WSTRZYKNIĘCIA - aneczka.ba91

WSTRZYKNIĘCIA.doc
(341 KB) Pobierz
WSTRZYKNIĘCIA
Wstrzyknięcie (zastrzyk, iniekcja) to wprowadzenie do ustroju leku lub środka diagnostycznego
(Ciechaniewicz W. 2006).
W zależności od miejsca wprowadzenia leku wyróżniamy wstrzyknięcia:

podskórne — iniectio subcutaneum s. c.

śródskórne — iniectio intracutaneum i. c.

domięśniowe — iniectio intramuscularis i. m.

dożylne — iniectio intravenosa i.v.

dotętnicze.

dosercowe, dostawowe, doszpikowe, dokanałowe.
W formie wstrzyknięć podaje się leki, które otrzymane drogą doustną ulegają unieczynnieniu w
przewodzie pokarmowym. Wstrzyknięcia można wykonać wtedy, kiedy drogą doustną nie można
podać leku, ze względu np. na niebezpieczeństwo zachłyśnięcia się pacjenta. Początek działania
leku podanego drogą iniekcji jest szybszy, a dawkowanie przeważnie dokładniejsze niż przy
podaniu drogą doustną. Dzięki szczególnym metodom można przedłużyć uwalnianie się substancji
czynnej ze wstrzykniętego preparatu do kilku miesięcy.
Podawanie leków drogą wstrzyknięć wymaga przestrzegania zasad aseptyki, uniwersalnych
środków ostrożności w profilaktyce zakażeń HIV, wirusem HBV, HCV.
Zasady obowiązujące przy wstrzyknięciach:
 zlecenie wykonania wstrzyknięcia musi zawierać następujące dane: informacje o leku
(nazwa handlowa, ewentualnie stężenie, ilość przypadająca na dawkę), droga podania, czas i
częstość podania, czynności kontrolne, np. pomiar RR, szybkość przepływu (w przypadku
wlewu kroplowego), czas infuzji, podpis zlecającego;
 kontrola leków: zawartość ampułki, ilość, stężenie, droga podania, przechowywanie,
termin ważności, oznaki rozkładu (zmętnienie, kłaczki, zmiana barwy), temperatura (ampułki
wyjęte z lodówki należy ogrzać trzymając w ręce), lek w postaci zawiesiny wymieszać przez
kilkakrotne przechylenie lub obracanie;
 podawać wyłącznie te leki, których znane jest działanie, możliwe powikłania oraz sposób
udzielania pierwszej pomocy; w przypadku mało znanych leków przed ich użyciem należy
przeczytać dokładnie wskazówki zawarte na opakowaniu oraz załączoną ulotkę; w przypadku
konieczności użycia dwóch opakowań leków należy przestrzegać tej samej serii jednego
producenta;
 leki podawać do odpowiedniej, wskazanej przez producenta tkanki; niektóre leki można
stosować do kilku tkanek, inne wybiórczo, tylko do jednego rodzaju tkanki; wprowadzenie
leku do innej tkanki, wbrew zaleceniom producenta, może spowodować powikłania, np. lek
silnie drażniący podany do tkanki podskórnej spowoduje jej martwicę, zawiesina
wprowadzona dożylnie — zator naczyniowy;
 iniekcje i wlewy kroplowe należy przygotowywać w zamkniętym pomieszczeniu, na
powierzchni zdezynfekowanej preparatem do dezynfekcji powierzchni;
 do dezynfekcji fiolek, ampułek, skóry przed iniekcjami należy stosować preparaty
antyseptyczne w płynie np. Dodesept (nanieść na jałowy gazik i rozprowadzić na skórze) lub
w butelce z rozpryskiwaczem, np. Softasept N (nanieść na skórę i rozprowadzić jałowym
gazikiem); należy pozwolić zadziałać preparatowi przez minimum 15 — 30 sekund; pamiętać
o dostatecznym zwilżeniu skóry, kierunku, częstości odkażania (np. przed iniekcjami skórę
dezynfekuje się raz, przed punkcjami 2 razy) lub użyć LEKO: w miejscu wstrzyknięcia
oczyszcza się skórę na obszarze 2,5 — 5 cm2 odkażonego miejsca nie można dotykać i nie
należy na nie dmuchać;
 stosować sprzęt jednorazowego użytku;
 sprawdzić używane igły i strzykawki pod kątem jałowości, uszkodzenia i/lub
przeterminowania opakowania;
 do nabierania leku stosować strzykawki o pojemności: 1 ml, 2 ml, 5 ml, 10 ml, 20 ml,
odpowiedniej do ilości leku oraz objętości ewentualnego roztworu. Niektóre leki dożylne
należy rozcieńczyć właściwym dla danego leku roztworem. Przy strzykawkach o dużych
pojemnościach, którymi podaje się leki dożylnie, najdogodniejsze jest użycie takich, których
nasadka dla igły jest umiejscowiona brzeżnie.
 opakowanie ze strzykawką jednorazowego użytku otwierać w przewidzianym miejscu (na
wysokości tłoka); nie należy przeciskać strzykawki przez opakowanie papierowe, aby nie
zakazić nasadki, następnie ostrożnie położyć ją na podstawce;
 wyjmować igłę z jałowego opakowania przez rozchylenie listków opakowania”, a
następnie połączyć igłę w osłonce ze strzykawką; tuż przed nabraniem leku usunąć osłonkę z
igły i dobrze ją umocować na strzykawce. Przed wprowadzeniem igły do ampułki skierować
ścięcie ostrza igły w przeciwną stronę niż podziałka strzykawki, oparcie ścięcia igły o
wewnętrzną dolną ścianę ampułki ułatwia pobranie całej dawki leku.
 nie należy mieszać różnych leków w jednej strzykawce lub dodawać do płynów
przeznaczonych do kroplowych wlewów dożylnych, wiele leków upośledza wzajemnie swoje
działanie, prowadząc do niezgodności fizycznej terapeutycznej, chemicznej; nie wolno łączyć
roztworów wodnych z oleistymi, żadnych leków z metalami ciężkimi, nowych mniej znanych
leków oraz tych, które różnią się znacznie pod względem pH lub po połączeniu dają nie
znikające zmiany dostrzegalne dla oka, tj. pojawienie się zapachu, zabarwienia, lekkiego
zmętnienia, skoagulowanego żelu, wytrącanie się osadu;
 leki trzeba nabierać do strzykawki bezpośrednio przed podaniem. Po otwarciu ampułki nie
należy przechowywać leku dłużej niż przez 30 minut, a ampułki zużyte częściowo należy
wyrzucić.
 mieszaninę leku płynu infuzyjnego podać jak najszybciej po przygotowaniu, zgodnie z
zaleceniami producenta (ilość i rodzaj płynu infuzyjnego, czas przetoczenia);
 w przypadku podawania różnych płynów infuzyjnych przez kraniki wielodrożne należy
zwracać uwagę na zgodność roztworów;
 nie wolno dodawać innych leków do następujących: krew, preparaty krwiopochodne,
roztwory aminokwasów, emulsje tłuszczowe, stężone roztwory elektrolitów;
 niektóre leki należy chronić przed światłem, np. amfoterynę, kwas foliowy, nifedypinę,
nitroglicerynę, witaminę C;
 do rozpuszczenia leku w postaci suchej substancji w ampułce należy używać wyłącznie
rozpuszczalnika załączonego do opakowania; wyjątki są dopuszczalne, gdy jest to wyraźnie
zaznaczone w załączonej do leku instrukcji;
 do nabrania leku z ampułki należy stosować igły o możliwie najmniejszej średnicy, ze
względu na możliwość wciągnięcia odłamków szkła;
 do nabrania leku z fiolki używać możliwie cienkiej igły, wkłutej pionowo w zaznaczony
na korku okrąg. Tępe i grube igły nie przecinają gumy korka, lecz wkruszają ją i wpychają do
fiolki, zanieczyszczając jej zawartość oraz powodując nieszczelność korka; w przypadku
fiolek kilkakrotnego użytku należy stosować igły Sterifix — Mini — Spikes, które ułatwiają
powtórne jałowe pobranie leku, należy zaznaczyć datę pierwszego pobrania leku z fiolki do
kilkakrotnego nakłucia; zawartość fiolki powinna być zużyta tego samego dnia lub
przynajmniej w ciągu krótkiego czasu przez tę samą osobę; często okres trwałości leku w
nakłutej fiolce można wydłużyć poprzez przechowywanie w lodówce, przestrzegając zaleceń
instrukcji dołączonej do opakowania;
 puste ampułki, fiolki można usuwać dopiero po podaniu leku; powinny być one położone
obok podpisanej strzykawki z lekiem, w sposób wykluczający pomyłkę;
 w przypadku leków, które łatwo wywołują odczyny alergiczne, np. antybiotyki, należy
unikać ich kontaktu ze skórą oraz wziewania: powinno się stosować rękawiczki, maskę
ochronną, a w przypadku przygotowania cytostatyków, używać dodatkowo okularów i
wyciągu (digestorium);
 nabieranie leku z ampułki: sprawdzić czy ampułka nadaje się do przełamania poniżej
zaznaczonego punktu (przeważnie jest to biały pasek na szyjce lub kropka dowolnego koloru
na główce ampułki), czy trzeba ją przepiłować; zwrócić uwagę, czy w główce ampułki nie
znajduje się lek i usunąć go lekko uderzając palcem w główkę ampułki; ewentualnie
nadpiłować szyjkę ampułki i odkazić jałowym gazikiem nasączonym preparatem
antyseptycznym; ułamać szyjkę przy użyciu suchego jałowego gazika; wyrzucić ampułkę,
jeśli dostaną się do jej środka odłamki szkła lub ostatecznie jeśli jest to drogi lek nabrać go
do strzykawki przez igłę o małym świetle, nie dotykając dna ampułki;
 od chwili przełamania ampułki do momentu nabrania leku do strzykawki w miarę
możliwości wstrzymać oddech (w przypadku braku maski); pozwoli to uniknąć
zanieczyszczenia zawartości ampułki i igły drobnoustrojami obecnymi w wydychanym
powietrzu;
 nabieranie leku w postaci płynnej z fiolki: usunięcie wierzchniej osłonki; odkażenie korka
gumowego; nabranie do strzykawki takiej objętości powietrza, jaka odpowiada objętości
roztworu, który chce się pobrać z fiolki; wystrzyknięcie powietrza ze strzykawki do fiolki
(powstaje w niej niewielkie nadciśnienie, które wyrównuje się w wyniku pobrania leku);
odwrócenie fiolki; pobranie nieco więcej roztworu niż wynosi wymagana objętość leku;
przesunięcie pęcherzyka powietrza ku górze strzykawki i wystrzyknięcie go wraz z nadmierną
ilością roztworu do fiolki;
 nabieranie leku w postaci suchej substancji z fiolki: odkażenie korka fiolki, nabranie
zalecanego rozpuszczalnika do strzykawki, wprowadzenie powolne rozpuszczalnika do
fiolki, odczekanie, aż lek się rozpuści, nabranie leku do strzykawki;
 przy nabieraniu leku z ampułki (fiolki) należy ampułkę (fiolkę) chwycić między palec
wskazujący i środkowy lewej ręki, do prawej wziąć strzykawkę z igłą jak ołówek, jeżeli ręce
drżą, oprzeć łokcie o tułów, nadgarstek o nadgarstek i jednym ruchem włożyć igłę do wnętrza
ampułki (fiolki); igła nie może dotknąć zewnętrznej ściany ampułki (fiolki), ponieważ ulegnie
zakażeniu wtedy trzeba ją odłożyć i nałożyć jałową, po włożeniu igły do ampułki (fiolki)
wolnymi palcami lewej ręki chwycić strzykawkę i uważając, aby koniec igły był zanurzony
w leku, prawą ręką odciągnąć tłok ku górze; lek siłą ssania przepływa do strzykawki; po
opróżnieniu całej zawartości, przytrzymując prawą ręką strzykawkę i nasadkę igły jednym
ruchem usunąć igłę z ampułki (fiolki);
 przed przeniesieniem strzykawki z lekiem do pacjenta zabezpieczyć igłę jałową osłonką
lub pustą ampułką po leku oraz podpisać strzykawkę (w przypadku kilku leków dla kilku
pacjentów); fiolka nie nadaje się do tego celu;
 igieł użytych do nabrania leku z ampułki lub fiolki nie można stosować do wykonania
iniekcji;
 bezpośrednio przed podaniem leku należy zastąpić igłę do nabierania leku odpowiednio
dobraną igłą pod względem długości i średnicy — w zależności od rodzaju wstrzyknięcia,
rodzaju leku, stopnia rozwoju tkanki podskórnej, tłuszczowej, wieku pacjenta oraz dokładnie
ją umocować przez wykonanie półobrotu tak, aby ścięcie ostrza igły znalazło się na
wysokości podziałki strzykawki; usunąć powietrze z trzymanej pionowo strzykawki, przez
ostrożne przesunięcie prawą ręką jej tłoka ku górze (palec wskazujący lewej ręki na nasadce
igły), nie wystrzykując leku w powietrze;
 do nakłuć żylnych należy używać igieł o krótkim ostrzu, średnicy zależnej od celu nakłucia
i długości zależnej od obfitości tkanki podskórnej;
 w przypadku kroplowego wlewu dożylnego wykonywać nakłucie żyły za pomocą kaniuli
typu venflon, która jest wyposażona w część plastikową, stanowiącą część obwodową oraz
metalowy mandryn ze szlifem, stanowiący część wewnętrzną umożliwiający przekłucie
powierzchownych warstw skóry i naczynia krwionośnego. Niektóre venflony posiadają
dodatkowy specjalny jałowy mandryn, zmniejszający tworzenie skrzepów w świetle kaniuli,
który jest zakładany w czasie przerwania podaży płynu;
 należy dokumentować wszelkie niepożądane objawy, numer serii preparatu, zwłaszcza
przy podawaniu preparatów krwiopochodnych (z wyjątkiem albumin), szczepionek;
 zużyte strzykawki i igły zbierać w przeznaczonych do tego celu pojemnikach z twardego
plastiku na ostre przedmioty; igieł po wykonaniu zabiegu kontakcie z pacjentem nie wolno
zginać, łamać ani wprowadzać ponownie do plastikowej osłonki dla igły;
 zużyty materiał opatrunkowy umieścić w worku foliowym;
 zużyte rękawiczki po każdym zabiegu należy wyrzucać do oddzielnych pojemników na
odpady medyczne, nie wolno podawać leku w tych samych rękawiczkach kilku pacjentom
WSTRZYKNIĘCIA DOMIĘŚNIOWE
Rodzaj i ilość leku oraz ogólny sposób wykonania wstrzyknięcia domięśniowego:
Wstrzyknięcia domięśniowe wykonuje się w mięsień o dużej masie, w bezpiecznej odległości od
dużych pni nerwowych i naczyniowych, po kątem 900 w stosunku do powierzchni ciała, napinając
skórę między palcem wskazującym i kciukiem, jedynie u ludzi wychudzonych ujmuje się ją w
fałd, aby igła nie oparła się o kość, na głębokość igły (ok. 3cm), aspirując i podając powoli do 5
ml leku. Jeśli istnieje potrzeba podania dwóch leków, należy je przygotować w oddzielnych
strzykawkach, pamiętając o zmianie kierunku podania drugiego leku oraz o tym, że maksymalnie
można podać 10 ml leku, gdyż większa ilość mogłaby spowodować uszkodzenie tkanki
mięśniowej.
Drogą wstrzyknięć domięśniowych podaje się:

niektóre roztwory wodne,

leki oleiste,

zawiesiny.
Leki podane tą drogą wchłaniają się w ciągu 10 — 15 minut, szybkość wchłaniania uzależniona
jest od: stopnia ukrwienia tkanek, stężenia wstrzykniętego leku, wielkości cząsteczek leku, rodzaju
rozpuszczalnika oraz rodzaju i wielkości kryształów leku stosowanego w postaci zawiesiny. Nie
wolno wykonywać iniekcji w pozycji stojącej. Po podaniu leku miejsce podania można lekko
rozmasować w celu zmniejszenia bólu i przyspieszenia wchłaniania (nie robi się tego przy
zawiesinach).
Wykonuje się w większe mięśnie:
- górną zewnętrzną część mięśnia pośladkowego wielkiego (okolica pośladkowa tylna),
- mięsień czworogłowy uda (środkowa, zewnętrzna część),
- mięsień naramienny i dwugłowy ramienia (2 – 3 cm poniżej wyrostka barkowego, ale
tylko małe objętości leku),
- okolica pośladkowa przednia (między kolcem biodrowym przednim górnym, krętarzem
większym kości udowej a wyniosłością grzebienia biodrowego).
Okolicę mięśnia pośladkowego średniego można wyznaczyć następującymi metodami:
1. Metoda brzuszno-pośladkowa według von Hochstettera — pacjent leży rozluźniony na plecach
lub na boku, z lekko ugiętymi kolanami, z lekko podciągniętą ku górze ręką; należy położyć
opuszkę lewego palca wskazującego na prawy kolec biodrowy przedni górny i odsunąć palec
środkowy tej samej ręki wzdłuż grzebienia kości biodrowej ku tyłowi, aż palce będą maksymalnie
rozsunięte; wkłucia dokonuje się dolnej jednej trzeciej trójkąta utworzonego przez palec
wskazujący i środkowy. Przy lewym pośladku należy położyć opuszkę lewego palca środkowego
na lewy kolec biodrowy przedni górny;
2. Metoda według Sachtlebena — pacjent leży rozluźniony na plecach lub na boku, z lekko
ugiętymi kolanami, z lekko podciągniętą ku górze ręką; stojąc przed pacjentem leżącym na lewym
boku należy położyć palec wskazujący prawej ręki na grzebieniu kości biodrowej w taki sposób,
żeby kolec biodrowy przedni górny leżał w „C”, utworzonym przez palec wskazujący i kciuk;
miejsce wkłucia znajduje się na linii między środkowym stawem palca wskazującego i krętarzem
większym poniżej grzebienia kości biodrowej na szerokość: 1 palca (około 2,5 cm) u dzieci o
wzroście do 0,75 m; 2 palców (około 5 cm) u dzieci o wzroście do 1,25 m; 3 palców (około 7,5
cm) u dorosłych.
Okolicę mięśnia pośladkowego wielkiego można wyznaczyć:
— metodą kwadrantów — pacjent leży rozluźniony na brzuchu, z palcami stóp skierowanymi ku
sobie, rękami swobodnie obejmującymi poduszkę lub na boku (kończyna dolna leżąca od dołu jest
wyprostowana, natomiast znajdująca się od góry jest zgięta): należy poprowadzić od grzebienia
kości biodrowej linię pionową przez środek pośladka oraz linię poziomą od górnej części szpary
pośladkowej do kolca biodrowego przedniego górnego wyznaczając w ten sposób 4 kwadranty,
górny zewnętrzny kwadrant należy podzielić dwoma przekątnymi, miejsce ich przecięcia
wyznacza miejsce wkłucia. Z powodu braku kostnego punktu odniesienia oraz zmiennej budowy
(anatomii pośladka) istnieje duże prawdopodobieństwo nieprawidłowego wyznaczenia miejsca
iniekcji i dlatego ta metoda nie jest polecana.
Okolica uda (głowa boczna mięśnia czworogłowego uda):
— wstrzyknięcie wykonuje się w zewnętrzną część uda, pacjent leży na plecach lub boku, bądź
siedzi; jedną rękę kładzie się na szerokość dłoni poniżej krętarza większego, drugą zaś na
szerokość dłoni powyżej kolana; odwiedzione kciuki dłoni wyznaczają linię między nimi,
wstrzyknięcia dokonuje się w środkowej ⅓ części tej linii.
Okolica ramienia (mięsień naramienny):
— wstrzyknięcie wykonuje się po zewnętrznej stronie rozluźnionego ramienia (nie powinno być
skręcone), na szerokości 2—3 palców poniżej wyrostka barkowego łopatki; chory leży na plecach,
boku lub siedzi; jest tu zgrupowana niewielka masa mięśniowa, co pozwala na wstrzykiwanie
małych ilości leku i uniemożliwia wielokrotne powtarzanie zabiegu; wstrzyknięcia w mięsień
naramienny powinny być wykonywane tylko wyjątkowo. Należy unikać wykonywania
wstrzyknięć w środkową i dolną część ramienia, ponieważ można uszkodzić nerw promieniowy.
Wskazania do wykonania wstrzyknięć domięśniowych:

niemożność przyjęcia leku doustnie przez pacjenta,

konieczność szybkiego zadziałania leku,

postać leku,
Przeciwwskazania do podania leków domięśniowo:

stan zapalny, ropny w miejscu wstrzyknięcia;

zmiana patologiczna na skórze, np. wysypka;

zwłóknienie w tkance mięśniowej i/lub podskórnej;

skłonność do krwawień lub leczenie środkami p/zakrzepowymi;

podejrzenie zawału serca (ze względu na ewentualne leczenie fibrynolityczne);

wstrząs.
Powikłania wstrzyknięć domięśniowych:

ropień poiniekcyjny, najczęściej u pacjentów z obniżoną odpornością;

miejscowa reakcja alergiczna na podany lek;

jałowa martwica mięśni, zwłaszcza przy stosowaniu kortykoidów;

zwłóknienie i stwardnienie tkanki podskórnej,

zanik tkanki podskórnej,

upośledzone wchłanianie,

...
Plik z chomika:
aneczka.ba91
Inne pliki z tego folderu:


Podstawy pielegniarstwa cz2.pdf (7108 KB)
 Pielegniarstwo cz. I - 2008.pdf (405 KB)
Kózka Maria, Płaszewska-Żywko Lucyna - Procedury pielęgniarskie.pdf (42161 KB)
 Technika zabiegów pielęgniarskich - norma dison.pdf (35293 KB)
 BANDAŻOWANIE - anna chrząszczewska (1).pdf (7012 KB)
Inne foldery tego chomika:

Dokumenty
 filmy
 Galeria
 Prywatne
 zachomikowane
Zgłoś jeśli naruszono regulamin

Strona główna




Aktualności
Kontakt
Dział Pomocy
Opinie


Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Copyright © 2012 Chomikuj.pl