Konkurs Astronomiczny „Astrolabium” IV Edycja 26 kwietnia 2017 roku Klasy IV – VI Szkoły Podstawowej Test Konkursowy Instrukcja Zaznacz prawidłową odpowiedź. W każdym pytaniu tylko jedna odpowiedź jest poprawna. Czas na rozwiązanie testu wynosi 45 minut. 1. Jakiego obiektu nie zaobserwujemy z powierzchni Ziemi? a. gwiazdy neutronowej b. mgławicy odbijającej światło pobliskich gwiazd c. rozgrzanego gazu wyrzuconego przez supernową świecącego w promieniowaniu X d. neutralnego wodoru w galaktyce Andromedy 2. Każdy rodzaj teleskopu posiada: a. b. c. d. tubus soczewkę ognisko zwierciadło 3. Międzygwiazdowe obszary H I (obszary neutralnego wodoru) można wykryć, obserwując na charakterystycznej długości fali wynoszącej ok.: a. 21 nanometrów b. 21 milimetrów c. 21 centymetrów d. 21 kilometrów 4. Jaki rodzaj promieniowania nie dociera do powierzchni Ziemi? a. promieniowanie gamma b. promieniowanie podczerwone c. promieniowanie radiowe d. promieniowanie o długości fali 500 nanometrów 5. Gwiazdy czerwone: a. emitują więcej światła o dłuższych falach niż o krótszych falach b. emitują więcej światła o krótszych falach niż o dłuższych falach c. emitują dokładnie tyle samo światła we wszystkich zakresach długości fal d. są gorętsze od gwiazd niebieskich 6. Ludzkie oko: a. potrafi zarejestrować promieniowanie mikrofalowe b. potrafi zarejestrować światło podczerwone c. emituje promieniowanie termiczne d. nie potrafi zarejestrować światła o długości fali dłuższej od nadfioletu 7. Uporządkuj fale elektromagnetyczne od najmniejszej do największej długości fali: a. fale radiowe, promieniowanie mikrofalowe, światło widzialne, zakres Rentgena b. zakres Rentgena, nadfiolet, barwa czerwona, fale radiowe c. promieniowanie mikrofalowe, podczerwień, barwa niebieska, nadfiolet d. podczerwień, fale radiowe, promieniowanie mikrofalowe, nadfiolet 8. Wskaż zdanie nieprawdziwe: a. Światło białe jest złożeniem fal świetlnych o różnych długościach fali. b. Światło białe rozszczepione przez pryzmat rozkłada się na wielobarwną tęczę. c. Światło białe porusza się z taką samą prędkością w próżni, jak światło czerwone lub niebieskie. d. Światło białe porusza się szybciej w próżni niż światło czerwone. 1 Konkurs Astronomiczny „Astrolabium” IV Edycja 26 kwietnia 2017 roku Klasy IV – VI Szkoły Podstawowej Test Konkursowy 9. Jaka jest relacja koloru gwiazd i ich temperatury powierzchniowej? a. gwiazdy czerwone są gorętsze od gwiazd białych b. gwiazdy niebieskie są gorętsze od gwiazd czerwonych c. wszystkie gwiazdy mają takie same temperatury powierzchniowe d. kolor gwiazdy nie jest powiązany z jej temperaturą 10. Zaznacz zdanie prawdziwe: a. Gwiazda Betelgeza jest koloru niebieskiego. b. Najjaśniejsza gwiazda nocnego nieba widziana z Polski jest koloru czerwonego. c. Większość gwiazd widocznych z Polski nie jest koloru zielonego. d. Żadne z powyższych zdań nie jest prawdziwe. 11. Wskaż zdanie prawdziwe: a. Thuban to gwiazda w gwiazdozbiorze Lutni. b. Gwiazda Thuban pełniła rolę gwiazdy polarnej 4500 lat temu. c. Gwiazda Thuban 26000 lat temu była widoczna tylko z półkuli południowej. d. Pozycja gwiazdy Thuban na niebie względem bieguna niebieskiego pozostawała niezmienna przez ostatnie 6000 lat. 12. Które zdanie jest nieprawdziwe? a. Wega ma większą jasność na niebie od Gwiazdy Polarnej. b. Wega 5000 lat temu była widoczna dokładnie na biegunie niebieskim. c. Wega jest położona ok. 50o od Gwiazdy Polarnej. d. Gdy Wega przyjmie rolę gwiazdy polarnej minie mniej więcej połowa roku platońskiego. 13. Położenie gwiazd na niebie względem siebie: a. jest niezmienne b. zauważalnie zmienia się z dnia na dzień c. zmienia się okresowo w ciągu trwającego 26000 lat roku platońskiego d. zmienia się w ciągu tysięcy lat w nieregularny sposób 14. Klaudiusz Ptolemeusz: a. żył w epoce odkryć geograficznych b. podzielił niebo na 88 gwiazdozbiorów c. wyznaczył granice między gwiazdozbiorami nieba południowego d. sporządził spis 48 gwiazdozbiorów widocznych z półkuli północnej 15. Średnia odległość Ziemia–Słońce to: a. b. c. d. ok. jeden rok świetlny ok. 150 milionów kilometrów ok. 150 tysięcy kilometrów ok. jeden parsek 16. Ciemna strona Księżyca: a. jest zawsze ciemna b. jest zawsze jasna c. jest częścią Księżyca, której nie widać z Ziemi d. wszystkie powyższe odpowiedzi są błędne 17. Planety Układu Słonecznego widoczne gołym okiem na ziemskim niebie są: a. jaśniejsze od wszystkich gwiazd, ponieważ są blisko b. słabsze niż gwiazdy, bo są małe 2 Konkurs Astronomiczny „Astrolabium” IV Edycja 26 kwietnia 2017 roku Klasy IV – VI Szkoły Podstawowej Test Konkursowy c. niektóre mogą być jaśniejsze niż gwiazdy (za wyjątkiem Słońca) d. w ogóle nie są widoczne d. 300000 sekund 18. Planety Układu Słonecznego bez znanych naturalnych satelitów to: a. b. c. d. a. b. c. d. Merkury i Wenus Mars i Wenus Ziemia i Mars Uran i Neptun 19. Wskaż zdanie prawdziwe: a. Suma mas wszystkich planet Układu Słonecznego stanowi 1/3 masy Słońca b. Słońce nie ma masy, bo jest kulą gazu c. Suma mas wszystkich planet jest większa od masy Słońca d. Suma mas wszystkich planet Układu Słonecznego to mniej niż 1 procent masy całego Układu Słonecznego 20. Na pokonanie odległości Ziemia-Słońce światło potrzebuje: a. 0 sekund b. około 8 minut c. mniej więcej 365 dni, chyba że rok jest przestępny 21. „Spadająca Gwiazda” to popularne określenie: meteoru meteorytu meteoroidu planetoidy b. helu c. węgla d. uranu 25. M42 to nazwa katalogowa: a. b. c. d. galaktyki w Andromedzie komety okresowej gromady kulistej w Herkulesie mgławicy w Orionie 22. Wskaż, ile trwa okres obiegu ISS (Międzynarodowej Stacji Kosmicznej) wokół Ziemi? 26. Która planeta ma mniejszą gęstość niż woda? a. b. c. d. a. b. c. d. ok. 24 godziny ok. 5 dni ok. 3 godzin ok. 1,5 godziny 23. Która z wymienionych planet ma najwięcej znanych naturalnych satelitów? a. b. c. d. Ziemia Mars Jowisz Uran Jowisz Saturn Uran Neptun 27. Księżyc widać nisko nad horyzontem we wschodniej części nieba. Jaka może być pora dnia? a. b. c. d. poranek południe wieczór północ 24. Którego pierwiastka jest najwięcej w Słońcu? a. wodoru 3 Konkurs Astronomiczny „Astrolabium” IV Edycja 26 kwietnia 2017 roku Klasy IV – VI Szkoły Podstawowej Test Konkursowy 28. Po której stronie nieba należy szukać Merkurego po zachodzie Słońca w Polsce? a. b. c. d. na wschodzie na zachodzie na północy w południowo-wschodniej 29. Jasność absolutna, to jasność, którą mierzylibyśmy, gdyby gwiazda była oddalona od nas o: a. b. c. d. 1 parsek 10 parseków 1000 parseków 150 000 000 km 30. Na wykresie ewolucji Hertzsprunga-Russella (H-R), zajmuje miejsce: a. b. c. d. gwiazd Słońce na ciągu głównym tam, gdzie znajdują się białe karły tam, gdzie znajdują się żółte olbrzymy w tzw. pasie niestabilności 4