Klatka M. i inni – Nadczynność tarczycy u dziewczynki lat 13 6/12... Vol. 2/2003 Nr 1(2) Endokrynologia Pediatryczna Pediatric Endocrinology Nadczynność tarczycy u dziewczynki lat 13 6/12 z zespołem Turnera Hyperthyroidism In a girl with Turner’s syndrome Maria Klatka M., 1B. Gołębiowska-Gągała, 2B. Stańczak 1 Klinika Pediatrii, Endokrynologii i Neurologii Akademii Medycznej w Lublinie Poradnia Endokrynologiczna Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Lublinie 1 2 Adres do korespondecji: Maria Klatka, Klinika Endokrynologii i Neurologii Dziecięcej, ul. Chodźki 2, 20-093 Lublin Słowa kluczowe: nadczynność tarczycy, zespół Turnera Key words: hyperthyroidism, Turner’s syndrome STRESZCZENIE/ABSTRACT Zespół Turnera jest jedną z najczęściej opisywanych chorób uwarunkowanych genetycznie. U chorych na zespół Turnera schorzenia tarczycy występują częściej niż u ludzi zdrowych. Przedstawiliśmy przypadek nadczynności tarczycy współistniejącej z zespołem Turnera u dziewczynki w wieku 13,5 roku. Turner’s syndrome is one of the most of ten described genetically determined diseases. In Turner’s syndrome thyroid diseases are more frequent than in healthy population. We described a case of hyperthyroidism in a girl aged 13 6/12 with Turner’s syndrome. Wstęp Zespół Turnera jest jedna z najczęściej spotykanych chorób uwarunkowanych genetycznie, której występowanie wiąże się z utratą całości lub części materiału genetycznego jednego z dwóch chromosomów X (1:2000 żywo urodzonych noworodków płci żeńskiej) [6, 7]. U chorych na zespół Turnera znamienne jest występowanie wielu chorób, m.in. schorzeń tarczycy, najczęściej pod postacią niedoczynności gruczołu tarczowego [1, 5]. Współistnienie tego zespołu z nadczynnością tarczycy należy do rzadkości [2-4]. Wydaje się wiec uzasadnione przedstawienie naszego przypadku. Opis przypadku i omówienie wyników Dziewczynka lat 13 6/12, dziecko rodziców zdrowych, urodzona z ciąży II, porodu II, siłami natury, z masą urodzeniową 3600 g i długością 53 cm. 69 Praca kazuistyczna Dotychczas rozwijała się prawidłowo, ale zawsze była niższa od rówieśników. Pacjentka przed 4 miesiącami zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej DSK w Lublinie z objawami nadczynności tarczycy (nadpobudliwość, tachykardia, wole IIo, ubytek masy ciała, wytrzeszcz gałek ocznych) i została skierowana do Kliniki Endokrynologii i Neurologii Dziecięcej AM w Lublinie. Z odchyleń od normy u dziewczynki stwierdzono: znaczny niedobór wzrostu, opóźnienie wieku kostnego (11 6/12), niskie wyrzuty hormonu wzrostu w testach stymulacyjnych (po klonidynie – w dawce 0,05 µg/m2) – 1,0 – 2,1 – 15,3 – 16,7 – 6,5 µIU/mL, po insulinie (0,1 j/kg) – 4,2 – 4,5 – 6,6 – 10,8 – 12,5 µIU/mL, obecność niektórych stygmatów zespołu Turnera, jak płetwiasta szyja, szeroki rozstaw brodawek sutkowych, nieprawidłowe proporcje ciała i brak cech dojrzewania płciowego (ryc. 1). W badaniu 70 Endokrynol. Ped., 2/2003;1(2):69-71 RTG stwierdzono dodatni objaw Archibalda IV kości śródręcza dłoni lewej. Badanie genetyczne potwierdziło podejrzenie zespołu Turnera – kariotyp 46, X, i (Xq). Badanie poziomu hormonów tarczycy wykazało hypertyreozę (TSH-0,00 ng/Ml, FT4 – 2,16 ng/dl). USG tarczycy – płat prawy o wymiarach 19x20x44 mm. Płat lewy – 16x18x43 mm. W płacie prawym stwierdzono obszar o obniżonej echogeniczności o wymiarach 30x15 mm, w płacie lewym – o wymiarach 28x13 mm. Obszary te wykazywały słabsze unaczynienie. W badaniu USG narząd rodny odpowiada okresowi przedpokwitaniowemu (macica o wymiarach 21x10 mm, po stronie prawej widoczna struktura, mogąca odpowiadać jajnikowi prawnemu o wymiarach 14x9 mm). U dziewczynki włączono leczenie Metizolem, wystawiono wniosek na leczenie hormonem wzrostu. Pacjentka pozostaje pod opieką Kliniki. Klatka M. i inni – Nadczynność tarczycy u dziewczynki lat 13 6/12... PIŚMIENNICTWO/REFERENCES [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] Ionescu A., Pencea V., Baran T., Floares G.: Hypothyroidism in gonadal dysgenesis. Studi Si Cercetari de Endocrinologie, 1971:22, 287-301. Kawai K., Kondo I., Teresaki T., Ogata E.: A case of Turner’s syndrome with hyperthroidism. Endocrinol., 1978:25, 631633. Łącka K., Wawrzyniak M., Andrzejewska J. et al.: Ocena struktury i czynności tarczycy u chorych z zespołem Turnera. Pol. Arch. Med. Wew., 2000:3, 583-589. Marcocci C., Bartalena L., Martino E. et al.: Graves’ disease and Turner’s syndrome. J. Endocrinol. Invest., 1980:3, 429-431. McHardy-Young S., Doniach D., Polani P.: Thyroid function in Turner’s syndrome and allied conditions. Lancet 1970, Dec. 5:2, 1161-1164. Romer T.E.: Endokrynologia kliniczna dla ginekologa, internisty I pediatry. Springer PWN, Warszawa 1998, 80. Wiśniewski A.: Chorzy na zespół Turnera są wśród Twoich pacjentów. Klinika, 1993:2, 40-44. 71