Ospa wietrzna - Apteka Media
advertisement
Farmakoterapia Puder płynny Ospa wietrzna Ospa wietrzna to popularna choroba wieku dziecięcego. Nie jest schorzeniem poważnym, jednak może być dość uciążliwa dla małego pacjenta. Jak ją rozpoznać, jak przebiega i jak pomóc choremu dziecku, wyjaśniono w poniższym tekście. Ospa wietrzna to często występująca choroba zakaźna, potocznie nazywana wiatrówką. Zaliczana jest do chorób wieku dziecięcego, gdyż ok. 75% przypadków jej występowania odnosi się właśnie do dzieci w wieku do 9 lat, choć może dotyczyć również młodzieży oraz osób dorosłych. Wywołuje ją wirus VZV, czyli tzw. wirus ospy wietrznej i półpaśca (varicella-zoster virus). Schorzenie to przenosi się drogą kropelkową nawet na kilkadziesiąt metrów przy udziale wiatru (stąd jej potoczna nazwa). Z tego względu bardzo łatwo się nią zarazić – szacuje się, że zakażeniu ulega 90% osób, które miały kontakt z osobą chorą. Według danych Państwowego Zakładu Higieny w Polsce ospę przechodzi każdego roku prawie 150 tys. ludzi. W 2010 r. zachorowało 183 446 osób, z czego 38% stanowiły dzieci do 5. roku życia. Zwykle choroba atakuje wiosną w okolicach marca. Mimo że jest to schorzenie o łagodnym przebiegu, może wiązać się z poważnymi powikłaniami, dlatego nie należy jej bagatelizować. Powikłania wymagające hospitalizacji występują średnio u 6 chorych na 1000 przypadków. Rozwój wirusa trwa dość długo, ponieważ pierwsze objawy pojawiają się najczęściej dopiero po ok. 2, a nawet 3 tygodniach od zakażenia. Co ciekawe, osoba chora zaraża już kilka dni przed pojawieniem się objawów, a więc będąc jeszcze nieświadoma choroby. Zarażanie trwa do zaschnięcia i odpadnięcia strupków. Po przebyciu zakażenia pierwotnego wirus przechodzi w stan utajenia, a jego reaktywacja nazywana jest półpaścem. 20 Objawy choroby i powikłania Łagodny przebieg choroby związany jest z pojawieniem się kilkudniowej podwyższonej temperatury oraz czerwonych, swędzących zmian skórnych. Zwykle ospa wietrzna rozpoczyna się od ogólnego złego samopoczucia, stanu podgorączkowego i kataru. Temperatura może urosnąć nawet do 39–40°C. Nas­tępnie pojawia się wysypka. Pierwotnie jest ona usytuowana na klatce piersiowej, później rozprzestrzenia się na całe ciało. Może również pojawić się w jamie ustnej i nosie, najrzadziej zmiany obejmują spodnie strony stóp i wewnętrzne części dłoni. Początkowo wysypka przybiera postać malutkich czerwonych plamek, które zmieniają się w grudki wypełnione płynem surowiczym, a nas­tępnie w pęcherzyki, z których tworzą się strupki. Krostki pojawiają się na ciele w kilku rzutach; ich liczba może sięgać nawet 500. Zwykle choroba przebiega łagodnie, ale w przypadku osób z obniżoną odpornością oraz niemowląt może dojść do pojawienia się groźnych powikłań. Najczęściej są to: ropne zakażenie skóry, róża i ropowica, zapalenie płuc i półpasiec oraz powikłania obejmujące ośrodkowy układ nerwowy, m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Półpasiec to choroba wtórna. Pojawia się u osoby, która w dzieciństwie chorowała na wiatrówkę i zetknęła się z wirusem oraz cierpi aktualnie z powodu obniżonej odporności. To schorzenie również wiąże się z wystąpieniem wysypki, ale jest ona zwykle ograniczona do niewielkiej powierzchni związanej z przebiegiem nerwów czuciowych twarzy, w których wirus znajdował się w uśpieniu – najczęściej na tułowiu lub w jego obrębie. Niestety przebieg pół- Dermopur paśca jest dużo bardziej nieprzyjemny, ponieważ zwykle wiąże się z dolegliwościami bólowymi, które mogą doskwierać długo po zniknięciu wysypki, a u niektórych pozostać do końca życia pod postacią przeczulicy. Zachorowanie na ospę wietrzną jest również niebezpieczne dla kobiet w ciąży, gdyż wirus może prowadzić do uszkodzenia płodu, dlatego jeśli kobieta nie przechodziła tej choroby w dzieciństwie, to powinna unikać źródeł zakażenia lub poddać się szczepieniu. Na szczęście są to bardzo rzadkie sytuacje, ponieważ, ze względu na powszechność choroby, szacuje się, że przechodziło ją ok. 95% społeczeństwa. Natomiast pojawienie się półpaśca w trakcie ciąży nie zagraża płodowi, ponieważ jest to zakażenie wtórne, a więc w organizmie matki istnieją już przeciwciała, które chronią dziecko. U dorosłych ospa pojawia się stosunkowo rzadko. Jednak jej przebieg jest dużo cięższy i częściej prowadzi do pojawienia się poważnych powikłań, jak np. zapalenia opon mózgowych, wątroby, stawów, nerek lub mięśnia sercowego. Ryzyko pojawienia się powikłań, a nawet zgonu spowodowanego chorobą u dorosłych jest nawet 20 razy większe niż u dzieci. Szczepionka Przechorowanie ospy wietrznej daje odporność i dziecko takie już więcej nie zachoruje. Jednak, tak jak wspomniano, w organizmie pozostaje uśpiony wirus, który w dorosłym życiu może spowodować rozwój półpaśca. Dlatego m.in. zaleca się szczepienia; poza tym takie działanie eliminuje ryzyko wystąpienia ewentualnych groźnych powikłań. Obecnie na rynku dostępna jest szczepionka zawierająca żywe wirusy ospy wietrznej, ale tak osłabione i zmodyfikowane, że nie wywołują u zdrowych dzieci choroby, a jedynie stymulują ich odporność. Szczepionka ta jest bardzo dobrze tolerowana i bezpieczna. Dostępna jest także w formie preparatu poczwórnie skojarzonego przeciwko odrze, śwince, różyczce 15 mg/g, zawiesina na skórę Puder Płynny DERMOPUR 15 mg/g, zawiesina na skórę Skład: 1 g zawiesiny na skórę zawiera 15 mg benzokainy (Benzocainum). Substancje pomocnicze Cynku tlenek, talk, mentol, glicerol 86%, etanol, woda oczyszczona. Postać farmaceutyczna Zawiesina na skórę. Wskazania do stosowania Stany wysiękowe i zapalne skóry przebiegające z bolesnymi i swędzącymi wykwitami. Pomocniczo w leczeniu i łagodzeniu objawów takich jak wypryski, wyprysk dziecięcy, wysypka pęcherzykowa w ospie wietrznej, półpaścu, skazy wysiękowe, świerzbiączka, potówki, pokrzywki, stany po ukąszenia owadów, trądzik młodzieńczy. Dawkowanie i sposób podawania Przed użyciem produkt należy wstrząsnąć. Chorobowo zmienione miejsce na skórze należy smarować cienką warstwą produktu leczniczego kilka razy (3 lub 4 razy) na dobę. Dzieci i młodzież: U dzieci w wieku poniżej 12 lat produkt może być stosowany jedynie po konsultacji z lekarzem. Sposób podawania Podanie na skórę. Przeciwwskazania Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą: cynku tlenek, talk, mentol, glicerol 86%, etanol, woda oczyszczona. Nie stosować produktu: na błony śluzowe, na otwarte rany, na owrzodzenia, na powierzchnie ciała pozbawione naskórka, u pacjentów leczonych sulfonamidami, u dzieci w wieku poniżej 12 lat produkt może być stosowany jedynie po konsultacji z lekarzem. Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania Nie stosować produktu długotrwale, gdyż mogą wystąpić odczyny alergiczne. Podczas stosowania produktu istnieje ryzyko wystąpienia methemoglobinemii, szczególnie u osób nadwrażliwych i u dzieci. Należy unikać kontaktu produktu z oczami. W przypadku wystąpienia reakcji nadwrażliwości (np. nasilenie świądu, zaczerwienienie), produkt należy odstawić i zasięgnąć porady dermatologa. Działanie niepożądane Mogą wystąpić objawy nadwrażliwości, jak świąd, wysypka, rumień. U osób nadwrażliwych istnieje ryzyko wystąpienia bardziej nasilonych reakcji, takich jak miejscowe odczyny alergiczne, pokrzywka czy kontaktowe zapalenie skóry. Istnieje ryzyko wystąpienia methemoglobinemii, w wyniku wchłaniania benzokainy do organizmu podczas stosowania produktu na rozległych sączących zmianach na skórze, stosowania długotrwałego lub stosowania u dzieci. Podmiot odpowiedzialny posiadający pozwolenie na dopuszczenie do obrotu Farmaceutyczne Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Analityczno– Handlowe „PROLAB” Halkiewicz i Ratajczyk sp.j., Paterek, ul. Przemysłowa 3, 89-100 Nakło n/Notecią, fax (52) 386 73 23, tel. (52) 386 73 10 Numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu: Pozwolenie nr R/3589 Farmakoterapia i ospie wietrznej. Zarejestrowana jest powyżej 9. miesiąca. Zaleca się jednak, aby jej pierwsza dawka wypadła nie wcześniej niż po ukończeniu 1. roku życia. Obecnie jest to szczepienie płatne. Refundacja obejmuje jedynie malutkie dzieci, które uczęszczają do żłobka, chorują na choroby związane ze znacznym obniżeniem odporności, na ostrą białaczkę limfatyczną, są zakażone wirusem HIV, przed leczeniem immunosupresantami lub chemioterapią. Szczepionkę można podać również osobom, które miały kontakt z chorym, w ciągu 72 godzin. Nie gwarantuje to uniknięcia zachorowania, ale na pewno zmniejsza ciężkość objawów. U osób dorosłych szczepionka powinna być podawana w dwóch dawkach z odstępem 6-tygodniowym. Jej podanie również wielokrotnie zmniejsza ryzyko zachorowania na półpaśca. Möller’s rozwija i bawi Zabawa spirografem, zabawką do kreślenia linii geometrycznych i rysowania fantazyjnych wzorów, doskonale rozwija zdolności manualne i wyobraźnię przestrzenną oraz koncentrację. Teraz limitowana seria Möller’s Tran Norweski o aromacie cytrynowym i owocowym wraz z dwoma rodzajami spirografów w prezencie. Möller’s Tran Norweski ze spirografem to gwarancja wszechstronnego rozwoju dziecka i wspaniałej zabawy! Dostępne są dwa rodzaje spirografów (żółty i zielony) oraz dwa rodzaje tranu – o aromacie cytrynowym i owocowym, cztery możliwe kompozycje. Cena zestawu ze spirografem jest taka sama jak cena samego produktu. Na ratunek skórze atopowej Nowa linia DEMSA skomponowana specjalnie dla skóry atopowej uwzględnia jej wyjątkowe potrzeby. Bogaty skład oparty na unikalnych składnikach roślinnych zapewnia skórze atopowej kompleksową ochronę: hamuje rozwój bakterii charakterystycznych dla skóry atopowej, łagodzi podrażnienia będące efektem stanu zapalnego skóry, skutecznie łagodzi swędzenie, tym samym wspomaga gojenie się naskórka (zapobiegając drapaniu), silnie odżywia i nawilża suchą skórę, widocznie poprawiając jej kondycję dzień po dniu. Skuteczność działania preparatów DEMSA została potwierdzona w badaniach klinicznych, a bezpieczeństwo stosowania w badaniach dermatologicznych. Gama preparatów DEMSA chroni skórę atopową zarówno w okresie remisji (linia DEMSA Na co dzień), jak i w okresie zaostrzeń (linia DEMSA W zaostrzeniach). Leczenie przyczynowe i objawowe Ospę wietrzną u dzieci leczy się przede wszystkim objawowo; rzadko, w ciężkim przebiegu, włącza się również leki przeciwwirusowe. Choremu podawane są preparaty przeciwgorączkowe, np. paracetamol i ibuprofen. Dodatkowo zalecany jest odpoczynek, pozostanie w domu, a najlepiej w łóżku. Najbardziej uciążliwym objawem jest swędząca wysypka. Aby złagodzić jej dokuczliwość u dzieci, podaje się leki przeciwhistaminowe doustne lub miejscowe. Dodatkowo na zmiany można stosować wysuszającą maść cynkową, kąpiele w nadmanganianie potasu, działające odkażająco, oraz dostępne na rynku preparaty, których składnikiem jest substancja znieczulająca pozwalająca złagodzić nieprzyjemny objaw świądu, np. benzokaina lub mentol. Ważne, aby takie środki stosować szczególnie u małych dzieci, które nie rozumieją, że nie powinny drapać krostek. Ich rozdrapanie może prowadzić do nadkażenia bakteryjnego i pojawienia się trudno gojących się ran i w następstwie – szpecących blizn. W celu łagodzenia świądu w jamie ustnej lekarze zalecają podawanie chłodnych półpłynnych pokarmów; pomóc mogą również lody. Chory powinien przebywać w chłodnym pomieszczeniu, być ubrany w wygodne, bawełniane ubranie i często je zmieniać. Zaleca się też częste i chłodne kąpiele, które jednak nie powinny trwać zbyt długo, tak aby strupki nie uległy rozmoczeniu. W terapii półpaśca dodatkowo stosuje się doustne leki przeciwwirusowe i ewentualnie dużo silniejsze leki przeciwbólowe, np. tramadol. mgr farm. Iwona Napierała 22
