IT w Biznesie, Tworzenie portali biznesowych

advertisement
Polsko-Japońska Wyższa Szkoła
Technik Komputerowych,
Warszawa
Tworzenie Portali Biznesowych
Wykład 4
Projektowanie portalu (cd.)
Wykładowca:
dr hab. inż. Kazimierz Subieta
profesor PJWSTK
[email protected]
http://www.ipipan.waw.pl/~subieta
Pytania, które wykonawca powinien zadać... (6)






Personalizacja - czy portal będzie oferował użytkownikom personalne
strony i usługi (np. e-mail, kalendarz), czy użytkownicy będą mogli
przystosować swoje strony do ich zainteresowań, w jaki sposób?
Rejestracja użytkowników - jakie typy użytkowników będą rozróżniane?
Programy pomocnicze: kalkulatory, kalendarze, automatyczne
powiadamianie, algorytmy (np. komputerowa diagnostyka medyczna),
inne tego typu udogodnienia?
Rozliczenia ze źródłami finansowania i przychodów - czy portal będzie
bezpośrednio współdziałać z systemem finansowo-księgowym, jaki
będzie tryb (techniczny, organizacyjny) tego współdziałania?
Dostępność portala - czas serwisowy przy dostępności 24x7.
Wymogi ochrony - jakie zabezpieczenia będą wymagane przed
nieautoryzowanym dostępem, hakerami, wirusami, trojanami, sabotażem,
odmową płatności, itd.?
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 2
maj 2002
Pytania, które wykonawca powinien zadać... (7)



Wymogi bezpieczeństwa - wymagane zabezpieczenia przed awariami
systemu, nieprawidłową pracą, niespójnościami w bazie danych,
przeciążeniem systemu.
Ryzyko - podstawowe zagrożenia dla budowy i działania portalu.
Tryb współpracy z wykonawcą:
 Budżet i ograniczenia czasowe dla faz budowy i wdrożenia portalu.
 Interfejs ze strony firmy umożliwiający rozstrzyganie decyzji związanych z
konstrukcją portalu.
 Stopień poufności informacji analityczno-projektowych oraz ustaleń z
wykonawcy z firmą.
 Formy zarządzania projektem i kontroli jakości ze strony firmy.
 Formy dokumentacji projektu i oprogramowania, zarządzanie konfiguracją.
 Formy szkolenia personelu firmy w zakresie wykonanego oprogramowania.
 Wspomaganie ze strony wykonawcy po zainstalowaniu portalu: konserwacja
i pielęgnacja oprogramowania, rozwój oprogramowania po wdrożeniu.
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 3
maj 2002
Przykładowe elementy treści portalu MSP (ok. 50%)














Zakładanie firmy
Formy prowadzenia działalności
gospodarczej
Wokół biura: nieruchomości,
wyposażenie, materiały
Likwidacja firmy
Personel, pozyskiwanie pracowników
Prawa i obowiązki pracodawcy i
pracownika
Bezpieczeństwo i Higiena Pracy
Umowy o pracę
Prawo pracy
Agencje doradztwa personalnego
Delegacje, podróże
Pomoc dla MSP
Zamówienia publiczne
Zasady rachunkowości, księgowość,
sprawozdawczość
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 4
















Agencje celne
Podatki i opłaty
Agencje pośrednictwa pracy
Akcje, inwestowanie
Centralna Tabela Ofert
Marketing, promocja, reklama, badania
marketingowe
Zasady dbałości o klienta
Współpraca gospodarcza
Programy pomocowe UE
Biura Radców Handlowych
Biznes plan dla MSP
Budżet i proces budżetowania
Zarządzanie przedsiębiorstwem
Systemy informacji gospodarczej
System Ubezpieczeń Społecznych
Ochrona środowiska
maj 2002
Projekt wyglądu strony głównej dla portalu SME
Nasze
logo
Mój
profil
Baner
Kalendarz
Komunikacja
Data i godzina
Forum
Pomoc
Szukaj
Ścieżka dostępu
Rejestracjaaa
Użytkownika
Handel/Usługi
Serwisy
Hasło o
Założenie firmy
Internet i komp.
Nowy
Użytkownik
Prawo
Finanse
Rachunkowo ść
Startuj z...
Podatki
Wyślij do
znajomych
Marketing
Zasoby ludzkie
Wokó ł biura
Baner
Podróże
Pomoc dla MSP
Poszukiwacz
Rozrywka
Info gospodarcze
Portale branżowe
O firmie
Reklama u nas
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 5
Napisz do nas
Praca u nas
Prywatność
Wycieczka
maj 2002
Planowanie zasobów

Zasoby niezbędne do realizacji projektu portalu (podobnie dla
wdrożenia i funkcjonowania portalu)
 Budżet: źródła finansowania, dostępność środków finansowych w
poszczególnych kieszeniach i w poszczególnych fazach projektu.
 Personel: szacunkowa liczba personelu w poszczególnych specjalnościach
i/lub stanowiskach; założenia odnośnie personelu zewnętrznego lub
zatrudnionego na umowy o dzieło.
 Nakłady ludzkie: wyrażone w terminach osobo-dni (lub osobo-godzin) w
poszczególnych specjalnościach i/lub stanowiskach;
 Materiały: dowolne materiały (papier, tonery, dyski, teczki, segregatory, itd.)
niezbędne do realizacji projektu.
 Inwestycje niezbędne dla realizacji projektu (inne niż inwestycje w
infrastrukturą komputerową): biurka, krzesła, szafy, itd.
 Przestrzeń biurowa (dodatkowa) niezbędna dla projektu;
 Wstępny plan projektu, ograniczenia czasowe, fazy projektu, diagram
Gantta, diagram sieci zależności pomiędzy zadaniami (PERT), analiza ścieżki
krytycznej diagramu PERT.
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 6
maj 2002
Planowanie systemu

Sprzęt, oprogramowania i sieć niezbędne do realizacji projektu
portalu (podobnie dla wdrożenia i funkcjonowania portalu)
 Dostępność
i
możliwości
wykorzystania
istniejącego
sprzętu,
oprogramowania i sieci.
 Konieczność wzmocnienia (upgrading) istniejącego sprzętu, oprogramowania
i sieci; estymacja kosztów i czasu tego wzmocnienia.
 Nowe inwestycje w zakresie sprzętu, oprogramowania i sieci; estymacja
kosztów i czasu tych inwestycji.
 Nowy personel pomocniczy związany z (nowym lub wzmocnionym)
sprzętem, oprogramowaniem i siecią; oszacowanie możliwości pozyskania
tego personelu i dodatkowego budżetu na ten personel.
 Nowa infrastruktura biurowa (powierzchnia) niezbędna dla nowego sprzętu,
przy zapewnieniu niezbędnych wymagań dotyczących warunków
technicznych (temperatura, wilgotność, wentylacja, zabezpieczenia pożarowe,
zabezpieczenia antywłamaniowe, itd.)
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 7
maj 2002
Założenia odnośnie dostępności i bezpieczeństwa

Dostępność: czas w jakim portal będzie dostępny dla klientów.
 Regułą jest 24 godziny przez 7 dni w tygodniu (24/7).
 Dodatkowe założenia: np. 97% czasu dostępności, maksymalna przerwa w
działaniu nie większa niż 2 godziny, restart po awarii najwyżej 12 godzin.

Bezpieczeństwo: stopień ochrony biznesu organizacji podtrzymującej
portal od ataku ze strony portalu.
 Np. poprzez nieprawidłowe wyliczenie danych, poprzez awarie powodujące
złamanie umów lub zapisów prawnych, itd.

Ochrona: stopień zabezpieczenia oprogramowania portalu przed błędnym
działaniem, utratą lub niespójnością danych, atakiem z zewnątrz.
 hakerzy, wirusy, konie trojańskie, przypadkowe błędy obsługi, wandalizm,
sabotaż, odmowa płatności za usługę.


Prywatność: stopień w jakim system będzie chronił własność
intelektualną
oraz
własność
i
prywatność
danych
przed
nieautoryzowanym lub nielegalnym dostępem;
Środki techniczne: ściany ogniowe, szyfrowanie, składowanie (back-up),
odtwarzanie, hasła użytkowników, prawa dostępu, podpis elektroniczny,...
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 8
maj 2002
Dalsze wymagania niefunkcjonalne do portalu (1)

Zakładany czas i tryb konserwacji (jak wiele godzin na tydzień,
dostępność pomieszczeń i personelu obsługi, itd.)

Rozmiar systemu: ile operacji w tym samym czasie, ilu użytkowników w
tym samym czasie, ile obsłużonych klików na sekundę, rozmiar bazy
danych, przyrost bazy danych w czasie, liczba dokumentów, liczba
serwerów i stacji klienckich, itd.

Objętość pamięci operacyjnej, dyskowej, taśmowej, optycznej, szybkość
komputerów, specjalne wyposażenie (drukarki, skanery, tablety, plotery,
itd.)

Szybkość oprogramowania: liczba operacji na sekundę, maksymalny
czas odpowiedzi na zapytanie, liczba transakcji na sekundę, itd.

Dokładność systemu, precyzja obliczeń.

Niezawodność systemu: średni czas między awariami, maksymalny czas
odtwarzania po awarii.
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 9
maj 2002
Dalsze wymagania niefunkcjonalne do portalu (2)

Przenaszalność i interoperacyjność: platformy sprzętowe/operacyjne
wspomagane przez oprogramowanie, wykorzystywane zewnętrzne bazy
danych, protokoły, interfejsy i języki do wspomagania interoperacyjności
(HTTP, ODBC, JDBC, XML, CORBA/IIOP, RMI, Java Beens/EJB, etc.)

Standardy: w zakresie rozwoju oprogramowania (metodologie, języki
programowania), standardy kodowania (strony kodowe, formaty plików,
formaty multimediów), standardy interfejsów użytkownika, protokoły
komunikacyjne, standardy zapewnienia jakości.

Interakcja człowiek-maszyna: styl interfejsu (komendy, menu), formaty i
szablony ekranów, komunikaty, sygnały błędów, języki zapytań.

Adaptowalność i modularność systemu: łatwość zmiany wymagań,
ponowne użycie modułów systemu, dokumentowanie modułów
ponownego użycia.

Dostęp do Internetu: rodzaj sieci, szybkość sieci, serwer Internetu,
ograniczenia odnośnie dostępu do Internetu.
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 10
maj 2002
Oszacowanie dochodowości portalu

Główne źródła przychodów:
 opłaty za reklamy,
 zmniejszenie kosztów transakcji (sprzedaży, kupna, pośrednictwa), które
dotąd odbywały się w tradycyjny sposób,
 prowizje za oferowanie towarów lub transakcji dokonywanych poprzez portal
z zewnętrznymi dostawcami usług, towarów i produktów,
 opłaty subskrypcyjne za korzystanie z poszczególnych serwisów,
 zmniejszenie kosztów marketingu.

Zyski pośrednie
 Budowa dobrego wizerunku firmy poprzez jej obecność w Internecie,
 Szybsze dotarcie z ofertą do klienta, zmniejszenie dystansu pomiędzy
klientem i firmą
 Uzyskanie bazy użytkowników i wspomaganie lojalności użytkowników,
 zmniejszenie wewnętrznych kosztów firmy poprzez wspomaganie organizacji
procesów biznesowych firmy poprzez zintegrowaną informację znajdującą się
wewnątrz portalu.
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 11
maj 2002
Negatywne aspekty budowy portali biznesowych

Istnieją obiektywne czynniki, które mogą zmniejszyć efektywność
biznesową portalu. E-biznes w Polsce jest obarczony dużym ryzykiem.
 Polska jest krajem o bardzo wysokim koszcie dostępu do Internetu,
 Kilkakrotnie wyższym niż w USA, znaczenie wyższym niż w Europie zachodniej.
Jest to negatywny skutek monopolu TPSA, oraz agresywnej polityki fiskalnej
obecnych rządów w odniesieniu do nowości technologicznych i cywilizacyjnych.
 W porównaniu z krajami Europy Zachodniej i USA z Internetu korzysta w
Polsce mała część populacji.
 Szacuje się, że w maju 2000 liczba użytkowników osiągnęła 7.4% ludności w
wieku powyżej 15 lat. Są to szacunki bardzo optymistyczne, nie uwzględniające
czasu i jakości tego dostępu.
 Wykorzystanie Internetu jest ograniczone poprzez niedorozwój infrastruktury
telefonicznej i jej niską sprawność techniczną.
 Występuje silny niedorozwój form płatności za usługi, towary i informacje
oferowane w Internecie.
 Z usług sklepów Internetowych korzysta 3% Polaków. Średnia europejska 10% - 14%. Średnia USA - 27%. Dane: 2000 r., a teraz jest jeszcze gorzej.
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 12
maj 2002
Przykładowy personel niezbędny do stworzenia portalu
Firma budująca portal :
Generalny nadzór nad przebiegiem projektu.
Kierownik Projektu
Wykonawca:
Kierownik Projektu
Wykonawca:
Generalny nadzór nad przebiegiem projektu, koordynacja
działań.
Zarządzanie techniczną częścią projektu, programowanie.
Techniczny Kierownik
Projektu
Wykonawca:
Analityk Oprogramowania
Wykonawca:
Nadzór nad koncepcją portalu, jego konstrukcją i strukturą baz
danych.
Przygotowanie szczegółów konstrukcji, programowanie.
Inżynier Oprogramowania
Wykonawca:
Przygotowanie skryptów dla obsługi stron WWW.
2-3 Programistów Javy ze
znajomością JSP/EJB
Wykonawca:
Programista Baz Danych
Wykonawca:
1-2 Programistów Witryn
WWW
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 13
Konstrukcja bazy danych i programowanie generatora stron
HTML.
Przygotowanie
wyglądu
poszczególnych serwisów.
zewnętrznego
portalu
i
maj 2002
Przykładowy personel niezbędny do utrzymania i
rozwijania portalu (1)
Firma budująca portal: Generalny nadzór nad przebiegiem projektu, który zawiera realizację
polityki dotyczącej zawartości ukazującej się w portalu, pozyskiwanie
Kierownik Projektu i
partnerów dostarczających treść do portalu oraz koordynację działań
Menadżer ds. treści /
partnerów przygotowujących poszczególne informacje/treści dla
Koordynator strony
portalu.
Firma budująca portal: Sporządzanie szczegółowego rocznego planu reklamy dla portalu wraz
ze określaniem budżetu, wybór agencji reklamowych, określanie
Menadżer ds.
założeń współpracy z zewnętrznymi agencjami reklamowymi, inicjacja
marketingu i reklamy
kampanii reklamowych we współpracy z zewnętrznymi agencjami
reklamowymi, planowanie promocji w mediach oraz przeprowadzanie
okresowych ocen kampanii reklamowych.
Firma budująca portal: Sporządzanie szczegółowego planu badań rynku wraz ze określaniem
budżetu, wybór agencji badań rynku, kierowanie badaniami rynku we
Specjalista ds. badania
współpracy z wybranymi agencjami badania rynku, tworzenie założeń
rynku i użytkowników
badań, odbieranie i ocena wyników, analizy statystyczne i estymacje
rynkowe, analiza statystyk zarejestrowanych użytkowników portalu
oraz analiza konkurencji.
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 14
maj 2002
Przykładowy personel niezbędny do utrzymania i
rozwijania portalu (2)
Firma budująca portal: Określanie założeń sprzedaży reklam, współpraca z zewnętrznymi
agencjami reklamowymi/ medialnymi/ brokerami reklamy internetowej
Specjalista ds.
w zakresie sprzedaży reklam w Internecie oraz analiza statystyk
sprzedaży reklam
oglądalności reklamy w portalu.
Firma budująca portal: Pozyskiwanie i obsługa klientów portalu, określenie zasad/wymagań
dot. obsługi klienta dokonywanej przez firmy zewnętrzne, odpowiedzi
Menadżer ds.
na pytania klientów, kontakt z ważniejszymi klientami portalu oraz
pozyskania i obsługi
propozycje ulepszeń w portalu na podstawie uwag/problemów
klienta
klientów.
Firma budująca portal: Współpraca z partnerami przygotowującymi poszczególne informacje
dla portalu, kontrola treści portalu przygotowanej przez partnerów
Redaktor ds. treści
przed jej publikacją, kontrola uaktualniania i poszerzania informacji w
portalu.
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 15
maj 2002
Przykładowy personel niezbędny do utrzymania i
rozwijania portalu (3)
Firma budująca portal: Opracowanie założeń technicznych portalu, wdrożenie i zapewnienie
bezpiecznej pracy wszystkich elementów portalu, wdrożenie i sprawne
Kierownik techniczny
funkcjonowanie wszystkich wspólnych narzędzi w portalu (takich jak
wyszukiwarka, forum dyskusyjne oraz funkcje personalizacji) oraz
określanie założeń konfiguracji wszystkich narzędzi i komponentów
portalu.
Firma budująca portal: Określanie założeń funkcjonowania platformy transakcyjnej w portalu
(sprzedaży katalogowej, aukcji, zapytań ofertowych), współpraca z
Specjalista ds.
innymi podmiotami w zakresie stworzenia platformy i jej sprawnego
platformy
funkcjonowania oraz umożliwienie uczestnictwa innych firm w
transakcyjnej
platformie transakcyjnej.
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 16
maj 2002
Przykładowy personel niezbędny do utrzymania i
rozwijania portalu (4)
Wykonawca:
Kierownik Projektu
Wykonawca:
Techniczny Kierownik
Projektu
Wykonawca:
Analityk
Oprogramowania
Wykonawca:
Inżynier
Oprogramowania
Wykonawca:
Programista Javy ze
znajomością JSP/EJB
Wykonawca:
Programista Baz
Danych
Wykonawca:
Programista Witryn
WWW
Generalny nadzór nad rozwijaniem portalu, koordynacja działań.
Zarządzanie techniczną częścią projektu, programowanie.
Nadzór nad koncepcją rozwoju portalu, jego konstrukcją i strukturą baz
danych.
Przygotowanie szczegółów konstrukcji, programowanie.
Uaktualnianie skryptów dla obsługi stron WWW.
Uaktualnianie konstrukcji bazy danych i programowanie generatora
stron HTML.
Uaktualnianie wyglądu zewnętrznego portalu
serwisów.
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 17
i poszczególnych
maj 2002
Zarządzanie konfiguracją
oprogramowania i treści
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 18
maj 2002
Zarządzanie konfiguracją oprogramowania/treści
powinno zapewniać, że ...
Każdy komponent oprogramowania/treści będzie jednoznacznie identyfikowany;
Oprogramowanie/treść będzie zbudowane ze spójnego zestawu komponentów;
Będzie wiadomo, która wersja komponentu oprogramowania/treści jest najnowsza;
Zawsze będzie wiadomo, która wersja dokumentacji pasuje do której wersji
komponentu oprogramowania/treści;
Komponenty oprogramowania/treści będą zawsze łatwo dostępne;
Komponenty oprogramowania/treści nigdy nie zostaną stracone (np. wskutek
awarii nośnika lub błędu operatora);
Każda zmiana oprogramowania/treści będzie zatwierdzona i udokumentowana;
Zmiany oprogramowania/treści nie zaginą (np. wskutek jednoczesnych
aktualizacji);
Zawsze będzie istniała możliwość powrotu do poprzedniej wersji;
Historia zmian będzie przechowywana, co umożliwi odtworzenie kto i kiedy zrobił
zmianę, i jaką zmianę.
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 19
maj 2002
Pozycja konfiguracji oprogramowania
configuration item
Wszystkie elementy projektu i oprogramowania/treści muszą być
przedmiotem ZKO, w szczególności:
dokumentacja: wymagań, analityczna, projektowa, testowania, użytkownika, itd.
moduły z kodem źródłowym, kody do konsolidowania, kody binarne,
ekrany interfejsu użytkownika,
pliki tekstowe (np. komunikatami systemu), bazy danych, słowniki, itd.
kompilatory, konsolidatory, interpretery, biblioteki, protokoły, narzędzia CASE,
konfiguracje sprzętowe, itd.
oprogramowanie testujące, dane testujące,
serwery WWW wraz z odpowiednimi stronami HTML i oprogramowaniem,
wszelkie elementy treści,
...
Wyróżnialny element uczestniczący w projekcie lub produkcie będzie określany
jako „pozycja konfiguracji”. Jest ona traktowana jako pojedynczy, możliwy do
odseparowania komponent projektu lub produktu programistycznego.
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 20
maj 2002
Przechowywanie pozycji konfiguracji
Wszystkie pozycje konfiguracji muszą być przechowywane w sposób
bezpieczny, systematyczny i dobrze zorganizowany - jak książki w bibliotece.
System przechowywania PK musi dotyczyć wszystkich mediów - elektronicznych,
papierowych i innych.
Powinien istnieć system ewidencji i rejestracji zależności pomiędzy pozycjami
konfiguracji. Dobrze zorganizowany system powinien być oparty na bazie danych
oraz integrować informacje o PK z samymi (elektronicznymi) PK.
System powinien także rejestrować i przechowywać wszelkie dokumenty
administracyjne związane z projektami oprogramowania, takie jak raporty etapowe
i końcowe, zlecenia, raporty zaistniałych problemów, raporty z testów, itd.
Dokumenty administracyjne powinny być powiązane z pozycjami konfiguracji w
taki sposób, aby można było prześledzić ich historię oraz związki przyczynowoskutkowe pomiędzy dokumentami i pozycjami konfiguracji.
Rodzaje bibliotek konfiguracji oprogramowania/treści:
• biblioteki związane z bieżącym rozwojem oprogramowania/treści;
• biblioteki ukończonych (bazowych) produktów programistycznych/treści;
• archiwa (przechowywanie nieaktualnych kodów i dokumentów)
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 21
maj 2002
Biblioteki/repozytoria pozycji konfiguracji
Dobrze zorganizowana biblioteka/repozytorium PK jest cechą fundamentalną dla
zarządzania konfiguracjami oprogramowania/treści.
Biblioteka powinna umożliwiać łatwe odszukanie, odczytanie, wstawienie,
zastąpienie i usuwanie dowolnych pozycji konfiguracji.
Kluczową cechą biblioteki jest bezpieczeństwo i autoryzowany dostęp:
• zminimalizowanie prawdopodobieństwa nieautoryzowanego dostępu;
• precyzyjne określenie praw dostępu poszczególnych uczestników projektów;
• uniemożliwienie jednoczesnej aktualizacji tej samej PK przez dwie osoby;
• uniemożliwienie zmiany pozycji konfiguracji będących produktami bazowymi;
• minimum możliwości zniszczenia biblioteki poprzez awarię, błąd lub sabotaż;
• kwestie bezpieczeństwa nie powinny powodować: niewygody w pracy
użytkowników, zwiększenia czasów dostępu, istotnych nakładów, itd.
Wszystkie PK, elektroniczne i papierowe, muszą mieć etykietę zawierającą:
• nazwę projektu;
• identyfikator pozycji konfiguracji;
• datę wprowadzenia do repozytorium;
• krótki opis lub charakterystykę zawartości PK.
K.Subieta. Tworzenie portali biznesowych, Wykład 4, Folia 22
maj 2002
Download