BUDOWA KOMPUTERA Komputer to: Komputer jest urządzeniem, które pobiera dane wejściowe, dokonuje na tych danych pewnych operacji lub obliczeń w określonej z góry kolejności poleceń programu, a otrzymane wyniki tych operacji przesyła użytkownikowi. Ogólna budowa komputera cyfrowego Części komputera Komputer składa się z kilku części, które zarówno razem jak i z osobna nazywamy hardwarem. Przy jego pomocy uruchamiamy software - programy komputerowe. Części składowe komputera: • jednostka centralna • urządzenia wejścia • urządzenia wyjścia Jednostka centralna •Obudowa, •Płyta główna •Procesor •Pamięci •Karty rozszerzeń •Zasilacz i wentylator Obudowa metalowy lub plastykowy pojemnik o standaryzowanych wymiarach, w którym są umocowane podzespoły komputera. Z przodu obudowy znajdują się przyciski włączania komputera (Power i Reset i lampki kontrolne napędów), z tyłu obudowa zawiera gniazda interfejsów sprzętowych. typu tower - mini - midi - big • typu desktop obudowa niska umieszczana na biurku, Napędy CD-ROM 52x LG jest najczęściej wybieranym napędem. Cichy, szybki i niezawodny. Sprawdza się idealnie w standardowych komputerach jako podstawowy napęd optyczny oraz w bardziej zaawansowanych jednostkach jako dodatkowy czytnik płyt CD. Zasilacz i wentylator Zasilacz (z angielskiego power supplier), podzespół montowany w obudowie komputerów stołowych, transformujący napięcie sieci elektrycznej na kilku i kilkunastowoltowe napięcia potrzebne do pracy układów elektronicznych. Wentylator (angielskie fen), źródło niewielkiego, lecz uporczywego hałasu wytwarzanego przez komputery, montowane w nich w celu lepszego odprowadzania ciepła wytwarzanego przez zasilacz i układy zintegrowane. Niektóre typy komputerów PC (przeznaczone do pracy sieciowej) nie mają wentylatorów. Płyta główna podstawowy komponent systemu komputerowego. Stanowi podstawę, do której podłącza się wszystkie inne części jednostki centralnej komputera, takie jak procesor, pamięci, karty rozszerzeń (poprzez gniazda rozszerzeń). Poprzez płytę główną urządzenia te komunikują się między sobą. Od parametrów płyty głównej w dużej mierze zależy wydajność całego systemu komputerowego. Gniazdo rozszerzeń, zwane także złączem lub slotem, pozwalają na zamontowanie kart rozszerzeń, Procesor To układ elektroniczny, który stanowi główny element komputera, jest odpowiedzialny za realizację najważniejszych jego funkcji. To on uruchamia programy i przetwarza dane. Nadzoruje i synchronizuje pracę wszystkich urządzeń w komputerze. Jego szybkość decyduje o szybkości pracy całego zestawu komputerowego. Pamięci służy do przechowywania programów oraz danych. Rozróżniamy pamięć: Wewnętrzne: - ROM - RAM Zewnętrzne: - dyski twarde - dyskietki, -CD-ROM, - streamery Pamięci wewnętrzne ROM - (ang. Read Only Memory), (tylko do odczytu), służy do przechowywania stałych elementów oprogramowania. RAM - (ang. Random Access Memory), (pamięć o dostępie swobodnym), wczytuje programy i dane, z którymi w danej chwili pracujemy. Zawartość tej pamięci ginie z chwilą wyłączenia komputera, wymaga stałego zasilania. Pamięci zewnętrzne Dysk stały, dysk twardy (angielskie hard disk), na nim zapisuje się wszystkie dane i instaluje programy. Zapisu dokonuje się na magnetycznej powierzchni zamkniętej w hermetycznej obudowie. Pozwala na zapisywanie danych na stałe, bez ich utraty po wyłączeniu komputera. Dyskietka, dysk elastyczny (angielskie floppy disc, flexy disc), plastikowy krążek służący jako tani nośnik pamięci masowej. Standardowe wymiary dyskietki wynoszą: 5,25" i 3,5", a pojemności w systemie: DOS - 360 KB, 1,2 MB, 720 KB, 1,44 MB i 2,88 MB. CD-ROM, dysk CD, kompakt, Compact Disk Read-Only Memory, popularny dysk kompaktowy zastosowany w komputerze jako pamięć tylko do odczytu. Streamer, urządzenie służące do zapisu danych komputerowych na taśmach magnetycznych. Na taśmie takiej może zmieścić się nawet kilkadziesiąt gigabajtów. Streamerów używa się jedynie do archiwizacji dużych ilości danych, niemożliwe jest natomiast szybkie przeszukiwanie wiadomości. Karty rozszerzeń Karty rozszerzeń to układy elektroniczne, które montuje się na płycie głównej za pośrednictwem gniazd rozszerzeń. Są modułami spełniającymi określone funkcje np.: •karta grafiki •karta dźwiękowa •karta sieciowa •karta modemu •karta scanera Karta grafiki odpowiada za wyświetlanie obrazu na ekranie. Każda karta graficzna składa się z czterech podstawowych elementów: płytki drukowanej, głównego procesora, pamięci wideo i układu RAMDAC (który często jest zintegrowany z procesorem w jednej obudowie). Najważniejszymi parametrami karty graficznej są: szybkość pracy, ilość pamięci, rozdzielczość i ilość kolorów wyświetlanego obrazu i inne. Współczesne karty graficzne mogą być również wyposażone w akceleratory 3D. Akcelerator 3D, specjalny układ zajmujący się wykonywaniem obliczeń związanych z przestrzenną (trójwymiarową) grafiką komputerową. Jeżeli komputer nie jest wyposażony w akcelerator 3D wszystkie obliczenia mające związek z grafiką wykonywane są przez procesor. Karta dźwiękowa Karta pozwalająca na odgrywanie oraz nagrywanie dźwięku za pomocą komputera. Karty muzyczne umożliwiają także podłączenie do nich głośników, słuchawek, wzmacniacza, mikrofonu oraz urządzeń MIDI. Karta sieciowa Karta sieciowa, pozwala połączyć wiele komputerów w sieć komputerową. Jej zadaniem jest przyjmowanie i wysyłanie informacji przez przewody łączące komputery. Urządzenia wejścia • Klawiatura • Mysz • Joystik • Skaner Mikrofon • Aparat cyfrowy Czytnik kodów Urządzenia wyjścia • Monitor • Drukarka • Ploter • Głośniki • Projektor cyfrowy • Modem Monitor jeden z podstawowych elementów zestawu komputerowego. Jest on podłączony do karty graficznej komputera. Jego zadaniem jest wyświetlanie obrazów (tekstu) będących wynikiem pracy komputera. Podstawowym parametrem monitora jest wielkość jego ekranu, określana przez długość przekątnej (np. 17 cali). Monitory komputerowe najczęściej wyposażone są w kineskop, istnieją także monitory ciekłokrystaliczne. Monitor ciekłokrystaliczny, specjalny rodzaj monitora, którego działanie oparte jest na zastosowaniu tzw. ciekłych kryształów, dzięki którym może mieć niewielkie rozmiary i pobiera niewielką moc. Monitory tego typu znalazły szczególne zastosowanie w przenośnym sprzęcie elektronicznym, np. w laptopach. Ploter pisak X-Y (angielskie plotter), na podstawie danych przekazanych z komputera wykreśla za pomocą specjalnych pisaków rysunki wymagające wielkiej precyzji. Często używany przez inżynierów, architektów, twórców reklam. Drukarka (angielskie printer), podstawowe urządzenie zewnętrzne komputera umożliwia przenieść efekt pracy na komputerze na papier. (wydruk danych). Podstawowe parametry drukarki to szybkość pracy, rozdzielczość i koszt eksploatacji. W zależności od sposobu tworzenia mozaiki punktów rozróżnia się drukarki: igłowe, atramentowe, laserowe. Drukarka igłowa inaczej zwana mozaikową (angielskie needle printer, wire printer), drukarka wykonująca druk za pomocą głowicy zaopatrzonej w sterowane elektromagnetycznie igły (w liczbie 8, 9 lub 24) uderzające w papier przez taśmę barwiącą. Niska rozdzielczość, szybkość – kilka wierszy na s. Szczególnie przydatna do drukowania przez kalkę. Drukarka atramentowa Drukarka atramentowa (angielskie ink-jet printer), popularny typ drukarki komputerowej, w której litery lub rysunki są tworzone z maleńkich kropelek atramentu wtryskiwanego na papier za pomocą precyzyjnego układu dysz głowicy atramentowej. Drukarka atramentowa ma podobną zasadę działania jak drukarka igłowa, a jednocześnie lepszą rozdzielczość. Szybkość druku drukarki atramentowej sięga kilkuset znaków na s. Drukarka laserowa Drukarka laserowa (angielskie laser printer), nowoczesny rodzaj drukarki komputerowej będącej połączeniem kserografu i lasera sterowanych drukowaną informacją, przesyłaną z komputera w specjalnym języku programowania drukarek. Szybka (do kilkunastu stron formatu A4 na min), cicha, dokładna, działająca w trybie alfanumerycznym i graficznym. Skaner Skaner (angielskie scanner), urządzenie elektroniczne pozwalające przenieść obraz do pamięci komputera. Obraz ten można następnie modyfikować przy pomocy odpowiednich programów. Modem urządzenie pozwalające połączyć komputer z siecią Internet za pośrednictwem łącz telefonicznych. Jego praca polega na zamianie sygnału cyfrowego (danych komputerowych) na analogowy (sygnał telefoniczny) i odwrotnie. Modemy mogą być wewnętrzne (w postaci karty rozszerzeń) i zewnętrzne (urządzenie podłączane do komputera za pomocą złącza RS-232). Najważniejszym parametrem charakteryzującym modem jest jego szybkość transmisji (do 56 kbps). Klawiatura To podstawowe urządzenie służące do wprowadzania danych przez użytkownika komputera. W komputerach klasy PC klawiatura jest osobnym elementem systemu, zestawem ponad 100 (zależnie od typu) klawiszy. Istnieje wiele typów klawiatur, różniących się m.in. układem klawiszy (najbardziej typowy to QWERTY) czy zestawem klawiszy funkcyjnych. Mysz Urządzenie, które służy do komunikacji użytkownika z komputerem. W wielu przypadkach pozwala zastąpić klawiaturę, często jego użycie jest znacznie wygodniejsze. Urządzenie składa się z plastikowej obudowy, wewnątrz której znajduje się kulka obracająca się wraz z przesuwaniem myszy po powierzchni biurka. Na obudowie znajdują się dwa lub trzy przyciski, nowoczesne myszy są również wyposażone w pokrętło (jedno lub więcej) służące do przewijania długich dokumentów (np. stron WWW). Laptop Notebook, laptop, komputer przenośny. Mniejszy i lżejszy od komputera stacjonarnego. Wyposażony jest w ciekłokrystaliczny monitor i nieco mniejszą klawiaturę. Zasilany jest z baterii, może także korzystać z zewnętrznego źródła prądu. Parametry notebooka mogą być takie same jak dla zwykłego komputera PC, może on używać tych samych programów. Notebook jest jednak około dwa razy droższy niż komputer stacjonarny o tych samych parametrach. Aparaty cyfrowe Aparaty cyfrowe nie potrzebują filmu fotograficznego. Obraz, który do nich trafia, zapisywany jest natychmiast w postaci cyfrowej. Po podłączeniu takiego aparatu do komputera, wszystkie obrazy mogą zostać przeniesione do komputera i wyświetlone na ekranie monitora. Projektor cyfrowy Projektory cyfrowe są niezbędnym narzędziem umożliwiającym prezentację informacji widocznych na ekranie komputera dla dużej liczby osób. Projektory rzutują obraz z komputera na ekran lub białą ścianę. Joystik (dżojstik) Urządzenie sterujące używane przede wszystkim w grach komputerowych. Na podstawie dżojstika umieszczone są przyciski kontrolne. Z podstawy wyrasta ruchomy pionowy drążek sterujący (zwykle wyposażony w dodatkowe przyciski), który użytkownik może odchylać od pozycji pionowej, z reguły w jednym z ośmiu kierunków, w celu kontrolowania ruchu obiektu na ekranie. Dżojstiki dzieli się na analogowe i cyfrowe oraz 2D/3D. Dżojstiki analogowe wykorzystywane są głównie w symulatorach lotu, ze względu na możliwość regulacji kąta wychylenia. W dżojstikach cyfrowych natomiast siła wychylenia nie jest rejestrowana. Dżojstiki 3D inaczej niż ich dwuwymiarowe odpowiedniki umożliwiają sterowanie w trzech płaszczyznach, co wykorzystywane jest np. w grach, w których lata się w przestrzeni. Od ang. joystick. Zrezygnowano z dosłownego tłumaczenia tego złożenia (joy - radość, Czytniki kodów Czytnik kodu paskowego (angielskie bar-code reader), ręczny lub wmontowany w ladę czytnik reagujący na oznaczenia kodu paskowego, powszechnie stosowany np. w kasach dużych domów towarowych.