Anestezjologia. - Waldemar Machała

Waldemar Machała
Anestezjologia.
Zagadnienia prawne związane z funkcjonowaniem oddziału anestezjologii i
intensywnej terapii.
Wykład nr 1/8
Anestezjologia
Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Uniwersytecki Szpital Kliniczny
im. Wojskowej Akademii Medycznej
Anestezjologia… zagadnienia ogólne zespół
Kierownik Zakładu:
dr hab. Waldemar Machała
Adiunkt ds. dydaktycznych:
dr med. Małgorzata Wacowska-Szewczyk
tel.
(42) 63 93 501 (sekretariat)
(42) 63 93 505 (asystenci)
mail: [email protected]
Asystenci:
lek. Piotr Skóra
lek. Przemysław Dobielski
lek. Katarzyna Śmiechowicz
lek. Damian Obrzut
Anestezjologia… zagadnienia ogólne wymagania
Obecność na ćwiczeniach i wykładach:
Obowiązkowa.
Ćwiczenia:
Cz. teoretyczna.
Cz. praktyczna (sala operacyjna).
Nieobecności – wyłącznie usprawiedliwione:
Adiunkt ds. dydaktycznych.
Ubiór:
Fartuch (czysty).
Obuwie na zmianę.
Stetoskop.
Przybory do pisania.
Notatnik.
Zaliczenie:
Kolokwium.
Anestezjologia… zagadnienia ogólne
Dyscyplina medyczna zajmująca się pacjentem w okresie
okołooperacyjnym
Kwalifikacją do znieczulenia.
Przygotowaniem do znieczulenia.
Znieczuleniem.
Okresem pooperacyjnym.
Anestezjologia… czy jest w ogóle bezpieczna anestezja???
D:\Waldemar Machała - Moje Dokumenty\My
Videos\Filmy_własne_Machala_W\Remifentanyl_GSK_2009\Remifentanyl_Klini
czne_zastsowanie_RFNT_2009_03_HD_suround.wmv
Anestezjologia – strona dla pacjenta
Anestezjologia – strona dla pacjenta
Anestezjologia – strona dla pacjenta
Anestezjologia – strona dla pacjenta
Anestezjologia – strona dla pacjenta
Anestezjologia – strona dla pacjenta
Anestezjologia początki
12
Anestezjologia początki
13
Anestezjologia początki
14
14
Anestezjologia początki
15
Anestezjologia początki
16
Anestezjologia początki
17
Anestezjologia początki
R. Hinckley: „Pokaz narkozy eterowej” – 16/10/1846 r. Massachusettes; 1882 rok
18
Anestezjologia początki
Początki
Czy gdy rozum
śpi – budzą się
demony???
19
19
Anestezjologia początki
Początki - Claude Bernard z uczniami 1818-1878
Anestezjologia początki
Aparat Fella 1889 do szt oddychania
Aparat Heitta 1893
Aparat Fell O'Dwyera 1893
21
Anestezjologia początki
Początki - Londyn 1906 Dr Powell znieczula pacjenta
22
Anestezjologia… zagadnienia ogólne bibliografia
Wykłady: www.machala.info (zakładka: Wykłady dla studentów).
Notatki z ćwiczeń.
Podręczniki:
Wołowicka L, Dyk D: Anestezjologia i Intensywna Opieka. Klinika i Pielęgniarstwo.
PZWL 2007.
Mayzner-Zawadzka E (red.): Anestezjologia kliniczna z elementami intensywnej
terapii i leczenia bólu. PZWL 2009.
Kamiński B, Kübler A: Anestezjologia i Intensywna Terapia. PZWL 2002.
Barash G, Cullen BF, Stoelting RK: Podręcznik anestezjologii klinicznej. PZWL 1995.
Boulton TB: Anestezjologia dla studentów medycyny. PZWL 1992.
Rawicz M: Anestetyczne środki wziewne. PZWL 2007.
Hurford WE (red.), Kübler A: Intensywna terapia. Medycyna Praktyczna 2003.
Takkunen O, Ala-Kokko T i wsp.: Intensywna Terapia – vademecum. Termedia 2008.
Anestezjologia… zagadnienia prawne
Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 27 lutego 1998 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod
względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki
zdrowotnej.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 27 lutego 1998 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów oraz procedur medycznych przy
udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu anestezjologii i intensywnej terapii w
zakładach opieki zdrowotnej.
Komunikat Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 17 kwietnia 1997 r. o
wytycznych Krajowego Konsultanta Medycznego w dziedzinie anestezjologii i
intensywnej terapii (D. Urzędowy MZiOS z dn. 18-04-1997 r.; Nr 7, poz. 17.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:
Aparat do znieczulenia ogólnego.
Aparat do znieczulenia ogólnego z respiratorem anestetycznym.
Worek samorozprężalny i rurki ustno-gardłowe.
Źródło tlenu, podtlenku azotu, powietrza i próżni.
Urządzenie do ssania.
Zestaw do intubacji z rurkami intubacyjnymi i dwoma laryngoskopami.
Defibrylator z możliwością wykonania kardiowersji – 1/ zespół połączonych ze
sobą stanowisk znieczulenia lub wyodrębnioną salę operacyjną.
Wyciąg gazów anestetycznych.
Zasilanie elektryczne z systemem awaryjnym.
Znormalizowany wózek anestezjologiczny.
Źródło światła.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:
Aparat do znieczulenia ogólnego.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:
Aparat do znieczulenia ogólnego.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:
Aparat do znieczulenia ogólnego.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:
Aparat do znieczulenia ogólnego z respiratorem anestetycznym.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:
Aparat do znieczulenia ogólnego z respiratorem anestetycznym.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:
Worek samorozprężalny i rurki ustno-gardłowe.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:
Źródło tlenu, podtlenku azotu, powietrza i próżni.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:
Urządzenie do ssania.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:
Zestaw do intubacji z rurkami intubacyjnymi i dwoma laryngoskopami.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:
Defibrylator z możliwością wykonania kardiowersji – 1/ zespół połączonych ze
sobą stanowisk znieczulenia lub wyodrębnioną salę operacyjną.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulania [1] powinno być wyposażone w:
Znormalizowany wózek anestezjologiczny.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulenia [2] powinno być wyposażone w:
Sprzęt do dożylnego podawania leków.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulenia [2] powinno być wyposażone w:
Sprzęt do dożylnego podawania leków.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulenia [2] powinno być wyposażone w:
Monitor czynności życiowych.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulenia [2] powinno być wyposażone w:
Monitor zwiotczenia mięśniowego – 1/ 2 stanowiska znieczulenia.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Aparatura anestezjologiczna stanowiska znieczulenia ogólnego z zastosowaniem
sztucznej wentylacji płuc powinna być wyposażona ponadto w:
Alarm nadmiernego ciśnienia w układzie oddechowym.
Alarm rozłączenia w układzie oddechowym.
Urządzenie ciągłego pomiaru częstości oddychania.
Urządzenie do ciągłego pomiaru objętości oddechowej.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko znieczulenia:
Stanowisko znieczulenia [2] powinno być wyposażone w:
Monitor gazów anestetycznych i mechaniki oddechowej.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Sala pooperacyjna (wybudzeń) powinna być wyposażona w:
Wózek reanimacyjny i zestaw do konikotomii.
Defibrylator z możliwością wykonania kardiowersji.
Respirator z możliwością regulacji stężenia tlenu w zakresie 21 – 100% - co
najmniej 1/ salę pooperacyjną (wybudzeń).
Elektryczne urządzenie do odsysania – 1/ 3 stanowiska nadzoru
pooperacyjnego.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 1
Stanowisko nadzoru pooperacyjnego powinno być wyposażone w:
Źródło tlenu, powietrza i próżni.
Aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi.
Monitor EKG.
Pulsoksymetr.
Termometr.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 27 lutego 1998 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów oraz procedur
medycznych przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu anestezjologii
i intensywnej terapii w zakładach opieki zdrowotnej.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§1
Rozporządzenie określa standardy postępowania oraz procedury medyczne w dziedzinie
anestezjologii i intensywnej terapii w zakresie następujących świadczeń zdrowotnych,
udzielanych w zakładzie opieki zdrowotnej przez lekarza posiadającego specjalizację I, lub
II stopnia w dziedzinie AiIT, zwanego dalej „lekarzem anestezjologiem”, a także lekarza
będącego w trakcie specjalizacji w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii:
Anestezji, tj. wykonywania znieczulenia ogólnego lub przewodowego do zabiegów
operacyjnych oraz dla celów diagnostycznych lub leczniczych.
Intensywnej terapii, tj. postępowania mającego na celu podtrzymywanie funkcji
życiowych oraz leczenie chorych w stanach zagrożenia życia, spowodowanych
potencjalnie odwracalną niewydolnością jednego lub kilku podstawowych układów
organizmu (oddychania, krążenia, OUN, itp.).
Reanimacji, tj. działania mającego na celu przerwanie, lub odwrócenie procesu
umierania.
Leczenia bólu, niezależnie od jego przyczyny.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§2
W szpitalach, w których udzielane są świadczenia zdrowotne w zakresie anestezjologii i
intensywnej terapii powinny być utworzone oddziały anestezjologii i intensywnej terapii, a
w razie gdy taki oddział nie zostanie utworzony, zadania tego oddziału są wykonywane w
ramach oddziału anestezjologii.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§3
W szpitalu powinien być ustalony przez kierownika zakładu, w porozumieniu z ordynatorem
oddziału anestezjologii i intensywnej terapii (ordynatorem oddziału anestezjologii) sposób
komunikacji alarmowej.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§4
1. W szpitalu o którym mowa w § 2, reanimacja powinna być prowadzona przy udziale
lekarza anestezjologa.
2. Jeżeli reanimację podejmuje inny lekarz, wówczas lekarz anestezjolog przejmuje jej
prowadzenie i podejmuje decyzję o jej zakończeniu.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§5
Świadczenia zdrowotne w zakresie leczenia bólu prowadzone są w ramach poradni,
specjalistycznego oddziału, lub w formie konsultacji anestezjologicznej.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§6
Świadczenia zdrowotne z zakresu anestezji, polegające na wykonywaniu znieczulenia
ogólnego oraz przeczulenia przewodowego: zewnątrzoponowego i
podpajęczynówkowego, mogą być udzielane wyłącznie przez lekarza anestezjologa.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§7
Ustala się w § 8 – 17 standardy postępowania i procedury medyczne bezpiecznego
znieczulenia przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w zakresie anestezji.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§8
Ordynator oddziału anestezjologii i intensywnej terapii lub oddziału anestezjologii w
porozumieniu z ordynatorami innych oddziałów szpitala, ustala wykaz badań
przedoperacyjnych i badań laboratoryjnych niezbędnych do wykonania znieczulenia w celu
przeprowadzenia zabiegu planowego.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§9
Lekarz anestezjolog współuczestniczy przy ustalaniu planu zabiegów wykonywanych w
szpitalu. Plan ten powinien uwzględniać zasadę nadrzędności mniejszego ryzyka
zagrożenia dla zdrowia i życia pacjenta, a w szczególności powinien być dostosowany do
liczby lekarzy udzielających świadczeń z zakresu anestezji oraz wyposażenia szpitala w
aparaturę i sprzęt medyczny właściwy dla udzielania tych świadczeń.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§ 10
Lekarz anestezjolog zapoznaje się z dokumentacją medyczną pacjenta, skompletowaną wraz z
niezbędnymi wynikami badań laboratoryjnych przez lekarza prowadzącego oraz
przeprowadza, co najmniej 24 godz. przed planowanym zabiegiem operacyjnym, badanie
w celu zakwalifikowania pacjenta do znieczulenia, zgodnie ze stanem zdrowia pacjenta i
wskazaniami medycznymi. Lekarz anestezjolog może zlecić dodatkowe badania i
konsultacje niezbędne do zakwalifikowania pacjenta do znieczulenia.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§ 11
Lekarz anestezjolog może obsługiwać jedno stanowisko znieczulenia. Podczas znieczulenia
lekarzowi towarzyszy przeszkolona pielęgniarka. Dotyczy to również znieczuleń
wykonywanych poza salą operacyjną.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§ 12
Przed przystąpieniem do znieczulenia lekarz anestezjolog jest obowiązany do:
1. Sprawdzenia wyposażenia stanowiska znieczulenia.
2. Skontrolowania sprawności działania sprzętu i aparatury do znieczulenia i
monitorowania.
3. Skontrolowania właściwego oznakowania płynów infuzyjnych, strzykawek ze
środkami anestetycznymi, testu zgodności preparatów krwi.
4. Dokonania identyfikacji pacjenta poddanego zabiegowi.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§ 13
1. Lekarz anestezjolog powinien znajdować się w bezpośredniej bliskości pacjenta przez
cały czas trwania znieczulenia.
2. Jeżeli odpowiedzialność za znieczulenie przechodzi na innego lekarza anestezjologa,
musi on zapoznać się ze wszystkimi informacjami odnośnie znieczulanego, przebiegu
znieczulenia oraz aparatury. Monitorowanie parametry funkcji życiowych pacjenta
odnotowywane są w protokole znieczulenia w momencie przekazania.
3. Lekarz anestezjolog dokonujący znieczulenia może opuścić znieczulanego pacjenta w
celu przeprowadzenia reanimacji innego pacjenta, jeśli uzna, że opuszczenie
znieczulanego pacjenta nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla jego życia.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§ 14
Lekarz będący w trakcie specjalizacji może wykonywać znieczulenie, jeżeli jego praca jest
bezpośrednio nadzorowana przez lekarza specjalistę w dziedzinie anestezjologii i
intensywnej terapii.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§ 15
Lekarz dokonujący znieczulenia sporządza protokół znieczulenia uwzględniający między
innymi jego przebieg, dawkowanie środków anestetycznych o terapeutycznych, aktualne
wartości parametrów podstawowych funkcji życiowych oraz ewentualne powikłania.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§ 15
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§ 16
Transport pacjenta bezpośrednio zakończonym znieczuleniu lub sedacji powinien odbywać
się pod nadzorem lekarza anestezjologa w razie potrzeby z użyciem przenośnego źródła
tlenu, pulsoksymetrem, innym niezbędnym sprzętem.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 2
§ 17
W bezpośrednim okresie pooperacyjnym wskazane jest umieszczenie pacjenta w sali
pooperacyjnej (wybudzeń) zlokalizowanej w bliskim sąsiedztwie sali operacyjnej lub bloku
operacyjnego. Bezpośredni nadzór nad pacjentem w sali pooperacyjnej (wybudzeń)
prowadzą odpowiednio przeszkolone pielęgniarki, którym należy zapewnić środki
techniczne, umożliwiające stały kontakt z lekarzem anestezjologiem.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3
Komunikat Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn. 17 kwietnia 1997 r.
Wytyczne Krajowego Konsultanta Medycznego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii
w sprawie zakresu działania jednostek anestezjologii i intensywnej terapii oraz innych
jednostek udzielających świadczeń zdrowotnych w stanie bezpośredniego zagrożenia życia
chorych w zakładach opieki zdrowotnej
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3
§2
2. Ordynatorem oddziału powinien być lekarz specjalista z zakresu
anestezjologii i intensywnej terapii.
3. Minimalne normy zatrudnienia w oddziałach anestezjologii i
intensywnej terapii określa załącznik nr 1 do wytycznych.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3
§4
Podstawowa działalność oddziałów anestezjologii i intensywnej terapii
prowadzona jest w ramach wyodrębnionych stanowisk:
1. Znieczulenia w obrębie sali operacyjnej lub poza salą operacyjną.
2. Leczenia chorych w oddziale intensywnej terapii.
3. Ogólnozakładowych zespołów reanimacyjnych i zespołów dyżurnych.
4. Konsultacyjnych.
5. W poradni lub oddziale leczenia bólu.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3
§9
Harmonogram zabiegów wykonywanych w trybie operacji planowych powinien być
ustalany w porozumieniu z anestezjologiem. Harmonogram powinien uwzględniać
zasadę nadrzędności bezpieczeństwa chorych.
Lekarz wykonujący znieczulenie przeprowadza wcześniej wizytę przedoperacyjną i
badania umożliwiające premedykację oraz zaplanowanie znieczulenia zgodnie ze
stanem i potrzebami chorego.
Przed wizytą przedoperacyjną lekarz anestezjolog zapoznaje się z dokumentacją
medyczną chorego, skompletowaną wraz z niezbędnymi wynikami badań
laboratoryjnych przez lekarza prowadzącego
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3
§ 14
2. Anestezjologowi nie wolno opuścić znieczulanego dla udzielenia pomocy
innemu choremu, choćby był to stan zagrożenia życia, dopóki inny lekarz
nie rozpocznie ciągłej obserwacji znieczulanego i nie przejmie za to
odpowiedzialności.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3
§ 17
1. Bezpośredni nadzór nad chorymi w sali budzeń prowadzą odpowiednio
przeszkolone pielęgniarki, które powinny mieć możliwość szybkiego wezwania
lekarza anestezjologa.
2. Oddział poznieczuleniowy lub sala budzeń powinny być zorganizowane w
następujący sposób:
a. Liczba stanowisk nadzoru i leczenia powinna odpowiadać liczbie stołów
operacyjnych w proporcji 1:1.
b. 1 pielęgniarka na nie więcej niż 3 stanowiska chorych.
c. Oddział (sala) powinien posiadać wózek reanimacyjny z wyposażeniem
uwzględniającym defibrylator i zestaw do konikotomii.
d. Oddział powinien posiadać system komunikacji alarmowej.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3
§ 17
e. Każde stanowisko powinno być wyposażone w:
–
Źródło tlenu.
–
Urządzenia do odsysania.
–
Aparat do pomiaru ciśnienia tętniczego krwi.
–
Monitor EKG.
–
Pulsoksymetr.
–
Termometr.
Anestezjologia… zagadnienia prawne ad. 3
Załączniki do wytycznych Krajowego Konsultanta Medycznego w dziedzinie Anestezjologii i
Intensywnej Terapii
Załącznik nr 1 wskaźnik zatrudnienia personelu w OAiIT
Stanowisko
Liczba
zatrudnionych
Ordynator.
1
Lekarz asystent – na 50 łóżek w zakładzie (pion anestezjologii).
1
Na 2 stanowiska leczenia (pion intensywnej terapii).
1
Pielęgniarka oddziałowa.
2
Pielęgniarka odcinkowa – na 1 stanowisko znieczulenia.
2
Na 1 stanowisko leczenia w intensywnej terapii/ zmianę.
1
Sekretarka medyczna.
2
Pracownik obsługi technicznej.
1
Referent medyczny.
1
Salowa odcinkowa – na 1 stanowisko leczenia w intensywnej terapii/
zmianę.
1
Salowa kuchenkowa.
2
Anestezjologia…
http://www.machala.info