dr Artur Czupryn Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego Polskiej Akademii Nauk Zakład Neurobiologii Molekularnej i Komórkowej Pracownia Molekularnych Podstaw Plastyczności Mózgu ul. Pasteura 3 02­093 Warszawa tel. (22) 5892363 [email protected] Artur Czupryn jest absolwentem (1997) Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych Uniwersytetu Warszawskiego. Już na drugim roku studiów zaczął pracować w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN, gdzie pod kierunkiem profesor Jolanty Skangiel-Kramskiej zajął się badaniem komórkowych i molekularnych zmian zachodzących w mózgu pod wpływem uczenia się i zapamiętywania. W szczególności zainteresował się połączeniami nerwowymi w korze mózgowej pomiędzy którymi przekazywane są jony cynku, tzw. cynku synaptycznego, pełniącego funkcje modulujące przekaźnictwo synaptyczne. Po roku pracy otrzymał indywidualny grant badawczy z Komitetu Badań Naukowych na zbadanie rozmieszczenia cynku synaptycznego w rozwoju pola baryłkowego u myszy. Po obronie pracy magisterskiej z biologii molekularnej wykonywanej równolegle pod kierunkiem prof. K. Toczko w Instytucie Biochemii Wydziału Biologii UW (prowadzenie ukierunkowanej mutagenezy w białkach Ras, tzw. małych białkach G) pracował na stanowisku asystenta w Instytucie Nenckiego. W szeregu publikacji wykazał, że poziom cynku synaptycznego w mózgu myszy zależy od aktywności neuronalnej i opisał jego udział w powstawaniu zmian plastycznych w uczeniu i procesach poznawczych. W 1999 roku otrzymał nagrodę Polskiej Akademii Nauk za współudział w cyklu publikacji dotyczących procesów plastyczności mózgu. W 2002 roku uzyskał z wyróżnieniem tytuł doktora nauk biologicznych ze specjalnością neurobiologia. Kontynuował prace związane z udziałem cynku synaptycznego, zwłaszcza w naprawie połączeń nerwowych po uszkodzeniu rdzenia kręgowego oraz w modelu farmakologicznym leczenia przeciwdepresyjnego. Otrzymał dwukrotnie roczne stypendium Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP) dla Młodego Badacza, a w 2004 roku otrzymując stypendium zagraniczne FNP oraz nagrodę z funduszu "Maria Skłodowska-Curie Joint Fund II" wyjechał na staż podoktorski do Harvard Medical School i Massachusetts General Hospital w Bostonie, USA. W zespole prof. Jeffreya Macklisa (HMS-MGH Center for Nervous System Repair oraz w ramach Instytutu Badania Komórek Macierzystych Uniwersytetu Harvarda) zajął się badaniami nad możliwością uzupełniania niedoborów neuronów i połączeń nerwowych w mózgu, w układzie modelowym u myszy, i opracowaniem eksperymentalnych terapii leczenia zaburzeń neurologicznych. W trakcie pobytu otrzymał grant indywidualny z National Institute of Neurological Diseases and Stroke (NIH). W latach 2008 – 2011 w serii pobytów na Harvardzie oraz w Instytucie Nenckiego prowadził badania nad integracją przeszczepianych neuronów i prekursorów neuronów z obwodami nerwowymi mózgu u myszy, prace zakończyły się publikacją wyników w Science. Artur Czupryn odbył także kilka pobytów badawczych w Niemczech: w Moguncji (Mainz) oraz Hamburgu oraz szereg pobytów szkoleniowo-badawczych na Węgrzech, w Austrii i Niemczech. Poza stypendiami z FNP otrzymał liczne stypendia z UNESCO Global Network for Cell and Molecular Biology, German Neuroscience Society, American Society for Neuroscience i International Society for Neuroscience, Fundacji Batorego, International Brain Research Organization, Society for Neuroscience. Dorobek naukowy obejmuje 10 opublikowanych prac doświadczalnych, pracę przeglądowę, rozdział w książce oraz redakcję książki (pracy zbiorowej), 9 opublikowanych doniesień konferencyjnych, prezentacje doniesień badawczych na ponad 20 konferencjach międzynarodowych. Dr Artur Czupryn jest także aktywny w środowisku naukowym, jest prezesem zarządu Klubu Stypendystów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, ostatnio został nominowany do zarządu Fundacji Nenckiego na rzecz Rozwoju Nauk Biologicznych. W latach 20102011 był członkiem Rady Młodych Naukowców przy Ministrze Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Dr Artur Czupryn czynnie prowadzi popularyzację nauki i wyników badań doświadczalnych. Szczególnie aktywnie promuje idee studiowania przez polską młodzież na wiodących uniwersytetach zagranicznych, jest współtwórcą programowym Konkursu „Droga na Harvard“ organizowanego przez Harvard Club of Poland oraz jest koordynatorem obszaru Science&Humanities&Art w Kapitule Konkursu. Uwielbia aktywną turystykę z rodziną w kraju i za granicą. Wybrane publikacje: • Czupryn, Y-D. Zhou, X. Chen, D. McNay, MP. Anderson, JS. Flier, JD. Macklis. Transplanted hypothalamic neurons restore leptin signaling and ameliorate obesity in db/db mice. (2011) Science, 334 (6059): str. 1133-1137. • Macias M, Nowicka D, Czupryn A, Sulejczak D, Skup M, Skangiel-Kramska J, Czarkowska-Bauch J. Exercise-induced motor improvement after complete spinal cord transection is associated with changes of BDNF protein and synaptic markers. (2009) BMC Neuroscience Vol. 10 Article Number: 144 DOI: 10.1186/1471-2202-10-144 • Szewczyk B, Sowa M, Czupryn A, Wierońska JM, Brański P, Sadlik K, Opoka W, Piekoszewski W, Smiałowska M, Skangiel-Kramska J, Pilc A, Nowak G. Increase in synaptic hippocampal zinc concentration following chronic but not acute zinc treatment in rats. (2006) Brain Res. 1090: 69-75. • Czupryn A, Skangiel-Kramska J. Switch time-point for rapid experiencedependent changes in zinc-containing circuits in the mouse barrel cortex. (2003) Brain Res. Bull. 61: 385-91. • Czupryn A, Skangiel-Kramska J. Deprivation and denervation differentially affect zinc-containing circuitries in the barrel cortex of mice. (2001) Brain Res Bull. 55: 287-95. • Czupryn A, Skangiel-Kramska J. Distribution of synaptic zinc in the developing mouse somatosensory barrel cortex. (1997) J. Comp. Neurol. Oct 6;386: 652-60. Wykład 12 marca 2012 r. na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu Transplantacje neuronów ‐ czy możemy poprawić funkcjonowanie mózgu? W mózgu człowieka oraz innych kręgowców obserwujemy w trakcie życia osobniczego nieustanny proces ubywania neuronów oraz specyficznych połączeń nerwowych. Szczególnie widoczne jest to u ludzi w sytuacji zaburzeń neurologicznych związanych z wiekiem, takich jak w chorobie Alzheimera, Parkinsona, Huntingtona i innych. Duże zniszczenia obserwujemy także w udarach i uszkodzeniach mechaniczny ośrodkowego układu nerwowego. Chociaż prowadzi się na wielką skalę szereg prób doświadczalnych i klinicznych naprawy takich uszkodzeń, wciąż medycyna w dużej mierze pozostaje bezsilna. Ostatnio szczególne nadzieje wiąże się z zastosowaniem przeszczepów komórek macierzystych. Takie terapie niosą jednak olbrzymie ryzyko rozwoju w komórki nowotworowe. Czy istnieje możliwość zastosowania do naprawy mózgu komórek trochę bardziej zróżnicowanych niż komórki toti- i pluripotentne, tak aby ryzyko niekontrolowanego rozwoju było mniejsze? A czy takie przeszczepy do mózgu mogą tak dalece naprawić mózg, aby zmienić funkcjonowanie całego organizmu? Jaka jest perspektywa takich badań? Na te pytania spróbuję odpowiedzieć w swoim wykładzie. Zapraszam. Artur Czupryn.