich przypadkach choroby.
•objawy grypopodobne.
•etap infekcji rozproszonej:
•nawracające dolegliwości stawowe,
•objawy podrażnienia lub zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i nerwów
obwodowych,
•zapalenie mięśnia sercowego.
•etap infekcji przewlekłej:
•niedowład, porażenie nerwów obwodowych,
•zaburzenia czucia,
•zaburzenia psychiczne,
•zaburzenia pamięci,
•zanikowe zapalenie skóry,
•bóle mięśniowo-stawowe,
•przewlekłe zmęczenie.
Objawy:
Borelioza jest nazywana wielkim imitatorem z uwagi na bardzo różny przebieg kliniczny i różnorodność
objawów. W przypadku gdy ukąszenie kleszcza zostało przeoczone, a rumień albo nie wystąpił, albo został
niezauważony, najczęściej chorobę podejrzewa się w przypadku wystąpienia licznych objawów
pochodzących z różnych systemów (układ nerwowy, szkieletowo-mięśniowy, pokarmowy, rozrodczy,
wydalniczy, hormonalny) u człowieka poprzednio zdrowego.
Następujące objawy wiąże się z przebiegiem przewlekłej boreliozy:
•gorączka, poty, dreszcze, fale gorąca z nieznanych powodów,
•zmiana masy ciała (przybranie lub utrata),
•zmęczenie (napadowe lub stałe), ociężałość, słaba wytrzymałość fizyczna,
•bezsenność, płytki sen,
•bezdech nocny,
•wypadanie włosów z nieznanych powodów,
•drętwienie kończyn lub tylko palców budzące ze snu (czasem bardzo zmienne),
•drętwienie języka, zwłaszcza jego czubka lub warg, zaburzenia smaku,
•bóle gardła,
•bóle jąder,
•bóle bioder,
•bóle i kurcze mięśni,
•tiki mięśni twarzy lub innych mięśni,
•bóle głowy, zwykle części potylicznej,
•bóle i obrzmienia stawów często zmienne i wędrujące,
•sztywność stawów i kręgosłupa szyjnego; trzeszczenie szyi,
•bóle zębów (bez wyraźnych powodów stomatologicznych),
•nieregularna menstruacja z nieznanych powodów,
•nieoczekiwane wytwarzanie mleka, bóle piersi,
•podrażniony pęcherz lub zakłócenie działania pęcherza moczowego,
•utrata sprawności seksualnej lub utrata libido,
•bóle i podrażnienie żołądka,
•zmiana rytmu wypróżnień (zaparcia lub biegunka),
•bóle w klatce piersiowej i w żebrach,
•przeszywające bóle,
•krótki oddech, kaszel, zadyszka,
•skoki pulsu i skoki ciśnienia krwi,
•bloki serca lub inne arytmie (zwykle zmienne i oporne na leczenie); szmery w sercu,
•kardiomiopatia przerostowa,
•kłucia, mrowienie o zmiennym charakterze; utrata czucia jak w polineuropatii; palenie skóry,
•zapalenie nerwu trójdzielnego,
•paraliż twarzy (paraliż Bella),
•zaburzenia widzenia: podwójne rozmyte widzenie, czarne plamy w polu widzenia, nadwrażliwość na światło (zwykle
badanie okulistyczne nie wykazuje zmian),
•zaburzenia słuchu: dzwonienie w uszach, bóle uszu, nadwrażliwość na dźwięk,
•nasilona choroba lokomocyjna, zawroty głowy, utrata równowagi
•zła tolerancja alkoholu i nasilanie się objawów po alkoholu,
•zaburzenia koncentracji i otępienie: trudności w znalezieniu potrzebnego słowa, problemy z rozumieniem tekstu czytanego,
wzmożona ilość błędów ortograficznych, trudności w rozumieniu dłuższych zdań lub szybkich dialogów, liczne wypadki 'z
nieuwagi', zapominalstwo, luki pamięciowe, dezorientacja, uczucie 'odrealnienia',
•zmiany nastroju, drażliwość, depresja,
•'parkinsonowskie' drżenia rąk i innych części ciała,
•czterotygodniowa cykliczność symptomów: dwa tygodnie lepiej, dwa tygodnie gorzej,
•nadwrażliwość skóry, bolesność na dotyk,
•idiopatyczne zapalenie prostaty,
•porażenia nerwów obwodowych.
Rozpoznanie
Diagnoza jest prosta we wczesnych przypadkach gdy ugryzienie kleszcza zostało zauważone i
jeśli pojawił się charakterystyczny rumień. Niestety, diagnostyka przypadków, w których rumień
się nie pojawił, a kleszcz pozostał niezauważony jest trudna, a aż 70% pacjentów z potwierdzoną
przewlekłą boreliozą nie zauważyło lub nie pamięta ugryzienia kleszcza ani rumienia. Często
używany test ELISA w diagnostyce boreliozy jest dodatni tylko u 10-30% chorych więc raczej
mało nadaje się na test przesiewowy. Najpewniejszym sposobem potwierdzenia boreliozy jest
badanie przy pomocy testu Western-blot w klasach IgG i IgM. Test Western blot wykrywa
chorobę u 40-60% chorych. Pewne nadzieje wiąże się też z testem PCR oraz jego nowszą
modyfikacją - Real time PCR.
Wobec niedoskonałości dostępnych testów ciągle część chorych musi polegać wyłącznie na
diagnozie klinicznej, bez poparcia testami laboratoryjnymi. Morfologia krwi oraz inne badania
dodatkowe wychodzą w boreliozie prawidłowo. Pomocniczo wykonuje się badania płynu
mózgowo-rdzeniowego oraz badanie przepływów mózgowych (SPECT). Główną rolą badania
płynu mózgowo-rdzeniowego jest wykluczenie innych możliwych chorób. Z powodu trudności
diagnostycznych istnieje zapewne duża grupa chorych, u których choroba została nierozpoznana.
Stosunkowo często pacjenci z boreliozą otrzymują nieprawidłowe rozpoznania takie jak
stwardnienie zanikowe boczne, choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane lub nerwica tym
samym tracąc szansę na wyleczenie lub w najlepszym przypadku opóźniając właściwe leczenie.
Skala nierozpoznanej boreliozy jest nieznana, ale ocenia się, że jest przynajmniej dziesięć razy
więcej chorych z boreliozą niż wykazują to oficjalne statystyki (z materiałów CDC). Całkowita
liczba chorych na boreliozę w Europie lub w Ameryce Północnej jest wyrażona zapewne w
milionach z czego tylko kilkadziesiąt tysięcy ma postawione prawidłowe rozpoznanie i otrzymuje
efektywne leczenie.
Leczenie:
Pierwszy i drugi etap infekcji leczy się kilkutygodniową lub kilkumiesięczną terapią
antybiotykiem. Zwykle stosuje się penicyliny, cefalosporyny lub tetracykliny. Istnieją
duże kontrowersje jeżeli chodzi o leczenie przewlekłej boreliozy. Standardowo leczy się
3-4 tygodnie antybiotykiem a zwykle utrzymujące się po tym okresie objawy choroby
określa mianem zespołu poboreliozowego. Natomiast według lekarzy ILADS leczenie
boreliozy powinno być bardzo długie, trwać wiele miesięcy lub nawet lat z uwagi na
istnienie form przetrwalnikowych bakterii: spor('blebs') i cyst. Spory i cysty pozwalają
bakterii na przetrwanie w roztworze antybiotyków i one odpowiadają za nawroty
choroby po zaprzestaniu leczenia. Zespół poboreliozowy wg lekarzy ILADS jest
kontynuacją choroby a nie pozostałością po chorobie o czym świadczy fakt, że w
pobranych tkankach od chorych z zespołem poboreliozowym można często stwierdzić
obecność krętków. Lekarze ILADS stosują na ogół kilka antybiotyków na raz. Zwykle
jest to kombinacja penicyliny lub parenteralnej cefalosporyny III generacji, makrolidu
lub ketolidu i metronidazolu. Czasem stosują minocycklinę, doksycyklinę,
klindamycynę lub minocyklinę w monoterapii. Źródłem kontrowersji w leczeniu jest
brak wiarygodnego testu, którym można monitorować leczenie oraz określić moment
wyleczenia.
Zapobieganie
Zapobieganie polega na unikaniu pokąsań przez kleszcze poprzez:
•noszenie odpowiedniego ubioru (koszula z długimi rękawami, długie spodnie i zakryte
buty)
•unikanie wypraw w rejony, w których jest dużo kleszczy
•unikanie chodzenia w wysokiej trawie i krzakach
•unikanie chodzenia po lesie, łące
•niesiadanie na zwalonych pniach drzewnych
•stosowanie środków odstraszających kleszcze, zwłaszcza tych zawierających DEET
(zgodnie z instrukcją)
•sprawdzanie ciała po pobycie w lesie.
Jeśli znajdziemy kleszcza, należy od razu usunąć go pęsetą lub - tak jak drzazgę - grubą igłą.
Kleszcza trzeba schwycić tuż przy skórze i pociągnąć w górę, a miejsce po ukąszeniu dokładnie
przemyć spirytusem. Jeżeli tkwi głęboko, lepiej od razu iść do lekarza. Nie wolno kleszczem
kręcić, wyciskać go, smarować benzyną ani tłuszczem, bo możemy w czasie tych zabiegów
rozprzestrzenić bakterie. Usunięcie kleszcza w ciągu 24-36 h zmniejsza wielokrotnie
prawdopodobieństwo zarażenia, ale obserwowano rozwinięcie się choroby nawet po
kilkuminutowym ukąszeniu. W ciągu ostatnich kilku lat (pomiędzy 1999 i 2005 rokiem)
zapadalność w Polsce zwiększyła się 5-krotnie i dotyczy powierzchni całego kraju, podczas gdy
uprzednio najwięcej zakażeń odnotowywano w województwach podlaskim i warmińskomazurskim.
Trwają badania nad szczepionką przeciwko boreliozie.
Rana po ukąszeniu przez
kleszcza
Informacje ogólne
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (łac.
meningitis) - choroba zakaźna wywoływana przez
wirusy lub bakterie, rzadziej przez pierwotniaki i
pasożyty. Zapalenie obejmuje tkanki opon, a
często przylegające do nich części mózgowia i
rdzenia. Zapalenie obejmuje tkanki opon, a często
przylegające do nich części mózgowia i rdzenia.
Objawy
Podstawowe objawy to bóle głowy, wymioty i objawy oponowe
(sztywność karku, objaw Brudzińskiego).
Mogą też występować: gorączka, senność, śpiączka, podwójne widzenie,
zaburzenia mowy, porażenie mięśni, padaczka.
Zapalenie bakteryjne, częściej dotyka dzieci niż dorosłych, szerzy się
drogą kropelkową. Objawy: ból gardła, gorączka, ból głowy, sztywność
karku i wymioty. Na ciele pojawia się krwistoczerwona wysypka. W
ciągu jednego dnia od początku choroby może rozwinąć się ciężki stan,
prowadzący do śpiączki i śmierci.
Leczenie
•przeciwwirusowo: leczenie objawowe, ogólnie podtrzymujące, w
skrajnie ciężkich przypadkach gancyklowir i interferon
•przeciwbakteryjnie: antybiotyki, np. ampicylina, aminoglikozydy,
cefalosporyny III generacji (np. ceftriakson, ceftazydym)
•przeciwgruźliczo: streptomycyna, pirazynamid, rifampicyna,
izoniazyd, etambutol
•przeciwgrzybiczo: amfoterycyna B, flukonazol, itrakonazol
Profilaktyka
Istnieją szczepionki przeciwko:
•meningokokom
•Hemophilus influenzae typ B
•pneumokokom
•wirusowi kleszczowego zapalenia opon mózgowych
U niemowląt szczepienia przeciwko wirusowej odmianie meningitis
stosowane są jedynie w: Irlandii, Wielkiej Brytanii i na Kubie. W innych
krajach (w tym Polsce) szczepionki takiej nie stosuje się.
Ogólne informacje:
RÓŻA ( RÓŻA PRZYRANNA )- choroba
zakażenia skóry i tkanki podskórnej spowodowana
bakterią zwaną paciorkowcem ropnym
Objawy:
-bolesności
-bóle głowy
-zaczerwienie skóry
-dreszcze
-gorączka dochodząca nawet do 40 stopni C.
-obrzęk wokół rany
-nudności