vOICe – to see… …with your ears… Łukasz Trzciałkowski [email protected] 2007-10-30 Zmysł słuchu… • …to zmysł umożliwiający odbieranie (percepcję) fal dźwiękowych. • Jest on wykorzystywany przez organizmy żywe do komunikacji oraz rozpoznawania otoczenia. • Narządami słuchu u człowieka są uszy: – Narządy odbierające fale dźwiękowe i przekształcające je w drgania mechaniczne, a następnie w impulsy nerwowe. Łukasz Trzciałkowski 2 • • • • • • • • • • • • Ucho - budowa 1 - czaszka 2 - przewód słuchowy zewnętrzny 3 - małżowina uszna 4 - błona bębenkowa 5 - okienko owalne 6 - młoteczek 7 - kowadełko 8 - strzemiączko 9 - kanał półkolisty 10 - ślimak 11 - nerw słuchowy 12 - trąbka Eustachiusza Łukasz Trzciałkowski 3 Na czym polega słyszenie ? • Ucho zewnętrzne – małżowina, przewód słuchowy i błona bębenkowa – gromadzi fale dźwiękowe z otoczenia (powietrze). • Ucho środkowe – młoteczek, kowadełko strzemiączko – błona powodują przeniesienie drgań przez ucho środkowe aż do ucha wewnętrznego (powietrze). • Ucho wewnętrzne - błona podstawna, komórki słuchowe – reagują na różne tony i przetwarzają je na impulsy elektryczne (ciecz) Łukasz Trzciałkowski 4 Zmysł wzroku… • …–zmysł umożliwiający odbieranie bodźców świetlnych ze środowiska oraz ogół czynności związanych z analizą tych bodźców. • Narządem wyspecjalizowanym do rejestrowania obrazu jest oko. – rozpoznawanie kształtów, – ocena odległości obiektów od oka, – rozróżnianie barw. Łukasz Trzciałkowski 5 Oko - budowa Łukasz Trzciałkowski 6 Na czym polega widzenie ? • Ludzkie oko można z grubsza przyrównać do aparatu fotograficznego, którego obiektyw tworzą dwie soczewki plusowe – rogówka i soczewka. Jako system czuciowy, oko jest głównym narzędziem, dzięki któremu odnosimy się do otaczającego nas świata. • To, co tak naprawdę widzimy to nie są obrazy odbite w siatkówce, lecz wynik ich kompleksowego przetwarzania przez ośrodkowy układ nerwowy. • Obraz, który powstaje na siatkówce jest obrazem rzeczywistym, odwróconym i pomniejszonym. Łukasz Trzciałkowski 7 Synestezja • …zdolność, w której doświadczenia jednej modalności zmysłowej wywołują również doświadczenia, charakterystyczne dla innych modalnośći zmysłowych. – np. odbieranie niskich dźwięków wywołuje wrażenie miękkości, – barwa niebieska odczuwana jest jako chłodna • Niektóre osoby charakteryzują się szczególnym nasileniem tej zdolności. John Lennon. Łukasz Trzciałkowski 8 Synestezja • Istnieją dwie teorie tłumaczące owe zjawisko: – Jedna mówi, że istnieje więcej połączeń synaptycznych pomiędzy neuronami przenoszacymi "zmysłowe informacje", – a druga - że ilość połączeń synaptycznych jest taka sama, a mieszanie się odbieranych doswiadczeń wynika z tego iż zachwiana jest równowaga pomiędzy hamowaniem i wyciszaniem docierajacych impulsów w mózgu. Łukasz Trzciałkowski 9 Co z niewidomymi ? • • Jak „dźwięki” otaczającego świata mogą informować niewidomego ? • Co pomaga niewidomym walczyć z kalectwem i „unormalniać” codzienne życie ? • Czy istnieje rozwiązanie ? • Może implanty odbierające bodźce wzrokowe ? Łukasz Trzciałkowski 10 Implant oka • Naukowcy z Uniwersytetu Stanford w Kaliforni przedstawili projekt implantu oka, który ma zająć miejsce światłoczułych komórek znajdujących się w siatkówce chorego oka. Inne implanty wykorzystują moduł, który przekształca światło w elektroniczne impulsy, które dochodzą do mózgu przez włókna nerwowe. Ten zaś działa inaczej. Będzie umieszczony w siatkówce i będzie zmieniał światło w substancje, stymulujące komórki nerwowe. Wykorzysta do tego elektrody. Implant będzie wykonany z polimerowego materiału, który jest przyjazny dla oka. Wciąż trwają prace badawcze nad implantem. Łukasz Trzciałkowski 11 Czy każdy niewidomy jest synestetą ? • Odpowiedź brzmi NIE – raczej rzadko się to zdarza. Możnaby powiedzieć: „Wszyscy jesteśmy synestetami ale nieliczni z nas sobie to uświadamiają” • Jednak wiele przypadków wskazuje na to iż słuch osoby niewidomej jest bardzo wyostrzony. http://serwisy.gazeta.pl/kraj/1,34314,573764.html – INTERNET i NIEWIDOMI Łukasz Trzciałkowski 12 The vOICe • System wykorzystujący kamerę wideo do przetwarzanie zbieranych w czasie rzeczywistym obrazów generować dźwięki. • Działanie systemu ma na celu umożliwienie osobom niewidomym powrót do „normalnego” życia. (oczywiście nadal w ograniczonym znaczeniu) Łukasz Trzciałkowski 13 The vOICe Łukasz Trzciałkowski 14 The vOICe • Projekt ten stanowi również pewnego rodzaju ścieżkę do poznania właściwości ludzkiego mózgu – w kontekście uczenia się z wykorzystaniem zmysłu słuchu jako zmysłu bazowego. • Istnieje przekonanie, że zmysł słuchu oraz pozostałe zmysły u osób niewidomych „wyostrzają się” i jest to proces naturalny – dlatego projekt vOICe – budzi tak wiele emocji i jest pozytywnie traktowany przez wiele organizacji z całego świata. Łukasz Trzciałkowski 15 The vOICe – Learning Edition • The vOICe Learning Edition tłumaczy obrazy pochodzące z kamery video na dźwięki. Co umożliwia widzenie za pomocą uszu, gdziekolwiek się znajdujemy. Używając notebooka albo PDA system stał się mobilny. • W jakim stopniu osoba niewidoma może się nauczyć widzieć dzięki the Voice zależy tylko od niej, a przekonać się o sposobie działania może dzięki The vOICe Learning Edition dostępnej za darmo! • Widzenie za pomocą dźwięku ma wiele praktycznych zastosowań ale nie tylko, prowadzi ono do „doświadczeń wizualnych” – mamy wrażenie że widzimy to co przedstawia kamera. Łukasz Trzciałkowski 16 The vOICe • Wykonane samodzielnie lub gotowe okulary do systemy The vOICe Łukasz Trzciałkowski 17 The vOICe • Niektórzy niewidomi używają vOICe codziennie, pod postacią specjalnych okularów by „widzieć” środowisko w jakim żyli zanim stracili wzrok, podczas gdy niewidomi od urodzenia maja możliwość po raz pierwszy doświadczyć czym może być widzenie. • Niektórzy używają vOICe do odświeżenia wspomnień i doświadczeń dotyczących rzeczy które mogli obserwować dawniej. • Inni stosują go do odczytywania wykresów, rysunków i grafów • Niewidomi mogą przyłączyć się do grupy dyskusyjnej, oraz wysłuchać kilkunasto minutowych głosowych pokazów możliwości the vOICe prowadzonych przez niewidomego Jonathana Mosena, Pata Fletchera i innych. Łukasz Trzciałkowski 18 Jak działa vOICe ? • Istnieją trzy metody skanowania obrazu • Left and Right – Obraz jest udźwiękawiany od lewej do prawej, domyślnie 1 obraz na sekundę. Dźwięk jest stereofoniczny i przechodzi od lewego do prawego ucha by uwydatnić przestrzenność. • Up and Down – Podczas każdego skanowania, pitch oznacza wznoszenie: wyższy pitch określa wysokość wzorca. • Dark and Light – Głośność określa jaskrawość, im głośniejszy dźwięk tym jaśniejszy – cisza oznacza czerń. • Innymi słowy, The vOICe skanuje każdą klatkę od lewej do prawej, dodatkowo uwydatniając obraz różnymi tonami oraz różną głośnością. Łukasz Trzciałkowski 19 Łukasz Trzciałkowski 20 Referencje 1. http://gaia.oticon.pl/eprise/main/Oticon/PL_pl/SEC_AboutHearing/Lear nAboutHearing/Products/SEC_Gaia/AboutHearing/HearingAndHearing Loss/REUSE02_HowTheEarWorks – Jak działa ucho ? 2. http://www.widzimisie.pl/index/section/233/0/0/jak+dzia+a+wzrok.html? Finlife=9b468ab51519e475bcec5d8f8f53e3cc – Jak działa wzrok ? 3. http://www.oko.info.pl/index.php?body=4301 – Oko człowieka 4. http://www.seeingwithsound.com/ - vOICe 5. http://pl.wikipedia.org/ – Ogólne informacje Łukasz Trzciałkowski 21