FIZJOLOGIA UKŁADU ODDECHOWEGO.doc (75 KB) Pobierz FIZJOLOGIA UKŁADU ODDECHOWEGO 1. Oddychaniem nazywamy wymianę gazów: tlenu i CO2 pomiędzy żywym organizmem a otaczającym środowiskiem 2. Funkcje układu oddechowego: 3. 4. Dostarczanie tlenu do organizmu i odprowadzanie CO2 –podstawowa funkcja 5. 6. Regulacja równowagi kwasowo-zasadowej poprzez usuwanie CO2 7. 8. Udział w gospodarce wodnej organizmu poprzez usuwanie pary wodnej 9. 10. Regulacja temperatury poprzez wydychanie ogrzanego powietrza 11. 12. Mobilizacja makrofagów, komórek tucznych i granulocytów w drogach oddechowych i pęcherzykach płucnych 13. (początek odpowiedzi immunologicznej organizmu na zetknięcie się z antygenami z powietrza) 14. 15. Miejsce metabolizmu związków aktywnych działających poza płucami: angiotensyna, prostoglandyny 16. Miejsce metabolizmu związków aktywnych powstałych w płucach: substancja P, leukotrieny, neuropeptydy, 17. surfaktant 18. Wpływ na powrót żylny i czynność serca poprzez zmiany wdechowo-wydechowe ciśnienia w klatce piersiowej - 3. Drogi oddechowe Podział czynnościowy: Strefa przewodząca: to drogi oddechowe do 16 rozgałęzienia oskrzeli, gdzie dochodzi do ogrzania, nawilgocenia, oczyszczenia powietrza atmosferycznego Strefa przejściowa : to odcinki oskrzeli od 17 do 19 rozgałęzienia oskrzeli, gdzie dochodzi do ogrzania, nawilgocenia powietrza, a także możliwa jest pewna wymiana gazowa Strefa wymiany gazowej : to odcinki oskrzeli od 20 rozgałęzienia, gdzie rozpoczynają się przewody pęcherzykowe do których uchodzą pęcherzyki płucne 4. Przekrój dróg oddechowych na różnych poziomach pozwala określić ich funkcje. Ściana dróg oddechowych przechodzi stopniowo od budowy wielowarstwowej (z osłoną chrzęstną i nabłonkiem wielowarstwowym, z komórkami rzęskowymi, owalnymi produkującymi śluz i gruczołami podśluzówkowymi) do nabłonka jednowarstwowego (oddechowego) w pęcherzykach płucnych. 5. Nerwowa i humoralna regulacja czynności mięśni gładkich dróg oddechowych Aktywność włókien dooskrzelowych n. błędnego (przywspółczulnych) maleje w czasie wdechu -światło dróg oddechowych zwiększa się Narasta w czasie wydechu- światło dróg oddechowych zmniejsza się. Pobudzenie ukł.współczulnego rozszerza oskrzela aktywując receptory β-adrenergiczne Kurcząco na oskrzela działają : substancja P, płytkowy czynnik aktywujący (PAF), histamina, tromboksan A2, prostoglandyny F, leukotrieny Rozkurczająco: adrenalina, noradrenalina,VIP, niektóre tachykininy. 6. Przestrzeń martwa anatomiczna (anatomiczna przestrzeń nieużyteczna apn) Jest to przestrzeń dróg oddechowych aż do strefy przejściowej nie służąca wymianie gazowej Wynosi ona ok. 150 ml powietrza z każdego spokojnego oddechu - zmniejszenia przestrzeni martwej anatomicznej w napadzie astmy oskrzelowej - zwiększenie przestrzeni martwej anatomicznej podczas głębokich oddechów, przy oddychaniu przez usta, podczas oddychania przez dodatkową rurę np. aparatów do sztucznego oddychania (jeśli ta dodatkowa przestrzeń jest większa od objętości nasilonego wdechu nie dochodzi do wentylacji pęcherzyków płucnych) 7. Wentylacja płuc : jest to przepływ powietrza między otaczającą atmosferą a przestrzenią pęcherzykową. Jej rolą jest dostarczenie do pęcherzyków powietrza i uzupełnienie zawartości O2 oraz usuwanie z gazu pęcherzykowego nadmiaru wytworzonego przez organizm CO2 Wentylacja całkowita minutowa: całkowita objętość powietrza przepływającego przez płuca w ciągu minuty. Wynosi ona 500ml x 12 Składa się ona z: Wentylacja pęcherzykowa minutowa: 350ml x 12 Wentylacja przestrzeni martwej minutowa: 150ml x 12 - 8. Mięśnie wdechowe podstawowe: - przepona - mm.międzyżebrowe zewnętrzne Mięśnie wydechowe: - mm. międzyżebrowe wewnętrzne Mięśnie oddechowe dodatkowe: mm. szyi, obręczy barkowej, klatki piersiowej i brzucha 9. Podatność płuc Mięśnie oddechowe muszą pokonać opór: przepływu powietrza (opór niesprężysty), tkanki płucnej i ścian klatki piersiowej (opór sprężysty), tarcia tkanek i bezwładność powietrza- te parametry określają podatność płuc Jest to zdolność płuc do rozciągania się Określamy ją stosunkiem przyrostu objętości do ciśnienia rozciągającego płuca Wynosi ona ok. 0,1 kPa Niska podatność nie pozwala na upowietrznienie wszystkich pęcherzyków (płytkie oddechy, obrzęk, zwłóknienie, niedodma, nacieki zapalne i nowotworowe) Stanem chorobowym przebiegającym ze zwiększoną podatnością płuc jest rozedma (zanik elementów sprężystych tkanki płucnej) powodująca zaleganie powietrza w płucach 10. Pęcherzyk płucny Jest to właściwe miejsce dyfuzji tlenu i CO2 do krwi Powierzchnia pęcherzyków płucnych wynosi ok. 80 m2 Przekrój pęcherzyka (ok. 0,2 mm) utrzymywany jest dzięki odpowiedniej budowie (odpowiednie rozłożenie elementów sprężystych tkanki płucnej), równowadze dynamicznej ciśnień wewnątrz i zewnątrz pęcherzyka, ścianie klatki piersiowej Powierzchnia pęcherzyków płucnych zmniejsza się wskutek rozedmy płuc, zwłóknień, bloków pęcherzykowo -włośniczkowych, zatorów tętnic płucnych, zamknięcia oskrzelików 11. Surfaktant- czynnik powierzchniowy Pozwala na współistnienie pęcherzyków o zróżnicowanej średnicy zapobiegając wytwarzaniu gradientu ciśnień między pęcherzykami o różnej wielkości. Obniża napięcie powierzchniowe pęcherzyków zapobiegając zapadaniu się pęcherzyków płucnych . Jego ilość w pęcherzyku jest stała, a zmienia się tylko jego grubość podczas wdechu i wydechu ( podczas wydechu jego grubsza warstwa silnie zmniejsza napięcie powierzchniowe zapobiegając zapadaniu się pęcherzyków, a podczas wdechu cienka warstwa zmniejsza je słabo zapobiegając pękaniu) Jest lipoproteiną produkowaną przez pneumocyty II typu Regulacja jego produkcji odbywa się poprzez n. błędny, włókna współczulne, glikokortykoidy Ulega destabilizacji pod wpływem tlenu (wolne rodniki), gazów bojowych i innych czynników toksycznych. 12. Krążenie płucne (Krążenie małe) Krew płynie od prawej komory do lewego przedsionka Ciśnienie krwi w krążeniu małym jest 6 -krotnie niższe niż w krążeniu dużym Ściany naczyń płucnych są 70% cieńsze niż w krążeniu dużym Brak tętnic oporowych Przepływ krwi nie jest równomierny w poszczególnych częściach płuc Wpływ ciśnienia hydrostatycznego powoduje że przepływ krwi w dolnych partiach płuc jest wyższy niż w górnych .Dlatego część powietrza w górnych partiach płuc pozostaje niewykorzystana – jest to tzw. przestrzeń martwa fizjologiczna. 13. Regulacja oddychania Czynniki wpływające na wielkość wentylacji i rytmikę oddychania: Dostosowanie wentylacji do nasilonego metabolizmu ustrojowego Stres Dostosowanie ruchów oddechowych do mowy, połykania Kaszel, kichanie, ziewanie Ból, temperatura 14. Nerwowa regulacja oddychania Oddychanie regulują dwa niezależne układy: Odpowiedzialny za kontrolę dowolną zlokalizowany w korze mózgowej i wysyłający impulsy do motoneuronów oddechowych poprzez drogi korowo-rdzeniowe Odpowiedzialny za kontrolę automatyczną znajdujący się w rdzeniu przedłużonym tzw. ośrodek oddechowy 15. Ośrodek oddechowy obejmuje 2 grupy neuronów: grzebietowe neurony wdechowe - z wyładowaniami narastającymi w czasie wdechu, znajdują się w rdzeniu przedłużonym (w okolicy pasma jądra samotnego) brzuszne neurony wydechowe - z wyładowaniami narastającymi w czasie wydechu, znajdują się w rdzeniu przedłużonym (podłużnie od górnej do dolnej granicy) Ośrodek pneumotaksyczny : znajduje się w moście, jego neurony hamują wdech w miarę otrzymywania pobudzeń z neuronów wdechowych na zasadzie sprzężenia zwrotnego ujemnego Uszkodzenie Ośrodka oddechowego zaburza automatyczną regulację oddychania ( zespół Odyny- upośledzenie automatycznej kontroli oddychania przy zachowaniu kontroli dowolnej) 16. Receptory płucne (czuciowe zakończenia nerwu błędnego): Receptory powoli adaptujące SAR - znajdują się w obrębie mięśni gładkich tchawicy i oskrzeli, wrażliwe na rozciąganie płuc. Pobudzane są rozciągnięciem płuc w czasie wdechu, w wyniku czego następuje odruchowe zahamowanie wdechu tzn. przyspieszenie rytmu oddechowego. Odruch z tych mechanoreceptorów zwany jest odruchem Heringa-Breuera Receptory szybko adaptujące RAR - znajdują się pod błoną śluzową tchawicy i oskrzeli, wrażliwe na bodźce chemiczne w drogach oddechowych ( pyły, zanieczyszczenie powietrza, a także substancje powstające w stanach zapalnych histamina, prostoglandyny). Pobudzenie tych receptorów pobudza aktywność oddechową (przyspieszenie i pogłębienie oddychania) , wyzwala odruch kaszlu a także ziewnięcie Receptory okołokapilarne typu J - znajdują się pomiędzy pneumocytami a naczyniami włosowatymi, pobudzane są odkształceniem śródmiąższu przez nagromadzenie płynu w przestrzeni okołokapilarnej płuc i obrzęk płuc. Przyspieszają rytm oddechowy Receptory oskrzelowe typu C - znajdują się w całym drzewie oskrzelowym, wrażliwe na substancje powstające w stanach zapalnych i ataku astmy (histamina, leukotrieny, tachykininy). Pobudzenie ich przyspiesza rytm oddechowy i zwęża oskrzela 17. Chemiczna regulacja oddychania Strefy chemiowrażliwe mózgu Znajdują się one na brzusznej powierzchni rdzenia przedłużonego. Wrażliwe są na zmianę wartości pH płynu mózgowo-rdzeniowego. Zwiększona dyfuzja CO2 z krwi do płynu mózgowo-rdzeniowego powoduje zwiększenie w nim stężenia H2CO3 i zwiększenie koncentracji jonów wodorowych w bezpośrednim otoczeniu chemoreceptorów. Powoduje to ich podrażnienie pobudzając wdech. CO2 jest najsilniej działającym ośrodkowo czynnikiem pobudzającym oddychanie. Jego wypłukanie z krwi ( hipokapnia) hamuje oscylacje oddechowe, utrzymując pobudzenie toniczne wydechowe, a więc bezdech 18. Chemoreceptory obwodowe Umiejscowione są w rozwidleniu tętnicy szyjnej wspólnej kłębki szyjne oraz w łuku aorty kłębki aortalne - są to zakończenia czuciowe: nerwu zatokowego (odgałęzienie n. IX) i nerwu aortalnego (odgałęzienie n. X) Głównymi czynnikami pobudzającymi kłębki szyjne i aortalne są : obniżenie PO2 we krwi tętniczej (hipoksemia) lub zmniejszenie przepływu krwi przez kłębki. Działanie pobudzające mają także wzrost PCO2 (hiperkapnia) i obniżenie pH (kwasica) we krwi tętniczej Pobudzenie receptorów obwodowych powoduje hiperwentylację (oddechy stają się przyspieszone i pogłębione) 19. Czynniki regulujące wentylację płuc ośrodki wyższe: kora mózgu, układ limbiczny, twór siatkowaty napęd ośrodkowy: PCO2 chemoreceptory obwodowe: PO2, zmniejszenie przepływu krwi przez kłębki mechanoreceptory płucne: SAR, RAR receptory bólowe termoreceptory (skóra) hormony baroreceptory mechanoreceptory mięśni ... Plik z chomika: michael78 Inne pliki z tego folderu: ANATOMIA I FIZJOLOGIA OKA.pdf (836 KB) Budowa ucha.pdf (59 KB) czynnosc odruchowa ustroju.doc (39 KB) fizjologia miesni poprzecznie prazkowanych.doc (57 KB) Fizjologia osrodkowego ukladu nerwowego.doc (209 KB) Inne foldery tego chomika: Zgłoś jeśli naruszono regulamin Strona główna Aktualności Kontakt Anatomia i ergonomia człowieka Angielski Biochemia i biologia molekularna Biologia Eksperymentalna Biotechnologia Dział Pomocy Opinie Regulamin serwisu Polityka prywatności Copyright © 2012 Chomikuj.pl