4 Dr Łukaszewicz - Ekonomia 6. TEORIA WYBORU KONSUMENTA Zasady wyboru konsumenta Model składa się z czterech elementów charakteryzujących konsumenta i jego otoczenie rynkowe. Są to: -dochód konsumenta -ceny poszczególnych dóbr -gusty konsumenta -założenie behawioralne, zgodnie, z którym konsumenci starają się w maksymalnym stopniu zaspokoić swoje potrzeby. Konsument wybiera koszyk dóbr dający mu największą satysfakcję. Dochód konsumenta + ceny poszczególnych dóbr = ograniczenie budżetowe konsumenta Ograniczenia budżetowe opisują różne koszyki (kombinacje ilościowe) dóbr dostępne dla konsumenta. To, jakie kombinacje są dostępne dla konsumenta, zależy od: -wysokości jego dochodu -cen poszczególnych dóbr Np. Student, który swój tygodniowy budżet - 50 ,może wydać na posiłki albo na kino. Jeden obiad kosztuje 5, a jeden bilet do kina 10. Jakie kombinacje posiłków i filmów może zafundować sobie student? Nie chodząc w ogóle do kina może zjeść 10 posiłków, a nie jedząc posiłków, może kupić 5 biletów do kina = wiele innych kombinacji. Wszystkie dostępne kombinacje nazywamy ograniczeniami budżetowym. Ograniczenie budżetowe wskazuje maksymalna ilość jednego dobra, którą możemy kupić przy określonej nabywanej ilości drugiego dobra. Substytucyjność między posiłkami i filmami: można zjeść więcej posiłków, ale kosztem mniejszej liczby filmów. Z uwagi na te substytucyjność student musi wybierać miedzy posiłkami a filmami. Linia budżetowa Ograniczenia budżetowe - linia budżetowa - ilustruje maksymalne kombinacje liczby posiłków i filmów. Nachylenia linii budżetowej zależy jedynie od stosunku cen obu dóbr (np.aby kupić jeszcze jeden bilet do kina musimy zrezygnować z dwóch posiłków, bo bilet do kina kosztuje dwa razy więcej niż posiłek) Nachylenie linii budżetowej = -Ph : Pv, Gdzie: Ph - cena dobra, którego ilość mierzymy na osi poziomej Pv - cena dobra, którego ilość mierzymy na osi pionowej (np. Cena posiłku Ph wynosi 5,a cena biletu do kina Pv - 10. Nachylenia linii budżetowej wynosi 1/2, a znak minus wskazuje na odwrotna zależność (substytucyjność). Musimy zrezygnować z pewnej ilości dobra, jeżeli chcemy mieć więcej drugiego) Gusty 1.Założmy, iż konsument potrafi uszeregować różne koszyki (kombinacje) dóbr według poziomu satysfakcji, czyli użyteczności, którą one przynoszą. 2.zakładamy, ze konsument woli mieć więcej, a nie mniej. Krańcowa stopa substytucji filmów posiłkami jest to liczba filmów, z których musi zrezygnować konsument, jeżeli chce zwiększyć o jednostkę liczbę posiłków, nie zmieniając łącznej użyteczności. (…) … ceny. Rynkowa krzywa popytu jest poziomą sumą indywidualnych krzywych popytu.(np. przy cenie 5 pierwszy konsument kupuje11 jednostek dobra, a drugi - 13 jednostek. Łączny popyt rynkowy przy cenie 5 wynosi 24 jednostki). Dobra komplementarne i dobra substytucyjne Konsumenci odwrócą się od dóbr konsumowanych łącznie z dobrem, którego cena wzrosła. (np. Rośnie cena fajek. Co się stanie z popytem na tytoń… … za 1 dodatkowy posiłek. Takie gusty odpowiadają założeniu o malejącej krańcowej stopie substytucji. Krzywe obojętności jako sposób przedstawiania gustów Krzywa obojętności obrazuje wszystkie kombinacje dwu dóbr dające konsumentowi taką samą całkowita użyteczność. Krzywe obojętności maja nachylenia ujemne. Zwiększając liczbę posiłków, zwiększamy sumę użyteczności. Krzywe obojętności stają się bardziej płaskie w miarę przesuwania się po nich w prawo =>to wynika bezpośrednio z założenia, ze konsument woli więcej niż mniej oraz ze jego gusty spełniają założenia o malejącej krańcowej stępie substytucji. Z definicji krzywej obojętności wynika, że wszystkie punkty na U3U3 reprezentują jednakową użyteczność. Różnica miedzy krzywymi U2U2 i U3U3 polega na tym, ze każdy punkt położony na U3U3 zapewnia zwiększa użyteczność niż jakikolwiek punkt leżący na U2U2 => krzywe obojętności położone wyżej są lepsze. Krzywe obojętności nie mogą się przecinać!!! Maksymalizacja użyteczności a wybór konsumenta Mapa obojętności ukazuje gusty konsumenta. Konsument spośród dostępnych koszyków wybiera ten, który daje mu maksymalna użyteczność. Aby ustalić, który punkt na tej linii ( na rysunku) maksymalizuje użyteczność, musimy… … substytucyjnym zmiany cen nazywamy dostosowanie popytu do samej zmiany relacji cen. Efekt substytucyjny wzrostu ceny posiłków zmniejsza jednoznacznie wielkość zapotrzebowania na nie. Podwyżka relatywnej ceny posiłków zachęca konsumenta do częstszego chodzenia do kina, które teraz jest tańsze. Efektem dochodowym jest dostosowanie popytu do zmiany realnego dochodu. Jeżeli oba dobra są dobrami zwykłymi (normalnymi… … dobro niższego rzędu jest dobrem Giffena. W praktyce rzadko spotyka się dobra tak niskiego rzędu, by efekt dochodowy mógł przeważyć nad efektem substytucyjnym. Empirycznie przyjmuje się obecnie, ze dla dóbr niższego rzędu efekt substytucyjny przeważa nad efektem dochodowym i popyt maleje wraz ze wzrostem ceny. Mieszana elastyczność cenowa popytu 1.Mieszna elastyczność cenowa popytu jest ujemna.(np… Teoria wyboru konsumenta cz 1 Teoria wyboru konsumenta - wykład Teoria wyboru konsumenta Zasady wyboru konsumenta - wykład Teoria wyboru konsumenta cz 2 Dobra komplementarne i dobra substytucyjne - wykład Reklama Prawa autorskie Reklama Kontakt