Zadanie obserwacyjne II
advertisement
KONKURS WOJEWÓDZKI Z FIZYKI I ASTRONOMII dla uczniów gimnazjów i szkół podstawowych w roku szkolnym 2014/2015 Zadania II etapu Zadanie otwarte 1. W 6 zdaniach przedstaw najważniejsze według Ciebie fakty dotyczące podboju przez ludzi Księżyca (lotów na Księżyc sond bezzałogowych i lądowań ludzi) Zadanie obserwacyjne II Zadanie do wykonania w czasie od 20 grudnia 2014 do 10 lutego 2015 roku. Z powodu ruchu Ziemi wokół Słońca i bardzo dużych odległości od Ziemi pozostałych gwiazd czas pomiędzy kolejnymi przejściami Słońca przez południk w danej miejscowości jest dłuższy niż czas pomiędzy kolejnymi przejściami przez południk dowolnej gwiazdy. Czas pomiędzy dwoma kolejnymi przejściami gwiazdy przez południk niebieski nosi nazwę doby gwiazdowej i jest nieco krótszy niż doba, którą posługujemy się w życiu codziennym. Spróbuj określić długość doby gwiazdowej przy pomocy gwiazdy Rigel w gwiazdozbiorze Oriona. Spróbuj podczas kilku wieczorów (co najmniej 3) określić momenty przejścia tej gwiazdy przez południk z tego samego miejsca i wyznaczyć długość doby gwiazdowej. W tym celu: 1. Wyznacz kierunek południowy w miejscu z którego będziesz dokonywał pomiarów. (Możesz wykorzystać w tym celu wyniki pracy wykonanej przy ustalaniu kierunków świata przy rozwiązywaniu I zadania obserwacyjnego). Podaj lokalizację miejsca z którego będziesz dokonywał pomiarów (miejscowość, ulica, usytuowanie w stosunku do budynków lub innych obiektów). 2. Wykonaj szkic na którym zaznaczysz najważniejsze elementy horyzontu. Na szkicu zaznacz kierunki południa, wschodu i zachodu. 3. Skonstruuj urządzenie lub wykorzystaj zabudowę terenu przy pomocy której będziesz mógł zaobserwować przejście przez południk uwzględniając fakt, że Rigel przecina południk stosunkowo wysoko nad linią horyzontu (na wysokości większej niż 30 stopni). Zadbaj o to, aby zegarek, przy pomocy którego będziesz mierzył czas przejścia gwiazdy Rigel przez południk niebieski, wskazywał każdego dnia w chwili pomiaru czas z dokładnością do kilku sekund. 4. Odszukaj wieczorem na południowo - wschodniej stronie Nieba gwiazdozbiór Oriona (w grudniu cały gwiazdozbiór można zobaczyć po godz. 19.00) Gwiazda Rigel (nazwa pochodzi od arabskiego słowa oznaczającego stopę) to najjaśniejsza gwiazda Oriona znajdująca się poniżej jego „pasa” złożonego z 3 jasnych gwiazd ułożonych w jednej linii. 5. Opisz dokładnie sposób pomiaru czasu przejścia gwiazdy przez południk i wykorzystane przez Ciebie urządzenia (lub zabudowę terenu), które wykorzystałeś do pomiaru (wykonaj zdjęcia tych urządzeń lub wykorzystanych elementów zabudowy terenu). 6. Wyniki pomiarów przedstaw w tabelce: Data obserwacji Lp. miesiąc i dzień Zarejestrowany czas przejścia gwiazdy Rigel przez południk niebieski godzina, minuta i sekunda Opis warunków pogodowych Uwagi 1 2 3 … 7. Przedstaw obliczenia doby gwiazdowej w oparciu o wykonane pomiary. 8. Sformułuj wnioski. Uwaga! 1. Codzienne wyznaczanie kierunku południowego i wyznaczanie południka nie sprzyja wysokiej dokładności pomiaru. Wyższą dokładność osiągniesz wykorzystując stałe miejsce pomiaru i ustawioną na stałe aparaturę (stałe elementy krajobrazu). 2. Długość doby gwiazdowej nie zmienia się, stąd pomiary długości doby gwiazdowej nie muszą się odbywać w następujących po sobie dniach. 3. Wieczorem 20 grudnia 2014 r. Rigel będzie przechodzić przez południk około godz. 23.00. Z każdym następnym dniem Rigel będzie przechodzić przez południk nieco wcześniej niż poprzedniego dnia. 4. Na przełomie grudnia i stycznia, w tym samym co Rigel rejonie Nieba, będzie można obserwować przez lornetkę kometę Lovejoy C/2014 Q2. Gdyby okazała się jaśniejsza niż się przewiduje i udałoby się ją zobaczyć gołym okiem podczas wykonywania zadania odnotuj to w tabelce w uwagach i wykonaj odpowiedni szkic. Mapki z torem tej komety możesz znaleźć na stronie internetowej czasopisma Sky and Telescope: www.skyandtelescope.com Rozwiązania zadania obserwacyjnego i zadania otwartego przekaż przewodniczącemu szkolnej komisji konkursowej najpóźniej do 11 lutego 2015 roku. Przypominamy że czas wykonania I zadania obserwacyjnego został przedłużony do 23 stycznia 2015 roku. Komisja Wojewódzka Konkursu z Fizyki i Astronomii
