POWTÓRZENIE DO TESTU – OŚWIECENIE - POLSKA Tematy: 1. Czasy saskie 2. Pierwsze lata rządów Stanisława Augusta 3. Kultura polskiego oświecenia 4. Rzeczypospolita w dobie Sejmu Wielkiego 1788 – 1792 5. Wojna w obronie Konstytucji 3 Maja i II rozbiór Polski 6. Powstanie kościuszkowskie i III rozbiór Polski ________________________________________________________________________ Daty Rok 1697 1700 1704 1709 1715 1717 1721 1732 1733 1733 1740 1764 1765 1768 1768 –1772 1772 1773 1773 1788 1790 3.05.1791 1793 1794 7.05.1794 1795 Wydarzenie August II zasiadł na tronie Rzeczpospolitej Wybuch Wielkiej Wojny Północnej Konfederacja warszawska; wybór Stanisława Leszczyńskiego na króla Polski Bitwa pod Połtawą; klęska króla Szwecji i zwycięstwo Piotra I Wielkiego Konfederacja tarnogrodzka przeciwko królowi Augustowi II Sejm niemy Koniec wojny północnej Traktat Loewenwolda = traktat trzech czarnych orłów Śmierć Augusta II; wybranie elekcja Augusta III Wetlina Pozbawienie praw politycznych innowierców Powstanie Collegium Nobilium Sejm konwokacyjny; wybranie Stanisława Augusta Poniatowskiego na króla ZałoŜenie Szkoły Rycerskiej w Warszawie Sejm delegacyjny – narzucenie praw kardynalnych Konfederacja barska I rozbiór Polski Sejm rozbiorowy po I rozbiorze Powstanie Komisji Edukacji Narodowej Rozpoczęcie obrad Sejmu Wielkiego Uchwalenie Dekretu o miastach Konstytucja 3 Maja II rozbiór Polski Powstanie Kościuszkowskie Ogłoszenie Uniwersału Połanieckiego III rozbiór Polski Nazwisko August II Wetlin Stanisław Leszczyński August III Wettin Stanisław Konarski Józef Andrzej Załuski Grzegorz Piramowicz Julian Ursyn Niemcewicz Franciszek Zabłocki Adam Stanisław Opis Król Rzeczpospolitej 1697 – 1733 Król Rzeczpospolitej 1704 – 179, 1733 – 1736 Król Rzeczpospolitej 1733 – 1763 Przedstawiciel polskiego oświecenia. ZałoŜyciel Collegium Nobilium. Biskup. Jeden z współtwórców pierwszej biblioteki publicznej – Biblioteki Załuskich. Sekretarz Towarzystwa do Spraw Ksiąg Elementarnych Polski dramaturg, powieściopisarz, poeta, pamiętnikarz. Poseł na Sejm Wielki, współautor Konstytucji 3 Maja. Autor „Powrotu posła”. Przedstawiciel polskiego oświecenia, polski poeta i komediopisarz M.in. autor „Fircyka w zalotach” Poeta i historyk, przełoŜył na język polski dzieła Tacyta i Horacego, pieśni Naruszewicz Hugo Kołłątaj Stanisław Poniatowski Nikołaj Repnin Stanisław Potocki Ignacy Potocki Stanisław Małachowski Szczęsny Potocki Michał Poniatowski Seweryn Rzewuski Franciszek Ksawery Branicki Fryderyk August Wettin Tadeusz Kościuszko Jan Kiliński Jakub Jasiński Wojciech Bartos = Bartosz Głowacki gen. Jan Henryk Dąbrowski Tadeusz Rejtan Tomasz Wawrzecki Adam Poniński gen. Suworow Anakreonta. Jest autorem „Historii narodu polskiego”. Jeden z przywódców obozu patriotycznego; przedstawiciel polskiego Oświecenia; twórca Kuźnicy Kołłątajowskiej Król Rzeczpospolitej 1764 – 1795 Ambasador rosyjski w Polsce za panowania Katarzyny II. Doprowadził do sejmu delegacyjnego i przywrócenia praw innowiercom. Jeden z przywódców obozu patriotycznego Jeden z przywódców obozu patriotycznego Jeden z przywódców obozu patriotycznego; marszałek Sejmu Wielkiego Jeden z przywódców obozu hetmańskiego; zawiązał konfederację targowicką Prymas Polski; jeden z przywódców obozu dworskiego, brat króla Jeden z przywódców obozu hetmańskiego; zawiązał konfederację targowicką Jeden z przywódców obozu hetmańskiego; zawiązał konfederację targowicką KsiąŜę saski; na mocy konstytucji 3 Maja właśnie jemu miała być przekazana władza po śmierci Stanisława Augusta Poniatowskiego Generał, walczył w wojnie o niepodległość USA, Naczelnik Insurekcji Kościuszkowskiej Stał na czele powstania warszawskiego, które wybuchło w Warszawie podczas powstania kościuszkowskiego Pułkownik, dowodził powstaniem kościuszkowskim na Litwie Chłop, który po bitwie pod Racławicami uzyskał tytuł szlachecki za męstwo Jeden z dowódców powstania kościuszkowskiego; dowodził oddziałem wysłanym do Wielkopolski Poseł, który własnym ciałem zagrodził wejście do Sali poleskiej podczas sejmu rozbiorowego w Warszawie 1773 r. by nie dopuścić do zawiązania konfederacji przez marszałka Adama Ponińskiego Naczelnik powstania kościuszkowskiego po bitwie pod Maciejowicami Marszałek sejmu rozbiorowego 1773 r.; zdrajca Dowódca wojsk rosyjskich podczas powstania kościuszkowskiego. Zainicjował rzeź cywilnych mieszkańców Pragi co doprowadziło do kapitulacji stolicy. Pojęcie Opis Innowiercy Konfederacja Rokosz Innowiercy Prawa kardynalne Wyznawcy innej religii niŜ religia katolicka Związek szlachty zawiązany dla osiągnięcia konkretnego celu Konfederacja zawiązana przeciwko królowi Ludzie innej wiary Prawa narzucone na sejmie pacyfikacyjnym, które gwarantowały niezmienność polskiego ustroju. Zaliczamy do nich: wybór króla tylko na drodze wolnej elekcji, liberum veto, artykuły henrykowskie, a szczególnie prawo wypowiadania posłuszeństwa królowi, wyłączne prawo szlachty do piastowania urzędów, wyłączne prawo szlachty do posiadania ziemi, władzę szlachty nad chłopami. Powstanie zbrojne NajwyŜsze polskie odznaczenie wojskowe (order), nadawane za wybitne zasługi bojowe. Ustanowiony przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego 22 czerwca 1792 dla uczczenia zwycięstwa w bitwie pod Zieleńcami, po rozpoczęciu wojny polsko-rosyjskiej przeciwko konfederacji targowickiej, w obronie Konstytucji 3 Maja, wobec groźby interwencji wojsk carycy Katarzyny. Insurekcja Virtuti Militari Kosynierzy Uniwersał Akt prawny odczytywany publicznie, dotyczący waŜnych wydarzeń, spraw gospodarczych, wojskowych, wyznaniowych Oprócz tego proszę znać: Umieć opisać kryzys państwa polskiego za panowania Augusta III. Reformy sejmu niemego 1717 r. Reformy sejmu konwokacyjnego 1764 r. Reformy Stanisława Augusta Poniatowskiego Przyczyny i skutki konfederacji barskiej Reformy sejmu rozbiorowego 1773 r. Reformy KEN Przyczyny upadku I Rzeczypospolitej Reformy Sejmu Wielkiego (skarbowe i wojskowe) Postanowienia dekretu o miastach 1790 r. Reformy Konstytucji 3 maja 1791 r. Postanowienia I, II, III rozbioru Polski Program obozów Sejmu Wielkiego Osiągnięcia polskiego oświecenia