Nazwa zawodu: specjalista bezpieczeństwa i higieny pracy Opis zawodu: Specjalista bezpieczeństwa i higieny pracy koordynuje, nadzoruje i organizuje całokształt działań związanych ze stanem bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie. Do głównych zadań zawodowych specjalisty bhp należy stały nadzór nad stanem bezpieczeństwa pracy. W tym celu sporządza oceny i analizy, prowadzi działalność kontrolną związaną z przestrzeganiem zasad i przepisów bhp, bierze udział w ocenie ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy oraz zgłasza wnioski i doradza kierownictwu zakładu, jakie środki należy zastosować, aby zapewnić bezpieczeństwo i chronić zdrowie pracowników. W przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla pracowników specjalista bhp ma prawo do podjęcia decyzji o niezwłocznym wstrzymaniu pracy maszyn i urządzeń technicznych lub wystąpienia do pracodawcy o niezwłoczne wstrzymanie pracy w całym zakładzie, jego części albo w zagrożonym obiekcie. Specjalista bhp jest doradcą pracodawcy w rozwiązywaniu problemów z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy, uczestniczy w opracowywaniu planów modernizacyjnych i inwestycyjnych oraz odbiorach technicznych obiektów i urządzeń produkcyjnych mających wpływ na warunki bhp. Konsultuje rozwiązania techniczne i organizacyjne, które mogą mieć wpływ na warunki pracy i jej bezpieczeństwo, udziela porad dotyczących sposobu rozwiązania problemów bhp. Zadaniem specjalisty bhp jest także współpraca z organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz upoważnionymi laboratoriami, w zakresie zgodnego z obowiązkami pracodawcy wykonywania pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowiskach pracy. W imieniu pracodawcy, współpracuje z organami nadzoru nad warunkami pracy: Państwową Inspekcją Pracy, Państwową Inspekcją Sanitarną i Urzędem Dozoru Technicznego. Współpraca ta polega na udzielaniu wyjaśnień podczas kontroli, nadzorowaniu pełnej i terminowej realizacji przedsięwzięć niezbędnych do wykonania wydanych nakazów i decyzji. Specjalista bhp uczestniczy w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Jako osoba kierująca działem bhp jest odpowiedzialny za właściwe kompletowanie i przechowywanie dokumentów dotyczących wypadków przy pracy i chorób zawodowych, za prowadzenie wymaganych w tym zakresie rejestrów, za prawidłowe ewidencjonowanie wyników badań środowiska pracy oraz właściwe przechowywanie tej ewidencji. Bierze udział w sporządzaniu wewnętrznych zarządzeń, regulaminów i procedur dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Współpracuje z właściwymi komórkami organizacyjnymi lub osobami w zakresie organizowania i zapewnienia odpowiedniego poziomu szkolenia w dziedzinie bhp. Ma prawo wnioskowania do pracodawcy o nagradzanie pracowników wyróżniających się w działalności na rzecz poprawy warunków pracy. Ma prawo występowania o zastosowanie kar porządkowych w stosunku do pracowników nie przestrzegających przepisów bezpieczeństwa pracy. Skuteczność działań specjalisty bhp jest w znacznym stopniu uzależniona od jego umiejętności nawiązywania kontaktów z ludźmi, a także od umiejętności prowadzenia rozmów, przekonywania i negocjowania. Cenionymi cechami są: spostrzegawczość, dobra pamięć, wyobraźnia i myślenie twórcze, samodzielność, szybki refleks, podzielność uwagi, zdolność koncentrowania się, łatwość publicznego zabierania głosu i wypowiadania się na piśmie. Ważna jest również odporność na stres i umiejętność szybkiego podejmowania decyzji. Specjalista bhp ma możliwości podjęcia działalności na własny rachunek, np. poprzez utworzenie firmy konsultingowej zajmującej się doradztwem, szkoleniem i świadczeniem usług z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Osoby z kwalifikacjami specjalisty bhp powinny być zatrudniane na stanowisku specjalisty lub głównego specjalisty bhp. Kryteria, jakie powinni spełniać kandydaci do zatrudnienia na te stanowiska, określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawcy, rezygnując z zatrudniania własnych służb bhp, zlecają wykonywanie obowiązków służby bhp wyspecjalizowanym w tym zakresie firmom. Osoby o kwalifikacjach specjalisty bhp mogą prowadzić własne firmy świadczące usługi w zakresie zapewniania bezpieczeństwa i higieny pracy. Są to również usługi: szkoleniowe, związane z pomiarami parametrów środowiska pracy (własne laboratoria), oceną ryzyka na stanowiskach pracy itp. Zadania zawodowe: Z-1. Przygotowywanie ocen i analiz stanu bhp w zakładzie. Z-2. Branie udziału w opracowywaniu planów modernizacyjnych i inwestycyjnych oraz udział w odbiorach technicznych obiektów i urządzeń produkcyjnych, mających wpływ na warunki bhp. Z-3. Zgłaszanie wniosków dotyczących wymagań bhp w stosowanych procesach technologicznych oraz dla konkretnych stanowisk pracy. Z-4. Ocenianie ryzyka zawodowego i formułowanie wniosków oraz doradzanie, jakie środki należy zastosować dla bezpieczeństwa pracownika. Z-5. Nadzorowanie i koordynowanie pracy zespołu pracowników służby bhp. Z-6. Nadzorowanie prac dotyczących profilaktyki i popularyzacji zagadnień bhp i ergonomii. Z-7. Nadzorowanie rejestru wypadków i prawidłowego przechowywania dokumentacji dotyczącej bhp. Z-8. Nadzorowanie i prowadzenie systematycznej kontroli warunków pracy oraz przestrzegania zasad i przepisów bhp. Z-9. Prowadzenie doradztwa dla kierownictwa zakładu w zakresie obowiązujących przepisów i zasad bhp. Z-10. Koordynowanie współpracy z organami nadzoru nad warunkami pracy (Państwowa Inspekcja Pracy, Sanepid, Urząd Dozoru Technicznego itd.), organami związkowymi, społeczną inspekcją pracy, służbą zdrowia itd. Z-11. Uczestniczenie w dochodzeniach powypadkowych. Z-12. Podejmowanie współpracy z jednostkami naukowo-badawczymi w zakresie problematyki bezpieczeństwa i higieny pracy. Z-13. Podejmowanie współpracy z właściwymi komórkami organizacyjnymi lub osobami w zakresie identyfikacji potrzeb szkoleniowych i zapewnienia odpowiedniego poziomu szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Z-14. Nadzorowanie i opracowywanie wewnętrznych zarządzeń, regulaminów, procedur dotyczących bhp oraz opiniowanie instrukcji szczegółowych. Kwalifikacje zawodowe: K-1. Doradzanie w zakresie prawnej ochrony pracy. K-2. Ocenianie ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy. K-3. Koordynowanie pracy zespołu osób działających na rzecz bezpieczeństwa i higieny pracy. K-4. Ocenianie pod względem bhp planów inwestycyjnych i modernizacyjnych oraz odbiorów technicznych obiektów, urządzeń i stanowisk pracy. K-5. Audytowanie systemów bezpieczeństwa i higieny pracy. K-6. Diagnozowanie potrzeb edukacyjnych oraz prowadzenie działalności informacyjnej i popularyzatorskiej. Wymagane kwalifikacje zawodowe do wykonywania określonych zadań: Składowe kwalifikacji zawodowych Zadania zawodowe K-1 K-2 K-3 K-4 Z-1 X X Z-2 X X Z-3 X X Z-4 X K-5 X Z-5 X Z-6 X Z-7 X Z-8 X Z-9 X Z-10 X X Z-11 X X Z-12 X X X X X Z-13 Z-14 K-6 X X X