dodatkowe_dni_wolne_od_zajec_dydaktyczno

DODATKOWE DNI WOLNE OD PRACY
Materiały udostępnione przez Kol. Jolantę Olszewską – wiceprezesa Zarządu Okręgu Lubuskiego ZNP
1.
Dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych a wynagrodzenie za godziny
ponadwymiarowe
Czy w przypadku ustalenia przez dyrektora szkoły dodatkowych dni wolnych od zajęć dydaktyczno wychowawczych na podstawie § 5 rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18
kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. Nr 46, poz. 432 z późn. zm.) – dalej
r.o.r.s. nauczycielom, za te dni będzie przysługiwało wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe
(pomimo nie wypracowania tych godzin, nauczyciel będzie pozostawał w gotowości do pracy)?
W regulaminie stanowiącym załącznik do uchwały rady gminy widnieje zapis:
"1. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przydzielone w planie organizacyjnym nie przysługuje za dni, w
których nauczyciel nie realizuje zajęć z powodu przerw przewidzianych przepisami o organizacji roku szkolnego,
rozpoczynania lub kończenia zajęć w środku tygodnia oraz za dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
2. Godziny ponadwymiarowe przypadające w dniach, w których nauczyciel nie mógł ich zrealizować z przyczyn
leżących po stronie pracodawcy, w szczególności w związku z:
a) zawieszeniem zajęć z powodu epidemii lub mrozów,
b) wyjazdem dzieci na wycieczki lub imprezy,
c) chorobą dziecka nauczanego indywidualnie, trwającą nie dłużej niż tydzień,
d) z powodu odbywających się rekolekcji
traktuje się jak godziny faktycznie odbyte.
3. W czasie godzin, o których mowa w ust. 2 nauczyciel pozostaje do dyspozycji dyrektora szkoły".
Odpowiedź: Przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97,
poz. 674 z późm. zm.) – dalej KN wprost nie regulują tego typu kwestii. Pragmatyka nauczycielska zawiera w
treści art. 35 ust. 2 KN jedynie definicję godziny ponadwymiarowej, przez którą rozumie się przydzieloną
nauczycielowi godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych, lub opiekuńczych, powyżej tygodniowego
obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych, lub opiekuńczych. Organ prowadzący, na
podstawie art. 30 ust. 6 pkt 2 KN określa w uchwale szczegółowe warunki obliczania i wypłacania wynagrodzenia
za godziny ponadwymiarowe. Można mieć wątpliwości, czy wskazana w pytaniu norma jest do końca zgodna z
prawem. Niezasadny jest bowiem pogląd, że w ramach sformułowania "warunki wypłacania" mieścić powinno się
określenie przypadków zachowania, bądź utraty prawa do godzin ponadwymiarowych faktycznie
niezrealizowanych - podobnie stwierdził Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w swoim wyroku (wyrok WSA z
dnia 24 czerwca 2008 r., II SA/Ol 329/08, LEX nr 519111). Zawarte w art. 30 ust. 6 KN upoważnienie, w żadnym
przypadku nie oznacza, że organ stanowiący gminy może decydować, kto i kiedy zachowuje prawo do
wynagrodzeń, a kiedy je traci. W związku z tym, należy dokonać wykładni zaprezentowanych przepisów
regulaminu wynagradzania w kontekście wskazanym w pytaniu. Podstawowa wątpliwość pytającego dotyczy
ustalenia, czy dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktycznych wypełniają jednocześnie kategorię pojęcia
"pozostawania do dyspozycji dyrektora szkoły". Prawidłowa interpretacja tej normy, ze względu na zbliżony
charakter, musi odwoływać się do pojęcia "gotowości pracownika do pracy", występującej w treści art. 81 § 1
ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej
k.p. Przepis art. 81 § 1 k.p. ma zastosowanie do wypadków, gdy przyczyna niemożności świadczenia pracy
dotyczy wyłącznie pracodawcy, a więc nie została spowodowana przez pracownika. Na podstawie
ukształtowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego sformułowano przesłanki, których łączne spełnienie uzasadnia
przyjęcie gotowości pracownika do pracy. Zalicza się do nich: zamiar wykonywania pracy, faktyczną (realną)
możliwość jej wykonywania, zewnętrzny, nie budzący wątpliwości po stronie pracodawcy wyraz woli jej
świadczenia oraz pozostawanie w dyspozycji podmiotu zatrudniającego przez cały czas niemożności wykonywania
pracy. Odnosząc wykładnię sądu do treści uchwały, należy sformułować wniosek, że prawo do wynagrodzenia za
niezrealizowane godziny ponadwymiarowe przysługuje w sytuacji zawieszenia zajęć z powodu epidemii lub
mrozów, wyjazdu dzieci na wycieczki lub imprezy, choroby dziecka nauczanego indywidualnie (trwającej nie
dłużej niż tydzień) oraz z powodu odbywających się rekolekcji, jeżeli nauczyciel pozostaje w gotowości do
świadczenia pracy. Z treści regulaminu wynagradzania wynika jednak ponadto, że wynagrodzenie za godziny
ponadwymiarowe przydzielone w planie organizacyjnym nie przysługuje za dni, w których nauczyciel nie realizuje
zajęć m.in. z powodu przerw przewidzianych przepisami o organizacji roku szkolnego. Oznacza to, że przepis
odnosi się do przerw w zajęciach o których mowa r.o.r.s. Tak więc, w omawianej sprawie raczej należy się
przychylić do stanowiska, że za okres dodatkowych dni wolnych od pracy, wynagrodzenie za niezrealizowane
godziny ponadwymiarowe się nauczycielowi nie należy (punkt 1 załącznika do regulaminu). Oczywiście sam organ
prowadzący, może dokonać innej wykładni legalnej wydanych przez siebie norm prawnych i stwierdzić, że
dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktycznych stanowią tę samą kategorię sytuacji, o których mowa w punkcie 2
załącznika do regulaminu. W przypadku braku takiej interpretacji po stronie organu prowadzącego, przy
jednoczesnym uznaniu, że wiążący jest w omawianej sprawie punkt 1 załącznika do regulaminu, nauczyciele
mogą wystąpić do sądu pracy z pozwami o wypłatę wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych –
powołując się na regulację art. 81 k.p.
2.
Rozwiązania w zakresie zapewnienia opieki uczniom w dni wolne od zajęć dydaktycznych.
Zmiana rozporządzenia z dnia 5 października 2010 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie organizacji roku
szkolnego (Dz. U. Nr 186, poz. 1245) umożliwiła dyrektorowi szkoły podejmowanie decyzji w sprawach
dodatkowych dniach wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych.
Istnieje przekonanie w środowisku nauczycielskim, że jeśli w dniu wolnym od zajęć dydaktyczno-wyrównawczych
nie ma uczniów w szkole – nie ma potrzeby świadczenia pracy w tym dniu. Takie podejście jest ewidentnym
złamaniem prawa pracy, bo jaka jest podstawa wynagrodzenia za ten dzień nauczycielowi, który nie jest w
gotowości do pracy? Nauczyciel w tym dniu powinien świadczyć pracę (być w gotowości do świadczenia pracy) w
wymiarze co najmniej równym liczbie godzin zaplanowanych w tygodniowym planie pracy.
Jedynym przypadkiem nieobecności nauczyciela w tym dniu może być sytuacja, gdy odbiera on dzień wolny w
związku z pracą (np. organizowaną wycieczką integracyjną ze swoją klasą) w sobotę. Zaletą takiego rozwiązania
jest fakt, że odbierając sobie w tym czasie dzień wolny za przepracowaną sobotę, nie burzy się rytmu «procesu
dydaktycznego».
3.
Wynagrodzenie nauczycieli za pracę w dniu wolnym od zajęć dydaktyczno-wychowawczych
Poniższe opracowanie poświęcone jest zagadnieniu wynagrodzenia nauczycieli za pracę w dniu wolnym od
zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18
kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. Nr 46, poz. 432 z późn. zm.) - dalej r.o.r.s.,
umożliwiają dyrektorowi szkoły ustalenie dodatkowych (poza określonymi przepisami r.o.r.s.) dni wolnych
od zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Powstaje wówczas pytanie – jak przeliczyć wynagrodzenie
nauczycieli za ten dzień, w tym wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe.
Stosownie do zapisu § 5 r.o.r.s. dyrektor szkoły lub placówki, po zasięgnięciu opinii rady szkoły lub placówki, a
w przypadku szkół lub placówek, w których rada nie została powołana, rady pedagogicznej, rady rodziców i
samorządu uczniowskiego, biorąc pod uwagę warunki lokalowe i możliwości organizacyjne szkoły lub placówki
może, w danym roku szkolnym ustalić dodatkowe dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych, w
określonym dla danego typu szkoły wymiarze. Należy podkreślić, że dni te nie są dniami wolnymi od pracy –
lecz dniami wolnymi od zajęć dydaktyczno-wychowawczych. Dlatego też, w tych dniach szkoła ma obowiązek
zorganizowania zajęć wychowawczo-opiekuńczych, o czym dyrektor szkoły ma obowiązek poinformowania
rodziców (prawnych opiekunów) dzieci. Opieką powinni być objęci wszyscy uczniowie, którzy w danym dniu
przyjdą do szkoły. Dla nauczycieli więc dzień wolny od zajęć dydaktyczno-wychowawczych nie jest dniem
wolnym od pracy. Nauczyciele otrzymują za ten dzień wynagrodzenie w ramach wypracowywanego pensum.
Więcej wątpliwości rodzi się natomiast na tle przysługującego nauczycielom za ten dzień prawa do
wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe. Według opinii przedstawionej przez Ministerstwo Edukacji
Narodowej w piśmie z dnia 15 lipca 2011 r. (DKOW-WOKW-MT-5022-4/11), ustalenie przez dyrektora szkoły za
jakie godziny ponadwymiarowe nauczycielowi nie przysługuje wynagrodzenie jest przekroczeniem uprawnień
ustawowych. Zgodnie z opinią MEN, prawo do wynagrodzenia przysługuje nauczycielowi za każdą
przepracowaną godzinę ponadwymiarową. Jeżeli więc w dniu wolnym od zajęć dydaktyczno-wychowawczych,
nauczyciel realizuje zajęcia wychowawczo-opiekuńcze ponad ustalony dzienny obowiązkowy wymiar godzin –
wówczas wynagrodzenie przysługuje nauczycielowi w oparciu o przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. –
Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN. Stosownie bowiem do
zapisu art. 35 ust. 2 KN, przez godzinę ponadwymiarową rozumie się przydzieloną nauczycielowi godzinę zajęć
dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin
zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych.
Natomiast jeżeli nauczyciel nie zrealizuje przypadających w tym dniu godzin ponadwymiarowych, wówczas
prawo do wynagrodzenia należy oceniać w kontekście zapisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy
(tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p., a mianowicie przepisów regulujących kwestię
gotowości pracownika do pracy. Zdaniem MEN w zakresie wynagrodzenia korzysta z przepisów dotyczących
pracowników pozostających w gotowości do pracy. Zasadą jest, że wynagrodzenie za pracę przysługuje za pracę
wykonaną. Zgodnie jednak z zapisem art. 81 § 1 k.p. pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był
gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje
wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a
jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60%
wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości
minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów. Przeszkoda w
niewykonywaniu pracy przez pracownika musi mieć miejsce w czasie pozostawania tego pracownika do
dyspozycji pracodawcy. Ponadto pracownik powinien wykazywać gotowość do pracy. Zgodnie z wyrokiem
Sądu Najwyższego z dnia 2 września 2003 r. (wyrok SN z dnia 2 września 2003 r., I PK 345/02, Lex nr 82635),
przez pozostawanie w dyspozycji pracodawcy, jako element gotowości do pracy należy rozumieć stan, w którym
może na wezwanie pracodawcy niezwłocznie podjąć pracę. W ocenie gotowości do pracy wykształciły się w
orzecznictwie sądowym następujące elementy, świadczące o gotowości pracownika do pracy:
1) zamiar wykonywania pracy,
2) wyraźny przejaw woli świadczenia pracy,
3) psychiczna i fizyczna zdolność do jej świadczenia,
4) pozostawanie w dyspozycji pracodawcy (red. B. Wagner, Kodeks pracy, Komentarz, ODDK, 2009, s. 440)
Agata Piszko
4.
Czy nauczycielowi przysługuje prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe,
niezrealizowane z powodu zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy w związku z zarządzeniem
dodatkowego dnia wolnego od pracy?
W szkole ponadgimnazjalnej w dniach ustalonych przez dyrektora dniami wolnymi od zajęć
dydaktycznych (m.in. 30 października 2011 r., 2 maja 2012 r., 8 czerwca 2012 r.) część nauczycieli
przychodzi na dyżur - na 3,6 godz.
- czy w tych dniach wszyscy zatrudnieni nauczyciele powinni mieć płacone godziny
ponadwymiarowe?
- czy tylko ci, którzy przyjdą w ww. dniach, czy może żaden z nich?
Odpowiedź: 1. Przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr
97, poz. 674 z późn. zm.) – dalej KN, wprost nie regulują tego typu kwestii. Pragmatyka nauczycielska zawiera w
treści art. 35 ust. 2 KN jedynie definicję godziny ponadwymiarowej, przez którą rozumie się przydzieloną
nauczycielowi godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej tygodniowego
obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych.
W omawianej sprawie należy oddzielić od siebie dwie kategorie nauczycieli; tych którzy pracowali w dodatkowych
dniach wolnych od pracy i tych, którzy w tych dniach nie pracowali.
Jeżeli chodzi o pierwszą kategorię nauczycieli to wypada zaznaczyć, że zgodnie z definicją o której mowa w art.
35 ust. 2 KN, godzinami ponadwymiarowymi są nie tylko zajęcia dydaktyczne, ale również zajęcia wychowawcze i
opiekuńcze. W związku z tym, niezrealizowanie godzin dydaktycznych w ramach godzin ponadwymiarowych nie
oznacza automatycznie, że nauczyciel nie zrealizował żadnych godzin ponadwymiarowych. Godziny te mogą być
bowiem zrealizowane przez nauczyciela także poprzez zajęcia opiekuńczo-wychowawcze. Z tego względu sądzę,
że w przypadku pierwszej kategorii nauczycieli, prawo do wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych
powstaje w omawianej sprawie tak samo jak na zasadach ogólnych (tj. w tygodniu, w którym praca dydaktyczna
realizowana była przez wszystkie dni pracy).
2. Jeżeli chodzi o drugą kategorię nauczycieli, tj. tych, którzy w ogóle byli zwolnieni z obowiązku świadczenia
pracy w związku z zarządzeniem dodatkowego dnia wolnego od pracy, to sprawa jest znacznie bardziej
skomplikowana. Interpretacja musi bowiem odsyłać do dwóch norm prawnych; w pierwszym kroku do regulaminu
wynagradzania nauczycieli, w drugim kroku do przepisów dotyczących wynagrodzenia w okresie przestoju w
pracy.
Organ prowadzący, na podstawie art. 30 ust. 6 pkt 2 KN określa w uchwale szczegółowe warunki obliczania i
wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe. Można mieć wątpliwości czy wskazana w pytaniu norma
jest do końca zgodna z prawem. Niezasadny jest bowiem pogląd, że w ramach sformułowania "warunki
wypłacania" mieścić powinno się określenie przypadków zachowania bądź utraty prawa do godzin
ponadwymiarowych faktycznie niezrealizowanych, podobnie: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w
Olsztynie z dnia 24 czerwca 2008 r. (wyrok WSA z dnia 24 czerwca 2008 r. II SA/Ol 329/08, Lex nr 519111).
Zawarte w art. 30 ust. 6 KN upoważnienie w żadnym przypadku nie oznacza, że organ stanowiący gminy może
decydować, kto i kiedy zachowuje prawo do wynagrodzeń, a kiedy je traci, podobnie: wyrok Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Gliwicach z dnia 27 listopada 2009 r. (wyrok WSA z dnia 27 listopada 2009 r. IV SA/Gl
364/09, Lex nr 576830). Należy jednak przyjąć, że do momentu skutecznego wzruszenia tej uchwały przez
właściwe organy nadzoru prawnego, jest ona wiążąca.
W związku z tym, aby prawidłowo zrekonstruować normę odnoszącą się do ustalania warunków wypłacania
wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, należy sięgnąć do treści regulaminu wynagradzania, wydanego w
formie uchwały przez organ prowadzący szkołę. Jeżeli regulamin wynagradzania określa kwestię ustalania
wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe przydzielone w planie organizacyjnym w dni, w które nauczyciel nie
realizuje zajęć np. z powodu przerw przewidzianych przepisami o organizacji roku szkolnego, to sprawa będzie
wyjaśniona, ponieważ ta samo odesłanie odnosi się do przerw w zajęciach o których mowa w rozporządzeniu
Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. Nr
46, poz. 432 z późn. zm.) – dalej r.o.r.s.
Rozporządzenie to rozdziela bowiem kategorię "przerw świątecznych" i "dodatkowych dni wolnych od zajęć
dydaktycznych". Moim zdaniem kategoria "przerw w zajęciach" nie odnosi się wyłącznie do przerw świątecznych,
ale wszystkich przerw w zajęciach dydaktycznych, niebędących okresami ferii. Z tego względu taką właśnie
przerwą w zajęciach będzie także kategoria "dodatkowych dni wolnych od zajęć dydaktycznych", o której mowa w
§ 5 r.o.r.s. Z tego względu wystąpienie dni dodatkowych wolnych od zajęć dydaktycznych będzie wiązało się z
utrzymaniem bądź utratą prawa do wynagrodzenia z tytułu niezrealizowanych godzin ponadwymiarowych w
zależności od przyjętych w regulaminie rozwiązań.
3. Jeżeli regulamin wynagradzania nauczycieli nie określa kwestii poruszonych w pytaniu, należy dokonać
interpretacji, czy podstawą do ustalenia wynagrodzenia dla drugiej kategorii nauczycieli (tj. nie świadczących
pracy), będą odpowiednio zastosowane przepisy o wynagrodzeniu podczas przestoju. Na podstawie art. 91c ust. 1
KN, w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, nieuregulowanych przepisami ustawy, mają zastosowanie
przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.
zm.) - dalej k.p. W tej kategorii spraw należy założyć, że zastosowanie będzie miał art. 81 § 1 k.p. Stwierdza on,
że pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z
przyczyn dotyczących pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania,
określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy
określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może
być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych
przepisów.
Przepis art. 81 § 1 k.p. ma zastosowanie do wypadków, gdy przyczyna niemożności świadczenia pracy dotyczy
wyłącznie pracodawcy, a więc nie została spowodowana przez pracownika. Gotowość pracownika do świadczenia
pracy jest pojęciem, którego przepisy prawa pracy jednoznacznie nie określają.
Na podstawie ukształtowanego orzecznictwa Sądu Najwyższego sformułowano przesłanki, których łączne
spełnienie uzasadnia przyjęcie gotowości pracownika do pracy. Zalicza się do nich: zamiar wykonywania pracy,
faktyczną (realną) możliwość jej wykonywania, zewnętrzny, nie budzący wątpliwości po stronie pracodawcy wyraz
woli jej świadczenia oraz pozostawanie w dyspozycji podmiotu zatrudniającego przez cały czas niemożności
wykonywania pracy, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 1959 r. (wyrok SN z dnia 9 maja 1959 r. II CR
262/59, PiZS 1960, nr 7, poz. 62). Przez pozostawanie w gotowości do pracy w rozumieniu art. 81 k.p. należy
rozumieć stan, w którym pracownik może niezwłocznie, na wezwanie pracodawcy podjąć pracę, wyrok Sądu
Najwyższego z dnia 2 września 2003 r. (wyrok SN z dnia 2 września 2003 r. I PKN 345/02, Pr. Pracy 2004, nr 2,
poz. 37). W przypadku doznania przeszkód w świadczeniu pracy z przyczyn dotyczących pracodawcy
pracownikowi przysługuje wynagrodzenie na podstawie art. 81 § 1 k.p., który to przepis reguluje w całości taką
sytuację.
W omawianym przypadku gotowość podjęcia pracy musiałaby się wiązać z podjęciem zajęć dydaktycznych,
wychowawczych lub opiekuńczych. Jednakże wydaje się, że zobowiązanie części nauczycieli do pracy w
dodatkowym dniu wolnym od zajęć dydaktycznych (pierwsza kategoria nauczycieli) w pełni zabezpiecza potrzeby
szkoły w zakresie zajęć opiekuńczo-wychowawczych, w związku z tym powstaje wątpliwość, czy taka gotowość do
pracy ma charakter faktyczny.
Reasumując, kwestia ustalenia prawa do wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych, niezrealizowanych z
powodu zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy w związku z zarządzeniem dodatkowego dnia wolnego od
pracy, zależy od ustalenia czy w konkretnej sytuacji zostały spełnione przesłanki, o których mowa art. 81 § 1 k.p.
Pracodawca ma swobodę oceny czy te przesłanki zostały spełnione. Pracownik z kolei może w konsekwencji
zażądać sądowego ustalenia prawa do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe.
Na marginesie uwag należy zauważyć, że niniejsza opinia zawiera łagodniejszą interpretację przepisów
dotyczących wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych. Stanowisko Departamentu Strategii Ministerstwa
Edukacji Narodowej z dnia 27 stycznia 2009 r. (sygn. DS-WPZN-RD-400-66/09) zawiera natomiast jasną
dyspozycję, iż za nieprzepracowane godziny ponadwymiarowe wynagrodzenie nie należy się w każdym
przypadku.