POŚ Harmon - bip.miedzichowo.pl
advertisement
Program Ochrony Środowiska Gminy Miedzichowo Harmonogram realizacji zadań PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 182 1. Konsultanci merytoryczni 183 2. Zespół autorski 183 3. Podstawy prawne działań wytyczonych w Programie ochrony środowiska gminy Miedzichowo 183 4. Metodyka 186 4.1. Źródła informacji186 5. Część strategiczna programu 187 5.1. Misja gminy Miedzichowo 187 5.2. Obszary strategiczne, cele i zadania dla gminy Miedzichowo 187 Zestawienie celów i zadań dla gminy Miedzichowo z uwzględnieniem: istotności przedsięwzięć, terminów ich realizacji, źródeł finansowania oraz mierników realizacji zadań 194 Harmonogram realizacji zadań 207 7. Monitorowanie realizacji Programu ochrony środowiska gminy Miedzichowo 89 9. Rola edukacji w zmniejszeniu kosztów ochrony środowiska 89 10. Podstawy organizacyjne finansowych aspektów realizacji Programu ochrony środowiska – unijne możliwości finansowania przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska 90 11. Streszczenie 92 181 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com „Myśl globalnie, działaj lokalnie” Agenda 21 WPROWADZENIE Programy ochrony środowiska są podstawowym instrumentem realizacji II Polityki Ekologicznej Państwa. Sporządzane dla administracji samorządowej, począwszy od jej najniższych szczebli, czyli gmin, umożliwiają najbardziej efektywną ochronę środowiska przyrodniczego. Jest to osiągane poprzez uwzględnienie przy sporządzaniu programu specyfiki oraz rzeczywistych potrzeb i możliwości gminy, na niej, bowiem spocznie większość obowiązków związanych z wdrażaniem programu. Program ochrony środowiska wskazuje tzw. „miejsca zapalne” w środowisku, wywołane niezrównoważonym rozwojem gospodarczym oraz przedstawia konkretne propozycje działań zmierzających do stopniowej likwidacji zagrożeń. Hierarchicze uporządkowanie celów pod kątem ich ważności, decyduje o podziale przyszłego budżetu gminy i spodziewanych środków pomocowych przeznaczonych na ochronę środowiska. Obok wymienionych wyżej funkcji program ochrony środowiska spełnia także funkcje promocyjne i informacyjne. Dokument ten informuje o stanie środowiska w gminie i podejmowanych działaniach zmierzających do jego poprawy. Program ten obok promocji walorów przyrodniczych ma promować także samą gminę, której ważnym elementem strategii rozwoju gospodarczego jest ochrona środowiska. Niniejszy Program ochrony środowiska jest zachętą i propozycją konkretnych rozwiązań problemów związanych z uporządkowaniem gospodarowania środowiskiem w gminie. Poprzez stworzenie tego dokumentu członkowie Koła Naukowego Ochrony Środowiska Akademii Rolniczej w Poznaniu chcą wesprzeć samorządy terytorialne w wypełnianiu ustawowych zobowiązań w zakresie ochrony środowiska oraz w poszukiwaniu i umożliwieniu wykorzystania dodatkowych funduszy przeznaczonych na wiążące się z tym inwestycje. Dzięki stopniowej poprawie stanu środowiska w gminach, możliwe będzie w przyszłości osiągnięcie przez Polskę standardów Unii Europejskiej. 182 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com 1. Konsultanci merytoryczni Inicjator: Prof. dr hab. Eugeniusz Kośmicki – Kat. Nauk Społecznych AR w Poznaniu Nadzór merytoryczny: Dr Arnord Bernaciak – Kat. Ekonomiki Przestrzennej i Środowiskowej AE w Poznaniu Dr inż. Piotr Lewandowski – Kat. Ochrony i Kształtowania Środowiska AR w Poznaniu Dr inż. Krzysztof Szoszkiewicz – Kat. Ekologii i Ochrony Środowiska AR w Poznaniu 2. Zespół autorski Tomasz Bocian Justyna Cieślak Anna Czarnasiak Joanna Czeczott Katarzyna Frankowska Maciej Henicz Szymon Jusik Aleksandra Kaźmierczak Katarzyna Kaźmierczak Dominik Mendyk Ewa Narankiewi Michał Stankiewicz Agnieszka Świerczewska Tomasz Zgoła 3. Podstawy prawne działań wytyczonych w Programie ochrony środowiska gminy Miedzichowo Ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczego to podstawowe elementy i jedna z głównych dróg do osiągnięcia zasad zrównoważonego rozwoju określonych w Polityce Ekologicznej Państwa. Realizacja programu ochrony środowiska zarówno dla województwa wielkopolskiego, Powiatu Nowotomyskiego, jak i gminy Miedzichowo ma służyć wdrażaniu na tych obszarach zasad zrównoważonego rozwoju. Trzeba jednak pamiętać, że o w pełni zrównoważonym rozwoju można mówić dopiero przy jednoczesnym osiągnięciu ładu ekologicznego, społecznego, ekonomicznego i przestrzennego. Osiągnięcie tych ładów ma prowadzić do zachowania zasobów i walorów środowiska w stanie zapewniającym trwałe możliwości korzystania z nich, zarówno przez obecne, jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na poziomie krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genowym. W Polityce Ekologicznej Państwa ustalono podstawowe zasady ekorozwoju. Najważniejsze z nich przytoczono poniżej. Według zasad przezorności oraz wysokiego poziomu ochrony środowiska wszelkie działania służące ochronie środowiska powinny być podejmowane już w momencie, gdy pojawia się prawdopodobieństwo, że problem wymaga rozwiązania. Zasada integracji polityki ekologicznej z politykami sektorowymi wynika z konstytucyjnej zasady zintegrowanego rozwoju. W praktyce oznacza ona uwzględnienie w politykach sektorowych celów ekologicznych na równi z celami gospodarczymi i społecznymi. 183 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Zasada uspołecznienia polityki ekologicznej jest realizowana poprzez stworzenie instytucjonalnych, prawnych i materialnych warunków do udziału obywateli, grup społecznych i organizacji pozarządowych w procesie kształtowania modelu zrównoważonego rozwoju, przy jednoczesnym rozwoju edukacji ekologicznej, rozbudzaniu świadomości i wrażliwości ekologicznej oraz kształtowaniu nowej etyki zachowań wobec środowiska. Zasada „zanieczyszczający płaci” oznacza pełną odpowiedzialność jednostki użytkującej zasoby środowiska za skutki zanieczyszczeń i innych zagrożeń wynikających z jej działalności. „Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata 20072010” jest dokumentem krótkookresowym, uszczegóławiającym przyjętą przez Sejm RP w 2001 roku II Politykę Ekologiczną Państwa”. Opracowany w 2002 roku „Program wykonawczy do II Polityki ekologicznej państwa na lata 2002-2010” odnosi się również do polityki krótkookresowej na lata 2003-2006, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2007-2010. Punkt 187 II Polityki Ekologicznej Państwa głosi, iż dokument ten oraz programy wykonawcze do niego powinny być wykorzystywane przy sporządzaniu wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska, a także programów ponadlokalnych i międzywojewódzkich. II Polityka Ekologiczna Państwa określa jedynie cele do osiągnięcia oraz narzędzia i instrumenty realizacyjne. Nie ustala natomiast konkretnych zadań do wykonania. Sposoby osiągania celów polityki ekologicznej zostały sprecyzowane w programie wykonawczym. Przy formułowaniu poszczególnych zadań, zawartych w programie wykonawczym, uwzględniono następujące priorytety: Konieczność likwidacji związanych ze stanem środowiska bezpośrednich zagrożeń dla życia i zdrowia ludzi (w tym tzw. „gorących punktów”). Konieczność przeciwdziałania degradacji środowiska na terytorium kraju, zwłaszcza na obszarach o szczególnych walorach przyrodniczych (w tym przestrzeni rolniczej i leśnej). Konieczność przeciwdziałania zagrożeniom środowiska o charakterze globalnym. Polityka Ekologiczna Państwa określa limity krajowe, związane z racjonalnym wykorzystaniem zasobów naturalnych i poprawą stanu środowiska. Ważniejsze z nich to: zmniejszenie wodochłonności produkcji o 50% w stosunku do stanu w 1990 r. (w przeliczeniu na PKB i wartość sprzedaną w przemyśle); ograniczenie materiałochłonności produkcji o 50% w stosunku do 1990 r. w taki sposób, aby uzyskać co najmniej średnie wielkości dla państw OECD (w przeliczeniu na jednostkę produkcji, wartość produkcji lub PKB); ograniczenie zużycia energii o 50% w stosunku do 1990 r. i 25% w stosunku do 2000 r. (również w przeliczeniu na jednostkę produkcji, wartość produkcji lub PKB); dwukrotne zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie wykorzystywanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych w porównaniu ze stanem z 1990r.; odzyskanie i powtórne wykorzystanie co najmniej 50% papieru i szkła z odpadów komunalnych; pełna (100%) likwidacja zrzutów ścieków nie oczyszczonych z miast i zakładów przemysłowych; zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń odprowadzanych do wód powierzchniowych, w stosunku do stanu z 1990 r., z przemysłu o 50%, z gospodarki komunalnej (na terenie miast i osiedli wiejskich) o 30% i ze spływu powierzchniowego – również o 30%; ograniczenie emisji pyłów o 75%, dwutlenku siarki o 56%, tlenków azotu o 31%, niemetanowych lotnych związków organicznych o 4% i amoniaku o 8% w stosunku do stanu w 1990 r.; wycofanie z użytkowania etyliny i przejście wyłącznie na stosowanie benzyny bezołowiowej do końca 2005 r. 184 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com W gminnych programach ochrony środowiska wyżej wymienione limity mogą zostać ujęte całościowo lub wybiórczo, w zależności od specyficznych warunków danej gminy. W związku z brakiem procedury odgórnego ustalania limitów gminnych, sporządzając program ochrony środowiska, gmina może ustalić własne limity, wzorowane na wskaźnikach krajowych. Przy sporządzaniu Programu ochrony środowiska gminy Miedzichowo pod uwagę zostały ponadto wzięte następujące ustawy wraz z towarzyszącymi im rozporządzeniami: Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2001, nr. 62, poz. 627; zm.:Dz.U.2001, nr 115, poz. 1229), Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków (Dz. U. z 2001 Nr. 72 poz. 747 z późn. zm). Ustawa Prawo Wodne z dnia 18 lipca 2001 (Dz. U. z 2001 r, Nr 115 poz. 1229 z późn. zm.) Ustawa Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 1994 r Nr 27, poz. 96 z póź. zm.) Ustawa z dnia 27 lipca o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2001 Nr 110, poz. 1190), Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 1995 r. Nr 16, poz. 78 z póź, zm.) Ustawa o lasach (Dz. U. z 1991 r. Nr 101, poz. 444 z póź. zm.) Ustawa z dnia 16 marca 2001 r. o rolnictwie ekologicznym (Dz. U. Nr 38, poz. 452 z 2001). Ustawa Prawo łowieckie (Dz.U. z 1995 r. Nr 147, poz. 713 z póź. zm) Ustawa o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 1996r. Nr 13, poz. 74 z późn zm.) Ustawa z dnia 26 lipca 2001 r o zmianie ustawy prawo łowieckie Dz. U. 2001 Nr. 125 poz. 1366), Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 poz. 717 z 2003r z późn zm.). Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2004 Nr. 92, poz. 880 z pózn. zm.) Pożądanymi następstwami opracowania i wdrożenia Programu Ochrony Środowiska gminy Miedzichowo będą: Realizacja założeń II Polityki Ekologicznej Państwa i ustawy Prawo Ochrony Środowiska; Poprawa stanu środowiska; Poprawa warunków bytowych mieszkańców; Realizacja zobowiązań związanych z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej; Możliwość wykorzystania krajowych i unijnych funduszy przeznaczonych na inwestycje wiążące się z ochroną środowiska; Identyfikacja obszarów wartościowych przyrodniczo; Wykorzystanie programu ochrony środowiska jako źródła informacji dla następnych opracowań oraz w celach promocyjnych gminy; Promocja gminy, której ważnym elementem rozwoju jest ochrona środowiska. 185 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com 4. Metodyka 4.1. Źródła informacji Przystąpienie do prac nad sporządzeniem dokumentu poprzedzone zostało obozem naukowym zorganizowanym na terenie gminy Miedzichowo (19 – 26.08.2002 r.). Głównym jego celem było przeprowadzenie badań terenowych oraz zebranie informacji na temat stanu środowiska w gminie. W trakcie obozu przeprowadzono także konsultacje z wójtem i pracownikami Urzędu Gminy na temat dotychczasowych i planowanych działań na rzecz ochrony środowiska. Źródłem informacji, niezbędnych do sporządzenia dokumentu były: Urząd Gminy Miedzichowo; Gminny Zakład Komunalny w Bolewicach; Starostwo Powiatowe w Nowym Tomyślu; Instytut Melioracji i Urządzeń Wodnych w Nowym Tomyślu; Lasy Państwowe. Nadleśnictwo Bolewice i Trzciel; Wojewódzki Urząd Statystyczny w Poznaniu i Gorzowie Wielkopolskim; Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu oraz Delegatura w Gorzowie Wielkopolskim; Wojewódzka Stacja Chemiczno - Rolnicza w Poznaniu; Ośrodek Edukacji Ekologicznej Pszczewskego Parku Krajobrazowego; badania własne. Szczególną uwagę przywiązano do własnych prac badawczych, które obejmowały: Ankiety wykonane metodą reprezentacyjną wśród mieszkańców gminy, Inwentaryzację krajobrazową obszaru gminy, Bioindykacyjną ocenę stopnia eutrofizacji oraz różnorodności biologicznej wód powierzchniowych. 4.2. Analiza i opracowanie zebranych danych Dalsze prace nad Programem - opracowanie charakterystyki ogólnej gminy - prowadzone były w następujących grupach tematycznych w ramach cyklicznych spotkań Koła Naukowego: warunki fizyczno – geograficzne, środowisko przyrodnicze, gospodarka wodno – ściekowa, gospodarka odpadami, infrastruktura, ankiety, inwentaryzacja krajobrazowa, ocena stanu środowiska wodnego. W obrębie wyżej wymienionych obszarów, dokonano szczegółowej charakterystyki elementów składających się na całokształt warunków gminy. Pozwoliło to rozpocząć kolejny etap prac mający charakter strategiczny. Przeprowadzone one zostały metodą aktywnych debat strategicznych: 186 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Diagnoza stanu gminy - analiza SWOT; Misja dla gminy; Wyznaczenie priorytetów ekologicznych; Wyodrębnienie obszarów strategicznych i celów; Sprecyzowanie zadań, a wraz z nimi: terminów realizacji, kosztów przedsięwzięć, źródeł finansowania, istotności przedsięwzięć, mierników realizacji. 5. Część strategiczna programu Przystępując do opracowania strategicznej części Programu Ochrony Środowiska dla gminy Miedzichowo przyjęto, iż kierunek kształtowania się rozwoju gminy powinien być zgodny z zasadami zrównoważonego rozwoju. Za punkt wyjściowy do sporządzenia tej części programu ochrony środowiska przyjęto wyniki analizy SWOT, czyli: oceny wewnętrznego stanu środowiska w gminie ( jego silnych i słabych stron), oceny wpływu otoczenia na gminę (szans i zagrożeń płynących „z zewnątrz”). Tabela zamieszczona w załączniku nr 1 przedstawia w skali 0-5 (gdzie „0” oznacza brak zależności, a „5” najsilniejszą zależność) zbiorcze zestawienie wyników analizy SWOT gminy Miedzichowo pod kątem ochrony środowiska. 5.1. Misja gminy Miedzichowo Zadaniem Programu Ochrony Środowiska jest ułatwienie gminie Miedzichowo sprostaniu wymaganiom związanym z ochroną środowiska na jej obszarze. W tym celu wytyczono również misję dla gminy, która formułuje wizję jej przyszłego funkcjonowania w zgodzie ze środowiskiem. Treść misji brzmi następująco: Gmina Miedzichowo chroniąca i kształtująca środowisko zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju przy szerokiej współpracy międzyinstytucjonalnej oraz aktywności społeczeństwa. Powyższa misja została wytyczona na podstawie priorytetów wskazanych po wykonaniu analizy SWOT, zasad Drugiej Polityki Ekologicznej Państwa oraz oczekiwań miejscowej społeczności. Misja jest podstawą sformułowania obszarów strategicznych, celów i zadań o różnym stopniu ważności. 5.2. Obszary strategiczne, cele i zadania dla gminy Miedzichowo 187 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Program Ochrony Środowiska dla gminy Miedzichowo stanowi narzędzie ochrony środowiska, w którym wytyczono działania w perspektywie krótko- (2004-2008) i długookresowej (20082011) oraz podjęto próbę zbilansowania potrzeb w tym zakresie z możliwościami finansowymi. Zaplanowane cele, działania i konkretne zadania będą zdefiniowane dla zagadnień środowiskowych, które ujęte zostały w obrębie trzech priorytetowych obszarów strategicznych: Walory przyrodniczo – kulturowe (ze szczególnym naciskiem na ich ochronę poprzez edukacje ekologiczną); Infrastruktura w ochronie środowiska; Współpraca międzyinstytucjonalna w ochronie środowiska. W opracowaniu nie uwzględniono zadań związanych z ochroną terenów leśnych, gdyż zostały one określone w „Planie Ochrony Przyrody Nadleśnictwa Bolewice” oraz w „Planie Ochrony Przyrody Nadleśnictwa Trzciel” i ich realizacja wykracza poza obszar kompetencji gminy. Silny nacisk położono w związku z tym na rozwijanie współpracy między gminą i nadleśnictwami, co ma służyć efektywniejszej ochronie i właściwemu kształtowaniu środowiska gminy, której 71% powierzchni stanowią lasy. W Programie pominięto także kierunki działań dotyczące gospodarki odpadami. Szczegółowe omówienie zagadnień i konkretne zadania z tej dziedziny zawiera Gminny Plan gospodarki odpadami. W gminnym programie ochrony środowiska wyszczególniono działania zarówno o charakterze inwestycyjnym, jak i pozainwestycyjnym. Ponadto wyróżnione zostały: zadania własne – przedsięwzięcia finansowane w całości lub częściowo ze środków gminy, zadania koordynowane – działania związane z ochroną środowiska i racjonalnym wykorzystaniem zasobów, które finansowane są ze środków przedsiębiorstw i środków zewnętrznych, będących w dyspozycji organów i instytucji szczebla powiatowego, wojewódzkiego i centralnego. Dla potrzeb czytelności dokonywanych wyborów celów i zadań z nimi związanych, opracowano zbiorcze zestawienia celów i zadań wraz z ustaleniem pilności zadań, terminów realizacji, źródeł finansowania oraz mierników realizacji (Tabela 1). Terminy realizacji poszczególnych zadań ujęto również graficznie w postaci harmonogramu realizacji zadań wykonanego metodą Gantta (Tabela 2). W zakresie obszaru: Walory przyrodniczo – kulturowe środowiska gminy Miedzichowo za szczególnie istotne (priorytetowe) uznano realizację następujących celów: Cel 1. Kształtowanie prawidłowych postaw w zakresie ochrony środowiska i wprowadzenie powszechnej edukacji ekologicznej wśród mieszkańców gminy ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży Cel 2. Promocja walorów przyrodniczych i kulturowych gminy Cel 3. Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej oraz krajobrazowej Cel 4. Rozwój funkcji turystycznej gminy w zgodzie ze środowiskiem przyrodniczo – kulturowym. W ramach realizacji programu przewiduje się następujące zadania: W ramach celu 1. Kształtowanie prawidłowych postaw w zakresie ochrony środowiska i wprowadzenie powszechnej edukacji ekologicznej wśród mieszkańców gminy ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży: 188 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Podniesienie świadomości ekologicznej pracowników Urzędu Gminy poprzez udział w szkoleniach i konferencjach. Udział Urzędu Gminy w akcji „Sprzątanie świata”. Wytyczenie ścieżek dydaktycznych na obszarach o wysokich walorach przyrodniczych (Jezioro Trzy Tonie, sosna bolewicka, mokradła, zespół przyrodniczo – krajobrazowy „Glińskie Góry”). Organizacja cyklu spotkań z mieszkańcami gminy na temat: oszczędności energii cieplnej i elektrycznej oraz korzyści wynikających z termorenowacji budynków racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi na poziomie gospodarstwa domowego postępowania w razie wystąpienia Nadzwyczajnych Zagrożeń Środowiska nowoczesnych systemów składowania obornika, zbiorników na gnojówkę i gnojowicę Organizacja konkursu na najbardziej ekologiczną klasę we współpracy z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Organizacja "Małego Kina", w ramach którego odbywać się będą projekcje filmów o tematyce przyrodniczej i dotyczących ochrony środowiska. Przeprowadzenie konkursu na najbardziej zadbaną zagrodę wiejską we współpracy z ODR i Kołami Gospodyń Wiejskich. Przygotowanie materiałów (np. w postaci broszury) na temat oszczędności energii cieplnej i elektrycznej oraz stosowania proekologicznych nośników energii. Organizacja cyklicznych rajdów „Przez Miedzichowskie Bory”. Oczekiwanym efektem realizacji tych zadań jest podniesienie świadomości ekologicznej zarówno wśród mieszkańców, jak i pracowników urzędów. Szczególny nacisk należy położyć na edukację dzieci i młodzieży poprzez organizowanie różnego rodzaju spotkań, prelekcji, konkursów. Doprowadzi to do pogłębienia wiedzy, umiejętności i zwiększenia chęci poznawania tradycji a także zaowocuje zwiększeniem zaangażowania dzieci i młodzieży w życie kulturalne gminy oraz rozbudzi w nich „ciekawości przyrody”. Należy też dążyć do udostępniania terenów najcenniejszych pod względem przyrodniczym dla celów dydaktycznych i naukowych. Powyższe działania przyczynią się do wzrostu zaangażowania mieszkańców o dbałość o walory estetyczne własnych gospodarstw. Poprawi się w związku obraz gminy jako obszaru „czystego”, o dużych walorach krajobrazowych i znaczeniu wypoczynkowym. W ramach celu 2. Promocja walorów przyrodniczych i kulturowych gminy: Publikacja folderu promującego gminę w języku angielskim i niemieckim. Stworzenie regularnie aktualizowanej strony WWW. Wykonanie filmu promującego gminę. Organizacja cyklicznej imprezy promującej tradycje wikliniarskie oraz walory przyrodnicze gminy. Organizacja konkursu fotograficznego „Gmina Miedzichowo w oczach mieszkańców” oraz wystawy pokonkursowej w urzędzie gminy, powiatowym oraz wojewódzkim. Utworzenie stałej rubryki w gazecie gminnej, powiatowej. Poszerzenie kompetencji pracowników gminy o kwestie promocji. Wykorzystanie elementów przyrodniczych do kreowania wizerunku gminy (poprzez ujednolicony wzór wizytówek, papier listowy z herbem gminy, kalendarz oraz inne materiały z motywami przyrodniczymi. Zadania te mają na celu wzmocnienie tożsamości regionalnej mieszkańców oraz kształtowanie wizerunku i aktywną promocję gminy. Prowadzą one do aktywizacji lokalnej społeczności wokół inicjatyw społecznych i samorządowych, m.in. dotyczących dbania o czystość gminy. 189 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Prowadzi to również do zwiększenia atrakcyjności turystycznej regionu oraz umożliwia podjecie kompleksowych działań dla ochrony zabytków i walorów przyrodniczych gminy. W ramach celu 3. Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej oraz krajobrazowej: Wykonanie pełnej inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej gminy z uwzględnieniem różnorodności gatunkowej i zbiorowiskowej. Weryfikacja potencjalnych pomników przyrody i użytków ekologicznych i objęcie ochrona prawną najcenniejszych obiektów. Opracowanie dokumentacji i uruchomienie procedury utworzenia rezerwatu „Jezioro Pąchowskie”. Monitoring liczebności lokalnej populacji grążela drobnego i wywłócznika skrętoleglęgo występujących w Jeziorze Trzy Tonie - gatunków umieszczonych w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin. Umieszczenie w Urzędzie Gminy „Skrzynki skarg i wniosków dotyczących problemów środowiskowych” i poinformowanie o tym fakcie mieszkańców. Zalecenie właścicielom stawów rybnych znajdujących się w rejonie leśniczówki Królewiec wykonania oceny ich wpływu na jakość wód Jeziora Głębokiego i Proboszczewskiego. Przeprowadzenie kontroli w zakresie ochrony środowiska w Zakładzie Produkcji Węgla Drzewnego w Bolewicku. Zalecenie właścicielowi fermy drobiu w Miedzichowie uzyskania pozwolenia zintegrowanego Efektem tych działań ma być inwentaryzacja istniejących zasobów przyrodniczych i krajobrazowych gminy i możliwość podjęcia kompleksowych działań ochrony obszarów szczególnie cennych. Umieszczenie w urzędzie skrzynki skarg i wniosków umożliwi mieszkańcom wyrażanie opinii na temat zarządzania w gminie oraz ułatwi kontakt z władzami. W ramach celu 4. Rozwój funkcji turystycznej gminy w zgodzie ze środowiskiem przyrodniczo – kulturowym: Porozumienie z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w sprawie pozyskania funduszy na renowację obiektów zabudowy olęderskiej. Wyznaczenie społecznych służb porządkujących stare cmentarze i inne zapomniane obiekty kultury materialnej(propozycja rozwiązania tej kwestii w ramach wspólnot parafialnych; aktywizacja bezrobotnych). Zlecenie określenia maksymalnej pojemności i chłonności turystycznej dla gminy z uwzględnieniem infrastruktury istniejącej i planowanej. Utrzymanie czystości w miejscach o większym natężeniu ruchu turystycznego. Uruchomienie nowych szlaków turystycznych w gminie i ich odpowiednie oznakowanie. Wytyczenie tras i oznakowanie nowych turystycznych szlaków rowerowych. Opracowanie programu rozwoju agroturystyki w gminie. Wykonanie oceny oddziaływania ruchu turystycznego na stan czystości wód Jeziora Głębokiego. Ochrona cennych obiektów przyrodniczych i kulturowych (PPK, obszar jezior, stare cmentarze, grodziska) przed presją turystyczną poprzez skanalizowanie ruchu turystycznego. Oczekiwane efekty realizacji powyższych zadań to: umożliwienie rozbudowy zorganizowanej infrastruktury turystycznej i zwiększenie ruchu turystycznego w gminie z uwzględnieniem potrzeby ochrony wartości przyrodniczych, krajobrazowych, a przede wszystkim obszaru Pszczewskiego Parku Krajobrazowego. Spodziewany jest również wzrost liczby gospodarstw ekologicznych i agroturystycznych oraz rozwój tego typu działalności w gminie 190 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Drugi obszar strategiczny stanowi: Infrastruktura w ochronie środowiska. Wyznaczono tutaj 5 głównych celów: Cel 1. Potencjalny wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych Cel 2. Uregulowanie i optymalizacja gospodarki wodno – ściekowej Cel 3. Racjonalizacja gospodarki przestrzennej gminy Cel 4. Maksymalizacja wykorzystania źródeł finansowania działań związanych z ochroną środowiska Realizacji tych celów służyć mają następujące zadania: W zakresie celu 1. Potencjalny wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych: Opracowanie Gminnego Planu Energetycznego. Uruchomienie mechanizmu ulg podatkowych (w postaci podatku od gruntów) dla inwestorów zainteresowanych wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. Uwzględnienie w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego obszarów rozwoju energetyki odnawialnej. Eliminowanie węgla jako paliwa w lokalnych kotłowniach i w gospodarstwach domowych na rzecz paliw niskoemisyjnych (gaz, olej opałowy, drewno, zrębki drzewne, wiklina i inne). Realizacja projektu inwestycyjnego odnośnie budowy elektrowni wiatrowej w okolicach Bolewic. Opracowanie Gminnego Planu Energetycznego oraz eliminowanie węgla jako źródła energii spowoduje zmniejszenie niskiej emisji i zanieczyszczeń powietrza. Oczekiwanym efektem wymienionych zadań jest również zwiększenie liczby inwestycji wykorzystujących odnawialne źródła energii, a tym samym zmniejszenie ich uciążliwości dla środowiska. Efektem tych działań będzie też stworzenie wizerunku gminy jako jednostki samorządowej inwestującej w odnawialne źródła energii, sprzyjającej środowisku naturalnemu. Wpłynie to na ułatwienie pozyskiwania funduszy na ochronę środowiska. W zakresie celu 2. Uregulowanie i optymalizacja gospodarki wodno – ściekowej: Rozbudowa sieci wodociągowej. Modernizacja istniejących stacji uzdatniania wody i przesyłu wody pitnej w Bolewicach. Rozbudowa sieci kanalizacyjnych oraz modernizacja kolektorów zmierzająca do wyeliminowania nieszczelności i przenikania wód gruntowych do kanalizacji w miejscowościach Miedzichowo, Jabłonka Stara i Grudna, Bolewicko i Bolewice. Inwentaryzacja i ocena zgodności funkcjonowania zbiorników bezodpływowych. Zweryfikowanie spodziewanej ilości i obciążenia ścieków, które będą dostarczane do poszczególnych oczyszczalni ścieków z uwzględnieniem: trwałych tendencji kształtujących ilość i jakość ścieków przypadających na mieszkańca, perspektywy włączenia do sieci pozostałych dzielnic peryferyjnych i sąsiadujących miejscowości, modernizacji kanalizacji przez dostosowanie przekrojów kolektorów do realnych potrzeb i zabezpieczenie kolektorów przed dopływem wód gruntowych, eliminowania przelewów burzowych na rzecz zbiorników przechwytujących wodę deszczową i odprowadzających ją do środowiska w sposób kontrolowany, Propagowanie indywidualnych oczyszczalni ze złożem gruntowo – roślinnym poprzez stworzenie katalogu ofert dostępnych technologii i udostępnienie go zainteresowanym. 191 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com ewidencja i uporządkowanie gospodarki ściekowej na terenach istniejącej zabudowy rekreacyjnej przez budowę sieci kanalizacyjnych odprowadzających ścieki do oczyszczalni, bądź przejściowo do jednego lub kilku zbiorników bezodpływowych w obrębie każdego kompleksu zabudowy rekreacyjnej. Budowa oczyszczalni ścieków dla m. Miedzichowo oraz m. Jabłonki Starej. Oczekiwanym efektem jest poprawa warunków sanitarno-bytowych oraz zmniejszenie udziału ścieków nie oczyszczonych zrzucanych do wód powierzchniowych. Efektem tego będzie polepszenie stanu wód powierzchniowych i gruntowych w gminie. W zakresie celu 4. Racjonalizacja gospodarki przestrzennej gminy: Uwzględnienie przy opracowywaniu Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego o prognozy wpływu na środowisko . Uregulowanie statusu prawnego zabudowy letniskowej. Zlecenie wykonania pomiarów natężenia hałasu w bezpośrednim sąsiedztwie trasy E30 w Bolewicach. Przebudowa drogi nr 2 na odcinku Trzciel-Bolewice Stosowanie stref (pasów) zieleni izolacyjnej wzdłuż ciągów komunikacyjnych (głównie DK-2 i Autostrady A-2) Sporządzenie nowych MPZP przyczyni się do aktualizacji podstawowych wytycznych w zakresie zagospodarowania przestrzennego Gminy, z uwzględnieniem obecnych trendów rozwoju obszaru. Oczekiwanym efektem realizacji powyższych zadań jest zrównoważony rozwój przestrzenny gminy, czyli rozwój zarówno społeczny, jak i gospodarczy, z poszanowaniem walorów przyrodniczych i krajobrazowych. Racjonalne gospodarowanie przestrzenią gminy ma służyć przede wszystkim zachowaniu jej walorów dla przyszłych pokoleń. W zakresie celu 5. Maksymalizacja wykorzystania źródeł finansowania działań związanych z ochroną środowiska: Powołanie stanowiska samodzielnego referenta ds. inwestycyjno – finansowych w Urzędzie Gminy. Podjęcie starań o uzyskanie środków z funduszy spójności i strukturalnych (po przystąpieniu do UE). Pozyskanie środków na ochronę środowiska z funduszy budżetowych i pozabudżetowych. Pozyskiwanie sponsorów w celu zdobycia funduszy na organizację cyklicznych imprez i rajdów. Zadania te mają na celu poszukiwanie rożnych źródeł finansowania działań dotyczących ochrony środowiska w gminie. Dzięki temu możliwe będzie praktyczne wdrożenie zapisów i zadań zamieszczonych w niniejszych dokumencie przy mniejszych nakładach ze środków gminnych. Ostatni obszar działań obejmuje Współpracę międzyinstytucjonalną w zakresie ochrony środowiska. Szczególny nacisk położono tutaj na: Cel 1. Zacieśnienie współpracy między gminą a nadleśnictwami. Cel 2. Wykorzystanie aktywności organizacji pozarządowych Cel 3. Intensyfikacja współpracy międzygminnej. 192 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Powyższe cele można osiągnąć poprzez realizację następujących zadań: W ramach celu 1. Zacieśnienie współpracy między gminą a nadleśnictwami: Prowadzenie pisemnej wymiany i przekazywanie informacji między gminą, a nadleśnictwami. Wzajemne opiniowanie wszelkich planów, programów oraz innych przedsięwzięć strategicznych. Inwentaryzacja i delimitacja granicy polno – leśnej. Współpraca ze Strażą Leśną w związku z likwidacją dzikich wysypisk śmieci. Czynny udział nadleśnictw w organizacji cyklicznych rajdów „Przez Miedzichowskie Bory”. Uregulowanie granicy polno- leśnej zapobiegnie narastaniu konfliktów pomiędzy dyrekcją Lasów Państwowych, a Urzędem Gminy. Realizacja powyższych zadań ułatwi praktyczną realizację zadań zawartych w gminnym programie ochrony środowiska. Cel 2. Wykorzystanie aktywności organizacji pozarządowych należy osiągnąć poprzez: 1. Udział ZHP, LOP, Lubuskiego Klubu Przyrodników i innych organizacji pozarządowych w organizacji cyklicznych rajdów „Przez Miedzichowskie Bory” i cyklicznych imprez. 2. Promowanie rolnictwa ekologicznego przy udziale Ekolandu i Ośrodków Doradztwa Rolniczego. 3. Współpraca z Fundacją na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii. Oczekiwanymi efektami powyższych działań jest wzrost ilości gospodarstw ekologicznych i agroturystycznych, dzięki umożliwieniu powszechnego dostępu do informacji na ten temat, a także ułatwienie praktycznego wdrażania zadań wynikających z niniejszego Programu Ochrony Środowiska poprzez wykorzystanie inicjatyw społecznych. W ramach celu 3. Intensyfikacja współpracy międzygminnej: Dążenie do wypracowania wspólnej polityki środowiskowej z gminami ościennymi. Wypełnienie wytycznych kompleksowego programu ochrony wód w zlewni Obry realizowanych w ramach Stowarzyszenia Gmin Nadobrzańskich. Nawiązanie współpracy z Wielkopolskim Okręgowym Zakładem Gazownictwa w celu wdrożenia gazyfikacji gminy. Ścisła współpraca z partnerskimi gminami. Oczekiwanym efektem jest tu nawiązanie kontaktów i współpracy międzygminnej w celu zwiększenia skuteczności działań na rzecz szeroko pojętej ochrony środowiska. Realizacja powyższych zadań służy również promocji regionu i podnoszeniu jego prestiżu. 193 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Tabela 1. Zestawienie celów i zadań dla gminy Miedzichowo z uwzględnieniem: istotności przedsięwzięć, terminów ich realizacji, źródeł finansowania oraz mierników realizacji zadań L.p. Zadania Jednostki realizujące Termin realizacji Szacunkowe koszty w PLN Ważność Źródła finansowania przedsięwzięcia Miernik realizacji Obszar strategiczny: Walory przyrodnicze i kulturowe środowiska gminy Miedzichowo Cel 1. Kształtowanie prawidłowych postaw w zakresie ochrony środowiska i wprowadzenie powszechnej edukacji ekologicznej wśród mieszkańców gminy ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży procentowy udział Podniesienie świadomości wydatków na ten środki własne, ekologicznej pracowników Urzędu do 1. 5000/ szkolenie GFOŚiGW, z.w.g., NGO minimum cel w budżecie 31.12.2004 Gminy poprzez udział w szkoleniach i ochrony PFOŚiGW konferencjach. środowiska liczba Udział Urzędu Gminy w akcji Zadanie 2. z.w.g. 500 GFOŚiGW optimum zaangażowanych „Sprzątanie świata”. ciągłe pracowników Wytyczenie ścieżek dydaktycznych na obszarach o wysokich walorach liczba przyrodniczych(Jezioro Trzy Tonie, z.w.g., zrealizowanych 3. 2005-2007 30zł/km PTTK optimum sosna bolewicka, mokradła, Zespół nadleśnictwa ścieżek Przyrodniczo – Krajobrazowy Glińskie Góry). Organizacja cyklu spotkań z mieszkańcami gminy na temat: oszczędności energii cieplnej i elektrycznej oraz korzyści środki własne, liczba od 2005 Regionalne Centrum przeprowadzonych wynikających z termorenowacji 300 - 500/ 4. z.w.g., NGO zadanie optimum budynków, racjonalnego spotkanie Edukacji spotkań i liczba ciągłe Ekologicznej uczestników gospodarowania zasobami wodnymi na poziomie gospodarstwa domowego, postępowania w razie wystąpienia Nadzwyczajnych Zagrożeń PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Środowiska, nowoczesnych systemów składowania obornika oraz zbiorników na gnojowicę i gnojówkę 5. 6. 7. 8. 9. Organizacja konkursu na najbardziej ekologiczną klasę we współpracy z WFOŚiGW. z.w.g., szkoły zadanie ciągłe od 2005 Organizacja "Małego Kina", w ramach zadanie którego odbywać się będą projekcje z.w.g., ciągłe od filmów o tematyce przyrodniczej i szkoły, NGO 2005 dotyczących ochrony środowiska. Przygotowanie materiałów (np. w postaci broszury) na temat oszczędności energii cieplnej i elektrycznej oraz stosowania proekologicznych nośników energii. Przeprowadzenie konkursu na najbardziej zadbaną zagrodę wiejską we współpracy z ODR i Kołami Gospodarstw Wiejskich. z.w.g., NGO 2006 2007 z.w.g., ODR, zadanie Koła ciągłe Gospodarstw 2005 Wiejskich zadanie Organizacja cyklicznych rajdów „Przez Szkoły, ciągłe od Miedzichowskie Bory”. Nadleśnictwa roku 2005 1000 700 3000 WFOŚiGW liczba klas maksimum przystępujących klas do konkursu Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, maksimum liczba Ministerstwo przeprowadzonych Środowiska, środki projekcji własne liczba, rozdysponowanych środki własne, materiałów Państwowa Agencja optimum Poszanowania Energii 1000 sponsoring, ODR, środki własne 7000/ rok Środki własne UG, środki uczestników, sponsoring, Optimum Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu popularność rajdu liczba uczestników i widzów środki własne liczba gości odwiedzających stronę optimum liczba zgłoszeń do konkursu Cel 2. Promocja walorów przyrodniczych i kulturowych gminy. 1. Stworzenie regularnie aktualizowanej strony WWW. z.w.g. zadanie ciągłe od 2005 500/rok 195 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com minimum 2. Utworzenie stałej rubryki w gazecie gminnej, powiatowej. z.w.g., powiat zadanie ciągłe od 2005 3. Publikacja folderu promującego gminę z.w.g. w języku angielskim i niemieckim. zadanie ciągłe od 2005 7 000/3 lata sponsoring, środki własne optimum 4. Poszerzanie kompetencji pracowników z.w.g. Urzędu Gminy o kwestie promocji. zadanie ciągłe od roku 2005 2400/ rok środki własne optimum 5. Wykorzystanie elementów przyrodniczych do kreowania wizerunku gminy (poprzez ujednolicony wzór wizytówek, papier listowy z herbem gminy, kalendarz oraz inne materiały reklamowe z motywami przyrodniczymi). zadanie ciągłe od roku 2005 6. Wykonanie filmu promującego gminę. z.w.g. z.w.g. 0 - minimum 500/ rok 2006-2008 7000 Organizacja cyklicznej imprezy z.w.g., zadanie promującej tradycje wikliniarskie oraz mieszkańcy, ciągłe od 3000/ rok walory przyrodnicze gminy. szkoły roku 2005 Organizacja konkursu fotograficznego "Gmina Miedzichowo w oczach Szkoły zadanie 8. mieszkańców" oraz wystawy Ośrodki ciągłe od 1000/ rok pokonkursowej w urzędzie gminy, kultury, UG roku 2005 powiatowym i wojewódzkim. Cel 3. Ochrona przyrody i różnorodności biologicznej oraz krajobrazowej 7. 196 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Częstość ukazywania się artykułów w rubryce Liczba rozdysponowanych folderów Uczestnictwo pracowników Urzędu Gminy w szkoleniach Liczba rozdysponowanych materiałów środki własne, optimum środki własne, WFOŚiGW, ARiMR liczba maksimum rozdysponowanych filmów sponsoring, środki własne maksimum sponsoring, środki własne maksimum liczba uczestników liczba uczestników i widzów 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Wykonanie pełnej inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej gminy z uwzględnieniem różnorodności gatunkowej i zbiorowiskowej. Weryfikacja potencjalnych pomników przyrody i użytków ekologicznych i objęcie ochrona prawną najcenniejszych obiektów. Monitoring liczebności lokalnej populacji grążela drobnego i wywłócznika skrętoległęgo występujących w Jeziorze Trzy Tonie gatunków umieszczonych w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin. Umieszczenie w Urzędzie Gminy "Skrzynki skarg i wniosków dotyczących problemów środowiskowych" oraz poinformowanie o tym fakcie mieszkańców. Opracowanie dokumentacji i uruchomienie procedury utworzenia użytku ekologicznego "Jezioro Pąchowskie". Zalecenie właścicielom stawów rybnych znajdujących się w rejonie leśniczówki Królewiec wykonania oceny ich wpływu na jakość wód Jeziora Głębokiego i Proboszczewskiego Przeprowadzenie kontroli w zakresie ochrony środowiska w Zakładzie Produkcji Węgla Drzewnego w Bolewicku. 9 500 WFOŚiGW, Bank Ochrony Środowiska, fundusze unijne optimum sprawozdanie z inwentaryzacji zadanie z.w.g., NGO ciągłe od 2005 0 - optimum wydane uchwały Rady Gminy o objęciu ochroną NGO 2005 1000/ rok środki własne maksimum sprawozdanie z monitoringu z.w.g. 2005 0 środki własne minimum liczba wniosków z.w.g. 2005 100 WFOŚiGW, Nadleśnictwo, środki własne stopień maksimum zaawansowania prac z.w.g. 1.01.2006 3000 31.12.2008 środki własne sporządzony maksimum właściciela obiektów dokument z oceny WIOŚ 2005 - NGO 2007 0 197 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com minimum protokół z kontroli 8. Zalecenie właścicielowi fermy drobiu w Miedzichowie uzyskania pozwolenia z.w.g. zintegrowanego 2005 koszty środki własne administracyjne Cel 4. Rozwój funkcji turystycznej gminy w zgodzie ze środowiskiem przyrodniczo – kulturowym Porozumienie z Wojewódzkim z.w.g., Konserwatorem Zabytków w sprawie Wojewódzki koszty 1. środki własne 2007 administracyjne pozyskania funduszy na renowację Konserwator obiektów zabudowy olęderskiej. Zabytków Wyznaczenie społecznych służb porządkujących stare cmentarze i inne zapomniane obiekty kultury z.w.g., 2. materialnej (propozycja rozwiązania tej 2005 0 parafie kwestii w ramach wspólnot parafialnych; aktywizacja bezrobotnych). Zlecenie określenia maksymalnej WFOŚ i GW, środki pojemności i chłonności turystycznej 3. z.w.g. 2007 4 000 dla gminy z uwzględnieniem własne infrastruktury istniejącej i planowanej. Utrzymanie czystości w miejscach o zadanie środki własne, ciągłe od 8000/ rok Pszczewski PK, 4. większym natężeniu ruchu z.w.g. turystycznego. 2005 Lasy Państwowe Pszczewski PK, Uruchomienie nowych szlaków Lasy Państwowe, 5. turystycznych w gminie i ich z.w.g., PTTK po 2008 3000 sponsoring, środki odpowiednie oznakowanie. własne Wytyczenie tras i oznakowanie Pszczewski PK, 6. nowych turystycznych szlaków z.w.g. 2007 3000 PTTK rowerowych. 7. Opracowanie programu rozwoju agroturystyki w gminie. z.w.g., NGO 2006-2007 koszty PRR 198 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com ARiMR, środki własne, SPO minimum decyzja wojewody optimum liczba podejmowanych inicjatyw ze strony gminy (wniosków) maksimum częstość akcji porządkowania Minimum sporządzony dokument Minimum powszechne odczucie czystości długość maksimum poprowadzonych szlaków Optimum długość poprowadzonych szlaków Minimum Sporządzony program 8. 9. Wykonanie oceny oddziaływania ruchu turystycznego na stan czystości wód z.w.g., NGO 2007 Jeziora Głębokiego. Ochrona cennych obiektów przyrodniczych i kulturowych (PPK, obszar jezior, 2006 z.w.g. stare cmentarze, grodziska) przed 2007 presją turystyczną poprzez ukierunkowanie ruchu turystycznego. 5000 WFOŚiGW, BOŚ, środki własne Optimum Sporządzony dokument W zależności od przyjętego rozwiązania Urząd Kultury Fizycznej i Turystyki, Krajowa Izba Turystyki, środki własne Optimum podjęte działania ochronne minimum wprowadzenie ulg maksimum Stworzony dokument Obszar strategiczny: Infrastruktura w ochronie środowiska Cel 1. Potencjalny wzrost wykorzystania energii ze źródeł naturalnych Uruchomienie mechanizmu ulg podatkowych (w postaci podatku od zadanie 1. gruntów) dla inwestorów ciągłe od z.w.g. zainteresowanych wykorzystaniem 2005 odnawialnych źródeł energii. Opracowanie Gminnego Programu 2007 2. z.w.g., NGO Energetycznego. 2008 koszty środki własne administracyjne 18 000 199 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com środki własne 3. 4. 5. Eliminowanie węgla jako paliwa w lokalnych kotłowniach i w gospodarstwach domowych na rzecz paliw niskoemisyjnych (gaz, olej opałowy, drewno, zrębki drzewne, wiklina i inne). Uwzględnienie w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego obszarów rozwoju energetyki odnawialnej. z.w.g. 2007-2013 koszty do ustalenia ZPORR optimum udział paliw alternatywnych w ogólnym zużyciu paliw w gminie z.w.g. wg planu - środki własne minimum zapis w planie 2007 do ustalenia w zależności od przyjętego rozwiązania inwestor minimum Powstanie elektrowni Realizacja projektu inwestycyjnego odnośnie budowy elektrowni wiatrowej inwestor w okolicach Bolewic. Cel 2. Uregulowanie i optymalizacja gospodarki wodno – ściekowej zadanie 1. Rozbudowa sieci wodociągowej. z.w.g. ciągłe Modernizacja istniejących stacji 2. uzdatniania wody i przesyłu wody pitnej z.w.g. 2004- 2006 w Bolewicach Rozbudowa sieci kanalizacyjnych oraz modernizacja kolektorów zmierzająca do wyeliminowania nieszczelności i z.w.g., ZGK zadanie 3. przenikania wód gruntowych do Bolewice ciągłe kanalizacji w miejscowościach Miedzichowo, Grudna, Jabłonka Stara, Bolewicko i Bolewice. 4. Inwentaryzacja i ocena zgodności funkcjonowania zbiorników bezodpływowych. z.w.g. Zadanie ciągłe od 2005 minimum Bank Ochrony do ustalenia Środowiska, w zależności WFOŚiGW, od Europejski Fundusz Rozwoju Wsi przyjętego rozwiązania Polskiej, fundusze unijne Koszty do ustalenia 200 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com środki własne minimum długość nowych kolektorów liczba stacji poddanych modernizacji minimum długość nowych, zmodernizowanyc h kolektorów optimum Liczba zinwentaryzowanych i prawidłowo funkcjonujących zbiorników 5. 6. 7. 8. Zweryfikowanie spodziewanej ilości i obciążenia ścieków, które będą dostarczane do poszczególnych oczyszczalni. Propagowanie indywidualnych oczyszczalni ze złożem gruntowo roślinnym poprzez stworzenie katalogu ofert dostępnych technologii z.w.g., ZGK 2005 Bolewice z.w.g. Ewidencja i uporządkowanie gospodarki z.w.g. ściekowej na terenach istniejącej zabudowy rekreacyjnej Budowa oczyszczalni ścieków dla m. Miedzichowo oraz m. Jabłonka Stara z.w.g., ZGK Bolewice zadanie ciągłe 4000 50/ rok środki własne, ARiMR minimum Przeprowadzenie procesu weryfikacji optimum utworzenie katalogu i częstość jego aktualizacji 2005-2007 4000 środki własne minimum liczba obiektów o uporządkowanej gospodarce wodno-ściekowej 2008 środki własne jednostek realizujących, inne fundusze m.in. strukturalne UE minimum Działające oczyszczalnie ścieków 800000 201 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com GFOŚiGW, środki własne Cel 3. Racjonalizacja gospodarki przestrzennej Uwzględnienie przy opracowywaniu Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego o prognozy wpływu na środowisko oraz obszarów rozwoju 1. energetyki odnawialnej, a także zwiększanie koncentracji zabudowy na terenach wiejskich w celu obniżenia kosztów infrastruktury kom.). z.w.g. 2005-2007 120 000 środki własne minimum stworzony dokument 2. Uregulowanie statusu prawnego zabudowy letniskowej. z.w.g. 2005 0 - optimum procent obszarów letniskowych o uregulowanym statusie prawnym 3. Zlecenie wykonania pomiarów natężenia hałasu w bezpośrednim sąsiedztwie trasy E30 w Bolewicach. z.w.g., WIOŚ po roku 2008 3000 PFOŚiGW maksimum sprawozdanie z pomiarów minimum ilość kilometrów przebudowanej trasy optimum długość założonych pasów zieleni minimum istnienie i funkcjonowanie stanowiska środki własne jednostek Przebudowa drogi nr 2 na odcinku 4. realizujących, inne Trzciel-Bolewice fundusze m.in. strukturalne UE środki własne Stosowanie stref (pasów) zieleni jednostek Zarządcy izolacyjnej wzdłuż ciągów brak danych 5. realizujących, inne Dróg, 2004-2007 kosztowych komunikacyjnych (głównie DK-2 i fundusze m.in. Autostrady A-2) strukturalne UE Cel 4. Maksymalizacja wykorzystania źródeł finansowania działań związanych z ochroną środowiska Powołanie stanowiska samodzielnego 1. referenta ds. inwestycyjno-finansowych w z.w.g. 2005 20 000/rok środki własne UG Generalna Dyrekcja brak danych 2004-2007 Dróg kosztowych Krajowych i Autostrad 202 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com z.w.g. zadanie ciągłe od roku 2005 koszty środki własne administracyjne minimum liczba złożonych wniosków z.w.g., NGO zadanie ciągłe koszty środki własne administracyjne minimum liczba złożonych wniosków 2. Podjęcie starań o uzyskanie środków z funduszy spójności i strukturalnych po przystąpieniu do UE. 3. Pozyskanie środków na ochronę środowiska z funduszy budżetowych i pozabudżetowych. 4. Pozyskiwanie sponsorów w celu zdobycia funduszy na organizację cyklicznych z.w.g. rajdów i imprez. zad. ciągłe koszty środki własne od 2005 r administracyjne 203 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com liczba przedsięwzięć maksimum finansowanych przez sponsorów Obszar strategiczny: Współpraca międzyinstytucjonalna w zakresie ochrony środowiska Cel 1. Zacieśnienie współpracy między gminą a nadleśnictwami 1. Pisemna wymiana i obieg informacji między gminą a nadleśnictwami. z.w.g., zadanie Nadleśnictwa ciągłe koszty środki własne administracyjne minimum Funkcjonowanie wymiany i obiegu informacji 2. Wzajemne opiniowanie przez gminę i nadleśnictwo wszelkich planów, programów i innych przedsięwzięć strategicznych. z.w.g., zadanie Nadleśnictwa ciągłe koszty środki własne administracyjne minimum Zaistnienie opiniowania 3. Współpraca ze Strażą Leśną w celu likwidacji dzikich wysypisk śmieci. z.w.g., zadanie Nadleśnictwa ciągłe 0 - minimum 4. zadanie Czynny udział nadleśnictw w organizacji z.w.g., ciągłe cyklicznych rajdów "Przez Nadleśnictwa od roku Miedzichowskie bory". 2005 0 - 5. Inwentaryzacja i delimitacja granicy polno - leśnej. 10 000 Lasy Państwowe, Fundusz Ochrony maksimum Sprawozdanie Gruntów Rolnych i Leśnych z.w.g., po 2008 Nadleśnictwa Cel 2.: Wykorzystanie aktywności organizacji pozarządowych Udział ZHP, LOP, Klubu Przyrodników i innych organizacji pozarządowych w ZHP,LOP, zadanie 1. organizacji cyklicznych rajdów "Przez Klubu ciągłe od 0 Miedzichowskie bory" i cyklicznych Przyrodników roku 2005 imprez. 2. Promowanie rolnictwa ekologicznego przy udziale Ekolandu i Ośrodków Doradztwa Rolniczego. z.w.g., NGO 2006 2007 0 204 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com - Ekoland, ODR, środki własne liczba zlikwidowanych wysypisk liczba rajdów zrealizowanych maksimum przy udziale nadleśnictw liczba rajdów zrealizowanych maksimum przy udziale wymienionych organizacji liczba zarejestrowanych optimum gospodarstw rolniczych 3. Współpraca z Fundacją na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii. z.w.g. 2006 2007 koszty środki własne administracyjne 205 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com optimum nawiązanie współpracy Cel 3.: Intensyfikacja współpracy międzygminnej Wypełnienie wytycznych kompleksowego programu ochrony wód w zlewni Obry 1. z.w.g. realizowanych w ramach "Stowarzyszenia Gmin Nadobrzańskich". 2. 3. 4. - środki własne, sponsoring zadanie ciągłe 8000/rok z.w.g., gminy sąsiednie zadanie ciągłe koszty środki własne administracyjne z.w.g. 2006 2007 koszty środki własne administracyjne Ścisła współpraca z partnerskimi gminami z.w.g. Dążenie do wypracowania wspólnej polityki środowiskowej z gminami ościennymi. Nawiązanie współpracy z Wielkopolskim Okręgowym Zakładem Gazownictwa w celu wdrożenia gazyfikacji gminy. zadanie ciągłe realizowane w ramach uregulowania i optymalizacji gospodarki wodno - ściekowej Użyte zostały następujące skróty i zwroty: z.w.g. – zadanie własne gminy; NGO – organizacje pozarządowe; ODR – Ośrodek Doradztwa Rolnego; WFOŚiGW - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej; PFOŚiGW - Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej; GFOŚiGW - Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej; ARiMR – agencja Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa minimum – bardzo ważne; optimum – ważne; maksimum – mniej ważne. 206 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com optimum oceniane w ramach innych zadań zaistnienie korzyści maksimum wynikających ze współpracy realizowane optimum wspólnie przedsięwzięcia liczba maksimum zgazyfikowanych gospodarstw Tabela 3. Harmonogram realizacji zadań zadania krótkookresowe zadania długookresowe 2008-2011 do do 2006-2007 31.12.2004 31.12.2005 Obszar strategiczny: Walory przyrodnicze i kulturowe środowiska gminy Miedzichowo Cel 1.: Kształtowanie prawidłowych postaw w zakresie ochrony środowiska i wprowadzenie powszechnej edukacji ekologicznej wśród mieszkańców gminy ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży Podniesienie świadomości ekologicznej pracowników Urzędu Gminy poprzez udział w szkoleniach i konferencjach. Udział Urzędu Gminy w akcji „Sprzątanie świata”. Wytyczenie ścieżek dydaktycznych na obszarach o wysokich walorach przyrodniczych (Jezioro Trzy Tonie, sosna bolewicka, mokradła, Zespół Przyrodniczo – Krajobrazowy Glińskie Góry) Organizacja cyklu spotkań z mieszkańcami gminy na temat: oszczędności energii cieplnej i elektrycznej oraz korzyści wynikających z termorenowacji budynków, racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi na poziomie gospodarstwa domowego, postępowania w razie wystąpienia Nadzwyczajnych Zagrożeń Środowiska, nowoczesnych systemów składowania obornika oraz zbiorników na gnojowicę i gnojówkę. Organizacja konkursu na najbardziej ekologiczną klasę we współpracy z WFOŚiGW. Organizacja "Małego Kina", w ramach którego odbywać się będą projekcje filmów o tematyce przyrodniczej i dotyczących ochrony środowiska. Przygotowanie materiałów (np. w postaci broszury) na temat oszczędności energii cieplnej i elektrycznej oraz stosowania proekologicznych nośników energii. Przeprowadzenie konkursu na najbardziej zadbaną zagrodę wiejską we współpracy z ODR i Kołami Gospodarstw Wiejskich. Organizacja cyklicznych rajdów „Przez Miedzichowskie bory”. Cel 2. Promocja walorów przyrodniczych i kulturowych gminy. 207 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Stworzenie regularnie aktualizowanej strony WWW. Utworzenie stałej rubryki w gazecie gminnej,powiatowej. Publikacja folderu promującego gminę w języku angielskim i niemieckim. Poszerzanie kompetencji pracowników Urzędu Gminy o kwestie promocji. Wykorzystanie elementów przyrodniczych do kreowania wizerunku gminy (poprzez ujednolicony wzór wizytówek, papier listowy z herbem gminy, kalendarz oraz inne materiały reklamowe z motywami przyrodniczymi). Wykonanie filmu promującego gminę. Organizacja cyklicznej imprezy promującej tradycje wikliniarskie oraz walory przyrodnicze gminy. Organizacja konkursu fotograficznego "Gmina Miedzichowo w oczach mieszkańców" oraz wystawy pokonkursowej w urzędzie gminy, powiatowym i wojewódzkim. Cel 3. Ochrona przyrody i różnorodności biologiczne oraz krajobrazowej Wykonanie pełnej inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej gminy z uwzględnieniem różnorodności gatunkowej i zbiorowiskowej. Weryfikacja potencjalnych pomników przyrody i użytków ekologicznych i objęcie ochrona prawną najcenniejszych obiektów. Monitoring liczebności lokalnej populacji grążela drobnego i wywłócznika skrętoległego występujących w Jeziorze Trzy Tonie - gatunków umieszczonych w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin. Umieszczenie w Urzędzie Gminy "Skrzynki skarg i wniosków dotyczących problemów środowiskowych" oraz poinformowanie o tym fakcie mieszkańców. Opracowanie dokumentacji i uruchomienie procedury utworzenia użytku ekologicznego "Jezioro Pąchowskie". Zalecenie właścicielom stawów rybnych znajdujących się w rejonie leśniczówki Królewiec wykonania oceny ich wpływu na jakość wód Jeziora Głębokiego i Proboszczewskiego. Przeprowadzenie kontroli w zakresie ochrony środowiska w Zakładzie Produkcji Węgla Drzewnego w Bolewicku. Zalecenie właścicielowi fermy drobiu w Miedzichowie uzyskania pozwolenia zintegrowanego Cel 4. Rozwój funkcji turystycznej gminy w zgodzie ze środowiskiem przyrodniczo – kulturowym. 208 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Porozumienie z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w sprawie pozyskania funduszy na renowację obiektów zabudowy olęderskiej. Wyznaczenie społecznych służb porządkujących stare cmentarze i inne zapomniane obiekty kultury materialnej (propozycja rozwiązania tej kwestii w ramach wspólnot parafialnych; aktywizacja bezrobotnych). Zlecenie określenia maksymalnej pojemności i chłonności turystycznej dla gminy z uwzględnieniem infrastruktury istniejącej i planowanej. Utrzymanie czystości w miejscach o większym natężeniu ruchu turystycznego. Uruchomienie nowych szlaków turystycznych w gminie i ich odpowiednie oznakowanie. Wytyczenie tras i oznakowanie nowych turystycznych szlaków rowerowych Opracowanie programu rozwoju agroturystyki w gminie. Wykonanie oceny oddziaływania ruchu turystycznego na stan czystości wód Jeziora Głębokiego. Ochrona cennych obiektów przyrodniczych i kulturowych (PPK, obszar jezior, stare cmentarze, grodziska) przed presją turystyczną poprzez skanalizowanie ruchu turystycznego. Obszar strategiczny: Infrastruktura w ochronie środowiska Cel 1. Potencjalny wzrost wykorzystania energii ze źródeł naturalnych. Uruchomienie mechanizmu ulg podatkowych (w postaci podatku od gruntów) dla inwestorów zainteresowanych wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. Opracowanie Gminnego Programu Energetycznego. Eliminowanie węgla jako paliwa w lokalnych kotłowniach i w gospodarstwach domowych na rzecz paliw niskoemisyjnych (gaz, olej opałowy, drewno, zrębki drzewne, wiklina i inne). Realizacja projektu inwestycyjnego odnośnie budowy elektrowni wiatrowej w okolicach Bolewic. Cel 2. Uregulowanie i optymalizacja gospodarki wodno – ściekowej Rozbudowa sieci wodociągowej. Modernizacja istniejących stacji uzdatniania wody i przesyłu wody pitnej w Bolewicach Rozbudowa sieci kanalizacyjnych oraz modernizacja kolektorów zmierzająca do wyeliminowania nieszczelności i przenikania wód gruntowych do kanalizacji w 209 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com miejscowościach Miedzichowo, Grudna, Jabłonka Stara, Bolewicko i Bolewice. Inwentaryzacja i ocena zgodności funkcjonowania zbiorników bezodpływowych. Zweryfikowanie spodziewanej ilości i obciążenia ścieków, które będą dostarczane do poszczególnych oczyszczalni. Propagowanie indywidualnych oczyszczalni ze złożem gruntowo-roślinnym poprzez stworzenie katalogu ofert dostępnych technologii Ewidencja i uporządkowanie gospodarki ściekowej na terenach istniejącej zabudowy rekreacyjnej Budowa oczyszczalni ścieków dla m. Miedzichowo oraz m. Jabłonka Stara. Cel 3. Racjonalizacja gospodarki przestrzennej. Uwzględnienie przy opracowywaniu Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego o prognozy wpływu na środowisko oraz obszarów rozwoju energetyki odnawialnej, a także zwiększanie koncentracji zabudowy na terenach wiejskich w celu obniżenia kosztów infrastruktury komunalnej). Uregulowanie statusu prawnego zabudowy letniskowej. Zlecenie wykonania pomiarów natężenia hałasu w bezpośrednim sąsiedztwie trasy E30 w Bolewicach. Przebudowa drogi nr 2 na odcinku Trzciel-Bolewice Stosowanie stref (pasów) zieleni izolacyjnej wzdłuż ciągów komunikacyjnych (strefy te powinny być komponowane z gatunków o dużej odporności na zanieczyszczenia oraz właściwie pielęgnowane, a ubytki uzupełniane) DK-2 i Autostrady A-2. Cel 4. Maksymalizacja wykorzystania źródeł finansowania działań związanych z ochroną środowiska. Powołanie stanowiska samodzielnego referenta ds. inwestycyjno - finansowych w Urzędzie Gminy. Podjęcie starań o uzyskanie środków z funduszy spójności i strukturalnych po przystąpieniu do UE. Pozyskanie środków na ochronę środowiska z funduszy budżetowych i pozabudżetowych. Pozyskiwanie sponsorów w celu zdobycia funduszy na organizację cyklicznych rajdów i imprez. 210 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com .. Obszar strategiczny: Współpraca międzyinstytucjonalna w zakresie ochrony środowiska Cel 1. Zacieśnienie współpracy między gminą a nadleśnictwami. Pisemna wymiana i obieg informacji między gminą a nadleśnictwami. Wzajemne opiniowanie przez gminę i nadleśnictwo wszelkich planów, programów i innych przedsięwzięć strategicznych. Współpraca ze Strażą Leśną w celu likwidacji dzikich wysypisk śmieci. Czynny udział nadleśnictw w organizacji cyklicznych rajdów "Przez Miedzichowskie bory". Inwentaryzacja i delimitacja granicy polno – leśnej. Cel 2.: Wykorzystanie aktywności organizacji pozarządowych. Udział ZHP,LOP, Klubu Przyrodników itp. w organizacji cyklicznych rajdów "Przez Miedzichowskie bory" i cyklicznych imprez. Promowanie rolnictwa ekologicznego przy udziale Ekolandu i Ośrodków Doradztwa Rolniczego. Współpraca z Fundacją na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii. Cel 3.: Intensyfikacja współpracy międzygminnej. Wypełnienie wytycznych kompleksowego programu ochrony wód w zlewni Obry realizowanych w ramach "Stowarzyszenia Gmin Nadobrzańskich". Ścisła współpraca z partnerskimi gminami Dążenie do wypracowania wspólnej polityki środowiskowej z gminami ościennymi. Nawiązanie współpracy z Wielkopolskim Okręgowym Zakładem Gazownictwa w celu wdrożenia gazyfikacji gminy. 211 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com 7. Monitorowanie realizacji Programu ochrony środowiska gminy Miedzichowo Monitoring, w odniesieniu do kontroli i nadzoru przestrzegania zasad ochrony środowiska, odgrywa niezwykle ważną rolę w ocenie aktualnego stanu środowiska, a także przy realizacji prac mających na celu jego poprawę. Monitoringowi podlegają min. Program ochrony środowiska na każdym szczeblu ich realizacji. Monitorowanie polega w tym przypadku na stałej kontroli efektów i optymalizacji działań. W związku z powyższym samorządy zostały zobowiązane do sporządzania co dwa lata raportów z ich realizacji Programów ochrony środowiska. Wdrażanie Programu ochrony środowiska jest procesem o charakterze ciągłym, zakładającym nieustanne samodoskonalenie. Proces ten został schematycznie przedstawiony na poniższej rycinie za pomocą Cyklu Deminga. [Miłaszewski 1999]. PLANOWANIE Podstawowe zadania kierownictwa, opierające się na ciągłym określaniu nowych celów i programów KOREKTA Podejmowanie działań naprawczych w stosunku do zdefiniowanych, na podstawie oceny odchyleń od stanu docelowego REALIZACJA Osiąganie wcześniej założonych celów, poprzez wdrażanie nowych rozwiązań, procedur postępowania, technologii OCENA Opracowanie efektywnego systemu rejestracji i przetwarzania danych zapewniającego ocenę stopnia realizacji ustalonych celów Ryc. 11. Cykl Deminga w systemie zarządzania środowiskowego 9. Rola edukacji w zmniejszeniu kosztów ochrony środowiska Prace związane z ochroną środowiska w gminie pociągają za sobą wzrost kosztów. Koszty te mogą być pokrywane albo przez mieszkańców, z budżetu gminy lub przez dofinansowanie z innych źródeł. Edukacja ekologiczna zarówno dzieci jak i dorosłych oraz akcje uświadamiające na rzecz ochrony środowiska mogą istotnie wpływać na zmniejszenie wydatków gminy oraz uniknięcie 89 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com niezadowolenia społecznego z powodu zbyt gwałtownego wzrostu wydatków w każdym gospodarstwie domowym. 10. Podstawy organizacyjne finansowych aspektów realizacji Programu ochrony środowiska – unijne możliwości finansowania przedsięwzięć z zakresu ochrony środowiska Najczęstszymi formami dofinansowania inwestycji w zakresie ochrony środowiska dla gmin są: fundusze własne inwestorów, pożyczki, dotacje i dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów udzielane przez Wojewódzkie i Powiatowe Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, kredyty preferencyjne udzielane np. przez Bank Ochrony Środowiska (BOŚ S.A.) z dopłatami do oprocentowania lub ze środków donatorów, kredyty komercyjne, kredyty komercyjne, zagraniczna pomoc finansowa udzielana poprzez fundacje i programy pomocowe (np. z ekokonwersji poprzez EKOFUNDUSZ) kredyty międzynarodowych instytucji finansowych (Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju EBOiR, Bank Światowy), kredyty i pożyczki udzielane przez banki komercyjne, leasing. Inną możliwością dofinansowania przedsięwzięć ochrony środowiska, dla gmin są fundusze ekologiczne. Fundusze ekologiczne powstały w celu zapewnienia niezależności źródeł finansowania przedsięwzięć proekologicznych od budżetu państwa. Stanowią najbardziej znane źródło dotacji i preferencyjnych pożyczek dla podmiotów podejmujących działania proekologiczne. Dotychczas najbardziej popularnymi funduszami były: Narodowy, wojewódzkie, powiatowe i gminne fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej, przy czym zasadniczym celem Narodowego Funduszu jest wspieranie finansowe przedsięwzięć podejmowanych dla poprawy jakości środowiska w Polsce, rolą wojewódzkich wspieranie finansowe przedsięwzięć proekologicznych o zasięgu regionalnym, a podstawowym źródłem ich przychodów są wpływy z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska i administracyjnych kar pieniężnych, 2) Fundacja EKOFUNDUSZ, który zarządza środkami finansowymi pochodzącymi z ekokonwersji polskiego długu z zagranicy Przykłady innych fundacji to: Agencja Rozwoju Komunalnego w Warszawie, Environmental Know-How Fund w Warszawie, Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej Counterpart Fund w Warszawie, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Polska Agencja Rozwoju Regionalnego, Program Małych Dotacji GEF, Projekt Umbrella Przykłady Banków Bank Gospodarstwa Krajowego, Bank Ochrony Środowiska S.A. - statutowo nałożony obowiązek kredytowania inwestycji służących ochronie środowiska, Bank Gdański S.A., 90 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Bank Gospodarki Żywnościowej, Bank Rozwoju Eksportu S.A., Polski Bank Rozwoju S.A., Bank Światowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR), Reiffeisen Bank Polska S.A. Instytucje leasingowe Bankowe Towarzystwo Leasingowe S.A, Towarzystwo Inwestycyjno-Leasingowe EKOLEASING S.A., BEL Leasing Sp. z o.o., Kredyt Leasing S.A., Centralne Towarzystwo Leasingowe S.A., Europejski Fundusz Leasingowy Sp. z o.o. Fundusze Unii Europejskiej Częścią wspólnej polityki gospodarczej są fundusze, o które Polska jako kraj członkowski Unii Europejskiej będzie mogła się ubiegać min. na działania mające na celu poprawę środowiska przyrodniczego. Ramy przedsięwzięć inwestycyjnych finansowanych w przyszłości ze wspomnianych funduszy określa Narodowy Plan Rozwoju (2004-2006). Dla samorządów niezwykle ważne stają się możliwości korzystania ze środków UE. Na lata 2000-2006 przeznaczono bowiem 1/3 całego budżetu UE (213 mld €) na fundusze regionalne, z czego 195 mld € na fundusze strukturalne. Inwestycje związane z ochroną środowiska będą mogły być współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Narodowy Plan Rozwoju zakłada możliwość korzystania z pieniędzy w ramach dwóch programów operacyjnych: Sektorowego Programu Operacyjnego „Wzrost Konkurencyjności Gospodarki”, Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. W obszarze INFRASTRUKTURA OCHRONY ŚRODOWISKA przewidziano finansowanie dużych projektów o znaczeniu regionalnym, służących wzmacnianiu konkurencyjności regionów. Samorządy lokalne swoją szansę powinny upatrywać jednak przede wszystkim w ramach działania INFRASTRUKTURY LOKALNEJ, która pozwoli zrealizować projekty małych inwestycji o oddziaływaniu lokalnym na terenach wiejskich oraz w małych miastach (do 25 tysięcy ludności). Zgodnie z zasadą Agendy 21 – myśl globalnie, działaj lokalnie – realizacja działań proekologicznych na szczeblu lokalnym pozwoli osiągać coraz lepsze rezultaty na polu zachowania i poprawy jakości środowiska przyrodniczego. Głównym celem Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego jest niwelowanie dysproporcji w rozwoju regionów państw Unii Europejskiej. Z jego środków współfinansowane są rozwój i dostosowanie strukturalne regionów opóźnionych w rozwoju oraz przekształcenie strukturalne terenów silnie uzależnionych od upadających gałęzi przemysłu. Pomoc obejmuje inicjatywy w dziedzinach: inwestycji umożliwiających tworzenie lub utrzymywanie stałych miejsc pracy, inwestycji w infrastrukturę, z uwzględnieniem tworzenia sieci transeuropejskich, inwestycji w edukację i opiekę zdrowotną, inwestycji związanych z ochroną środowiska, działalności badawczo-rozwojowej, rozwoju nowych technologii, rozwoju potencjału lokalnego, ze szczególnym uwzględnieniem małych i średnich przedsiębiorstw. 91 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Celem Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej jest wspieranie przekształceń struktury rolnictwa i wspomaganie rozwoju obszarów wiejskich. Jest on zbudowany z dwóch sekcji: Sekcji Gwarancji , finansującej wspólną politykę rolną oraz Sekcji Orientacji , wspierającej przekształcenia w rolnictwie w poszczególnych państwach Unii Europejskiej i będącej instrumentem polityki strukturalnej. Pomoc, w ramach Sekcji Orientacji, obejmuje inicjatywy w dziedzinach: rozwoju i modernizacji terenów wiejskich, wspierania inicjatyw służacych zmianom struktury zawodowej na wsi, wspierania dzialań zwiększających konkurencyjność produktów rolnych, wspierania ruchu turystycznego, wspierania rozwoju i eksploatacji terenów leśnych, inwestycji w ochronę środowiska, wyrównywania szans gospodarstw położonych na terenach górzystych i terenach dokniętych kataklizmami. Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej współfinansuje w Polsce: Sektorowy Program Operacyjny Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich. Przygotowywanie programów operacyjnych horyzontalnych i sektorowych bądź też rozwoju regionalnego, jest dla krajów członkowskich Unii Europejskiej niezbędnym wymogiem dla uzyskiwania dofinansowania ze strony funduszy strukturalnych. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego Celem strategicznym ZPO Rozwoju Regionalnego jest tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów oraz przeciwdziałanie marginalizacji w taki sposób, aby sprzyjać długofalowemu rozwojowi gospodarczemu kraju, jego spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej oraz integracji z Unią Europejską. Zakłada się, że sporządzanie i wdrażanie ZPORR będzie odbywać się na możliwie najniższym szczeblu, tak aby decyzje odnośnie konkretnych projektów realizacyjnych w najwyższym stopniu odpowiadały potrzebom i priorytetom poszczególnych regionów. Obok zakładanego zwiększenia efektywności wykorzystania środków podejście takie umożliwi po roku 2006 przeniesienie zarządzania programami regionalnymi współfinansowanymi z funduszy strukturalnych na poziom regionalny. Realizowane w ramach ZPORR priorytety to: rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów, wzmocnienie regionalnej bazy ekonomicznej i zasobów ludzkich, rozwój lokalny. 11. Streszczenie Program Ochrony Środowiska dla gminy Miedzichowo oprócz uwzględnienia aktualnych wymogów prawnych i wytycznych Ministerstwa Środowiska, został poszerzony o badania własne Koła Naukowego Ochrony Środowiska Akademii Rolniczej w Poznaniu, tj.: ankietyzację mieszkańców, inwentaryzację i waloryzację krajobrazową oraz badania fitoindykacyjne stopnia eutrofizacji oraz różnorodności biologicznej wód powierzchniowych. Pozwoliło to na możliwie szerokie rozpatrzenie aspektów ochrony środowiska gminy Miedzichowo – zarówno części przyrodniczej jak i antropogenicznej. Poznanie silnych i słabych stron gminy oraz szans i zagrożeń pod kątem ochrony środowiska, pozwoliło na wytyczenie trzech obszarów strategicznych, które stały się podstawą sformułowania misji, celów i zadań zmierzających do poprawy środowiska w gminie Miedzichowo. Główne kierunki to: Walory przyrodniczo – kulturowe (ze szczególnym naciskiem na ich ochronę poprzez edukacje ekologiczną); Infrastruktura w ochronie środowiska; Współpraca międzyinstytucjonalna w ochronie środowiska. 92 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com Gmina Miedzichowo charakteryzuje się bardzo wysoką lesistością wynoszącą prawie 69%. Jest to jeden z najwyższych wskaźników lesistości w Polsce. Na terenie gminy występuje także bogactwo form ochrony przyrody. Zajmują one ponad 41% powierzchni gminy. Przyroda ożywiona gminy Miedzichowo charakteryzuje się stosunkowo małym stopniem przekształcenia przez człowieka. Większość powierzchni zajmują ekosystemy leśne i łąki podmokłe tworząc środowisko występowania bogatej fauny. Potwierdzeniem atrakcyjności środowiska jest obecność licznych form ochrony przyrody, w tym Pszczewskiego Parku Krajobrazowego, którego teren wszedł w skład obszaru objętego europejskim programem Natura 2000. 31 % powierzchni gminy to obszary charakteryzujące się dużymi i wybitnymi walorami przyrodniczymi. Najwyższą punktację w waloryzacji krajobrazowej uzyskały tereny położone wzdłuż Czarnej Wody i jej dopływów oraz nad jeziorami w Pszczewskim Parku Krajobrazowym. Są to często obszary podmokle z gęstą naturalną siecią wodną urozmaicającą teren krajobraz i jednocześnie wpływającą bardzo korzystnie na warunki przyrodnicze. Wzdłuż dolin rzecznych zlokalizowane są najcenniejsze ekosystemy: olsy, większość torfowisk i łąk stanowiących najcenniejsze siedliska dla licznie występujących tam gatunków zwierząt. W strukturze użytków rolnych gminy Miedzichowo grunty orne stanowią 73%, łąki 22%, pastwiska 4% i niespełna 1% zajmują sady. Przeważają grunty klas V i VI i VI z, które stanowią łącznie 89% ogólnej powierzchni użytków rolnych. Ogólny wskaźnik waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej dla gminy wynosi 42,7 punkty i jest on najniższy w województwie wielkopolskim. Jest to spowodowane niekorzystnymi dla rolnictwa warunkami naturalnymi. Rozproszony charakter zabudowy w gminie neutralizuje niektóre aspekty antropogicznego oddziaływania mieszkańców na środowisko (np. wpływ indywidualnych palenisk węglowych, hałas komunikacyjny itp.), lecz jednocześnie utrudnia realizację wielu inwestycji i działań takich jak np. sieć sanitarna. Działania mające na celu poprawę infrastruktury sanitarnej w gminie Miedzichowo prowadzone są w oparciu o program gospodarki wodno – ściekowej pod nazwą „Budowa wodociągów i kanalizacji sanitarnej z oczyszczalniami ścieków dla wsi Gminy Miedzichowo”. Gmina jest również członkiem Stowarzyszenia Gmin Nadobrzańskich, którego celem jest ochrona wód dorzecza rzeki Obry, poprzez poprawę gospodarki wodno – ściekowej. Gmina Miedzichowo wykazuje zainteresowanie alternatywnymi źródłami energii. Dawniej na terenie Czarnej Wody istniała sieć urządzeń młynarskich, które pracowały w oparciu o energię wodną. Obecnie w Miedzichowie na rzece Czarna Woda funkcjonuje mała elektrownia wodna. W okolicy Bolewic projektowana jest także elektrownia wiatrowa. 93 PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com
