aktywator - Republika WWW

AKTYWATOR białko, które wzmaga transkrypcję genu wiążąc się ze
specyficzną sekwencją nukleotydów lub z innym białkiem związanym
z DNA ALLEL jedna z form konkretnego genu; organizmy
eukariotyczne, które zawierają pary chromosomów homologicznych,
mają po dwa allele każdego genu w każdej komórce ciała; allele
mogą być identyczne lub różne, ale zawsze zajmują tę samą pozycję
na chromosomach homologicznych ALLOSOMY chromosomy
warunkujące płeć (XX kobiety, XY mężczyźni) ANTYGEN związek
wywołujący odpowiedź układu odpornościowego ANTYKODON
sekwencja trzech nukleotydów w cząsteczce transportującego RNA
(tRNA), komplementarna do kodonu dla określonego aminokwasu
przenoszonego przez ten tRNA AUTOSOMALNU chromosomy
warunkujące ogólne cechy fiz i umysłowe BAKTERIE wolno żyjące,
pojedyncze komórki, nie zawierające jądra genom bakterii ma tylko
po jednej kopii każdego genu BIAŁKA RECEPTOROWE białka
obecne na powierzchni błony komórkowej, rozpoznające specyficzne
cząsteczki występujące w środowisku zewnętrznym i wiążące się z
nimi BIAŁKO zwinięty łańcuch polipeptydowy lub kilka
oddziałujących ze sobą zwiniętych łańcuchów cDNA nić DNA
powstała przez skopiowanie nici RNA przez odwrotną transkryptazę;
sekwencja cDNA jest komplementarna do RNA użytego jako
matryca CENTOMER wyspecjalizowany region chromosomu
eukariotycznego,
niezbędny
do
prawidłowego
podziału
chromosomów pomiędzy komórki potomne podczas podziału
komórki; CHROMATYNA substancja składająca się z dwuniciowego
DNA zwiniętego i skondensowanego dzięki oddziaływaniom ze
specjalnymi białkami CHROMOSOMY struktury jądra komórkowego,
każdy z nich zawiera wysoko skondensowaną podwójną helisę DNA
związaną z białkami CYTOPLAZMA zawartość komórki, otoczona
błoną w nienaruszonej komórce, z wyjątkiem jądra; cytoplazmę
oddziela od zawartości jądra otoczka jądrowa DIPLOTYDY komórki
zawierające po dwie kopie każdego z chromosomów typowych dla
danego gatunku – mające więc pary chromosomów homologicznych
DNA (kwas deoksyrybonukleinowy) spolimeryzowana cząsteczka
złożona
z
czterech
różnych
jednostek
zwanych
deoksyrybonukleotydami (skróty: A, T, G i C) i niosąca informację
genetyczną
zakodowaną
w
ich
kolejności;
w
deoksyrybonukleotydach występuje cukier deoksyryboza EKSON
część genu, której odpowiednik jest zachowany w dojrzałym,
funkcjonalnym RNA; zazwyczaj, choć nie zawsze, zawiera
sekwencję kodującą ENZYM białko lub łańcuch RNA ułatwiający
określoną reakcję chemiczną; wszystkie wewnątrzkomórkowe
reakcje chemiczne są katalizowane przez enzymy FENOTYP zew
wyglad osobnika czyli dostrzegalne dla nas cechy będące efektem
współdziałania jego genów i warunków środowiska GEN odcinek
DNA lub RNA, który stanowi jednostkę takiej informacji GENOM
całość informacji genetycznej komórki; obejmuje geny i inne
sekwencje DNA GENOTYP zespół cech danego osobnika
HAPLONTY (haplobionty) komórki zawierające pojedyncze kopie
każdego z chromosomów typowych dla danego gatunku
HETEROZYGOTA różne allele homologiczne (chromosomy lub
odcinki DNA) para chromosomów lub odcinków DNA o takim
samym (lub bardzo podobnym) liniowym układzie odpowiednio
genów lub nukleotydów; homologiczne pary chromosomów lub
cząsteczek DNA mogą się w pewnym stopniu różnić sekwencją, jeśli
zawierają różne allele tego samego genu HOMOZYGOTA dwa
identyczne allele HORMON stosunkowo niewielka cząsteczka
pełniąca funkcję przekaźnika koordynującego aktywność różnych
komórek
i
tkanek
w
wielokomórkowym
organizmie
HYBRYDYZACJA proces, w którym dwie komplementarne,
jednoniciowe cząsteczki kwasów nukleinowych łączą się ze sobą,
tworząc podwójną helisę mRNA pojedyncza nić RNA, która zawiera
informację o budowie polipeptydu JADERKO niewielka struktura
wewnątrz jądra komórkowego, w której składane są rybosomy z
rybosomowego RNA i białek JĄDRO struktura występująca w
komórkach eukariotycznych; zawiera materiał genetyczny; jest
oddzielone od cytoplazmy otoczką jądrową KOD GENETYCZNY
przekładający sekwencje nukleotydów DNA i RNA na aminokwasy w
białku; słowa kodu (kodony) są serią trójek kolejnych nukleotydów
(takich jak AGG, GCA itp.); KODON trzy następujące po sobie
nukleotydy w łańcuchu DNA lub RNA oznaczające określony
aminokwas albo początek bądź koniec obszaru kodującego Kodon
START jeden z tripletów (ATG w DNA i odpowiednio AUG w RNA)
koduje aminokwas i metioninę i wyznacza początek sekwencji
kodującej białko KODON STOP 3 triplety TAG(UAG) TAA(UAA)
TGA(UGA) nie wyznaczają aminokwasów ale każdy sygnalizuje
zakończenie sekwencji kodującej białko KOMÓRKA podstawowa
jednostka biologiczna, zdolna do rozwoju i rozmnażania; wszystkie
organizmy żywe są albo pojedynczymi niezależnymi komórkami,
albo zespołami LIMFOCYTY jeden z rodzajów białych krwinek
(leukocytów), znajdowany również w innych tkankach, np. węzłach
limfatycznych, śledzionie i grasicy; komórki te są ważnymi
składnikami układu odpornościowego LIMFOCYTY B rodzaj białych
krwinek syntetyzujących i wydzielających do krwi przeciwciała;
określenie „B” powstają w ich szpiku kostnym i rozwijają się w wielu
różnych tkankach LIMFOCYTY T kilka rodzajów limfocytów
odgrywających istotną rolę w układzie odpornościowym; MATRYCA
nić DNA lub RNA, wykorzystywana do ustalenia kolejności
nukleotydów w nowej nici polinukleotydowej MEJOZA proces
rozdziału chromosomów towarzyszący podziałowi komórkowemu,
prowadzącemu do powstania komórek rozrodczych; po podziale
mejotycznym każda z komórek potomnych zawiera tylko jeden
chromosom z homologicznej pary chromosomów MITOHONDRIA
złożone struktury wewnątrzkomórkowe zlokalizowane w cytoplazmie
wszystkich komórek eukariotycznych; wykorzystujące tlen do
„spalania” związków chemicznych pochodzących z rozkładu
substancji odżywczych i uzyskiwania w ten sposób energii
niezbędnej do podtrzymania wszelkich procesów życiowych komórki;
proces spalania i produkcji energii określa się mianem oddychania
MITOZA proces rozdziału chromosomów towarzyszący zwykłemu
podziałowi komórkowemu; po podziale mitotycznym każda z
komórek potomnych zawiera oba chromosomy z homologicznej pary
mRNA informacyjny kwas rybonukleinowy przenoszący informacje
genetyczne z jadra do cytoplazmy MUTACJE zmiana w sekwencji
DNA mogąca wpłynąć na funkcjonowanie genu powodującego
widoczne zmiany cech organizmu (nagle pojawienie się nowych allei
NUKLEOTYDY pojedyncze składniki budulcowe DNA i RNA)
OOGENEZA proces powstania i dojrzewania gamet żeńskich
(komórek jajowych) zachodzący w macicy PEPTYD cząsteczka
składająca się z dwóch lub więcej aminokwasów połączonych silnym
wiązaniem chemicznym POLIPEPTYD długi peptyd, zwykle złożony
z 20 lub więcej aminokwasów POLIMER bardzo dluga podobna do
łańcucha cząsteczka zbudowana z DNA PROMOTOR sekwencja
nukleotydowa DNA poprzedzająca sekwencję kodującą, konieczna
do rozpoczęcia transkrypcji genu przez polimerazę RNA
REPLIKACJA proces powielania DNA lub RNA RNA (kwas
rybonukleinowy) spolimeryzowana cząsteczka zbudowana z
czterech różnych jednostek zwanych rybonukleotydami (A, U, G, i C)
zawierających cukier rybozę rRNA RNA wchodzący w skład
rybosomów RYBOSOMY struktury komórkowe łączące aminokwasy
w polipeptydy, wykorzystujące mRNA jako matrycę; rybosomy
występują w cytoplazmie i są zbudowane z rRNA i białek
SPERMOTOGENEZA zachodi w konalikach nasiennych po
osiągnięciu dojrzałości płuciowej mężczyzny jest to kilkoetapowy
rozwój plemnika w pirwotnek komórce jajowej TELOMET
zakończenie chromosomu (a więc i
podwójnej
helisy
chromosomowego DNA) TRANSDUKCJA wprowadzenie obcego
DNA do bakterii przez faga TRANSGEN gen, który został
eksperymentalnie wprowadzony do genomu organizmu i jest
przekazywany jego potomstwu TRANSKRYPCJA proces podczas
którego sekwencja nukleotydów w DNA genu jest kopiowana w
powstałym łańcuchu RNA. Przeprowadzają ja polimeryzy RNA
TRIPLET jedna trójka nukleotydów
proces, w którym kod
genetyczny w informacyjnym RNA jest dekodowany do postaci
polipeptydu o specyficznej sekwencji aminokwasów; translacja
zachodzi na rybosomach tRNA zbiór krótkich łańcuchów RNA; każdy
z nich łączy się ze specyficznym aminokwasem; przenosi znajdujące
się w cytoplazmie aminokwasy na rybosomy ZREKOMBINOWANY
DNA cząsteczka DNA zawierająca odcinki DNA pochodzące z
różnych źródeł – syntetyzowane metodami biologicznymi lub
chemicznymi