Pizza Firma zajmująca się produkcją paczkowanych gotowych posiłków rozważa wielkość dziennej produkcji w ilościach 100, 200 lub 300 sztuk. Możliwe zapotrzebowanie na produkty firmy rozważane jest w ilościach 100, 200 lub 300 produktów. Macierz wypłat jest następująca (w zł): Produkcja 100 200 300 100 500 -400 -1000 Popyt 200 200 800 -200 300 -100 700 1600 Prawdopodobieństwa wyróżnionych poziomów zamówień szacuje się odpowiednio na: 0.2, 0.2, 0.6. Czasem firma otrzymuje wcześniejsze zamówienia telefoniczne, czasem nie. Niech I1 oznacza, że otrzymano zamówienia telefoniczne, I2 - nie otrzymano żadnych wcześniejszych zamówień. Prawdopodobieństwa warunkowe P(Il|sj) sa szacowane następująco: P(Il|sj) I1 I2 s1 0.2 0.8 s2 0.6 0.4 s3 0.9 0.1 Jaka powinna być rekomendowana firmie wielkość produkcji na dni, kiedy firma nie otrzymuje żadnych wcześniejszych zamówień telefonicznych? Problem decyzyjny – bank Klient zwrócił się do banku z wnioskiem o roczny kredyt w wysokości 50 000$. Stopa procentowa dla kredytów wynosi 12% w skali rocznej. Jeżeli bank nie udzieli kredytu, może zainwestować 50 000$ w obligacje, które przynoszą 6% zysk w skali rocznej. Bank ocenia wstępnie, bez dodatkowej informacji, prawdopodobieństwo, że klient nie spłaci kredytu na 4%. Wówczas bank straci kwotę 50000$. Istnieje możliwość sprawdzenia wiarygodności kredytowej klienta; wywiad kosztuje 500$. Na podstawie wywiadu bank może uzyskać rekomendację czy klient jest wiarygodny czy też nie. Doświadczenie z przeszłości pokazuje, że procedura sprawdzania wiarygodności klienta może być opisana za pomocą następujących prawdopodobieństw warunkowych: P(dobra rekomendacja | klient spłaci kredyt) P(dobra rekomendacja | klient nie spłaci kredytu) P(zła rekomendacja | klient spłaci kredyt) P(zła rekomendacja | klient nie spłaci kredytu) 0,8 0,25 0,2 0,75 Jaką decyzję powinien podjąć bank kierując się kryterium minimalizacji oczekiwanego żalu? Czy opłaca się przeprowadzać postępowanie sprawdzania wiarygodności klienta? Znajdź wartość doskonałej informacji, wartość próbkowej informacji oraz oceń efektywność procedury sprawdzania wiarygodności klientów. Jaką optymalną decyzję powinien podjąć bank wykorzystując informację o wiarygodności klienta? Problem decyzyjny – elektrownia atomowa Firma specjalizująca się w budowie elektrowni atomowych musi podjąć decyzję o wyborze lokalizacji elektrowni. Rozważa się dwie lokalizacje: Diablo Canyon albo Roy Rogers City. Koszt budowy elektrowni w Diablo wyniesie 10 mln $ zaś w Roy Rogers City 20 mln $. Co do lokalizacji w Diablo Canyon istnieje pewne ryzyko związane z występowaniem wstrząsów podziemnych. Jeżeli firma wybuduje elektrownię w Diablo i wstrząsy wystąpią w ciągu następnych pięciu lat, to straci 10 mln $ oraz będzie musiała wybudować elektrownię w Roy Rogers City. Bez dodatkowej eksperckiej informacji firma ocenia prawdopodobieństwo wystąpienia wstrząsów na 20%. Można zaangażować geologa dla przeanalizowania struktury geologicznej w Diablo Canyon – koszt dodatkowych badań geologicznych wyniesie 1 mln $. Doświadczenie geologa wskazuje, ze w 95% przypadków przewidywał prawidłowo wystąpienie wstrząsów a w 90% przypadków przewidywał prawidłowo brak wstrząsów. Jaką decyzję powinna podjąć firma kierując się kryterium minimalizacji oczekiwanego żalu? Czy firma powinna zatrudnić geologa? Znajdź wartość doskonałej informacji oraz wartość informacji próbkowej. Problem decyzyjny – farmer Farmer Jones musi podjąć decyzję o rodzaju upraw – kukurydza czy pszenica. Jeżeli zasieje kukurydzę i będzie ciepło, zarobi 8000 $; jeżeli zasieje kukurydzę i będzie zimno, zarobi 5000 $. Jeżeli zasieje pszenicę i będzie ciepło, zarobi 7000 $; jeżeli zasieje pszenicę i będzie zimno, zarobi 6500 $. W przeszłości 40% lat było zimnych a 60% ciepłych. Jones może zapłacić 600$ ekspertowi za prognozę pogody. Ekspert przewiduje zimną pogodę prawidłowo w 90% przypadków a ciepłą pogodę w roku przewiduje bezbłędnie w 80% przypadków. Jaką decyzję powinien podjąć Jones, jeżeli jego skłonność do ryzyka określa parametr =0,8? W jaki sposób farmer Jones może zmaksymalizować swój zysk? Znajdź wartość doskonałej i próbkowej informacji. Problem decyzyjny – marketing Firma rozważa, czy podjąć akcję marketingową nowego produktu. Załóżmy, że wynikiem akcji marketingowej może być SUKCES z prawdopodobieństwem 0,6 i PORAŻKA z prawdopodobieństwem 0,4. Jeżeli firma zdecyduje się na akcję marketingową i poniesie porażkę, straci wówczas 300 000 $. Jeżeli akcja marketingowa odniesie sukces, firma zarobi 500 000$. Koszt/zysk w przypadku nie podjęcia akcji marketingowej wynosi zero $. Firma rozważa również czy podjąć badania wstępne, których wynik jest klasyfikowany jako sprzyjający, neutralny, niesprzyjający. Prawdopodobieństwa warunkowe wyniku badania wstępnego ocenia się następująco: P(sprzyjający |SUKCES)=0,6 P(neutralny | SUKCES) = P(niesprzyjający |SUKCES) = 0,3 0,1 P(sprzyjający | PORAŻKA) = P(neutralny | PORAŻKA) = P(niesprzyjający | PORAŻKA) 0,1 0,2 = 0,7 Prawdopodobieństwa warunkowe zostały oszacowane na podstawie ocen sukcesów i porażek w przypadku poprzednio wprowadzanych nowych produktów. Koszt badania wstępnego wynosi 10 000$. Czy firma powinna podjąć akcję marketingową, jeżeli wynik badania wstępnego będzie neutralny? Czy wysokość kosztu badania uzasadnia celowość podjęcia badania? Asortyment Przedsiębiorstwo może produkować jeden z czterech wyrobów A, B, C, D. Przewidywane zyski z ich produkcji zależą od stanu rynku (mody, wielkości popytu). Wyróżniono trzy stany rynku. Spodziewane zyski miesięczne (w tys. zł) zawiera tabela: Wyrób s1 s2 s3 A 15 -2 10 B 14 6 9 C 11 12 4 D -5 10 13 a) ustal, który wyrób powinno produkować przedsiębiorstwo posługując się różnymi kryteriami podejmowania decyzji w warunkach niepewności. b) ustal, który produkt powinno produkować przedsiębiorstwo, jeżeli przewidywania a priori odnośnie prawdopodobieństw stanów natury są następujące: P(S1)=0,3, P(S2)=0,5, P(S3)=0,2 c) jaką maksymalną kwotę może zapłacić przedsiębiorstwo za przeprowadzenie badania rynku, mającego na celu dostarczenie dodatkowej informacji o sytuacji rynkowej? Sadownik Sadownik na 10 ha ziemi chciałby posadzić nowy sad. Interesują go jabłonie, wiśnie i brzoskwinie. Obszar nasadzeń wiśni i brzoskwiń nie może przekraczać 4 ha. Spodziewane plony zależą od stanu pogody. Spodziewane plony (w tonach z 1 ha) zostały podane w tabeli. Podano w niej także ceny sprzedaży owoców (w tys. zł za tonę) oraz koszty zbioru jednej tony owoców. Rozważane są następujące warianty planu nasadzeń: - W1 jabłonie 10 ha - W2 jabłonie 6 ha, wiśnie 4 ha - W3 jabłonie 6 ha, brzoskwinie 4 ha - W4 jabłonie 2 ha, wiśnie 4 ha, brzoskwinie 4 ha Stany pogody Plony owoców S1 S2 Koszt zbioru Cena sprzedaży Jabłonie 20 30 0,1 0,6 Wiśnie 10 12 0,4 1,5 Brzoskwinie 15 9 0,3 1,2 Ustalić optymalny plan nasadzeń w warunkach niepewności za pomocą różnych kryteriów. Jaki jest optymalny plan nasadzeń, jeżeli a priori przewiduje się że P(S1)=0,7 a P(S2)=0,3 Jaka jest maksymalna wartość „doskonałej” prognozy pogody? Wiercenia a) Poszukiwacz ropy ma zdecydować, czy rozpocząć wiercenie szybu naftowego w pewnym miejscu przed wygaśnięciem zezwolenia na odwierty. Koszt wiercenia wynosi 200 000 $. Suma ta zostanie bezpowrotnie stracona, jeżeli odwiert okaże się „suchy”. Jeżeli natomiast odwiert okaże się udany, to w ocenie poszukiwacza całkowite przychody z eksploatacji szybu naftowego wyniosą 800 000$. Szansa znalezienia ropy oceniana jest a priori na 40%. Jaką decyzję powinien podjąć przy posiadanym zasobie informacji? b) Z badań geologicznych wynika, że szanse znalezienia ropy są zróżnicowane w zależności od głębokości odwiertu. Poszukiwacz rozważa dwie możliwe głębokości odwiertu: 900 m i 1500 m. Prawdopodobieństwa znalezienia ropy na tych poziomach oszacowano odpowiednio na 0.13 i 0.21. Koszt wierceń do głębokości 900 m ocenia się na 160 000$, a do głębokości 1500 m na dodatkowe 40 000 $. Rozważa się, w przypadku znalezienia ropy na głębokości 900m, 3 możliwe wydajności złoża: 5000 baryłek rocznie z prawdopodobieństwem 0.15, 8000 baryłek z prawdopodobieństwem 0.55, 16 000 baryłek z prawdopodobieństwem 0.3. Odpowiednie prawdopodobieństwa, w przypadku złoża na głębokości 1500 m wynoszą 0.28, 0.48, 0.24. Prognozuje się, że poziom zysków jednostkowych z eksploatacji ropy w ciągu najbliższych dwóch lat będzie układał się wg następującego rozkładu prawdopodobieństwa: 26$ - 0.2, 19$ - 0.5, 15$ - 0.3. Czy poszukiwacz powinien rozpocząć wiercenia?