Ochrona własności intelektualnej Wykład 3 Art. 16 Pr. aut. – autorskie prawa osobiste Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do: • 1) autorstwa utworu; • 2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo; • 3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania; • 4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności; • 5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu. Art. 16 Pr. aut. – autorskie prawa osobiste autorskie dobra osobiste są wycinkiem, częścią dóbr osobistych powszechnego prawa cywilnego Więź twórcy z dziełem Istnienie więzi łączącej twórcę z dziełem jest oczywiste i nie wymaga dowodzenia. Jej powstanie i trwanie to kwestie faktu, a nie prawa. Powstaje ona z chwilą stworzenia dzieła jako zjawisko pozaprawne. Jej byt wyraża się najczęściej w istnieniu psychicznych, emocjonalnych i intelektualnych związków twórcy z utworem. Więź trwa nawet w razie niemożności sprawowania przez twórcę pieczy nad dziełem i dochodzenia ochrony dóbr osobistych, a zatem także po jego śmierci. Nie chodzi o prawo do autorstwa, ale o stan rzeczy będący rezultatem twórczości Więź twórcy z dziełem Istnienie więzi łączącej twórcę z dziełem jest oczywiste i nie wymaga dowodzenia. Jej powstanie i trwanie to kwestie faktu, a nie prawa. Powstaje ona z chwilą stworzenia dzieła jako zjawisko pozaprawne. Jej byt wyraża się najczęściej w istnieniu psychicznych, emocjonalnych i intelektualnych związków twórcy z utworem. Więź trwa nawet w razie niemożności sprawowania przez twórcę pieczy nad dziełem i dochodzenia ochrony dóbr osobistych, a zatem także po jego śmierci. Nie chodzi o prawo do autorstwa, ale o stan rzeczy będący rezultatem twórczości Art. 16 Pr. aut. – autorskie prawa osobiste Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 1994 r. opiera się na teoretycznej koncepcji wielości autorskich dóbr osobistych. Niematerialne wartości związane z twórcą zostały wyczerpująco określone w zamkniętym katalogu ustawowym. Art. 16 Pr. aut. – autorskie prawa osobiste Poza autorskimi prawami osobistymi wymienionymi w art. 16 ustawy, określa ona następujące prawa: • prawo odstąpienia od umowy lub jej wypowiedzenia z powodu istotnych interesów twórczych (art. 56 PrAut); • prawo wprowadzania zmian w dziele (nadzór autorski – art. 60 i art. 73 PrAut); • prawo żądania udostępnienia egzemplarza dzieła (prawo dostępu do utworu – art. 52 ust. 3 PrAut); • prawo decydowania o losach oryginału utworu plastycznego w przypadku podjęcia przez właściciela decyzji o jego zniszczeniu (art. 32 ust. 2 PrAut). Twórca • Jest podmiotem prawa autorskiego, • Zgodnie z art. 8 ust. 1 prawo autorskie przysługuje twórcy, o ile ustawa nie stanowi inaczej, • Jest nim osoba fizyczna, która wniosła twórczy wkład do utworu, należy wykazać istnienie zależności pomiędzy działalnością osoby a powstaniem dzieła podlegającego ochronie prawnoautorskiej, • każda osoba fizyczna, niezależnie od posiadanej zdolności do czynności prawnych, np. małoletni. Twórca • Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze zostało uwidocznione na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnieniem utworu. • Domniemanie to jest domniemaniem prawnym wzruszalnym i może zostać obalone dowodem przeciwnym w drodze wszelkich środków dowodowych przez wykazanie, że wskazana jako autor osoba nie jest twórcą dzieła. Domniemanie autorstwa Domniemanie autorstwa Jest domniemaniem prawnym wzruszalnym Może zostać obalone dowodem przeciwnym Inne podmioty autorskich praw majątkowych Podmioty prawa autorskiego inne niż twórca nabywające autorskie prawa majątkowe w sposób pierwotny Producent lub wydawca pracodawca W odniesieniu do dzieła zbiorowego W odniesieniu do programu komputerowego stworzonego w ramach stosunku pracy Inne podmioty autorskich praw majątkowych Podmiot prawa autorskiego nabywający autorskie prawa majątkowe w sposób pochodny pracodawca W odniesieniu do utworów pracowniczych stworzonych w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, Chwilą nabycia praw jest moment przyjęcia utworu Instytucje naukowe wobec utworów naukowych Uprawnienia instytucji względem utworu naukowego stworzonego przez pracownika Pierwszeństwo opublikowania utworu Prawo korzystania z materiału naukowego zawartego w utworze Twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia Bez odrębnego wynagrodzenia Prawo udostępniania materiału naukowego zawartego w utworze Bez odrębnego wynagrodzenia Dzieła anonimowe Twórca nie ujawnił swojego autorstwa W wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent wydawca W razie ich braku Właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi