CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO GLUCOVANCE 1000/5, 1000 mg + 5 mg, tabletki powlekane 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Każda tabletka powlekana Glucovance 1000/5 zawiera 1000 mg chlorowodorku metforminy co jest równoważne z 780 mg metforminy i 5 mg glibenklamidu. Substancje pomocnicze: laktoza. Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1. 3. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA Tabletki powlekane. Białe lub białawe, podłużne, dwuwypukłe tabletki powlekane z oznaczeniem „1000” wyżłobionym na jednej stronie oraz „5” na drugiej stronie. 4. SZCZEGÓŁOWE DANE KLINICZNE 4.1 Wskazania do stosowania Leczenie dorosłych z cukrzycą typu 2 jako terapia zastępująca leczenie skojarzone metforminą i glibenklamidem u pacjentów z prawidłową i dobrze kontrolowaną glikemią. 4.2 Dawkowanie i sposób podawania Do stosowania doustnego, wyłącznie u dorosłych. Zalecenia ogólne: Podobnie, jak w przypadku innych leków o działaniu hipoglikemizującym, dawkowanie powinno być ustalane indywidualnie, w oparciu o indywidualną reakcję pacjenta (glikemia, HbA1c). Rozpoczynanie leczenia: Leczenie należy rozpoczynać od dawki leku równoważnej z indywidualną dawką skojarzoną metforminy i glibenklamidu. Dawkę zwiększa się stopniowo w zależności od poziomu glikemii. 1 Dostosowanie dawkowania: Dawkowanie powinno być dostosowane co 2 tygodnie lub dłużej, poprzez zwiększanie dawki o 1 tabletkę chlorowodorku metforminy/glibenklamidu 500 mg/2,5 mg, w zależności od poziomu glikemii. Stopniowe zwiększanie dawkowania może poprawić tolerancję żołądkowo-jelitową leku oraz zapobiegać rozwojowi hipoglikemii. W przypadku pacjentów leczonych metforminą z glibenklamidem, dwie tabletki chlorowodorku metforminy/glibenklamidu 500 mg/2,5 mg mogą być zastąpione przez jedną tabletkę Glucovance 1000/5. Maksymalna dawka zalecana: Maksymalną dawkę zalecaną stanowią 3 tabletki Glucovance 1000/5 na dobę. Częstość podawania leku: Schemat dawkowania zależy od ustalonej dawki dobowej, a mianowicie: raz na dobę, rano w czasie śniadania dla dawki 1 tabletka na dobę, dwa razy na dobę, rano i wieczorem dla dawki 2 tabletki na dobę, trzy razy na dobę, rano, w południe i wieczorem dla dawki 3 tabletki na dobę. Tabletki należy przyjmować z posiłkami. Częstość podawania leku powinna być dostosowana do nawyków żywieniowych każdego pacjenta. Po każdorazowym podaniu leku pacjent musi jednak zjeść posiłek z wystarczającą zawartością węglowodanów w celu zapobiegania hipoglikemii. Połączenie z leczeniem insuliną: Brak danych klinicznych na temat jednoczesnego stosowania tego leku z insuliną. Pacjenci w podeszłym wieku: U pacjentów w podeszłym wieku dawkowanie Glucovance powinno być ustalane w oparciu o parametry czynnościowe nerek (dawka początkowa 1 tabletka Glucovance 500 mg/2,5 mg). Konieczna jest regularna kontrola czynności nerek (patrz punkt 4.4.). Dzieci: Nie zaleca się stosowania leku Glucovance u dzieci (patrz punkt 5.1). 4.3 Przeciwwskazania Nigdy nie wolno podawać tego leku w przypadku: nadwrażliwości na chlorowodorek metforminy, glibenklamid lub inne pochodne sulfonylomocznika i sulfonamidy, jak również którykolwiek ze składników pomocniczych; cukrzycy typu 1 (insulinozależnej), kwasicy ketonowej, stanów przedśpiączkowych; 2 niewydolności nerek lub zaburzeń czynności nerek (klirens kreatyniny< 60 ml/min); stanów ostrych, które mogą wpływać na czynność nerek, takich jak: odwodnienie, infekcja o dużym nasileniu, wstrząs, podanie preparatów kontrastujących zawierających jod (patrz punkt 4.4 i punkt 4.5); ostrych lub przewlekłych chorób mogących powodować niedotlenienie tkanek, takich jak: niewydolność mięśnia sercowego, niewydolność oddechowa, ostatnio przebyty zawał mięśnia sercowego, wstrząs; niewydolności wątroby, ostrego zatrucia alkoholowego, alkoholizmu; porfirii; karmienia piersią; w skojarzeniu z mikonazolem (patrz punkt 4.5). 4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania Kwasica mleczanowa: Kwasica mleczanowa jest rzadkim, ale zagrażającym życiu (wysoka umieralność w razie braku odpowiedniego leczenia) zaburzeniem metabolicznym, które może wystąpić na skutek akumulacji metforminy. Opisywane przypadki kwasicy mleczanowej u pacjentów leczonych metforminą występowały przede wszystkim u pacjentów z cukrzycą i niewydolnością nerek o znacznym nasileniu. Częstość występowania kwasicy mleczanowej może i powinna być ograniczona oceną innych towarzyszących czynników ryzyka, takich jak: nieprawidłowo leczona cukrzyca, ketoza, długotrwały okres głodzenia, alkoholizm, niewydolność wątroby i jakikolwiek stan związany z niedotlenieniem. Rozpoznanie: Należy wziąć pod uwagę ryzyko kwasicy mleczanowej w wypadku nietypowych objawów, takich jak: skurcze mięśni z zaburzeniami trawiennymi jak również ból brzucha i silne osłabienie. Objawami kwasicy mleczanowej są: duszność, ból brzucha oraz hipotermia, po których rozwija się śpiączka. Wyniki badań diagnostycznych wykazują: obniżone pH krwi, poziom mleczanu w surowicy krwi powyżej 5 mmol/l, zwiększenie luki anionowej oraz wskaźnika mleczan/pirogronian. Jeżeli podejrzewa się występowanie kwasicy metabolicznej, należy przerwać podawanie leku i natychmiast hospitalizować pacjenta (patrz punkt 4.9.). Hipoglikemia: Ponieważ Glucovance zawiera pochodną sulfonylomocznika, naraża pacjenta na ryzyko hipoglikemii. Po rozpoczęciu leczenia, ryzyku hipoglikemii można zapobiec, stosując stopniowe zwiększenie dawki. Leczenie to może być przepisywane wyłącznie w przypadku, gdy pacjent regularnie spożywa posiłki (włącznie ze śniadaniem). Ważne jest, by węglowodany były przyjmowane regularnie, ponieważ ryzyko wystąpienia hipoglikemii zwiększa się w przypadku opóźnionego lub niewystarczającego posiłku, a także niezrównoważonego spożycia węglowodanów. Wystąpienie hipoglikemii jest bardziej prawdopodobne w przypadku stosowania niskokalorycznej diety, po intensywnych lub długotrwałych ćwiczeniach fizycznych, po wypiciu alkoholu lub w czasie łącznego przyjmowania różnych leków o działaniu hipoglikemizującym. Rozpoznanie: Do objawów hipoglikemii należą: bóle głowy, uczucie głodu, nudności, wymioty, skrajne 3 zmęczenie, zaburzenia snu, niepokój ruchowy, agresja, pogorszenie koncentracji i zdolności reakcji, depresja, splątanie, trudności w mówieniu, zaburzenia widzenia, drżenie, porażenia i parestezje, zawroty głowy, majaczenie, drgawki, senność, utrata przytomności, płytki oddech i bradykardia. W wyniku reakcji kompensacyjnych w odpowiedzi na hipoglikemię mogą wystąpić: poty, strach, tachykardia, wzrost ciśnienia tętniczego, kołatanie serca, dławica piersiowa i zaburzenia rytmu serca. Tych ostatnich objawów może nie być, jeśli hipoglikemia rozwija się powoli, w przypadku neuropatii autonomicznej, lub gdy pacjent przyjmuje leki beta-adrenolityczne, klonidynę, rezerpinę, guanetydynę lub sympatykomimetyki. Leczenie hipoglikemii: Objawy hipoglikemii o umiarkowanym nasileniu, bez utraty przytomności lub zaburzeń neurologicznych powinny być normalizowane przez natychmiastowe spożycie cukru. Należy odpowiednio dostosować dawkę i (lub) dokonać zmian w diecie. Możliwe jest również wystąpienie objawów ciężkiej hipoglikemii ze śpiączką, napadami lub innymi objawami neurologicznymi, co stanowi stan nagły, wymagający natychmiastowego leczenia wlewem dożylnym glukozy zaraz po ustaleniu przyczyny lub przypuszczalnego powodu, przed hospitalizacją pacjenta w trybie natychmiastowym. Staranny wybór pacjentów i dawkowania oraz odpowiednie zalecenia dla pacjenta są bardzo ważne z punktu widzenia ograniczenia ryzyka hipoglikemii. Jeśli u pacjenta występuje nawracająca hipoglikemia, o ciężkim przebiegu lub z nieświadomością tej sytuacji, u pacjenta należy rozważyć zastosowanie innego produktu niż Glucovance. Czynniki sprzyjające hipoglikemii: przyjmowanie leku z alkoholem, zwłaszcza w połączeniu z głodówką, nie stosowanie się do zaleceń lekarza (szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku), niezdolność pacjenta do współpracy, złe odżywianie, nieregularne posiłki, opuszczanie posiłków, głodzenie lub zmiany w diecie, brak równowagi pomiędzy aktywnością fizyczną i spożyciem węglowodanów, niewydolność nerek, ciężka niewydolność wątroby, przedawkowanie leku Glucovance, niektóre zaburzenia endokrynne: niedoczynność tarczycy, przysadki lub nadnerczy, skojarzone podawanie niektórych innych leków (patrz punkt 4.5). Niewydolność nerek i wątroby Właściwości farmakokinetyczne i(lub) farmakodynamiczne Glucovance mogą ulec zmianie u pacjentów z niewydolnością wątroby i ciężką niewydolnością nerek. Jeżeli u takich pacjentów wystąpi hipoglikemia, może być ona długotrwała i należy rozpocząć odpowiednie leczenie. Informacja dla pacjenta Pacjentowi i jego rodzinie należy wyjaśnić, że istnieje ryzyko hipoglikemii, należy omówić jej objawy i ich leczenie, a także wskazać czynniki sprzyjające jej wystąpieniu. Należy również rozważyć ryzyko wystąpienia kwasicy mleczanowej w przypadku objawów niespecyficznych, takich jak: skurcze mięśni z towarzyszącymi zaburzeniami trawienia, ból brzucha i osłabienie o dużym nasileniu, duszność jako objaw kwasicy, hipotermia i śpiączka. 4 Pacjent powinien zostać poinformowany zwłaszcza o znaczeniu stosowania reżimu dietetycznego, wykonywania regularnych ćwiczeń fizycznych zgodnie z programem i przeprowadzania regularnej kontroli glikemii. Zaburzenie regulacji glikemii W przypadku operacji lub innego czynnika sprzyjającego wystąpieniu dekompensacji cukrzycy, należy zastąpić to leczenie okresową terapią insuliną. Objawami hiperglikemii są: częste oddawanie moczu, nasilone pragnienie i sucha skóra. Czynność nerek Ponieważ metformina jest wydalana przez nerki, przez rozpoczęciem leczenia i w regularnych odstępach w trakcie leczenia powinny być oznaczane poziomy kreatyniny w surowicy: co najmniej raz w roku u pacjentów z prawidłową czynnością nerek, co najmniej dwa do czterech razy w roku u pacjentów z poziomami kreatyniny w surowicy równymi górnej granicy normy oraz u pacjentów w podeszłym wieku. Upośledzenie czynności nerek u pacjentów w podeszłym wieku zdarza się często i przebiega bezobjawowo. Specjalne środki ostrożności należy zastosować w sytuacjach, w których czynność nerek może ulec pogorszeniu, na przykład w przypadku rozpoczynania leczenia nadciśnienia, terapii lekami moczopędnymi, a także gdy zaczyna się leczenie niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ). Podanie środków kontrastujących zawierających jod Donaczyniowe podanie środków kontrastujących zawierających jod podczas badań radiologicznych może prowadzić do niewydolności nerek. W zależności od czynności nerek należy przerwać podawanie Glucovance 48 godzin przed badaniem lub na czas badania i wznowić nie wcześniej niż po 48 godzinach od zakończenia badania i tylko wówczas, gdy dokonana ponownie analiza czynnościowa nerek wykazała, że działają prawidłowo (patrz punkt 4.3 i 4.5.). Jednoczesne stosowanie glibenklamidu z innymi produktami leczniczymi Nie zaleca się jednoczesnego stosowania glibenklamidu z alkoholem, fenylbutazonem czy danazolem (patrz punkt 4.5). Operacje chirurgiczne Ze względu na zawartość chlorowodorku metforminy podawanie Glucovance należy przerwać 48 godzin przed planowanym zabiegiem operacyjnym w znieczuleniu ogólnym, dordzeniowym lub zewnątrzoponowym i nie można wrócić do jego podawania wcześniej niż 48 godzin po zabiegu lub po rozpoczęciu żywienia dojelitowego, wyłącznie po ocenie czynności nerek i stwierdzeniu, że jest ona prawidłowa. Inne ostrzeżenia Wszyscy pacjenci powinni kontynuować dietę z regularnym przyjmowaniem węglowodanów w ciągu dnia. Pacjenci z nadwagą powinni ponadto kontynuować dietę niskokaloryczną. 5 Podczas stosowania leku Glucovance konieczne jest regularne wykonywanie ćwiczeń fizycznych. Należy regularnie wykonywać badania laboratoryjne typowe dla cukrzycy (glikemia, HbA1c). Leczenie pochodnymi sulfonylomocznika pacjentów z niedoborem G6PD może prowadzić do niedokrwistości hemolitycznej. Ze względu na to, że glibenklamid należy do grupy pochodnych sulfonylomocznika, należy zachować ostrożność stosując Glucovance w tej grupie pacjentów. W takim przypadku trzeba rozważyć podanie alternatywnego preparatu nienależącego do tej grupy leków. Ponieważ lek zawiera laktozę, jest on przeciwwskazany w przypadku: wrodzonej galaktozemii, zespołu złego wchłaniania glukozy i galaktozy lub w przypadku niedoboru laktazy. 4.5 Interakcje z innymi lekami oraz inne rodzaje interakcji Równoczesne stosowanie przeciwwskazane Z glibenklamidem Mikonazol (o działaniu ogólnym, żel do stosowania na błonę śluzową jamy ustnej) Nasila działanie hipoglikemiczne z możliwym rozwojem objawów hipoglikemii lub nawet śpiączki (patrz punkt 4.3). Równoczesne stosowanie nie zalecane Z pochodnymi sulfonylomocznika Alkohol Działanie toksyczne (nietolerancja alkoholu) w przypadku nadużywaniu alkoholu, zwłaszcza chloropropamidu, glibenklamidu, glipizydu, tolbutamidu. Nasila działanie hipoglikemiczne (hamowanie reakcji kompensacji), które może ułatwić rozwój śpiączki hipoglikemicznej (patrz punkt 4.4). Należy unikać spożywania alkoholu i leków zawierających alkohol. Fenylbutazon (o działaniu ogólnym) Zwiększa działanie hipoglikemiczne pochodnych sulfonylomocznika (ucieczka pochodnych sulfonylomocznika z miejsc wiązania z białkami osocza i(lub) ograniczenie ich eliminacji). Należy zastosować inny lek przeciwzapalny wykazujący mniejszą ilość interakcji lub ostrzec pacjenta i poprawić jego samokontrolę. Jeżeli to konieczne, dostosować dawkę w czasie leczenia lekiem przeciwzapalnym oraz po jego odstawieniu. Ze wszystkimi preparatami przeciwcukrzycowymi Danazol Jeżeli nie można uniknąć tej kombinacji lekowej, należy ostrzec pacjenta i wprowadzić samokontrolę poziomu glukozy we krwi. Można dostosować dawki leku przeciwcukrzycowego w okresie leczenia danazolem i po jego odstawieniu. 6 Z metforminą Alkohol Podwyższone ryzyko wystąpienia kwasicy mleczanowej w okresie ostrego zatrucia alkoholowego, szczególnie w przypadkach głodzenia się (patrz punkt 4.4) lub złego odżywiania i niewydolności hepatocytów. Należy unikać spożywania napojów alkoholowych i przyjmowania leków zawierających alkohol. Równoczesne stosowanie wymagające środków ostrożności Ze wszystkimi produktami przeciwcukrzycowymi Chlorpromazyna Duże dawki (100 mg chloropromazyny na dobę) powodują podwyższenie poziomu glukozy we krwi (na skutek ograniczenia uwalniania insuliny). Środki ostrożności w czasie stosowania: należy ostrzec pacjenta i wprowadzić samokontrolę poziomu glukozy we krwi. Można dostosować dawki leku przeciwcukrzycowego w okresie leczenia neuroleptykiem i po jego odstawieniu. Kortykosteroidy (glikokortykosteroidy) oraz tetrakozaktyd (o ogólnym i miejscowym działaniu). Podniesienie poziomu glukozy we krwi, w niektórych przypadkach z towarzyszącą ketozą (na skutek obniżonej tolerancji węglowodanów w obecności kortykosteroidów). Środki ostrożności w czasie stosowania: należy ostrzec pacjenta i wprowadzić samokontrolę poziomu glukozy we krwi. Można dostosować dawki leku przeciwcukrzycowego w okresie leczenia kortykosterydami i po ich odstawieniu. β2-agoniści Wzrost stężenia glukozy we krwi w związku ze stosowaniem β2-agonistów. Środki ostrożności w czasie stosowania: należy ostrzec pacjenta i wprowadzić monitorowanie poziomu glukozy we krwi. Można zastosować terapię insulinową. Inhibitory konwertazy angiotensyny (kaptopryl, enalapryl) Inhibitory ACE mogą zmniejszać poziom glukozy we krwi. W razie konieczności należy dostosować dawkowanie Glucovance w trakcie terapii inhibitorami ACE i po jej zakończeniu. Z metforminą Środki moczopędne Kwasica mleczanowa wywołana przez metforminę, może rozwinąć się w razie czynnościowej niewydolności nerek, po podaniu diuretyków, szczególnie diuretyków pętlowych. Środki kontrastujące zawierające jod Donaczyniowe podanie środków kontrastujących zawierających jod może prowadzić do niewydolności nerek. Może to wywołać akumulację metforminy i prowadzić do rozwoju kwasicy mleczanowej. W zależności od czynności nerek, należy przerwać podawanie Glucovance 48 godzin przed, lub w czasie badania i nie wprowadzać ponownie do leczenia 7 przez 48 godzin po zakończeniu badania i tylko wówczas, gdy dokonana ponownie analiza czynnościowa nerek wykazała, że działają one prawidłowo. Z glibenklamidem β-blokery Wszystkie β-blokery maskują niektóre objawy hipoglikemii: kołatanie serca i tachykardię. Większość nie kardioselektywnych β-adrenolityków zwiększa częstość występowania i nasilenie hipoglikemii. Należy ostrzec pacjenta i wprowadzić samokontrolę poziomu glukozy we krwi, szczególnie na początku leczenia. Flukonazol Wydłuża okres półtrwania pochodnej sulfonylomocznika z możliwym rozwojem objawów hipoglikemii. Należy ostrzec pacjenta i wprowadzić samokontrolę poziomu glukozy we krwi. Można dostosować dawki leku przeciwcukrzycowego w okresie leczenia flukonazolem i po jego odstawieniu. Bozentan: Ryzyko osłabienia działania hipoglikemizującego ze względu na to, że bozentan zmniejsza stężenie glibenklamidu w osoczu. U pacjentów przyjmujących glibenklamid jednocześnie z bozentanem opisywano zwiększone ryzyko wzrostu aktywności enzymów wątrobowych. Należy przestrzec o tym pacjenta, zalecić monitorowanie glikemii oraz enzymów wątrobowych, a w razie potrzeby zmodyfikować dawkę leku przeciwcukrzycowego. Inne interakcje, które należy wziąć pod uwagę: Związane z Glibenklamidem Desmopresyna: Ograniczenie działania antydiuretycznego. 4.6 Ciąża i laktacja Ciąża Nie ma żadnych przedklinicznych ani klinicznych danych dotyczących ekspozycji na Glucovance w czasie ciąży. Ryzyko związane z cukrzycą Nie leczona cukrzyca (ciężarnych lub prosta) powoduje wzrost ilości wad wrodzonych i umieralności okołoporodowej. Matki chore na cukrzycę muszą być leczone, w takim stopniu jak to jest możliwe, w okresie ciąży, w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia wad wrodzonych. 8 Ryzyko związane z metforminą (patrz punkt 5.3) W badaniach na zwierzętach nie stwierdzono działania teratogennego. W przypadku braku działania teratogennego u zwierząt, nie oczekuje się wad wrodzonych płodu u ludzi, gdyż do chwili obecnej substancje znane z wywoływania wad wrodzonych u ludzi wykazywały działanie teratogenne w odpowiednio przeprowadzonych badaniach u dwóch gatunków zwierząt. Badania kliniczne, obejmujące kilka niewielkich serii prób, nie dostarczyły dowodów na powstawanie wad wrodzonych u płodu bezpośrednio związanych z metforminą. Ryzyko związane z glibenklamidem (patrz punkt 5.3) W badaniach na zwierzętach nie stwierdzono działania teratogennego. W przypadku braku działania teratogennego u zwierząt, nie oczekuje się wad wrodzonych płodu u ludzi, gdyż do chwili obecnej substancje znane z wywoływania wad wrodzonych u ludzi wykazywały działanie teratogenne w odpowiednio przeprowadzonych badaniach u dwóch gatunków zwierząt. W praktyce klinicznej brak jest w chwili obecnej danych pozwalających na potwierdzenie wywoływania potencjalnych wad wrodzonych i toksycznego wpływu na płód glibenklamidu podawanego w okresie ciąży. Sposób postępowania Odpowiednia kontrola poziomu glukozy we krwi pozwala na prawidłowy przebieg ciąży u tej grupy pacjentek. Leku Glucovance nie wolno stosować w leczeniu cukrzycy w okresie ciąży. Konieczne jest stosowanie insuliny w celu zapewnienia prawidłowej kontroli poziomu glukozy we krwi. W przypadku cukrzycy ciężarnych zaleca się zmianę leczenia pacjentki z doustnych środków przeciwcukrzycowych na insulinę w momencie planowania ciąży lub jeżeli w czasie ciąży otrzymuje ona ten lek. Zalecane jest monitorowanie poziomu glukozy we krwi w okresie noworodkowym. Laktacja Metformina jest wydzielana do mleka u samic szczurów. Ze względu na brak danych dotyczących przechodzenia metforminy i glibenklamidu do mleka matki oraz biorąc pod uwagę ryzyko wystąpienia hipoglikemii w okresie noworodkowym, nie należy stosować tego leku w przypadku karmienia piersią. 4.7 Wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu Pacjenci powinni znać objawy hipoglikemii, a także zachować czujność w trakcie prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn. 9 4.8 Działania niepożądane W czasie leczenia lekiem Glucovance mogą wystąpić następujące objawy niepożądane. Określenia częstości występowania działań niepożądanych są następujące: bardzo częste ≥1/10, częste ≥1/100 i <1/10), niezbyt częste ≥1/1000 i < 1/100), rzadkie (≥1/10000 i <1/1000), bardzo rzadkie <1/10000, nie znane (nie można ich ustalić na podstawie dostępnych danych). W obrębie każdej grupy o określonej częstotliwości występowania działań niepożądanych, działania te wymieniono zgodnie ze zmniejszającym się nasileniem. Badania diagnostyczne: Niezbyt częste: Bardzo rzadkie: przeciętny do umiarkowanego wzrost stężenia mocznika i kreatyniny w surowicy. hiponatremia. Zaburzenia krwi i układu chłonnego: Są one odwracalne po odstawieniu leku. Rzadkie: leukopenia, trombocytopenia. Bardzo rzadkie: agranulocytoza, anemia hemolityczna, aplazja szpiku kostnego i pancytopenia. Zaburzenia układu nerwowego: Częste: zaburzenia smaku. Zaburzenia oka: Na początku leczenia mogą występować przemijające zaburzenia widzenia z powodu zmniejszenia się stężenia glukozy we krwi. Zaburzenia żołądka i jelit: Bardzo częste: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, takie jak nudności, wymioty, biegunka, bóle brzucha i utrata apetytu. Takie objawy niepożądane występują częściej na początku leczenia i w większości przypadków ustępują samoistnie. W celu ich uniknięcia zaleca się przyjmowanie leku Glucovance w 2 lub 3 dawkach podzielonych. Również powolne zwiększanie dawki może poprawić tolerancję leku ze strony przewodu pokarmowego. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: Rzadkie: Bardzo rzadkie: reakcje skórne, takie jak świąd, pokrzywka, wysypka plamistogrudkowa alergiczne zapalenie naczyń skórnych lub trzewnych, rumień wielopostaciowy, złuszczające zapalenie skóry, nadwrażliwość na światło, pokrzywka przechodząca we wstrząs . Możliwa jest reaktywność krzyżowa na sulfonamidy i ich pochodne. 10 Zaburzenia metabolizmu i odżywiania: Hipoglikemia (patrz punkt 4.4). Niezbyt częste: przełomy porfirii wątrobowej i porfirii skórnej. Bardzo rzadkie: kwasica mleczanowa (patrz punkt 4.4). Zmniejszenie wchłaniania witaminy B12 ze zmniejszeniem jej stężenia w surowicy w czasie długotrwałego stosowania metforminy. Zaleca się, rozważenie takiej etiologii, jeśli u pacjenta rozwinie się niedokrwistość megaloblastyczna. Reakcje disulfiramopodobne po przyjęciu alkoholu. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: Bardzo rzadkie: 4.9 nieprawidłowe wyniki testów czynności wątroby lub zapalenie wątroby wymagające odstawienia leku. Przedawkowanie Przedawkowanie może również prowadzić do rozwoju hipoglikemii wywołanej obecnością pochodnych sulfonylomocznika (patrz punkt 4.4.). Znaczne przedawkowanie lub współistniejące czynniki ryzyka mogą prowadzić do rozwoju kwasicy mleczanowej wywołanej obecnością metforminy (patrz punkt 4.4.). Kwasica mleczanowa jest stanem nagłym i musi być leczona w warunkach szpitalnych. Najbardziej skuteczne leczenie polega na eliminacji mleczanu i metforminy drogą hemodializy. Klirens glibenklamidu w osoczu może być przedłużony u pacjentów z chorobą wątroby. Ponieważ glibenklamid jest w znacznej części wiązany z białkami, nie jest eliminowany drogą dializy. 5 WŁAŚCIWOŚCI FARMAKOLOGICZNE 5.1 Właściwości farmakodynamiczne Grupa farmakoterapeutyczna: skojarzenie pochodnych biguanidu i sulfonylomocznika. Kod ATC: A10BD02 Metformina jest pochodną biguanidową o działaniu hipoglikemizującym, obniżającą zarówno podstawowy, jak i poposiłkowy poziom glukozy w osoczu. Nie zwiększa ona wydzielania insuliny i w ten sposób nie wywołuje hipoglikemii. Metformina może działać poprzez 3 mechanizmy: (1) ograniczanie wytwarzania glukozy w wątrobie poprzez hamowanie glukoneogenezy oraz glikogenolizy; (2) zwiększanie wrażliwości komórek mięśniowych na insulinę, zwiększanie obwodowego wychwytu glukozy i jej zużycia; (3) oraz hamowanie wchłaniania glukozy w jelitach. 11 Metformina stymuluje wewnątrzkomórkową syntezę glikogenu działając na syntazę glikogenową. Metformina poprawia zdolność do transportu wszystkich błonowych białek transportujących glukozę (GLUT). U ludzi, niezależnie od jej wpływu na glikemię, metformina wykazuje korzystne działanie na metabolizm lipidów. Wykazano to dla dawek terapeutycznych w kontrolowanych średnio- i długookresowych badaniach klinicznych: metformina obniża poziomy cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL i trójglicerydów. W dotychczas przeprowadzonych badaniach klinicznych z terapią skojarzoną metforminą i glibenklamidem nie wykazano takiego korzystnego wpływu na metabolizm lipidów. Glibenklamid jest sulfonamidem drugiej generacji o krótkim okresie półtrwania. Powoduje on szybkie obniżenie poziomu glukozy we krwi poprzez stymulację uwalniania insuliny przez trzustkę, co zależy od obecności czynnych komórek beta w wyspach Langerhansa. Podstawowe znaczenie ma stymulacja wydzielania insuliny przez glibenklamid w odpowiedzi na posiłek. Podawanie glibenklamidu chorym na cukrzycę wywołuje wzrost wydzielania insuliny w następstwie posiłku. Podwyższenie odpowiedzi wydzielania insuliny i białka-C po posiłku utrzymuje się co najmniej po 6 miesiącach leczenia. Metformina i glibenklamid mają różne mechanizmy i miejsca działania, ale działają uzupełniająco. Glibenklamid pobudza trzustkę do wydzielania insuliny, podczas gdy metformina zmniejsza oporność komórek na insulinę wpływając na obwodową (mięśnie szkieletowe) i wątrobową wrażliwość na insulinę. Wyniki kontrolowanych prób klinicznych z zastosowaniem podwójnie ślepej próby u pacjentów z cukrzycą typu 2 leczonych z niezadawalającą skutecznością z użyciem monoterapii metforminą lub glibenklamidem skojarzonej z dietą i ćwiczeniami fizycznymi wykazały, że kombinacja leków ma działanie synergiczne na regulację glikemii. Dzieci: W 26-tygodniowym badaniu klinicznym z wykorzystaniem podwójnie ślepej próby z aktywną kontrolą, obejmującym 167 dzieci w wieku od 9 do 16 lat, z cukrzycą typu 2 niewystarczająco kontrolowaną za pomocą diety i wysiłku fizycznego, stosujących lub niestosujących doustny lek przeciwcukrzycowy, nie wykazano, aby preparat złożony zawierający 250 mg chlorowodorku metforminy i 1,25 mg glibenklamidu był skuteczniejszy od samego chlorowodorku metforminy lub samego glibenklamidu w zakresie zmniejszania stężenia HbA1c w stosunku do wartości wyjściowej. W związku z tym leku Glucovance nie należy stosować u dzieci. 5.2 Właściwości farmakokinetyczne Skojarzenie leków Biodostępność leku złożonego z metforminy i glibenklamidu jest podobna do występującej po równoczesnym podaniu jednej tabletki metforminy i jednej tabletki glibenklamidu. Spożywanie posiłku nie ma wpływu na biodostępność metforminy w kombinacji. Spożywanie posiłku nie ma również wpływu na biodostępność glibenklamidu w skojarzeniu, ale szybkość wchłaniania glibenklamidu jest podwyższona w następstwie posiłku. 12 Metformina Wchłanianie: Po podaniu doustnym metforminy Tmax jest osiągane po 2,5 godzinach. Bezwzględna biodostępność 500 mg lub 850 mg tabletki metforminy wynosi około 50 – 60% u zdrowych osób. Po doustnym podaniu frakcja nie wchłonięta oznaczona w kale wynosi 20 – 30%. Po podaniu doustnym wchłanianie metforminy dochodzi do stanu nasycenia i jest niepełne. Zakłada się, że farmakokinetyka wchłaniania metforminy nie jest liniowa. Przy zwykle stosowanych dawkach i schemacie dawkowania metforminy stan stacjonarny stężeń w osoczu jest osiągany w okresie od 24 do 48 godzin i zwykle jest niższy niż 1 μg/ml. W kontrolowanych próbach klinicznych maksymalne poziomy metforminy w osoczu (Cmax) nie przekraczały 4 μg/ml, nawet przy dawkach maksymalnych. Dystrybucja: Wiązanie z białkami osocza jest nieznaczne. Metformina częściowo wnika do erytrocytów. Wartość maksymalna w pełnej krwi jest niższa niż w osoczu i występuje prawie w tym samym czasie. Erytrocyty najprawdopodobniej stanowią drugi przedział dystrybucji. Średnia objętość dystrybucji Vd zawierała się w zakresie od 63 do 276 l. Metabolizm: Metformina jest wydalana w nie zmienionej postaci z moczem. U ludzi nie wykryto metabolitów. Eliminacja: Klirens nerkowy metforminy przekracza 400 ml/min, co wskazuje, że metformina jest eliminowana drogą przesączania kłębkowego oraz wydzielania kanalikowego. Po podaniu doustnym okres połowicznej eliminacji leku wynosi około 6,5 godziny. Przy upośledzeniu czynnościowym nerek klirens nerkowy ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do kreatyniny i wówczas okres połowicznej eliminacji leku jest wydłużony, co prowadzi do podwyższonych poziomów metforminy w osoczu. Glibenklamid Wchłanianie: Glibenklamid jest łatwo wchłaniany (>95%) po podaniu doustnym. Wartość maksymalna stężenia jest osiągana po około 4 godzinach. Dystrybucja: Glibenklamid wiąże się w dużym stopniu z albuminami osocza (99%), co może mieć znaczenie w niektórych interakcjach z lekami. Metabolizm: Glibenklamid jest całkowicie metabolizowany do 2 metabolitów w wątrobie. Niewydolność wątroby ogranicza metabolizm glibenklamidu i znacząco spowalnia jego wydalanie. 13 Wydalanie: Glibenklamid jest wydalany pod postacią metabolitów z żółcią (60%) oraz moczem (40%), całkowita eliminacja następuje po 45 do 72 godzin. Okres połowicznej eliminacji leku wynosi od 4 do 11 godzin. Wydalanie z żółcią nasila się w przypadku niewydolności nerek w zależności od ciężkości niewydolności nerek, aż do wartości klirensu kreatyniny równej 30 ml/min. Niewydolność nerek nie ma wówczas wpływu na eliminację glibenklamidu tak długo, jak poziom klirensu kreatyniny pozostaje powyżej 30 ml/min. Dzieci Nie stwierdzono różnic w farmakokinetyce glibenklamidu i metforminy między pacjentami pediatrycznymi a odpowiednio dobranymi pod względem masy ciała i płci zdrowymi osobami dorosłymi. 5.3 Przedkliniczne dane o bezpieczeństwie Nie przeprowadzono żadnych przedklinicznych badań z produktem złożonym. Przedkliniczna ocena składników preparatu, metforminy i glibenklamidu w konwencjonalnych badaniach toksyczności dawek powtarzanych, genotoksyczności i właściwości karcynogennych nie wykazała szczególnego zagrożenia dla człowieka. Badania na zwierzętach dotyczące metforminy i glibenklamidu nie wskazują na żadne bezpośrednie bądź pośrednie szkodliwe oddziaływanie na ciążę, rozwój zarodka/płodu, poród i rozwój po urodzeniu (patrz punkt 4.6). 6. DANE FARMACEUTYCZNE 6.1 Wykaz substancji pomocniczych Rdzeń tabletki Celuloza mikrokrystaliczna Kroskarmeloza sodowa Powidon K30 Magnezu stearynian Otoczka: Opadry II OY-L-28900 White (laktoza jednowodna, hypromeloza, tytanu dwutlenek (E 171), makrogol 4000). 6.2 Niezgodności farmaceutyczne Nie dotyczy 6.3 Okres ważności 3 lata 14 6.4 Specjalne środki ostrożności przy przechowywaniu Produkt leczniczy nie wymaga specjalnych warunków przechowywania. 6.5 Rodzaj i zawartość opakowania 30, 60, 90 tabletek w przezroczystych blistrach z PVC/Aluminium. Nie wszystkie rodzaje opakowań muszą znajdować się w obrocie. 6.6 Szczególne środki ostrożności dotyczące usuwania Wszelkie resztki niewykorzystanego produktu lub jego odpady należy usunąć w sposób zgodny z lokalnymi przepisami. 7. PODMIOT ODPOWIEDZIALNY POSIADAJĄCY POZWOLENIE NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU Merck Santé s.a.s 37 rue Saint-Romain 69008 Lyon, Francja 8. NUMER POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU 16943 9. DATA WYDANIA PIERWSZEGO POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU / DATA PRZEDŁUŻENIA POZWOLENIA 2010-06-15 10. DATA ZATWIERDZENIA LUB CZĘŚCIOWEJ ZMIANY TEKSTU CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO 2010-06-15 15 OZNAKOWANIE OPAKOWAŃ 16 INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA OPAKOWANIACH ZEWNĘTRZNYCH Karton 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO GLUCOVANCE 1000/5 1000 mg + 5 mg tabletki powlekane Metformini hydrochloridum + Glibenclamidum 2. ZAWARTOŚĆ SUBSTANCJI CZYNNEJ (CZYNNYCH) Każda tabletka powlekana zawiera 1000 mg chlorowodorku metforminy co odpowiada 780 mg metforminy i 5 mg glibenklamidu. 3. WYKAZ SUBSTANCJI POMOCNICZYCH Substancje pomocnicze: Laktoza. W celu uzyskania dalszych informacji należy zapoznać się z ulotką dołączoną do opakowania. 4. POSTAĆ FARMACEUTYCZNA I ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA 30 tabletek powlekanych 5. kod EAN 5909990790777 SPOSÓB I DROGA(I ) PODANIA Lek do stosowania doustnego. Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. 6. OSTRZEŻENIE DOTYCZĄCE PRZECHOWYWANIA PRODUKTU LECZNICZEGO W MIEJSCU NIEDOSTĘPNYM I NIEWIDOCZNYM DLA DZIECI Lek przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci. 7. INNE SPECJALNE OSTRZEŻENIE(A), JEŚLI KONIECZNE 8. TERMIN WAŻNOŚCI EXP 9. WARUNKI PRZECHOWYWANIA 17 10. SPECJALNE ŚRODKI OSTROŻNOŚCI DOTYCZĄCE USUWANIA NIEZUŻYTYCH PRODUKTÓW LECZNICZYCH LUB POCHODZĄCYCH Z NICH ODPADÓW, JEŚLI DOTYCZY 11. NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO Podmiot odpowiedzialny: Merck Santé s.a.s 37 rue Saint-Romain 69008 Lyon, Francja 12. NUMER(Y) POZWOLENIA NA DOPUSZCZENIE DO OBROTU Pozwolenie nr 16943 13. NUMER SERII Lot 14. KATEGORIA DOSTĘPNOŚCI Lek wydawany na receptę - Rp 15. INSTRUKCJA UŻYCIA 16. INFORMACJA PODANA BRAJLEM GLUCOVANCE 1000 mg/5 mg 18 MINIMUM INFORMACJI ZAMIESZCZANYCH NA BLISTRACH LUB PASKACH BLISTER 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO GLUCOVANCE 1000/5, 1000 mg + 5 mg, tabletki powlekane Metformini hydrochloridum + Glibenclamidum 2. NAZWA I ADRES PODMIOTU ODPOWIEDZIALNEGO Merck Sante s.a.s 3. TERMIN WAŻNOŚCI EXP 4. NUMER SERII Lot 5. INNE 19 ULOTKA INFORMACYJNA 20 ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA GLUCOVANCE 1000/5 1000 mg + 5 mg, tabletki powlekane Metformini hydrochloridum + Glibenclamidum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać. - Należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty, gdy potrzebna jest rada lub dodatkowa informacja. - Lek ten został przepisany ściśle określonej osobie i nie należy przekazywać go innym, gdyż może im zaszkodzić, nawet jeśli objawy ich choroby są takie same. - Jeśli nasili się którykolwiek z objawów niepożądanych, lub wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane nie wymienione w ulotce, należy powiadomić lekarza lub farmaceutę. Spis treści ulotki: 1. Co to jest lek Glucovance i w jakim celu się go stosuje 2. Informacje ważne przed zastosowaniem leku Glucovance 3. Jak stosować lek Glucovance 4. Możliwe działania niepożądane 5. Jak przechowywać lek Glucovance 6. Inne informacje 1. CO TO JEST LEK GLUCOVANCE I W JAKIM CELU SIĘ GO STOSUJE Glucovance jest lekiem złożonym z dwóch składników o działaniu przeciwcukrzycowym, z których jeden należy do grupy leków zwanych biguanidami (chlorowodorek metforminy), a drugi do pochodnych sulfonylomocznika (glibenklamid). Insulina jest hormonem umożliwiającym tkankom organizmu pobieranie glukozy (cukru) z krwi i jej zużycie do wytwarzania energii lub magazynowanie do wykorzystania w przyszłości. Pacjenci z cukrzycą typu 2 (tj. cukrzycą insulinoniezależną) nie wytwarzają dostatecznej ilości insuliny w trzustce lub ich organizm nie reaguje we właściwy sposób na wytwarzaną insulinę. Powoduje to zwiększenie stężenia glukozy we krwi. Lek Glucovance pomaga obniżać stężenie cukru (glukozy) do prawidłowego poziomu. Glucovance jest stosowany w leczeniu doustnym cukrzycy typu 2 u osób dorosłych. Stosuje się go w celu zastąpienia zestawu dwóch substancji czynnych zawartych w leku Glucovance (chlorowodorku metforminy i glibenklamidu) podawanych oddzielnie pacjentom uprzednio leczonym takim zestawem leków, jeśli był on skuteczny w kontroli stężenia glukozy we krwi. 21 2. INFORMACJE WAŻNE PRZED ZASTOSOWANIEM LEKU GLUCOVANCE Kiedy nie stosować leku Glucovance: - jeśli u pacjenta stwierdzono uczulenie (nadwrażliwość) na chlorowodorek metforminy, glibenklamid, którykolwiek sulfonamid lub którykolwiek z pozostałych składników leku Glucovance - jeśli u pacjenta występują zaburzenia czynności wątroby lub nerek - jeśli pacjent choruje na cukrzycę typu 1 (tj. insulinozależną) lub nastąpiła istotna utrata kontroli cukrzycy ze stanem przedśpiączkowym lub kwasicą ketonową (stanem wywołanym przez związki nazywane „ciałami ketonowymi” gromadzące się we krwi, można wówczas stwierdzić niezwykły owocowy zapach oddechu) - jeśli pacjent cierpi na poważne zakażenie (na przykład zakażenie dróg oddechowych lub dróg moczowych) - jeśli pacjent jest odwodniony (na przykład wskutek długotrwałej lub nasilonej biegunki, nawracających wymiotów) - jeśli jest leczony z powodu chorób serca, niedawno przeszedł atak serca, ma ciężkie zaburzenia krążenia lub trudności z oddychaniem - jeśli choruje na porfirię (rzadką wrodzoną chorobę wywołaną niedoborem enzymatycznym powodującym wytwarzanie i wydalanie przez organizm zbyt dużej ilości porfiryn, składnika wchodzącego w skład barwnika krwi przenoszącego tlen) - jeśli pacjent stosuje, nawet miejscowo, mikonazol (lek stosowany w leczeniu niektórych zakażeń drożdżami) - jeśli pacjent nadmiernie spożywa alkohol (codziennie lub tylko od czasu do czasu) - jeśli pacjentka karmi piersią. Koniecznie należy poradzić się lekarza jeśli: - konieczne jest wykonanie badania radiologicznego lub badania wymagającego wstrzyknięcia do krwi środka kontrastującego zawierającego jod, - konieczne jest przeprowadzenie dużego zabiegu chirurgicznego. Trzeba przerwać zażywanie leku Glucovance przez pewien czas przed i po badaniu lub zabiegu chirurgicznym. Lekarz zadecyduje, czy w tym czasie konieczne będzie inne leczenie. Ważne jest, aby dokładnie przestrzegać zaleceń lekarza. Kiedy zachować szczególną ostrożność stosując lek Glucovance: - jeśli u pacjenta występują objawy stanu zwanego kwasicą mleczanową, tzn.: wymioty, kolka jelitowa ze skurczami mięśni oraz ogólne uczucie dyskomfortu z nasilonym zmęczeniem i trudnościami w oddychaniu (patrz punkt 4, „Bardzo rzadkie działania niepożądane”). W razie wystąpienia takich objawów należy NATYCHMIAST PRZERWAĆ stosowanie leku i ZAWIADOMIĆ LEKARZA. - jeśli u pacjenta występują objawy niskiego stężenia glukozy we krwi (hipoglikemia). Objawy ostrzegawcze mogą wystąpić nagle i mogą obejmować: zimne poty, chłodną i bladą skórę, ból i zawroty głowy, szybkie bicie serca, nudności, uczucie nasilonego głodu, przemijające zaburzenia widzenia, senność, nietypowe zmęczenie i osłabienie, nerwowość oraz drżenie, uczucie lęku, uczucie dezorientacji, trudności w koncentracji. W razie stwierdzenia któregokolwiek z powyższych objawów: należy najpierw spożyć tabletki z glukozą lub wysokocukrowy pokarm (miód, słodycze, ciasteczka, sok owocowy), 22 NATYCHMIAST PRZERWAĆ stosowanie leku i ZAWIADOMIĆ LEKARZA ponieważ może być potrzebne leczenie w szpitalu w celu uzyskania kontroli stężenia glukozy we krwi, odpoczywać. Ogólna rada: Należy poinformować rodzinę, przyjaciół i kolegów, aby w razie utraty przytomności ułożyli pacjenta w pozycji bezpiecznej, na boku, oraz natychmiast wezwali pomoc medyczną. Osobie nieprzytomnej nie należy podawać żadnych pokarmów ani napojów, gdyż grozi to zadławieniem. Niski poziom glukozy we krwi może wystąpić jeśli: pacjent spożył zbyt mały posiłek lub opuścił posiłek dieta pacjenta zawiera niedostateczną lub niezbilansowaną ilość cukru pacjent spożywa alkohol pacjent wykonuje nadmierny wysiłek fizyczny pacjent ma zaburzenia czynności wątroby, nerek lub niektóre zaburzenia hormonalne dawka przyjmowanego leku jest za wysoka pacjent jest w podeszłym wieku pacjent przyjmuje niektóre leki i lek Glucovance w tym samym czasie (patrz punkt 2 „Stosowanie innych leków”) Pacjent powinien omówić z lekarzem, czy lek Glucovance stanowi odpowiednie leczenie w przypadku jego cukrzycy, jeśli często występują u niego nasilone objawy niskiego poziomu glukozy we krwi lub ma trudności w ich rozpoznawaniu. - w razie występowania jakiejkolwiek choroby zakaźnej takiej jak grypa, zakażenie dróg oddechowych lub zakażenie dróg moczowych, - u osób z wrodzonym zaburzeniem polegającym na tym, że krwinki czerwone nie produkują wystarczającej ilości enzymu dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej (niedobór G6PD), stosowanie leku Glucovance może powodować zbyt szybkie niszczenie krwinek czerwonych (niedokrwistość hemolityczną). O takim zaburzeniu należy powiedzieć lekarzowi, gdyż u takich pacjentów Glucovance może nie być lekiem odpowiednim, - w czasie stosowania leku należy przestrzegać wszystkich rad i zaleceń lekarza dotyczących diety oraz regularnego wysiłku fizycznego, - należy regularnie konsultować się z lekarzem w celu badania poziomu cukru we krwi oraz czynności nerek. Należy skonsultować się z lekarzem w razie wystąpienia którejkolwiek z wyżej wymienionych sytuacji lub wątpliwości dotyczących stosowania leku. Stosowanie leku Glucovance z innymi lekami W razie stosowania leku Glucovance nie wolno stosować żadnego z poniższych leków: - mikonazolu - nawet stosowanego miejscowo (patrz punkt 2, „Kiedy nie stosować leku Glucovance”) - środków kontrastujących zawierających jod (patrz punkt 2, „Kiedy nie stosować leku Glucovance”) 23 Szczególne środki ostrożności mogą być wymagane w razie jednoczesnego stosowania leku Glucovance z którymkolwiek z poniższych leków: - inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę - ACE (stosowane w leczeniu różnych chorób sercowo-naczyniowych, takich jak nadciśnienie tętnicze oraz niektóre inne choroby), - leki moczopędne (stosowane w usuwaniu wody z organizmu przez zwiększenie wytwarzania moczu), - beta-blokery (stosowane w leczeniu różnych chorób sercowo-naczyniowych, takich jak nadciśnienie tętnicze oraz niektóre inne choroby), - beta-2-agoniści (stosowane w leczeniu astmy, takie jak rytodryna, salbutamol oraz terbutalina), - bozentan (stosowany w leczeniu nadciśnienia płucnego), - kortykosteroidy i tetrakozaktyd (grupa hormonów stosowanych w leczeniu różnych chorób, np. ciężkich stanów zapalnych skóry i astmy), - niektóre leki przeciwbólowe (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak fenylbutazon), - flukonazol (stosowany w leczeniu niektórych zakażeń drożdżami), - chlopromazyna (neuroleptyk wpływający na pracę mózgu), - desmopresyna (zwykle stosowana w celu zmniejszenia wytwarzania moczu), - danazol (stosowany w leczeniu endometriozy, stanu, w którym błona śluzowa macicy występuje poza macicą). Szczególne środki ostrożności mogą obejmować samodzielne monitorowanie poziomu glukozy we krwi, badania krwi oraz modyfikacje dawkowania leku. Należy unikać stosowania leków zawierających alkohol (patrz punkt 2, „Stosowanie leku Glucovance z pokarmami i napojami”) Prosimy informować swojego lekarza lub farmaceutę o wszystkich obecnie lub niedawno przyjmowanych lekach, w tym dostępnych bez recepty. Stosowanie leku Glucovance z jedzeniem i piciem Należy unikać spożywania alkoholu w trakcie stosowania leku, ponieważ alkohol może nasilać niektóre działania niepożądane takie jak kwasica mleczanowa oraz niski poziom glukozy we krwi (patrz punkt 4, „Możliwe działania niepożądane”). Dotyczy to także leków zawierających alkohol. Ciąża Należy poinformować lekarza w razie ciąży, jej podejrzenia lub planowania zajścia w ciążę. Cukrzyca w trakcie ciąży powinna być leczona insuliną. W razie stwierdzenia zajścia w ciążę w trakcie stosowania leku Glucovance należy skonsultować się z lekarzem, który może zmienić stosowane leczenie. Karmienie piersią Pacjentkom karmiącym piersią lub planującym karmienie piersią nie wolno stosować leku Glucovance. 24 Prowadzenie pojazdów i obsługa maszyn Nie należy prowadzić pojazdów i obsługiwać maszyn: - w razie zaburzeń (nieostrego) widzenia. Może się tak stać na początku leczenia z powodu niskiego poziomu cukru we krwi - w razie wystąpienia objawów niskiego poziomu cukru we krwi Ważne informacje o niektórych składnikach leku Glucovance Tabletka leku Glucovance zawiera laktozę. Pacjenci z nietolerancją niektórych cukrów powinni skontaktować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania leku. 3. JAK STOSOWAĆ LEK GLUCOVANCE Dawkowanie Lek Glucovance należy zawsze zażywać zgodnie z zaleceniami lekarza. W przypadku wątpliwości należy skontaktować się z lekarzem lub farmaceutą. Lek może być stosowany wyłącznie przez osoby dorosłe. Lekarz będzie dobierał dawkę leku w zależności od jego wpływu na wyniki badań krwi. W czasie stosowania leku należy przestrzegać wszystkich rad i zaleceń lekarza dotyczących diety. Stosowanie leku Glucovance nie może zastąpić korzyści wynikających ze zdrowego trybu życia. Należy przyjąć regularny harmonogram posiłków oraz spożywanie dostatecznej i zbilansowanej ilości cukru. Zmniejsza to ryzyko wystąpienia małego stężenia glukozy we krwi. Zwykła dawka początkowa jest równoważna z indywidualnymi dawkami chlorowodorku metforminy i glibenklamidu przyjmowanymi przed leczeniem lekiem Glucovance. U pacjentów stosujących już połączenie chlorowodorku metforminy i glibenklamidu 1 tabletka preparatu Glucovance 1000/5 może zastąpić 2 tabletki chlorowodorku metforminy/glibenklamidu 500 mg/2,5 mg. U pacjentów w podeszłym wieku zwykłe dawka początkowa wynosi jedną tabletkę leku Glucovance 500 /2,5 – raz na dobę. Maksymalna dawka dobowa: Dla Glucovance 1000/5 maksymalną dawkę dobową stanowią 3 tabletki. Modyfikacja dawkowania u pacjentów w podeszłym wieku Należy zachować szczególną ostrożność u pacjentów w podeszłym wieku. Dawkę leku Glucovance należy zwiększać ostrożnie w zależności od poziomu cukru we krwi oraz czynności nerek. Należy zapewnić regularną konsultację z lekarzem. Podawanie leku Tabletki należy zażywać podczas posiłku. Tabletki należy połykać popijając szklanką wody. Nie rozgryzać i nie żuć tabletek przed połknięciem. Tabletki należy przyjmować: - jeden raz na dobę, rano (śniadanie) w razie przyjmowania 1 tabletki na dobę - dwa razy na dobę, rano (śniadanie) i wieczorem (kolacja) w razie przyjmowania 25 - 2 tabletek na dobę trzy razy na dobę, rano (śniadanie), w południe (lunch) i wieczorem (kolacja) w razie przyjmowania 3 tabletek na dobę. Zażycie większej niż zalecana dawki leku Glucovance W przypadku zażycia większej niż zalecana dawki leku Glucovance mogą wystąpić objawy niskiego poziomu cukru we krwi (objawy niskiego poziomu cukru we krwi, patrz punkt 2 „Zachowanie szczególnej ostrożności w trakcie stosowania leku Glucovance”), NALEŻY NATYCHMIAST ZAWIADOMIĆ LEKARZA. Pominięcie zażycia leku Glucovance Nie należy przyjmować podwójnej dawki leku w celu uzupełnienia dawki pominiętej. Należy wówczas przyjąć następną dawkę o zwykłej porze. Przerwanie stosowania leku Glucovance Zazwyczaj po przerwaniu leczenia lekiem Glucovance nie występują żadne działania niepożądane. Jednak ponieważ leczenie cukrzycy zostało przerwane może dojść do powikłań spowodowanych zaprzestaniem leczenia. W razie wątpliwości związanych ze stosowaniem tego leku należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty. 4. MOŻLIWE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE Jak każdy lek, Glucovance może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią. W badaniach klinicznych i rutynowej opiece nad pacjentem zaobserwowano działania niepożądane, wymienione poniżej. Zaburzenia widzenia: na początku leczenia mogą wystąpić zaburzenia widzenia spowodowane niskim poziomem cukru we krwi. Jednak reakcja ta szybko ustępuje. Niski poziom cukru we krwi: objawy niskiego poziomu cukru we krwi (patrz punkt 2 „Kiedy zachować szczególną ostrożność stosując lek Glucovance”). Bardzo częste działania niepożądane (u więcej niż 1 na 10 pacjentów) - zaburzenia przewodu pokarmowego, takie jak: nudności, wymioty, biegunka, kolka jelitowa i utrata apetytu. Takie działania niepożądane występują częściej po rozpoczęciu leczenia. Pomocne może być rozłożenie przyjmowania dawek w ciągu dnia oraz przyjmowanie tabletek w czasie posiłku. W razie utrzymywania się tych objawów należy PRZERWAĆ stosowanie leku i SKONSULTOWAĆ SIĘ Z LEKARZEM. Częste działania niepożądane (u mniej niż 1 na 10, lecz u więcej niż 1 na 100 pacjentów) - zaburzenia smaku Niezbyt częste działania niepożądane (u mniej niż 1 na 100, lecz u więcej niż 1 na 1000 pacjentów) - nieprawidłowe stężenie mocznika i kreatyniny we krwi, co wskazuje na zmiany w czynności nerek 26 - przełom w pewnych postaciach porfirii (porfirii wątrobowej oraz porfirii skórnej; wyjaśnienia na temat porfirii, patrz punkt 2 „Kiedy nie stosować leku Glucovance „) może wystąpić u pacjentów z pewnymi niedoborami enzymatycznymi. Rzadkie działania niepożądane (u mniej niż 1 na 1000, lecz u więcej niż 1 na 10 000 pacjentów) - zmniejszenie liczby krwinek białych, co zwiększa możliwość zakażeń - zmniejszenie liczby płytek krwi, co zwiększa możliwość krwawień i wybroczyn skórnych - reakcje skórne, w tym świąd skóry, pokrzywka, wysypki skórne Bardzo rzadkie działania niepożądane (u mniej niż 1 na 10 000 pacjentów) - kwasica mleczanowa: bardzo poważne powikłanie, szczególnie u pacjentów z nieprawidłową czynnością nerek, powodujące wymioty, kolkę jelitową ze skurczami mięśni oraz ogólne uczucie dyskomfortu z nasilonym zmęczeniem i trudnościami w oddychaniu i wymagające specjalnego leczenia. W razie wystąpienia takich objawów należy NATYCHMIAST PRZERWAĆ stosowanie leku i ZAWIADOMIĆ LEKARZA. - znaczne zmniejszenie liczby krwinek białych (agranulocytoza), niedokrwistość spowodowana zbyt nasilonym rozpadem krwinek czerwonych (niedokrwistość hemolityczna), brak lub niedostateczna liczba nowy krwinek produkowanych przez szpik kostny (pancytopenia mogąca powodować bladość skóry, osłabienie, duszność, wzrost ryzyka krwawień i wybroczyn skórnych oraz możliwości zakażeń) - nieprawidłowe wyniki badań czynnościowych wątroby lub zapalenie wątroby (mogące wywoływać uczucie zmęczenia, brak apetytu, zmniejszenie masy ciała z zażółceniem skóry i białkówek oczu lub bez niego). W takim przypadku trzeba przerwać stosowanie leku Glucovance. - nadmierna wrażliwość skóry na światło słoneczne, ciężkie reakcje alergiczne skóry lub naczyń krwionośnych - nietolerancja alkoholu (z objawami takimi jak ogólne uczucie dyskomfortu, zaczerwienienie twarzy, szybkie bicie serca) - niski poziom sodu mogący powodować uczucie zmęczenia i dezorientacji, drgania mięśni, drgawki lub śpiączkę. - Obniżenie stężenia witaminy B12 we krwi. Jeśli nasili się którykolwiek z objawów niepożądanych lub wystąpią jakiekolwiek objawy niepożądane niewymienione w ulotce, należy powiadomić lekarza lub farmaceutę. 5. JAK PRZECHOWYWAĆ LEK GLUCOVANCE Lek przechowywać w miejscu niedostępnym i niewidocznym dla dzieci. Nie należy stosować leku Glucovance po upływie terminu ważności, umieszczonego po oznaczeniu „EXP”, zamieszczonego na opakowaniu kartonowym. Termin ważności oznacza ostatni dzień danego miesiąca. Brak szczególnych środków ostrożności dotyczących przechowywania. Leków nie należy wyrzucać do kanalizacji ani domowych pojemników na odpadki. Należy zapytać farmaceutę co zrobić z lekami, których się już nie potrzebuje. Takie postępowanie pomoże chronić środowisko. 27 6. INNE INFORMACJE Co zawiera lek Glucovance 1000/5 - Substancjami czynnymi są chlorowodorek metforminy i glibenklamid. - Jedna tabletka powlekana zawiera 1000 mg chlorowodorku metforminy, co odpowiada 780 mg metforminy oraz 5 mg glibenklamidu. - Innymi składnikami leku są: Rdzeń tabletki: celuloza mikrokrystaliczna, kroskarmeloza sodowa, powidon K30, stearynian magnezu Otoczka: Opadry II OY-L-28900 White [laktoza jednowodna, hypromeloza, tytanu dwutlenek (E171), makrogol 4000]. Jak wygląda lek Glucovance 1000/5 i co zawiera opakowanie Tabletki Glucovance 1000/5 są to białe lub białawe, podłużne, dwuwypukłe tabletki powlekane z oznaczeniem „1000” wyżłobionym na jednej stronie i „5” na drugiej stronie. Tabletki są dostarczane w przezroczystych blistrach (PVC/Aluminium) zawierających 30 tabletek). Podmiot odpowiedzialny: Merck Santé s.a.s 37 rue Saint-Romain 69008 Lyon, Francja Wytwórca : Merck Santé s.a.s Centre de Production de Semoy 2 rue du Pressoir Vert 45400 Semoy, Francja lub Merck KGaA & Co. Werk Spittal Hösslgasse 20 9800 Spittal/Drau, Austria lub Merck Farma Y Quimica, S.L. Poligono Merck Mollet Del Vallès, 08100 Barcelona, Hiszpania Data zatwierdzenia ulotki: 2010-06-15 28