Prezentacja 1

Farmakoekonomika szczepień
w świetle zagrożeń
pandemicznych
Prof. Karina
Jahnz-Różyk
Plan Wykładu
Analizy farmakoekonomiczne – odniesienie do szczepień
Analiza farmakoekonomiczna – przykład PCV
Zagrożenia pandemiczne
Wirus grypy – szczepionka epidemiologiczna v.s pandemiczna
Plan Wykładu-Zdrowie Publiczne
Analizy farmakoekonomiczne –
odniesienie do szczepień
NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE ANALIZY
kosztów
koszty efektywność
koszty korzyści
minimalizacji
kosztów
koszty użyteczność
koszty konsekwencje
KOSZTY
BEZPOŚREDNIE
POŚREDNIE
NIEWYMIERNE
KOSZTY SZCZEPIEŃ
• Koszt szczepionki
• Leczenie skutków ubocznych
• Kampanie na rzecz szczepień
Analizy Farmakoekonomiczne
Efektywności kosztów
Porównanie kosztów i konsekwencji
Wyniki w jednostkach naturalnych:
- poprawa kliniczna,
- zyskane lata życia,
- dni wolne od objawów
Użyteczności kosztów
Porównanie kosztów i wyników
Wyniki – QUALY (quality-adjusted life-year)
modelowanie
Porównanie dwóch interwencji – bez badań
klinicznych:
- drzewo decyzyjne
- model Markowa
- symulacja Monte Carlo
FARMAKOEKONOMIKA
The World Health Organization Quality of Life Scale
 QUALYs (Quality Adjusted Life Years)
HRQOL
(Quantity and Quality of life)
(< 20 K GBP/QUALY = cost-effective choice)
 DALY (Disability Adjusted Life Years)
treatment
 HYE – Healthy –Years Equivalent
No treatment
Death 1
Death 2
Years
Canada
QUALY
Quality –Adjusted Life Year
 1 QUALY < 53.000 zł
 53.000 zł < 1 QUALY < 266.000 zł
 266.000 zł < 1 QUALY
Wybór efektywny kosztowo
Wybór progowy
Wybór nieefektywny kosztowo
INKREMENTALNY WSPÓŁCZYNNIK
KOSZTY - EFEKTYWNOŚĆ (ICER)
RÓŻNICA KOSZTÓW MIĘDZY PROGRAMEM A i B
ICER =
RÓŻNICA WYNIKÓW MIĘDZY PROGRAMEM A i B
MODEL MARKOWA -HBV
11
Drzewo decyzyjne – szczepienia przeciw pneumokokom u osób
starszych
Sisk JE
12 et al. JAMA 1997; 1333-1339
WSPÓŁCZYNNIK KORZYŚCI - KOSZTY
(B/C RATIO)
CAŁKOWITE KORZYŚCI
B/C ratio =
CAŁKOWITE KOSZTY
B/C > 1
Ekonomiczne uzasadnienie dla stosowanego
leczenia
SZCZEPIENIA
KORZYŚCI
KOSZTY
BEZPOŚREDNIE MEDYCZNE
BEZPOŚREDNIE MEDYCZNE
wizyty lekarskie
Oszczędności
hospitalizacje
szczepionka
podanie szczepionki
leki objawowe
BEZPOŚREDNIE NIEMEDYCZNE
Oszczędności
np. dojazd
do lekarza
rodzinnego
POŚREDNIE
Oszczędności
liczba dni
absencji
chorobowej
POŚREDNIE MEDYCZNE
opieka medyczna nad pacjentem
z objawami ubocznymi
POŚREDNIE NIEMEDYCZNE
czas podawania
szczepionki w
godzinach pracy
absencja
chorobowa przy
powikłaniach
Plan Wykładu –Zdrowie Publiczne
Analiza farmakoekonomiczna – przykład
szczepionka PCV 7 walentna u dzieci
Choroba pneumokokowa - dzieci
Lebel i wsp. Ped.J.Infect.Dis., 2003,36, 259-268)
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych 3/100tys
Zakażenie krwi (sepsa) 25/100 tys
Zapalenie ucha środkowego 49 tys/100 tys
Nacięcie błony bębenkowej 1585/100 tys
Zgony (zap. opon m.r.) : 6.6/100 tys.
Zgony (bakteriemia/sepsa) : 1.26/100 tys.
Szczepionka skoniugowana przeciw pneumokokom (PCV7)
Lebel i wsp. Ped.J.Infect.Dis., 2003,36, 259-268)
Liczba zapaleń płuc < o 33%
Liczba zapaleń ucha środkowego < o 10.6%
Liczba nacięcia błony bębenkowej < o 25%
Liczba zgonów < 70%
Analiza kosztów
Kanada, Lebel i wsp. Ped.J.Infect.Dis., 2003,36, 259-268
Nie szczepieni
Szczepieni (oszczędności)
898,5 mln$Can
całkowite
63mln$ Can
483,8 mln$Can
bezpośrednie
36,6 mln$ Can
414,7 mln$Can
pośrednie
26,4mln$Can
5,1 mln $ Can
Utrata produktywności
w przyszłości
3,7 mln$ Can
INKREMENTALNY WSPÓŁCZYNNIK
KOSZTY - EFEKTYWNOŚĆ (ICER)
Kanada, Lebel i wsp. Ped.J.Infect.Dis.,
2003,36, 259-268
ICER =
16,415- 39,633 $ Can
Plan Wykładu –Zdrowie publiczne
Zagrożenia pandemiczne – przykłady
HISTORIA SZCZEPIONEK
• 1796 rok- OSPA PRAWDZIWA;
• XIX w. – Wścieklizna, Dżuma, Cholera, Dur brzuszny;
• XX w. (do 1950r) – BCG, błonica , krztusiec, tężec, żółta
gorączka, grypa;
• XXw . (1950 -1993 ) – poliomyelitis, odra, świnka, różyczka, ospa
wietrzna, WZW typu B i typu A, menigokoki, pneumokoki;
• 2000r - DTPa HB IPV, DTPAa HB IPV HiB, PCV, MCCV.
FARMAKOEKONOMIKA SZCZEPIEŃ
Epidemia - występowanie zakażeń w istotnie
większej liczbie w określonym czasie i na
danym terenie.
Pandemia jest epidemią, obejmującą rozległy
obszar kontynentu lub świata, występującą w
tym samym czasie.
Pandemii sprzyjają: niska śmiertelność,
zakaźność i długi okres bezobjawowy.
wysoka
INWAZYJNA CHOROBA
MENINGOKOKOWA
(zapalenie opon mózgowych i posocznica)
Liczba przypadków na 100 tys. mieszkańców
0,54
1,1
1-3
INWAZYJNA CHOROBA
MENINGOKOKOWA
(zapalenie opon mózgowych i posocznica)
Największe epidemie:
w tzw. „afrykańskim pasie
zapalenia opon mózgowordzeniowych”
najwięcej zachorowań
w porze suchej
kończą się w deszczowej
ZAKAŻENIA HIV
Dane epidemiologiczne
(1985-2008)
• 11 392 zakażonych:
• 5 443 - narkomani
• 2 050 - AIDS
• 912 - zgony
• 33 000 000 żyjących z HIV
• 2007 r. (nowe - 2,5 mln,
zmarło - 2.1 mln)
• 20 000 000 (do 2004 r.) - zgony
 1/3 ludności jest zakażona prątkiem gruźlicy
- kraje rozwijające się 35 - 40% (15-50 lat = 75%)
- kraje rozwinięte 8 - 20%
 8 mln nowych zachorowań rocznie w tym 1.5 mln dzieci
 2 mln zgonów rocznie w tym 100 tys. dzieci
 95% zachorowań przypada na kraje Trzeciego Świata
 3% wzrost zapadalności rocznie
 10% wzrost zapadalności w Afryce Subsaharyjskiej
z HIV)
(związek
PANDEMIE GRYPY
1968 r.
A/H3N2/
1971 r.
A/H1N1/
1997 r.
A/H5N1A/
/H1N1/
I.2003 r.
IV 2009 r
„Hong Kong Flu”
mutant ptasiego wirusa A
/H5N1/ A H1N1 (swine flu)
„ptasia grypa”
/Hong Kong 484/97/H5N1A /H1N1/
południowo-wschodnie Chiny
Meksyk
Plan Wykładu- Zdrowie publiczne
Wirus grypy – szczepionka
epidemiologiczna v.s pandemiczna
POWIKŁANIA GRYPY
ZE STRONY UKŁADU ODDECHOWEGO
ZAPALENIE PŁUC I OSKRZELI
WTÓRNE BAKTERYJNE ZAPALENIE PŁUC
ZAPALENIE OSKRZELIKÓW
U NIEMOWLĄT I DZIECI
POWIKŁANIA GRYPY
ZE STRONY INNYCH UKŁADÓW
ZAPALENIE UCHA ŚRODKOWEGO
ZAPALENIE MIĘŚNIA SERCA I OSIERDZIA
DRGAWKI GORĄCZKOWE
ZESPÓŁ WSTRZĄSU TOKSYCZNEGO
ZAPALENIE MIĘŚNI
POWIKŁANIA NEUROLOGICZNE
(Zespół Guillian-Barre)
SCHIZOFRENIA
ZAKAŻENIE MENINGOKOWE
WSKAŹNIK ZASZCZEPIENIA (%)
(średnio/osoby >65 r.ż.)
20/53
35/64
28/53
14/25
Dlaczego liczba zaszczepionych
jest niska?
Niewydolny system ochrony zdrowia
(brak refundacji)
Obawa pacjenta przed działaniami ubocznymi
szczepienia
Brak przekonania o skuteczności szczepienia
EFEKTYWNOŚĆ SZCZEPIEŃ
< 65 lat
ZDROWI
zapobiega zakażeniu u 70-90%
> 65 lat
ZDROWI
chroni przed hospitalizacją 30-70%
> 65 lat
OBCIĄŻENI
zapobiega zakażeniom u 30-40%
chroni przed hospitalizacją 50-60%
zmniejsza ryzyko zgonu u 80%
METAANALIZA BADAŃ
FARMAKOEKONOMICZNYCH
SZCZEPIEŃ U ZDROWYCH
PRACUJACYCH
8 prac B/C > 1
3 prace B/C < 1
- wysoki koszt szczepień
- mała zapadalność na grypę
- niska absencja chorobowa
(Postma et al.: Drugs 2002)
OCENA EKONOMICZNA STRATEGII POSTĘPOWANIA W
GRYPIE
BADANE GRUPY
Chemioprofilaktyka
NIs
Szczepieni
Nie szczepieni
ICIs
ZACHOROWANIA
Samoistne
wyleczenie
Leczenie
objawowe
Wizyty u lek.
rodzinnego
Hospitalizacja
Leczenie
NIs
ICIs
Układ
oddechowy
ZGON
Układ
krążenia
Wg Scuftham, West: Vaccine 2002
ZACHOROWANIA I POWIKŁANIA GRYPY
W BADANYCH GRUPACH
Grypa u osób nie zaszczepionych
10
10
10
Czas trwania choroby (dni) 8,3
8,3
8,3
0,344
Współczynnik zaszczepienia
0,610
0,410
307,9
115,5
Antybiotykoterapia (%) 57,4
59
36
Lekarskie wizyty domowe 38,6
50
38,6
zapalenie płuc21,9
18,7
16,5
83,4
inne oddechowe
71,3
38,9
17,3
niewydolność krążenia
14,8
9,4
Czas hospitalizacji (dni) 13,9
8,8
13,7
Śmiertelność u osób > 65 roku życia15,6
(na 1000) 16,3
10,3
Wizyty u lekarzy rodzinnych (na 53,7
1000)
Powikłania
Średni wiek, w którym wystąpił 80,9
zgon
80,9
83,5
Różnica między czasem przeżycia a zgonem
3,5 (YPLL)3,5
3,5
KOSZTY LECZENIA GRYPY
W BADANYCH GRUPACH (w euro na 1 chorego)
Lekarz rodzinny
28,6
17,5
41,9
Wizyty domowe
71,6
22,1
182
3 585płuc
zakażenia i zapalenia
3 262
2 359
inne oddechowe
3 362
2 809
3 295
329
218
8,6
6,8
8
Koszt podania szczepionki 3,1
17,5
4,7
Hospitalizacje
Jedna doba hospitalizacji 261
Koszt szczepionki
Profilaktyka
przez 4
tygodnie
NI
213,8
128,1
166,6
ICI
24,4
22,3
19
38,2
NI przez 5 dni
22,9
29,8
ICI przez 7 dni
6,5
5,1
4,8
Leczenie
WNIOSKI
1. Szczepienia są najskuteczniejszą metodą
zapoboegania grypie - także z
ekonomicznego punktu widzenia.
2. Leczenia NI i ICI nie zapobiega powikłaniom
i hospitalizacjom.
3. Chemioprofilaktyka jest korzystniejsza niż
podawanie leków po wystąpieniu objawów.
4. Szczepienia stanowią 5,3 - 9,3 % kosztów
chemioprofilaktyki.
KOSZTY PANDEMII GRYPY
Symulacja Monte Carlo
Zgony 89-207 tys.
Hospitalizacje 314-734 tys.
Wizyty ambulatoryjne 18-42 mln. chorych
Osoby > 65 roku = 84% zgonów
Koszty – 79 -166 mld USD
Konieczność zaszczepienia 60% społeczeństwa
320 mln. dawek w 2-3 m.
Dwie dawki szczepionki
Meltzer, Em. Inf. Dis.
SZCZEPIONKA PANDEMICZNA
(avian flu pandemia)
Nieznany potencjalny skład
Skład antygenowy jest znany w momencie pojawienia
Brak możliwości zaszczepienia wszystkich - koszty
Dwie dawki szczepienia - (przypomnienie)
Duże dawki antygenu
Szczepionka pandemiczna
 Przygotowanie w okresie między epidemicznym
 Ocena kliniczna różnych szczepionek ( cały wirus,
split, subunit, adjuwanty, zarodki kurze v.s linie
komórkowe, różny skład)
 Szczepionka o szerokim spektrum potencjalnie
pandemicznym
 Jak najniższe koszty przy wystarczającej protekcji
przed zakażeniem
 Nowe leki przeciwwirusowe (statyny?)
Grypa pandemiczna – bakteryjne zapalenie płuc
• Analiza autopsyjna 109 przypadków zgonów w czasie grypy 19181919,
• Nadkażenie bakteryjne ( głównie Streptococcus pneumoniae, H.
influenzae, 25 % zakażenia mieszane) pierwszą przyczyną
powikłań i zgonów w czasie pandemii grypy,
• Przygotowanie do pandemii powinno też obejmować szczepienia
przeciwko Streptococcus pneumoniae (także małe dzieci)
Morens i wsp.: Predominant role of bacterial pneumonia as a cause of death in pandemic influenza: implications for pandemic
influenza preparedness. J.Infect. Dis., 2008, 198, 962-70
Cost- effectiveness analysis of influenza and
pneumococcal vaccinations among elederly
people in Japan (Kobe, J.Med. Sci, 2006)
Grupa badana 2004 rok:
- 45% dorosłych Japończyków
zaszczepionych na grypę i 19%
na Streptococcus pneumoniae.
Cost- effectiveness analysis of influenza and
pneumococcal vaccinations among elederly
poeple in Japan (Kobe, J.Med. Sci, 2006)
Grypa
516,332 jen
/ YOL
Grypa +
S. pneumoniae
459,874 jen
/YOL
Cost- effectiveness analysis of influenza and
pneumococcal vaccinations among elederly
poeple in Japan (Kobe, J.Med. Sci, 2006)
ICER grypa v.s Streptococcus pneumoniae &
grypa:
426.698 jenów/ zyskany rok życia / 100 tys.
mieszkańców
PRO (PATIENTS REPORTED
OUTCOMES)
COMPLIANCE/ADHERENCE
(PRZESTRZEGANIE)
CZAS TRWANIA TERAPII
(MEDICATION PERSISTENCE)
PRO- CONCORDANCE
Partnerstwo lekarz-pacjent, z uwzględnieniem
preferencji i oczekiwań pacjenta
PRO: Uwaga na ruchy
antyszczepionkowe!!!
Szczepienia:
 Powodują znaczną liczbę zachorowań i zgonów,
 Nie zapobiegają wystąpieniu choroby,
 Brak dowodów na zmniejszenie śmiertelności ,
 Choroby wyolbrzymione, dominuje chęć zysku,
 Szczepionki przeciw polio są obecnie przyczyną
choroby,
 Negatywne efekty szczepień są ignorowane przez
służby medyczne pomimo ich wpływu na
uaktywnienie chorób przewlekłych (np. kolagenoz).