Opracowanie wyników pomiarów z zakresu lokalizacji uszkodzenia nagrzewnicy elektrycznej i zaleceń dotyczących usunięcia awarii. Założenia: Przyczyny możliwych uszkodzeń nagrzewnicy elektrycznej: 1. Dane : a. Parametry nagrzewnicy: U = 230/400V; P= 2.4 kW; b. Parametry wyłącznika głodnego – obliczyć; c. Parametry silnika U = 230/400V; P= 1.1 kW; 3fazowy (błędnie oznaczony); 2. Zaistniała sytuacja: Po załączeniu nagrzewnicy z grzałek wydobywa się dym. Sterowanie grzałkami działa poprawnie zasilanie wyłączono przyciskiem awaryjnym. Wykonano pomiary rezystancji przewodów, zestyków i cewek (zał.3). Algorytm prac prowadzących do lokalizacji i usunięcia uszkodzenia nagrzewnicy: Wykaz możliwych uszkodzeń: 1. przerwa w obwodzie głównym; 2. uszkodzenie w obwodzie sterowania; 3. zwarcie lub przerwa w uzwojeniach silnika; 4. uszkodzone grzałki. Kolejność i zakres czynności (algorytm) 1. Sprawdzić czy obwód jest wyłączony spod napięcia i wyłączyć napięcie zasilające obwód jeżeli nie był wyłączony; 2. Upewnić się o braku napięcia zasilającego obwód roboczy i sterowniczy; 3. Sprawdzenie ciągłości połączeń w obwodzie zasilania silnika za stykami głównymi stycznika K2. W przypadku nieprawidłowości usunąć je. 4. Sprawdzenie ciągłości uzwojeń silnika. Oddać silnik do naprawy jeżeli brak ciągłości. 5. Sprawdzenie połączeń i elementów w obwodzie sterowania silnika. Nieprawidłowości usunąć. 6. Pomiar rezystancji między uzwojeniem a obudową silnika. Jeżeli rezystancja jest mniejsza niż 500k oddać silnik do naprawy. 7. Zmierzyć rezystancję grzałek. Jeżeli rezystancja grzałki jest mniejsza od obliczonej o ponad 10% lub jest przerwa w obwodzie wymienić grzałkę. 8. Po wykonanych pracach załączyć zasilania i wykonać próbne uruchomienie nagrzewnicy. 9. Po próbie wyłączyć nagrzewnicą. Wskazania eksploatacyjne: 1. W trakcie uruchamiania jako pierwszy włączyć zasilanie napędu i upewnić się, że wentylator działa prawidłowo. 2. W trakcie wyłączania jako pierwsze wyłączyć grzałki. Zasilanie silnika wyłączyć z opóźnieniem około 30 sek. w celu ochłodzenia grzałek. Propozycje modyfikacji nagrzewnicy: Modyfikacja sterowania nagrzewnicy powinna polegać na uniemożliwieniu załączenia grzałek przy braku zasilania silnika napędzającego wentylator. W tym celu można pomiędzy przycisk S32:22 a Q3:11 należy wstawić styk zwierny stycznika K2, w ten sposób załączenie nagrzewnicy będzie możliwe tylko w przypadku zadziałania stycznika K2 co oznacza włączenie silnika napędzającego wentylator. Można także wykorzystać przekaźnik czasowy lub odśrodkowy, który dopiero chwilę po załączeniu silnika automatycznie załączy grzałki oraz czujnik temperatury, który spowoduje wyłącznie silnika po wyłączeniu i wystygnięciu grzałek. Schemat najprostszej modyfikacji przedstawia schemat 1. Dokumentacja z opracowania wyników pomiarów Tabela wyników pomiarów z opracowaniem: LP Badany obwód 1. S9:21 – S21:13 2. S 21:13 – K2:13 3. K2:13 – S31:13 4. S31:14 – K3: 14 5. S21:14 – K2: 14 6. S31:14 – S32:21 7. S21:14 – S22:21 8. K3:A1 – A2 9. S22:22 – Q2:11 10. Q2:12 – K2:A1 11. S31:13 - K3:13 12. K2:A2 - N 13. S32:22- Q3:11 14. Q3:12 – K3:A1 15. K3:A2 – N 16. 10 – S9:21 17. K2:A1 – A2 18. S9:21/22 19. S21:13/14 20. S22: 21/22 21. Q2:11/12 22. K2:13/14 23. S31: 13/14 24. S32: 21/22 25. Q3: 11/12 26. K3: 13/14 27. S9: 21/22 28. S21: 13/14 29. S22: 21/22 30. Q2: 11/12 31. K2: 14/14 32. S31: 13/14 33. S32: 21/22 34. Q3: 11/12 35. K3: 13/14 Stan Wyłączenia Wyłączenia Wyłączenia Wyłączenia Wyłączenia Wyłączenia Wyłączenia Wyłączenia Wyłączenia Załączenia Załączenia Załączenia Załączenia Załączenia Załączenia Załączenia Załączenia Załączenia Uwagi do wyników pomiarów (zał. 3) Rezystancja [Ω] Zmierzona Powinno być 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 1034 Ω ?Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 1052 Ω ?Ω 0Ω ?Ω Ω Ω 0Ω 0Ω Ω Ω Ω Ω Ω Ω 0Ω 0Ω Ω Ω Ω Ω 0Ω Ω 0Ω 0Ω 0Ω Ω 0Ω Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω Ω 0Ω 0Ω 0Ω 0Ω Uwagi Dodrze/źle Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Źle Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Dobrze Źle Źle Dobrze Dobrze Źle Dobrze Dobrze Ocena stanu technicznego poszczególnych elementów i połączeń. S9 – przycisk rozwierny – sprawny ; S21, S31 – przycisk rozwierny – sprawny; K2,K3 – styk zwierny stycznika K2 i K3(13/14) – sprawny; S22, S32 – przycisk rozwierny - sprawny; Q 2 – zestyk pomocniczy wyłącznika silnikowego – niesprawny - wymienić zestyk lub cały wyłącznik; K2, K3(A1/A2) – cewki styczników – sprawne (nie są określony ich znamionowe rezystancje) Q3 – wyłącznik nadprądowy – sprawny Brak połączenia S21:14 – K2:14 Rozwarty zestyk pomocniczy Q2 w stanie załączenia. MIEJSCE USZKODZENIA Wymienić silnik zasilający wentylator na trójfazowy. Powodem awarii jest przerwa w połączeniu S21:14 – K2:14, oraz niesprawny zestyk pomocniczy Q2. Nieprecyzyjnie określona została sytuacja pomiarowa. Nie określono czy „stan wyłączenia” dotyczy stanu gdy element powinien przewodzić prąd czy też sytuacji gdy zostaje pobudzony do działania. Wątpliwość budzi zwłaszcza stan przycisków zwiernych i rozwiernych – sprawdzić ich stan i w razie konieczności wymienić. PROPOZYCJE USUNIĘCIA USZKODZENIA Przed przystąpieniem do prac wyłączyć zasilanie i upewnić się, że napięcie zostało wyłączone. Poprawić połączenie S21:14 – K2:14, w razie potrzeby wymienić przewód. Wymienić zestyk pomocniczyQ2 lub cały wyłącznik silnikowy Q2 na sprawny. 1100W I=1.6A - prąd znamionowy silnika; 690V I= 3.5 A – prąd znamionowy grzałki R= 230/3.5 = 65.7 - rezystancja grzałki. I=1.6+3.5 = 5.1 A – suma prądów silnika i grzałki. Zastosować wyłącznik główny o prądzie znamionowym większym od 5.1 A. Proponuję wyłącznik nadmiarowo prądowy S193 C 6. I P 3Ux cos I= Przed włączeniem nagrzewnicy sprawdzić stan rezystancji izolacji silnika, izolacji grzałek, instalacji zasilającej, rezystancji grzałek i stan ich połączeń, rezystancję uzwojeń silnika. Mogły ulec uszkodzeniu podczas próby załączenia. Grzałki nie powinny ulec uszkodzeniu z powodu krótkotrwałej pracy bez wentylatora. Silnik jednofazowy powinien ulec uszkodzeniu przy próbuje załączenia do sieci trójfazowej. Schemat 1. Propozycja modyfikacji układu sterowania. Modyfikacja ta polega na zmianie sposobu zasilania obwodu sterowniczego grzałek. Załączenie grzałek jest możliwe dopiero po ręcznym lub automatycznym uruchomieniu silnika napędzającego wentylator. modyfikacja Uwagi do sposobu oceniania na egzaminie zawodowym dla technika elektryka: 1. Prawdopodobnie (brak jeszcze rozporządzenia) przez najbliższe 2 lata na egzaminie nie będzie „wykonywania prac” przez egzaminowanego – dostarczone jednak zostaną wyniki pomiarów niezbędne do analizy. 2. Dostarczone wyniki pomiarów powinny być traktowane przez egzaminowanego jak wyniki otrzymane przez niego w trakcie egzaminu. Ich zakres może sugerować rodzaj koniecznych do wykonania pomiarów, ale jest to błędne założenie. 3. Opracowując zakres pomiarów, badań i oględzin należy sugerować się dostarczonymi wynikami, ale nie ograniczać się tylko do nich. 4. Kryteria oceniania zostaną ostatecznie ustalone już po etapie praktycznym, po przeanalizowaniu sposobu realizacji pracy przez wybraną grupę egzaminowanych. 5. Zaproponowane powyżej rozwiązanie uwzględnia wymagania kryteriów oceniania, które nie wynikały z treści zadania. 6. Oceniany analizując treść zadania i instrukcji do egzaminu powinien sam określić zakres prac i sposób ich realizacji. Kryteriów oceniania przecież nie zna. 7. Wprowadzające w błąd jest stwierdzenie „projekt”, należy pod tym hasłem rozumieć zakres i kolejność czynności. Założeniami do „projektu” powinny być dane znamionowe urządzeń i instalacji, zakres prac koniecznych do wykonania, możliwe powody awarii. 8. Oceniane też są też czytelność pracy, fachowe i zrozumiałe słownictwo, estetyka i przejrzystość pracy, czytelność.