Scenariusz lekcji- „Umiejętność radzenia sobie ze stresem”

Scenariusz lekcji- „Umiejętność radzenia sobie ze stresem”
Cel główny:
- Zapoznanie uczniów z problemem stresu i jego konsekwencjami oraz ze sposobami radzenia
sobie z nim.
Cele operacyjne:
Uczeń:
- wie, co to jest stres
- zna oznaki stresu
-zna sposoby radzenia sobie ze stresem
Metody:
- podające: pogadanka
- praktyczne: ćwiczenia
- aktywizujące: burza mózgów
Formy:
- indywidualna
- grupowa
Środki dydaktyczne: papier, nożyczki, długopis, klej, test opowiadania relaksacyjnego
pt. „Spacer po łące”.
Przebieg zajęć
Powitanie grupy – zapoznanie uczniów z tematem zajęć.
Ćwiczenie 1. Burza mózgów - Co to jest stres?
Uczniowie siadają w kręgu. Każdy po kolei podaje skojarzenia ze słowem „stres”.
Jedna lub dwie osoby zapisują je na tablicy. Wspólnie układają własną definicję stresu.
STRES
Jest to relacja między umiejętnościami radzenia sobie jednostki a wymaganiami
stawianymi jej przez otoczenie. (wg Charlesa Spilbergera)
Stres – ujęcie biologiczne – stres to wewnętrzny stan organizmu spowodowany przez utratę
równowagi między nim, a światem zewnętrznym lub wewnętrznym, - to zespół zmian
fizjologicznych organizmu pojawiających się w odpowiedzi na działanie bodźców
szkodliwych ( wzrost napięcia).
Stres – ujęcie psychologiczne – stres to zmiany w psychologicznych mechanizmach
regulacyjnych i czynnościach pod wpływem różnego rodzaju trudnych sytuacji.
Stres – jest to zjawisko naturalne, które towarzyszy ludziom w trakcie ich społecznego życia.
Każdy człowiek podlega rozmaitym naciskom ze strony otoczenia ( innych ludzi, sytuacji
życiowych), które wywołują w nim stan wewnętrznego napięcia. Mówimy wtedy, że znajduje
się on pod wpływem stresu.
Stres kojarzy nam się z czymś negatywnym. Trzeba jednocześnie pamiętać, że do
prawidłowego funkcjonowania organizmu niezbędne jest pewne napięcie. Każdy z nas na
pewno doświadczył nudy, która pojawia się, gdy zbyt długo nie podejmujemy żadnych zadań.
Odpowiednia porcja stresu pobudza do działania, motywuje, ma pozytywny wpływ na naszą
samoocenę i ogólny rozwój. Jeśli znowu napięcie towarzyszy nam zbyt długo lub za często –
wtedy jego działanie może być szkodliwe. Nadmierny stres negatywnie wpływa na reakcje
fizjologiczne, zachowanie, emocje i myślenie. Dlatego bardzo ważną sprawą jest umiejętność
utrzymywania napięcia w optymalnych dla każdego granicach – np. poprzez unikanie sytuacji
stresujących.
Oznaki stresu:
- w sferze fizjologicznej ( bladość, pocenie się, przyspieszone bicie serca, napięcie mięśni,
zmiany ciśnienia krwi, suchość w ustach, ból pleców, szyi, głowy i innych części ciała,
niestrawność, bezsenność, częste oddawanie moczu),
- w sferze myślenia ( luki w pamięci, zapominanie, brak koncentracji, brak zainteresowania),
- w sferze emocji ( lęk, rozdrażnienie, depresja, nerwowość, złość, zamykanie się w sobie,
zakłopotanie),
- w sferze zachowań ( trudności z mówieniem, impulsywność, drżenie, tiki nerwowe, wysoki
i nerwowy śmiech, zgrzytanie zębami, zmiany w odżywianiu, zażywanie leków, picie dużych
ilości alkoholu, intensywne palenie papierosów),
- w sferze filozofii życiowej ( bezradność, bezosobowe podejście do wykonywanych zadań,
kwestionowanie wartości),
Metody radzenia sobie ze stresem:
- pozytywne myślenie ( to, w jaki sposób o czymś myślimy, zależy od naszego nastawienia)
- obrócenie trudnej sytuacji w żart ( to nieraz jedyne sensowne wyjście z trudnej kłopotliwej
sytuacji, bardzo rozładowuje atmosferę)
- rozmowa z bliską osobą ( zawsze pomaga w zmniejszeniu poziomu stresu, pomaga też
z innej strony spojrzeć – na problem, niezbędna! )
- ćwiczenia relaksacyjne ( z reguły w stresie mamy wzmożone napięcie mięśni, wyraża się to
np. drżeniem głosu, rąk, oddechu. Relaks polega na rozluźnieniu i uspokojeniu)
- ćwiczenia fizyczne ( również odprężają, rozładowują pokłady negatywnej energii)
Ćwiczenie 2. Pozytywne myślenie:
Uczniowie tną paski papieru tak, jakby przygotowywali łańcuch na choinkę. Na wewnętrznej
stronie każdego paska piszą pozytywna myśl o sobie lub innych, lub zdanie wyrażające
radość z czegoś.
Sklejają paski, tworząc łańcuchy. Łączą wszystkie łańcuchy, tworząc wspólny „łańcuch
dobrych myśli” i dekorują nim klasę.
Ćwiczenie 3. Rozmowa z bliską osobą:
Celem tej metody jest uświadomienie sobie i spróbowanie rozmowy z osobą bliską o sytuacji,
która budzi nasze napięcie i zdenerwowanie.
Uczniowie dobierają się parami. Dzielą się na osobę A i B, rozmawiają po 3 minuty na temat:
„Najbardziej w życiu bałem się…”
Omówienie ćwiczenia na forum.
Ćwiczenie 4. Ćwiczenie relaksacyjne:
Uczniowie siadają wygodnie, tak, aby przez 5 minut usiedzieć cicho, spokojnie
i wzajemnie sobie nie przeszkadzać. Kiedy wszyscy znjadą sobie wygodną pozycję
nauczyciel zaczyna czytać opowiadanie relaksacyjne pt. „Spacer po łące”.
Oddychamy swobodnie, lekko, ręce spoczywają swobodnie na kolanach. Teraz
wszyscy zamykają oczy ale bez zaciskania. Każdy wyobraża sobie, że idzie wolno przez łąkę,
na której spostrzega bajecznie kolorowe kwiaty…żółte mlecze, białe Złocieńce czy czerwone
maki…Świeci letnie słońce…są wakacje a ty idziesz poleżeć sobie na polance tuż obok
stawu.
Jesteś sam i leżąc wygodnie na trawie czujesz się rozluźniony, swobodny, wyciszony
i całkowicie bezpieczny…Poczuj zapach łąki i rozejrzyj się, ale nie otwieraj oczu…
Popatrz w górę na drzewa rosnące obok stawu…Zauważ ich piękne zielone liście…
Weź głęboki oddech i poczuj jak świeże powietrze dociera do twoich płuc i jeszcze
jeden głęboki oddech a teraz już oddychaj wolno, swobodnie i bez wysiłku…
Spójrz wyżej na błękitne niebo i wolno przesuwające się chmurki. Masz wrażenie,
że płyniesz razem z nimi. Czujesz na swojej twarzy ciepłe promienie słońca. Odczuwasz
spokój i odprężenie…
Teraz, nie otwierając nadal oczu, spójrz na miejsce gdzie leżysz. Za drzewami
rozciąga się okazała polana, nieco pagórkowata, pokryta trawą, gdzieniegdzie gęstymi
krzewami. Na okolicznych drzewach siedzą ptaszki i coś do siebie ćwierkają. Jest ci
naprawdę dobrze, wszystkie zmartwienia, problemy gdzieś odpłynęły, stały się nieważne.
Chciałbyś, aby tak trwało wiecznie ale chmurka zasłoniła słońce i należałoby wrócić
już do domu.
Dopiero za chwilę otworzysz oczy. Staraj się aby ten spokój, radość życia pozostały
w tobie nadal po skończonym ćwiczeniu.
Jesteś osobą, która potrafi cieszyć się życiem, dostrzegać jego piękno w przyrodzie,
drugim człowieku i w sobie…Jesteś jedyny i niepowtarzalny, tak jak my wszyscy. Jesteś
wartościowym człowiekiem, który potrafi troszczyć się o siebie o swoje zdrowie.
Teraz będę powoli liczyć do trzech, a przy trójce wszyscy spokojnie otworzymy oczy,
Uwaga” raz…, dwa…i otwieramy oczy- trzy.
Ćwiczenie 5. Ćwiczenie fizyczne:
Napięcia wywołane stresem można rozładowywać poprzez wysiłek fizyczny. Ćwiczenia:
odpychanie ściany, zrywanie jabłek itp.
Podsumowanie zajęć:
Każdy z uczestników zajęć dzieli się swoimi wrażeniami i odczuciami. Może wypowiedzieć
swoje zdanie na temat poznanych metod.
Literatura:
1. K. Zielińska – „Stres – co z nim zrobić?”
2. M. Chomczyńska – Miliszkieiwcz, D. Paczkowska – „Polubić szkołę”